UZASADNIENIE

M. S. został oskarżony o to, że w dniu 28 grudnia 2013r. w B. pow. (...) po uprzednim wybiciu szyby w drzwiach wejściowych dostał się do wnętrza sklepu (...), z którego zabrał w celu przywłaszczenia produkty alkoholowe w postaci dwóch butelek wódki (...) o łącznej wartości 90 złotych czym działał na szkodę J. G., tj. o czyn z art. 279§1 kk.

Sąd Rejonowy w Bolesławcu wyrokiem z dnia 13 czerwca 2014r. w sprawie II K 97/14:

I. oskarżonego M. S. uznał za winnego popełnienia czynu opisanego w części wstępnej wyroku, uznając czyn za wypadek mniejszej wagi, tj. czynu z art. 279§1 kk w zw. z art. 283 kk i za to na podstawie art. 279§1 kk w zw. z art. 283 kk i w zw. z art. 58§3 kk wymierzył mu karę grzywny w ilości 100 stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki na kwotę 25 złotych,

II. na podstawie art. 46§1 kk orzekł wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody przez zapłatę kwoty 180 złotych na rzecz pokrzywdzonego J. G.,

III. na podstawie art. 627 kpk zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w kwocie 130 złotych oraz zobowiązał oskarżonego do uiszczenia opłaty w sprawach karnych w kwocie 250 złotych.

Apelację od powyższego wyroku wniósł prokurator. Zarzucił wyrokowi rażącą niewspółmierność orzeczonej kary grzywny 180 stawek dziennych przyjmując wysokość jednej stawki na kwotę 25 złotych podczas, gdy rodzaj popełnionego przestępstwa, okoliczności jego popełnienia, stopień winy i społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu, rodzaj naruszonych dóbr prawnych, wymogi w zakresie prewencji generalnej i indywidualnej, a także warunki i właściwości osobiste oskarżonego oraz jego uprzednia karalność za przestępstwa podobne przemawiają za orzeczeniem kary 3 miesięcy pozbawienia wolności.

Stawiając taki zarzut prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego kary 3 miesięcy pozbawienia wolności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżyciela publicznego co do istoty jest zasadna.

Przystępując do jej rozpoznania należy podkreślić, że zgodnie z
art. 433 § 1 k.p.k. Sąd Odwoławczy rozpoznaje sprawę w granicach środka odwoławczego, które wyznaczone są przez kierunek zaskarżenia, zakres zaskarżenia oraz zarzuty odwoławcze.

Apelacja prokuratora kwestionuje prawidłowość zaskarżonego wyroku jedynie w części rozstrzygnięcia o karze. Zatem Sąd Okręgowy w zakresie ustaleń przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia co do sprawstwa i winy oskarżonego mógł się opierać na niekwestionowanych faktach ustalonych przez Sąd I instancji.

W tym zakresie bowiem należy wskazać, iż ustalenia te znajdowały oparcie w należycie ocenionych i ujawnionych w toku postępowania pierwszoinstancyjnego dowodach. Skoro zaś były wynikiem swobodnej i wszechstronnej oceny materiału dowodowego ujawnionego w toku przewodu sądowego, to pozostawały one pod ochroną prawa procesowego. Postępowanie, które doprowadziło do ich poczynienia nie było dotknięte uchybieniami, które należałoby wziąć pod rozwagę z urzędu wychodząc poza granice zaskarżenia. Zatem omawiane ustalenia faktyczne należało przyjąć za prawidłowe. Podobnie jak i kwalifikację prawną przypisanego M. S. czynu.

Natomiast nie sposób podzielić argumentacji Sądu Rejonowego co do orzeczenia względem oskarżonego kary grzywny w wysokości 100 stawek dziennych, jak i poczynionych w tym zakresie ustaleń, a na którą to skazano M. S. uwzględniając jego wniosek złożony w trybie art. 387 k.p.k.

Stosownie do art. 53 § 1 k.k. Sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. W myśl paragrafu 2 wymierzając karę, sąd uwzględnia m. in. motywację i sposób zachowania się sprawcy, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości. Okoliczność złożenia przez oskarżonego wniosku o dobrowolne poddanie się karze nie zwalnia przecież Sądu od obowiązku oceny zaproponowanej przez niego kary przez pryzmat dyrektyw jej wymiaru, co więcej zasadność zastosowania wskazanej instytucji musi być oceniana pod kątem zaistnienia przesłanek z art. 387 § 2 k.p.k. Jednocześnie stosownie do art. 387 § 3 k.p.k. gdy przykładowo zaproponowana przez oskarżonego kara nie spełnia dyrektyw jej wymiaru Sąd może uzależnić uwzględnienie wniosku o wydanie wyroku skazującego od dokonania wskazanej w nim przez siebie zmiany, bądź wniosku takiego nie uwzględnić.

