UZASADNIENIE

wyroku z dnia 21 października 2014 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. decyzją z dnia 09.07.2014 r. odmówił E. W. przyznania emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. Nr 162 poz 1118 z zm ), ponieważ nie spełnia warunków niezbędnych do ustalenia prawa do tego świadczenia, gdyż nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy nie zaliczył jako pracy w warunkach szczególnych okresu od 08.11.1976 r. do 21.03.1998 r. , gdyż na świadectwie pracy z dnia 23.03.1998 r. pracodawca zawarł adnotację, że praca w szczególnych warunkach „nie dotyczy” wymienionego okresu zatrudnienia.

E. W. w odwołaniu od decyzji domagał się jej zmiany i przyznania mu emerytury na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ponieważ w okresie od 08.11.1976 r. do 21.03.1998 r. pracował jako monter instalacji termicznych w warunkach szczególnych. Sporne okoliczności chce udowodnić za pomocą świadków. Po uwzględnieniu tego okresu legitymuje się ponad 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołania wniósł o ich oddalenie w związku z niespełnieniem przez odwołującego przesłanek z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS z przyczyn podanych w uzasadnieniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

E. W. urodzony w dniu (...) ukończył 60 lat. Odwołujący legitymuje się wymaganym okresem składkowym, nieskładkowym i uzupełniającym w wymiarze 25 lat na dzień 01.01.1999 r. W dniu 04.07.2014 r. odwołujący się wystąpił z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury. Nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

(dowód: wniosek z dnia 04.07.2014 r. –k. 1-4 ar czIII).

Odwołujący w okresie od 08.11.1976 r. do 21.03.1998 r. pracował w (...) S.A. w R. jako monter instalacji termicznych. Jego praca polegała na obkładaniu rur znajdujących się na różnej wysokości 4, 8 i 12 metrów watą szklaną, potem siatką i na końcu płaszczem azbestowo-cementowym. Obkładał także izolacją termiczną zbiorniki. Izolowanymi rurami transportowane były różne media począwszy od wody do innych związków chemicznych. Prace montera izolacji termicznej wykonywał na terenie (...) D., (...), Cukrowni (...). Pracę w tym charakterze wykonywał w wymiarze pełnego etatu, stale, każdego dnia. Odwołujący w ramach zatrudnienia u tego pracodawcy pracował na budowie eksportowej przy budowie eksportowej na W. przy budowie elektrowni atomowej w P., gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako monter izolacji termicznej i w byłej Czechosłowacji na terenie Zakładów (...) w L., gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako monter izolacji termicznej. Pracodawca ten obecnie nie istnieje.

/dowód: świadectwo pracy z dnia 23.03.1998 r. –k. 13 ar czII,

dokumentacja pracownicza –k. 29 ar czII,

zeznania świadka W. R. –k. 8v as,

zeznania świadka J. P. –k. 9 as,

zeznania odwołującego –k. 9v as/.

Sąd zaakceptował zeznania świadków W. R. i J. P. potwierdzające, że E. W. wykonywał w sposób ciągły i stale pracę w szczególnych warunkach w wymiarze pełnego etatu w (...) S.A. w R. od 08.11.1976 r. do 21.03.1998 r. jako monter instalacji termicznych tj. stale i w pełnym wymiarze wykonywał pracę wymienioną w wykazie A dział IV poz. 38 wykazu stanowiącego powołany wyżej załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia. 7 lutego 1983 r. tj. pracę antykorozyjne i termoizolacyjne urządzeń i instalacji technologicznych. Świadkowie pracowali z odwołującym u tego pracodawcy na przestrzeni spornego okresu i posiadali wiedzę na temat wykonywanej przez odwołującego pracy.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom odwołującego odnośnie wykonywanej przez niego pracy na stanowisku monter instalacji termicznej w spornym okresie zatrudnienia bowiem w sposób spójny i konsekwentny wskazywały, iż w tym okresie pracował w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Depozycje te potwierdzały zeznania świadków i dowody z dokumentów.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, w szczególności zalegających w aktach rentowych, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości Sądu, zarówno treść jak i forma dokumentów nie były kwestionowane prze strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich jakie należałoby uwzględnić urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego w tym wynikającego z art. 244 i art.245 kpc. Sąd uznał za wiarygodne świadectwo pracy odwołującego z dnia 23.03.1998 r. z tym że uznał, iż okoliczność, że zawiera ono zapis iż nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych jest błędny skoro stanowisko odwołującego zostało określone jako monter, a z dokumentacji pracowniczej wynika, że odwołujący pracował na stanowisku monter izolacji termicznej i na podstawie pozostałych dowodów Sąd ustalił, że odwołujący w spornym okresie od 08.11.1976 r. do 21.03.1998 r. pracował jako monter instalacji termicznych tj. stale i w pełnym wymiarze wykonywał pracę wymienioną w wykazie A dział IV poz. 38 wykazu stanowiącego powołany wyżej załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia. 7 lutego 1983 r.

Sąd rozważył, co następuje:

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie czy E. W. przysługuje prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei art. 32 ust.4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, to jest na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.). Z §1 Rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze , wymienione w §4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. § 2 ust.1 rozporządzenia ustala, ze za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. §4 pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn;

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Kwestią sporną pomiędzy stronami było ustalenie, czy E. W. był zatrudniony w warunkach szczególnych w okresie zatrudnienia w (...) S.A. w R. od 08.11.1976 r. do 21.03.1998 r. jako monter instalacji termicznych skoro nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach w oparciu o zeznania świadków i zeznania odwołującego słuchanego w charakterze strony oraz świadectwo pracy mimo, że w nim jest adnotacja ze pracy w warunkach szczególnych nie wykonywał.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w § 2 ust. 2 zobowiązuje zakłady pracy do stwierdzenia okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji. Natomiast w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia (§ 4 ust. 3). W myśl § 21 ust. 1, 4 i 5 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury lub renty z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty. Wyjątek od zasady ustalonej w powołanym przepisie jest zawarty w § 22 wymienionego rozporządzenia, który przewiduje, że okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 maja 1985 r., III UZP 5/85 wyjaśnił, że w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe dopuszczalne jest przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Pogląd ten został rozwinięty w znowelizowanym art. 473 kpc, który stanowi, że w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron. W postępowaniu przed tymi sądami okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń mogą być udowadniane wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi (por. wyr. SN z dnia 02.02.1996 r. II URN 3/95 OSNP 1996/16/239). Skoro więc w niniejszej sprawie odwołujący nie dysponował świadectwem wykonywania pracy w szczególnych warunkach, zasadnym stało się ustalenie okoliczności w jakich odwołujący świadczył pracę na podstawie zeznań świadków, jego zeznań oraz dowodów z dokumentów. W oparciu o nie Sąd ustalił, iż odwołujący był zatrudniony w (...) S.A. w R. od 08.11.1976 r. do 21.03.1998 r. jako monter instalacji termicznych. Pracę na tym stanowisku wykonywał w wymiarze pełnego etatu i stale. Jego praca polegała na izolacji rurociągów, zbiorników i aparatury chemicznej na terenie (...) D., (...), Cukrowni (...). Była to praca na wysokości od 4 do 12 metrów, ponieważ te instalacje były na takiej wysokości. Izolował je watą szklaną , siatką i na to kładł otulinę azbestowo-cementową. Odwołujący w ramach zatrudnienia u tego pracodawcy pracował na budowie eksportowej przy budowie eksportowej na W. przy budowie elektrowni atomowej w P., gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako monter izolacji termicznej i w byłej Czechosłowacji na terenie Zakładów (...) w L., gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako monter izolacji termicznej. Praca na tym stanowisku została zaliczona zgodnie z wykazem A dział IV pkt. 38 będącym załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, do prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Po uwzględnieniu tego okresu odwołujący legitymuje się wymaganym okresem pracy w warunkach szkodliwych określonych w wykazie A w wymiarze co najmniej 15 lat.

Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę odwołujący spełnia przesłanki do przyznania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w związku z wykonywaniem pracy w szczególnych warunkach, wynikające z treści art. 32 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a w szczególności § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983 r. nr 8, poz. 43 z póź. zm.). E. W. osiągnął bowiem wiek 60 lat (...)posiada wymagany okres zatrudnienia (25- letni okres składkowy, nieskładkowy i uzupełniający), a przede wszystkim spełnia kwestionowaną dotąd przez organ rentowy przesłankę w postaci co najmniej 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, ponieważ po uznaniu mu spornego okresu pracy w warunkach szczególnych tj. od 08.11.1976 r. do 21.03.1998 r., kiedy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako monter instalacji termicznych legitymuje się ponad 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych. Sąd przyznał odwołującemu prawo do emerytury od dnia 01.07.2014 r. tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku zgodnie z art. 129 ust. 1 powołanej ustawy.

Mając na względzie powyższe orzeczono na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego i art.477¹⁴ §2 k.p.c.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE