Sygn. akt III AUa 832/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący

SSA Krystyna Merker (spr.)

Sędziowie

SSA Krystyna Budzianowska

SSA Małgorzata Woźnowska-Gallos

Protokolant

Aneta Szafruga

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2013r. w Katowicach

sprawy z odwołania I. Ś. (I. Ś. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wysokość emerytury górniczej

na skutek apelacji ubezpieczonego I. Ś.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach

z dnia 10 lutego 2012r. sygn. akt VIII U 1144/11

1.  zmienia zaskarżony wyrok i poprzedzającą go decyzję organu rentowego w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu I. Ś. prawo do zastosowania przelicznika 1,8 do okresu pracy górniczej od dnia 2 marca 1982 roku do dnia 7 czerwca 1982 roku i od dnia 20 kwietnia 1984 roku do dnia 14 stycznia 2007 roku,

2.  zasądza od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kwotę 150 zł (sto pięćdziesiąt złotych ) tytułem zwrotu kosztów procesu za II instancję.

/-/ SSA K. Budzianowska/-/ SSA K. Merker/-/ SSA M. Woźnowska - Gallos

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 832/12

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 10 lutego 2012 r. sygn. akt VIII U 1144/11 Sąd Okręgowy
w Gliwicach, Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie ubezpieczonego I. Ś. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Z. z dnia
9 maja 2011r., którą odmówiono ubezpieczonemu zastosowania przelicznika 1,8 do okresu zatrudnienia w (...) B.” od dnia 2 marca 1982r. do dnia 7 czerwca 1982r., od
20 kwietnia 1984r. do 16 listopada 2006r. oraz od 17 listopada 2006r. do 14 stycznia 2007r.

Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że I. Ś.urodził się (...) roku.

W dniu 21 lutego 2011 roku złożył wniosek o ustalenie prawa do emerytury górniczej.

W dniu 9 maja 2011 roku organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję.

Przy obliczeniu emerytury ZUS uwzględnił ubezpieczonemu 28 lat i 11 miesięcy okresów składkowych i 7 miesięcy okresów nieskładkowych.

Do 45 miesięcy pracy górniczej zastosował przelicznik 1,8, zaś do 272 miesięcy pracy górniczej zastosował przelicznik 1,2.

ZUS odmówił zastosowania przelicznika 1,8 do okresów zatrudnienia od 2 marca 1982 roku do 7 czerwca 1982 roku i od 20 kwietnia 1984 roku do 14 stycznia 2007 roku.

Sąd ustalił, że ubezpieczony od 2 marca 1982 roku do nadal jest zatrudniony w Kopalni (...) S.A. w R..

W spornym okresie zatrudnienia, tj. od 2 marca 1982 roku, ubezpieczony zajmował następujące stanowiska:

- od 2 marca 1982 roku do 7 czerwca 1982 roku - operator maszyn budowlanych,

- od 20 kwietnia 1984 roku do 31 maja 1988 roku - operator sprzętu technologicznego,

- od 1 czerwca 1988 roku do 28 lutego 1989 roku - operator maszyn budowlanych,

- od 1 marca 1989 roku do 31 sierpnia 1991 roku - operator sprzętu budowlanego,

- od 1 września 1991 roku do 16 listopada 2006 roku - operator sprzętu technologicznego,

- od 17 listopada 2006 roku do 14 stycznia 2007 roku - operator spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce (dowód: akta osobowe ubezpieczonego - k.47, akta emerytalne - k.17).

Z kolei w świadectwie wykonywania pracy górniczej z dnia 1 lutego 2011 roku pracodawca podał, że ubezpieczony od 2 marca 1982 roku do nadal zajmował stanowisko operatora spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce wymienione w Dziale III, poz.4 załącznika nr 3 do rozporządzenia MPiPS z 23 grudnia 1994 roku.

Ubezpieczony w okresie od 8 czerwca 1984 roku do 12 kwietnia 1984 roku odbywał zasadniczą służbę wojskową i do pracy powrócił od 20 kwietnia 1984 roku (dowód: świadectwo wykonywania pracy górniczej - k.15 a.e., akta osobowe ubezpieczonego).

Kwestią zatrudnienia I. Ś.zajmowała się Komisja Weryfikacyjna, która na podstawie przesłuchania świadków i ubezpieczonego ustaliła, że w okresie od 2 marca 1982 roku do 7 czerwca 1982 roku i od 20 kwietnia 1984 roku do 14 stycznia 2007 roku ubezpieczony odpowiednio przez 72 dniówki i 5581 dniówek, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako operator spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce - wymienionym w Dziale III, poz.4 załącznika nr 3 do rozporządzenia MPiPS z dnia 23 grudnia 1994 roku (dowód: protokół z posiedzenia Komisji Weryfikacyjnej z dnia 16 lutego 2009r. - k.17-23 a.e.).

Sąd ustalił, iż w spornym okresie od 2 marca 1982 roku ubezpieczony przez cały czas,
z przerwą na odbycie zasadniczej służby wojskowej, był pracownikiem oddziału (...) Oddział ten świadczył pracę na rzecz innych oddziałów górniczych oraz odwodnieniowych.