Sąd Rejonowy wymierzając oskarżonemu zgodnie ze złożonym przez niego wnioskiem o wydanie wyroku skazującego karę grzywny doszedł do przekonania, że istnieją przesłanki z art. 58 § 3 k.k., które uzasadniają orzeczenie wobec M. S. wskazanej kary, w miejsce kary pozbawienia wolności. Jako okoliczność obciążającą Sąd I instancji uwzględnił uprzednią wielokrotną karalność oskarżonego oraz działanie z niskich pobudek. Do okoliczności łagodzących zaś zaliczył „ujemną ocenę własnego zachowania przez oskarżonego” oraz niewielką szkodę. Dodatkowym argumentem za orzeczeniem wobec oskarżonego kary o charakterze wolnościowym był fakt umożliwienia mu „pełnego wywiązania się z należności wynikających z poprzedniego wyroku”, jak i umożliwienie systematycznego regulowania obowiązku alimentacyjnego. Zauważyć przy tym należy, że Sąd I instancji w żaden sposób nie zweryfikował twierdzeń M. S. co do wywiązania się przez niego z ciążących na nim zobowiązań, jak i co do jego faktycznych możliwości w tym zakresie a sam oskarżony nie przedłożył żadnego dokumentu, który potwierdziłby prawdziwość jego relacji zarówno co do zatrudnienia, jak i wywiązywania się ze swoich zobowiązań, a co zasadnie podnosi skarżący.

O ile zgodzić się należy z Sądem meriti, że szkoda wyrządzona przez oskarżonego jest stosunkowo niewielka to jednak pamiętać należy, iż rozmiar wyrządzonej szkody na co wskazano powyżej jest tylko jedną z okoliczności mającą wpływ na wymiar kary, jak i ocenę społecznej szkodliwości czynu. Zasadnie skarżący podnosi, że Sąd I instancji w nienależytym stopniu wziął pod uwagę sposób życia oskarżonego przed popełnieniem przestępstwa, choć jako okoliczność obciążającą potraktował jego uprzednią wielokrotną karalność. M. S. pomimo młodego wieku był już sześciokrotnie karany, w tym dwukrotnie za przestępstwa kradzieży z włamaniem. Podkreślić należy, że przypisanego mu w niniejszym postępowaniu występku dopuścił się zaledwie po dwóch miesiącach od zapadnięcia wobec niego wyroku Sądu Rejonowego w Bolesławcu w sprawie sygn. akt II K 485/13, którym to został skazany za dwa ciągi przestępstw z art. 279 § 1 k.k. na karę łączną dwóch lat pozbawienia wolności z warunkowym jej zawieszeniem na pięcioletni okres próby, przy czym na pierwszy ciąg przestępstw składało się dziewięć występków, a na drugi cztery. Nie można także pominąć przy popełnieniu przestępstwa motywacji oskarżonego, który włamał się do sklepu wyłącznie po dwie butelki wódki, łatwości z jaką M. S. dopuścił się kolejnej kradzieży z włamaniem, jak i zaplanowanego oraz przemyślanego sposobu działania. Jednocześnie Sąd I instancji nadmierną wagę przyłożył do nieudowodnionej zmiany w życiu oskarżonego, chęci wywiązania się z ciążących na nim zobowiązań, w szczególności jeśli się weźmie pod uwagę, że rzekoma wola naprawienia szkody właścicielowi sklepu sprowadza się jak się wydaje wyłącznie do deklaracji oskarżonego, który do dnia dzisiejszego nie podjął żadnych kroków w tym kierunku.

Brak ustaleń zatem Sądu Rejonowego co do okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia o karze, w szczególności jeśli się weźmie pod uwagę, że zaskarżony wyrok zapadł w trybie art. 387 § 1 k.p.k. w wyniku uwzględnienia wniosku oskarżonego musiał skutkować uchyleniem zaskarżonego orzeczenia w części orzeczenia o karze i w tym tylko zakresie przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Dokonanie zmian zaskarżonego wyroku, wobec zakresu tych zmian i ich wagi dla stron, szczególnie co do rodzaju kary i żądanej przez oskarżyciela publicznego kary pozbawienia wolności, prowadziłoby do zniweczenia zasad rzetelnego procesu, w tym prawa do obrony oskarżonego i dlatego zdaniem Sądu Odwoławczego było niedopuszczalne.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji przeprowadzi dowody mające znaczenie przy wyborze rodzaju kary, jak i jej wymiarze, w szczególności poczyni ustalenia czy rzeczywiście jak wskazuje na to Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia oskarżony zmienił swoje zachowanie i wywiązuje się z ciążących na nim zobowiązań. Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w tej części Sąd I instancji ograniczając się zgodnie z zakresem przekazania sprawy do ponownego rozpoznania wynikającym z art. 442 § 1 k.p.k., uzasadni wyrok w części rozstrzygnięcia o karze zgodnie z wymogami stawianymi przez art. 424 § 2 k.p.k. odnosząc się do ustawowych zasad i przesłanek wymiary kary, wynikających z przepisów kodeksu karnego.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE