WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 października 2014r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSR del. do SO Monika Obrębska
Protokolant:	sekretarz sądowy Przemysław Dudziński

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 października 2014r. w O.

sprawy z odwołania L. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o odsetki

na skutek odwołania L. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 10.07.2014r. znak (...)

orzeka:

oddala odwołanie

UZASADNIENIE

W dniu 27.05.2014r. L. C. wniósł o ustalenie i wypłacenie odsetek za okres wstrzymania renty inwalidy wojskowego wskazując, że należność została mu wypłacona decyzją z dnia 05.05.2014r. bez należnych odsetek.

Decyzją z dnia 10.07.2014r. ZUS odmówił L. C. wypłaty odsetek od wyrównania renty podnosząc, że decyzja w sprawie świadczenia została wydana przed upływem 30 dni od wpływu prawomocnego orzeczenia Sądu.

Decyzję powyższą L. C. zaskarżył wnosząc od niej do protokołu odwołanie.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Powołując się na przepis art. 118 ust. 1 i ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że w niniejszej sprawie ostatnią okolicznością niezbędną do wydania decyzji przyznającej prawo do renty inwalidy wojskowego z tytułu częściowej niezdolności do pracy bez związku ze służbą wojskową dla odwołującego L. C. był wyrok Sądu Okręgowego w Ostrołęce z dnia 13.03.2014r., który został nadesłany do Oddziału ZUS w dniu 11.04.2013r. bez orzeczenia o wypłacie odsetek. Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 26.04.2014r. Zatem w przypadku odwołującego odsetki byłyby należne, jeżeli Oddział ZUS nie wydałby decyzji w terminie określonym w art. 118 ust. 1 tj. w terminie 30 dni od otrzymania prawomocnego orzeczenia Sądu. Ponieważ ZUS decyzję przyznającą ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy bez związku ze służbą wojskową wydał w dniu 05.05.2014r. tj. w terminie 24 dni od dnia otrzymania wyroku Sądu - brak jest podstaw do wypłacenia odwołującemu odsetek od tego świadczenia.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił i zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 118 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz.1227 ze zm.) organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Art. 118 ust. 1a cytowanej ustawy, obowiązujący od 1 kwietnia 2009 roku, precyzuje, że w razie ustalenia prawa do świadczenia orzeczeniem organu odwoławczego, za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy wydając orzeczenie stwierdza odpowiedzialność organu rentowego. Konsekwencją wskazanego uregulowania jest możliwość przyjęcia przez ZUS daty wpływu prawomocnego orzeczenia sądu, jako ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, wówczas gdy Sąd nie stwierdzi odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Na podstawie art. 85 ust.1 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, jeżeli Zakład - w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności

Sąd Okręgowy orzekający w przedmiotowej sprawie w pełni podziela pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2010 roku w sprawie o sygn. akt II UK 330/09, iż przepis zawarty w zdaniu drugim art. 118 ust. 1a w/w ustawy nakłada na Sąd przyznający prawo do świadczenia obowiązek zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego odnośnie do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, tj. zarówno stwierdzającego taką odpowiedzialność, jak i jej brak. Jak wynika z sentencji wyroku Sądu Okręgowego w Ostrołęce z dnia 13.03.2014r., wydanego w sprawie III U 560/12, jak też jego pisemnego uzasadnienia, Sąd Okręgowy nie badał tego czy organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji i tym samym omawiane rozstrzygnięcie nie znalazło odzwierciedlenia w sentencji wyroku, jak też jego pisemnym uzasadnieniu. Powyższe spowodowało konieczność przeprowadzenia w przedmiotowej sprawie postępowania dowodowego w celu ustalenia, czy organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. W powyższym zakresie Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko Sądu Apelacyjnego wyrażone w uchwale z dnia 24 marca 2011 roku w sprawie o sygn. akt I UZP 2/11, iż brak orzeczenia organu odwoławczego o odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, o którym mowa w art. 118 ust. 1a cytowanej wyżej ustawy nie pozbawia ubezpieczonego prawa do odsetek za opóźnienie w wypłacie świadczenia.

W celu ustalenia czy organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji w toku przedmiotowego postępowania Sąd pozyskał akta sprawy III U 560/12. Analiza akt sprawy przedmiotowej sprawy wskazuje, że decyzją z dnia 04.01.2011r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wstrzymał od dnia 01.02.2011r. wypłatę L. C. renty inwalidy wojskowego bez związku ze służbą wojskową. Uznał bowiem, że jego niezdolność do pracy nie pozostaje w związku ze służbą wojskową ani nie powstała w czasie pełnienia służby. L. C. wniósł odwołanie od tej decyzji.

Z analizy akt sprawy wynika, że wcześniej w dniu 27.07.2009r. L. C. złożył również wniosek o rentę inwalidy wojskowego z tytułu niezdolności do pracy w związku ze służbą wojskową. W wyniku rozpatrzenia tego wniosku, ZUS decyzją z dnia 05.08.2009r. odmówił mu tego prawa. Dnia 04.01.2010r. L. C. złożył kolejny wniosek o przyznanie mu renty inwalidy wojskowego w związku ze służbą. ZUS uznał, że L. C. nie przedstawił koniecznego orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej w sprawie związku poszczególnych chorób i ułomności ze służbą wojskową. Dlatego decyzją z dnia 06.01.2010r. odmówił mu prawa do tego świadczenia. L. C. odwołał się od tej decyzji. Sąd Okręgowy w Ostrołęce dokonał zwrotu akt w trybie art. 467 § 4 k.p.c., wskazując na konieczność skierowania L. C. na badanie przez lekarza orzecznika ZUS. Wobec powyższego ZUS skierował L. C. na badanie przez lekarza orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z dnia 30.03.2010r. stwierdził, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy do dnia 31.05.2011r., niezdolność ta powstała od dnia 30.03.2010r. i nie pozostaje w związku ze służbą wojskową.

W tym czasie na okoliczność stanu zdrowia L. C. wypowiadała się także Terenowa Wojskowa Komisja Lekarska w L., która w orzeczeniu z dnia 13.05.2010r. ustaliła, że choroby rozpoznane przez lekarza orzecznika ZUS nie pozostają w związku służbą wojskową. Także Rejonowa Wojskowa Komisja Lekarska w orzeczeniu z dnia 31.08.2010r. ustaliła brak podstaw do orzekania związku ze służbą wojskową pełnioną w 1988r. schorzeń wymienionych w orzeczeniu ZUS.

W wyniku sprzeciwu L. C. od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS, na okoliczność jego stanu zdrowia wypowiadała się także komisja lekarska ZUS, która w orzeczeniu z dnia 15.09.2010r. orzekła, iż L. C. jest częściowo niezdolny do pracy do dnia 31.05.2011r., a niezdolność ta powstała w czasie pełnienia służby wojskowej we wrześniu 1988r. oraz stwierdziła, że częściowa niezdolność do pracy nie pozostaje w związku ze służbą wojskową.

Wobec tak brzmiącego orzeczenia komisji lekarskiej ZUS oraz wobec faktu, że L. C. od dnia 01.12.1999r. na stałe był uprawniony do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy powstałej w czasie pełnienia służby, lecz bez związku ze służbą wojskową – zachodziła sprzeczność ustaleń orzeczniczych i skierowano sprawę do Naczelnego Lekarza ZUS. Naczelny Lekarz ZUS stwierdził, że sprawa wymaga ponownego rozpatrzenia i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez komisję lekarską ZUS. Postępowanie to zostało zakończone orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS z dnia 22.11.2010r., w którym stwierdziła ona, że L. C. jest częściowo niezdolny do pracy do dnia 31.05.2011r., niezdolność ta nie powstała w czasie pełnienia służby wojskowej oraz nie pozostaje w związku z tą służbą. Na tej podstawie ZUS decyzją z dnia 31.12.2010r. odmówił L. C. prawa do renty inwalidy wojskowego w związku ze służbą wojskową. Jednocześnie ZUS wobec ostatecznego orzeczenia komisji lekarskiej ZUS z dnia 22.11.2010r., że L. C. jest częściowo niezdolny do dnia 31.05.2011r. – decyzją z dnia 04.01.2011r. wstrzymał mu wypłatę renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 01.02.2011r. Poinformował przy tym L. C., że w związku z treścią powołanego orzeczenia komisji lekarskiej ZUS, może on ubiegać się o rentę z ogólnego stanu zdrowia i powinien złożyć stosowny wniosek. Od tej decyzji L. C. także złożył odwołanie i sprawa toczyła się w Sądzie Okręgowym w Ostrołęce pod sygn. akt IIIU 133/11.

Wyrokami z dnia 29.11.2011r. Sąd Okręgowy w Ostrołęce oddalił odwołania L. C. od decyzji ZUS z 06.01.2010r. i 31.12.2010r. ( sygn. akt III U 27/10) , jak też od decyzji z 04.01.2011r. (sygn. akt 133/11). Z analizy akt o sygn. III U 133/11 wynika, że Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 09.03.2011r. dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu neurologii, psychiatrii i psychologii, którzy w wydanej w dniu 08.04.2011r. opinii stwierdzili, że opiniowany jest częściowo niezdolny do pracy od dnia 22.11.2010r. do 31.05.2011r. W kolejnej opinii z dnia 01.08.2011r., biegli z zakresu neurologii, psychologii, kardiologii i psychiatrii stwierdzili, że opiniowany jest częściowo niezdolny do pracy od dnia 22.11.2010r. do 31.05.2011r. Orzekli, że niezdolność ta nie pozostaje w związku ze służbą wojskową i stwierdzili, że trudno jest im jednoznacznie wypowiedzieć się czy częściowa niezdolność do pracy powstała w czasie pełnienia służby wojskowej. Z analizy akt o sygn. III U 27/10 wynika, że Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 08.03.2011r. dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu neurologii, psychiatrii i psychologii, którzy w wydanej w dniu 05.04.2011r. opinii stwierdzili, że opiniowany jest częściowo niezdolny do pracy od dnia 22.11.2010r. do 31.05.2011r. Orzekli, że niezdolność ta nie pozostaje w związku ze służbą wojskową i stwierdzili, że trudno jest im jednoznacznie wypowiedzieć się czy częściowa niezdolność do pracy powstała w czasie pełnienia służby wojskowej. W kolejnej opinii z dnia 16.07.2011r., biegły z zakresu kardiologii stwierdził, że schorzenia w zakresie układu krążenia nie czynią L. C. niezdolnym do pracy i nie mają związku ze służbą wojskową.

Na skutek apelacji wniesionych od obu wskazanych wyżej wyroków Sąd Apelacyjny w Białymstoku, po uprzednim połączeniu w/w spraw do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia, wyrokiem z dnia 28.08.2012r. uchylił oba zaskarżone wyroki i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Ostrołęce.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy, wobec faktu, że L. C. wnosił o przyznanie mu prawa do renty inwalidy wojskowego w związku ze służbą wojskową (odwołanie od decyzji z 06.01.2010r. i 31.12.2010r.) , jak też prawa do renty inwalidy bez związku ze służbą wojskową (odwołanie od decyzji z 04.01.2011r.) Sąd przede wszystkim prowadził postępowanie w celu ustalenia czy niezdolność do pracy L. C. powstała w trakcie służby wojskowej oraz czy ma ona związek z tą służbą czy też pozostaje bez związku ze służbą wojskową.

