UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 9 października 2013 r. w sprawie z wniosku M. Ż. z udziałem P. P. o podział majątku i dział spadku Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi ustalił skład majątku wspólnego J. i W. małżonków P. oraz skład spadków po obojgu małżonkach, dokonał podziału majątku dorobkowego byłych małżonków oraz działu spadków po nich poprzez przyznanie wszystkich składników majątkowych na własność P. P., zasądził tytułem spłaty od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kwotę 65016,31 zł płatną w następujących ratach: pierwsza rata w kwocie 50000 zł płatna w terminie 30 dni od uprawomocnienia się postanowienia, natomiast kolejna rata w kwocie 15016,31 zł płatna w terminie roku od uprawomocnienia się postanowienia wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, ponadto przyznał i nakazał wypłacić z funduszy Skarbu Państwa wynagrodzenie pełnomocnikowi uczestnika z urzędu oraz ustalił, że każdy z uczestników postępowania ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie.

[postanowienie k.317-318]

W rozpoznawanej sprawie Sąd Rejonowy poczynił ustalenia faktyczne, które Sąd Okręgowy podzielił i przyjął za własne.

Rozkładając na raty zasądzoną spłatę, Sąd Rejonowy miał na uwadze, iż uczestnik posiada kwotę 50000 zł ze sprzedaży swojego mieszkania przy ul. (...) w Ł.. Odroczenie spłaty pozostałej części spłaty zezwoli w ocenie Sądu Rejonowego na zgromadzenie przez uczestnika potrzebnych środków.

[uzasadnienie k.327-338]

Uczestnik zaskarżył powyższe postanowienie w części, tj. w zakresie pkt 4 w części, w jakiej Sąd orzekł, iż pierwsza rata kwoty zasądzonej od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni w wysokości 50000 zł płatna jest w terminie 30 dni od dnia uprawomocnienia się postanowienia.

Apelujący zarzucił naruszenie przepisów:

1.  prawa procesowego, tj. art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów prowadzące w konsekwencji do dokonania ustaleń sprzecznych z zebranym w sprawie materiałem dowodowym i bezpodstawne przyjęcie, że sytuacja majątkowa uczestnika pozwala na zapłatę raty w wysokości 50000 zł w terminie 30 dni od daty uprawomocnienia się postanowienia, choć z dokumentów i zeznań uczestnika postępowania wyraźnie wynika, iż jest on osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku, a co za tym idzie natychmiastowe przeznaczenie całości sumy uzyskanej ze sprzedaży mieszkania przy ul. (...) pozbawiłoby uczestnika środków do życia,

2.  prawa materialnego w postaci art. 212 § 3 k.c. w zw. z art. 1035 k.c. poprzez błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że płatność pierwszej raty spłaty zasądzonej od uczestnika w terminie 30 dni od daty uprawomocnienia się postanowienia jest adekwatna do możliwości finansowych uczestnika postępowania, choć ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż sytuacja majątkowa uczestnika nie pozwala mu na zapłatę kwoty 50000 zł w tak krótkim terminie, a dokonanie spłaty we wskazanym przez Sąd terminie pozbawiłoby uczestnika jakichkolwiek środków utrzymania i narażałoby go na niepowetowane szkody.

W konkluzji apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i orzeczenie, iż kwota 65016,31 zł zasądzona tytułem spłaty od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni płatna jest w terminie 1 roku od daty uprawomocnienia się postanowienia wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności. Ponadto uczestnik wniósł o zasądzenie od wnioskodawczyni na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

[apelacja k.341-344]

Wnioskodawczyni wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie na swoją rzecz od uczestnika kosztów zastępstwa w postępowaniu apelacyjnym.

[odpowiedź na apelację k.388-389]

Na rozprawie w dniu 20 sierpnia 2014 r. pełnomocnik uczestnika wniósł o przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej uczestnikowi z urzędu, oświadczając że nie zostały one pokryte w całości ani w części.

[protokół rozprawy apelacyjnej k.397]

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie przez Sąd Rejonowy wynika, że w dniu 28 maja 2013 r. uczestnik sprzedał lokal mieszkalny położony w Ł. przy ul. (...) za cenę 80000 zł, z czego 14573,46 zł zostało zapłacone przelewem na konto bankowe Spółdzielni Mieszkaniowej (...) celem spłaty zadłużenia, a pozostała część ceny w kwocie 65426,54 zł została zapłacona uczestnikowi gotówką przed podpisaniem aktu notarialnego – umowy sprzedaży (k.278-280). Wcześniej uczestnik nie zamieszkiwał w tym lokalu tylko go wynajmował. Mieszkał natomiast z ojcem w lokalu przy ul. (...) w Ł.. Za część pieniędzy ze sprzedaży lokalu przy ul. (...) uczestnik pospłacał długi, a kwotę 50000 zł ulokował na koncie bankowym (zeznania uczestnika k.298-299). Z oświadczenia majątkowego złożonego wraz z apelacją wynika, że kwotę 50000 zł uczestnik przeznaczył na spłatę wnioskodawczyni zgodnie z postanowieniem z dnia 9 października 2013 r.

W ocenie Sądu Okręgowego uczestnik ma możliwości finansowe, aby zapłacić wnioskodawczyni kwotę 50000 zł tytułem pierwszej raty zasądzonej spłaty w terminie 30 dni od uprawomocnienia postanowienia. Należy podkreślić, że poprzez sprzedaż lokalu przy ul. (...) w Ł., który był wynajmowany, a zatem potencjalnie przynosił uczestnikowi dochód, uczestnik dobrowolnie zrezygnował z dodatkowego źródła dochodu, który mógłby przeznaczyć na swoje bieżące utrzymanie. Ponadto z aktu notarialnego z dnia 28 maja 2013 r. nie wynika, aby pieniądze ze sprzedaży tego lokalu uczestnik przeznaczył na bieżące potrzeby. Wręcz przeciwnie, kwota 14573,46 zł została od razu przekazana na konto spółdzielni mieszkaniowej celem spłaty zadłużenia, kwotę 50000 zł uczestnik wpłacił na konto bankowe, a pozostała część ceny została przez niego przeznaczona na spłatę długów. Wobec braku innych środków finansowych istnieje obawa, iż po upływie roku uczestnik nie tylko nie spłaci wnioskodawczyni, ale jego oszczędności w wysokości 50000 zł mogą ulec uszczupleniu. Ponadto w ocenie Sądu Okręgowego pozycja wnioskodawczyni w niniejszej sprawie nie może być odmienna od pozycji innych wierzycieli, których uczestnik spłaca. Należy również podkreślić, że po uprawomocnieniu się postanowienia w niniejszej sprawie na uczestnika przejdzie prawo własności lokalu mieszkalnego objętego niniejszym postępowaniem, a zatem uczestnik będzie mógł zaciągnąć pożyczkę lub kredyt na zaspokojenie swoich bieżących potrzeb.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił apelację jako bezzasadną.

O kosztach postępowania w pkt 2 Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.

Z uwagi na to, że uczestnik był reprezentowany przez pełnomocnika z urzędu, który wniósł o przyznanie mu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu, składając równocześnie oświadczenie, że koszty te nie zostały opłacone w całości ani w części, Sąd Okręgowy w pkt 3 postanowienia na podstawie art. 391 § 1 k.p.c. w zw. z § 2 ust. 1-3, § 6 pkt 5, § 9 pkt 3 i § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.).