Z analizy akt sprawy III U 560/12 wynika, że stosownie do wytycznych Sądu Apelacyjnego w Białymstoku, Sąd Okręgowy przed dopuszczeniem dowodu z opinii biegłych lekarzy sądowych, dopuścił dowód z przesłuchania odwołującego w charakterze strony, w szczególności na okoliczność warunków odbywania służby wojskowej oraz stanu jego zdrowia w tym okresie, a po przeprowadzeniu tego dowodu dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu: neurologii, psychiatrii, psychologii i kardiologii, w celu wypowiedzenia się czy odwołujący się jest osobą niezdolną do pracy, czy jest to niezdolność całkowita czy częściowa. W przypadku odpowiedzi pozytywnej Sąd zobowiązał biegłych do wskazania czy jest ona trwała czy okresowa oraz czy niezdolność do pracy pozostaje w związku ze służbą wojskową odbywaną w okresie od dnia 25.04.1988r. do dnia 9.09.1988r., czy też powstała w czasie pełnienia służby wojskowej lecz bez związku z tą służbą.

Po przeprowadzeniu wywiadu z L. C., jego zbadaniu oraz po analizie dokumentacji zgromadzonej w aktach biegli rozpoznali u odwołującego: przebytą gorączkę reumatyczną z pląsawicą mniejszą. niedomykalność zastawki aortalnej nieistotną klinicznie, zespół preekscytacji - WPW ( częstoskurcze nadkomorowe), nadciśnienie tętnicze zredukowane, zespół bólowy kręgosłupa Ci L/S w przebiegu zmian zwyrodnieniowych, zaburzenia afektywne dwubiegunowe- epizod mieszany. Biegli stwierdzili, że na podstawie całokształtu danych nie można wykluczyć rozpoznania - organiczne zaburzenia osobowości i zachowania. Wskazana pogłębiona diagnostyka (badania neuropsychologiczne oraz aktualne obrazowe mózgu).

Wskazując na powyższe bieli podali, że stwierdzone przez biegłego sądowego kardiologa u wnioskodawcy schorzenia oraz stopień ich zaawansowania czynią L. C. częściowo niezdolnym do pracy od 28.09.1988 roku do maja 2014 roku. Niezdolność do pracy ujawniła się w okresie służby wojskowej, bez związku ze służbą. Schorzenie neurologiczne, zdaniem biegłych są bez znaczenia orzeczniczego.

Stwierdzone zaburzenia psychiczne, zdaniem biegłych, aktualnie czynią opiniowanego całkowicie niezdolnym do pracy, od 14.11.2011r. (od daty hospitalizacji psychiatrycznej), do maja 2014r. Niezdolność ta nie powstała w okresie służby wojskowej, nie pozostaje w związku ze służbą wojskową. Wcześniej - ze względu na stan psychiczny - od daty złożenia wniosku w 2010r. istniała częściowa niezdolność do pracy.

W związku z obszernymi zastrzeżeniami do opinii, jakie złożył odwołujący Sąd postanowieniem z dnia 12.06.2013r. zobowiązał biegłych do uzupełnienia opinii i ustosunkowania się do zastrzeżeń odwołującego. W wydanej opinii uzupełniającej biegli podtrzymali w pełni swoją opinię zasadniczą.

Do powyższej opinii obszerne zastrzeżenia złożył ponownie odwołujący w dalszym ciągu podnosząc, że jego niezdolność do pracy ma związek ze służbą wojskową. Organ rentowy w piśmie z dnia 11.09.2013r. wskazał, że nie ma uwag do opinii.

Na rozprawie w dniu 05.11.2013r. Sąd po raz drugi dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłego z zakresu kardiologii B. G., którego zobowiązał do jednoznacznego określenia daty powstania u odwołującego L. C. częściowej niezdolności do pracy bez związku ze służbą wojskową. W opinii uzupełniającej biegły wyjaśnił, że u odwołującego się L. C. częściowa niezdolność do pracy bez związku ze służbą wojskową powstała 7.09.1988 roku, wskazując, że wskazany w opinii dzień 28 to błąd komputerowy.

Z uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego z dnia 13.03.2014r. wynika, że podzielając opinie biegłych, Sąd uznał, iż brak jest podstaw do uwzględnienia odwołania w zakresie decyzji z dnia 06.01.2010r. i 31.12.2010r., które dotyczyły odmowy przyznania prawa do renty inwalidy wojskowego w związku ze służbą wojskową. Z tych względów Sąd Okręgowy oddalił odwołania w myśl art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekając jak w pkt. 3 wyroku. Na uwzględnienie zasługiwały natomiast odwołania od decyzji z 04.01.2011r. i decyzji z 30.05.2012r.

Sąd wskazał, że jak wynika z opinii biegłych, ZUS niezasadnie decyzją z 04.01.2011r. wstrzymał od dnia 01.02.2011r. L. C. prawo do renty inwalidy wojskowego bez związku ze służbą wojskową. Odwołujący spełnia bowiem przesłanki, o których mowa w cyt. wyżej art. 33 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin. Stąd Sąd zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 04.01.2011r., w ten sposób, że przyznał L. C. prawo do renty inwalidy wojskowego bez związku ze służbą wojskową na dalszy okres tj. od 01.02.2011r. do 31.05.2014r. Sąd uwzględnił też odwołanie od decyzji z dnia z dnia 30.05.2012r. i przyznał L. C. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy z ogólnego stanu zdrowia.

Reasumując powyższe analiza akt sprawy III U 560/12, która wcześniej toczyła się pod sygnaturami III U 27/10 i III U 133/11 wskazuje, że kwestia oceny czy są podstawy do przyznania odwołującemu prawa do renty inwalidy wojskowego w związku ze służbą wojskową i bez związku ze służbą wojskową, wymagała przeprowadzenia szerokiego postępowania dowodowego, w tym dokładnego i szczegółowego przesłuchania odwołującego w charakterze strony – zgodnie z wytycznymi Sądu Apelacyjnego, jak też zasięgania wielokrotnie opinii biegłych sądowych, których wnioski, jak wskazano wyżej nie zawsze były spójne, a czasem wyraźnie rozbieżne. Wszystkie wskazane wyżej okoliczności wskazują, że kwestia oceny, czy istnieją przesłanki do przyznania odwołującemu prawa do renty inwalidy wojskowego w związku ze służba wojskową i bez związku ze służbą wojskową, nie były zarówno na etapie postępowania przez organem rentowym, jak również na etapie postępowania sądowego, jednoznaczne i oczywiste i wymagały przeprowadzenia szerokiego postępowania dowodowego. W pełni zasadne jest więc, w przekonaniu Sądu Okręgowego, przyjęcie braku odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji w kwestii uprawnień odwołującego do renty inwalidy wojskowego. W konsekwencji powyższych rozważań w pełni uzasadnione jest przyjęcie za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji dnia wpływu do organu rentowego prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego tj. wyroku Sądu Okręgowego w Ostrołęce z dnia 13.03.2014r. ustalającego w pkt. 1 prawo L. C. do renty inwalidy wojskowego bez związku ze służbą wojskową na okres od 01.02.2011r. do 31.05.2014r. W przedmiotowej sprawie nie budzi wątpliwości, że wyrok z 13.03.2014r. uprawomocnił się w dniu 26.04.2014r. (vide k. 200 akt sprawy o sygn. III U 560/12). Tak więc ZUS wydając w dniu 05.05.2014r. decyzję przyznającą odwołującemu do renty inwalidy wojskowego bez związku ze służbą wojskową na okres od 01.02.2011r. do 31.05.2014r. i wypłacając należność za okres 01.02.2011r. do 31.05.2014r. w wysokości 27.876,53 zł., uczynił to w terminie wynikającym z art. 118 ust. 1 a ustawy. Stąd żądanie odsetek od przyznanego przedmiotową decyzją wyrównania za okres od dnia 01.02.2011r. do 31.05.2014r. w kwocie 27.876,53 złotych jest niezasadne. Na marginesie wskazać należy, że sama kwota przyznanego wyrównania nie była przez odwołującego kwestionowana.

Z tych względów Sąd w oparciu o art. 477 ¹⁴§ 1 kpc oddalił odwołanie L. C. od decyzji z dnia 10.07.2014r., gdyż jest ona słuszna i odpowiada prawu.