Ubezpieczony wykonywał pracę głównie na spycharce gąsienicowej S. (...)
a sporadycznie na innych koparkach. Podstawową czynnością ubezpieczonego była niwelacja terenu w obrębie koła czerpakowego koparki wielonaczyniowej, wymiana gruntu, usuwanie kamieni. Wykonywał zjazdy i drogi dojazdowe do maszyn podstawowych. Wykonywał też skarpowanie w obrębie maszyn podstawowych, tj. koparek wielonaczyniowych i zwałowarek. Dokonywał obróbki studni wielkogabarytowych w obrębie zabierki, tj. oczyszczał studnię
z węgla lub nadkładu w celu jej odcięcia, by umożliwić dalszą eksploatację węgla. Wypychał skały z zabierki, w sytuacji gdy koparka wielonaczyniowa nie zebrała wszystkiego, spychał nadkład i węgiel pod koło czerpakowe do dalszego zabioru. W sytuacji rozwodnienia gruntu pod koparką wielonaczyniową, wypychał taki grunt i rozprowadzał grunt ściągnięty przez maszynę podstawową z wyższej półki. Doraźnie wykonywał rowy odwadniające, pogłębiane później są przez koparki jednonaczyniowe, ewentualnie wały które pozwalały wodzie płynąć pod pojazdy koparki wielonaczyniowej. W sytuacji obecności w eksploatowanej ścianie kawałków zwartego gruntu, jego praca polegała na rozluzowywaniu tego gruntu aby koparka wielonaczyniowa mogła urabiać. Na takiej ścianie również oczyszczał węgiel z niewielkich warstw nadkładu. Wykonywał też prace przy przesuwaniu przenośnika roboczego. Doraźnie pracował przy awaryjnych naprawach uszkodzeń, np. koła czerpakowego koparki wielonaczyniowej. Wówczas za pomocą spycharki podtrzymywał czerpak aby możliwe było wybicie klinów i sworzni celem jego wymiany. W sytuacjach przetransportowywania koparki wielonaczyniowej na inne miejsce, spycharką brał udział w wypinaniu elementów.

Prace te wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W okresie spornym wraz z ubezpieczonym pracowali M. K., T. S. i J. W..

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Okręgowy oddalił odwołanie ubezpieczonego. Zdaniem Sądu pierwszej instancji całkowicie bezpodstawne było domaganie się przez ubezpieczonego zaliczenia przelicznikiem 1,8 okresu pracy górniczej od dnia 2 marca 1982r. do dnia 7 czerwca 1982r., od 20 kwietnia 1984r. do 16 listopada 2006r. oraz od 17 listopada 2006r. do 14 stycznia 2007r. na podstawie art. 51 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009r nr 153,
poz. 1227).

Sąd Okręgowy wskazał, że w przedmiotowej sprawie spór dotyczy ustalenia, czy praca ubezpieczonego w okresie spornym była pracą przodkową i odnosiła się do stanowisk,
o których mowa w załączniku nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej
z dnia 23 grudnia 1994 roku, co w konsekwencji skutkowałoby przyjęciem przelicznika 1,8 do obliczenia jego emerytury.

Przepisy nie definiują pojęcia przodka i pracy przodkowej. Z powołanych wyżej przepisów wynika, że praca przodkowa musi być to praca na stanowisku wymienionym w załączniku
nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku.
Z rozporządzenia wynika, że prace przodkowe dotyczą miejsca, w którym dokonuje się wydobycia kopaliny i zwałowania.

Kwalifikując daną pracę jako pracę przodkową w pierwszej kolejności należy mieć na uwadze przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS - art.50d. Natomiast rozporządzenie MPiPS z dnia 23 grudnia 1994 roku ma charakter uściślający. W pierwszej kolejności należy podkreślić, że przodek to miejsce wydobywania kopaliny oraz zwałowania. Z definicji ustawowej wynika, że praca przodkowa to praca bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku. Takiej pracy ubezpieczony nie wykonywał.

W wyroku z dnia 11 lutego 2010 roku, sygn. akt I UK 236/09 (LEX nr 585722) Sąd Najwyższy stwierdził, że „jako prace wymienione w załączniku nr 3 do rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 roku w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym, przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz.U. z 1995r. Nr 2, poz.8) mogą być tylko uznane takie czynności wykonywane przez górnika, które bezpośrednio związane są z wykonywaniem czynności
w przodkach przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych. Pojęcie „inne prace w przodku” (art.37 ust.1 pkt 1 ustawy
z 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych) musi wiązać się

z bezpośrednim i zasadniczym procesem produkcyjnym zakładu górniczego, polegającym na urobku i wydobywaniu kopalin”.

W ocenie Sądu orzekającego, praca operatora spycharki na polu górniczym nie jest równoznaczna z pracą w przodku. Praca ta może być pracą, o której mowa zarówno
w załączniku nr 2, jak i w załączniku nr 3 w zależności od rodzaju pracy i miejsca jej świadczenia. Dla oceny, czy ubezpieczony pracował na stanowisku uprawniającym do zaliczenia spornego okresu pracy w wymiarze półtorakrotnym istotne znaczenie ma przede wszystkim rodzaj powierzonej mu pracy (rzeczywiście wykonywanych zadań pracowniczych). Nie każda praca na odkrywce jest równoznaczna z pracą w przodku.

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe nie dało podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji. Z ustaleń dokonanych przez Sąd orzekający w niniejszej sprawie wynikało, że praca ubezpieczonego, tj. operatora spycharki, była wykonywana na terenie całej odkrywki pola (...) a zakres jego obowiązków był znacznie szerszy, niż wskazany
w art.50d.

Ubezpieczony pracował w obrębie maszyn podstawowych układu (...), głównie koparki wielonaczyniowej. Pracował przy niwelacji terenu przed maszynami podstawowymi, wymianie gruntu, usuwaniu kamieni, skarpowaniu i wykonywaniu pochylni zjazdowych, wykonywaniu dróg dojazdowych do koparki wielonaczyniowej. Wykonywał też prace odwodnieniowe. Tym samym charakter jego pracy, mimo iż była wykonywana w sąsiedztwie maszyn układu (...), nie miał bezpośredniego związku z urabianiem kopalin, ładowaniem urobku, montażem, likwidacją i transportem obudów, maszyn urabiających, ładujących
i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych. Prace te nie stanowią zatem pracy przodkowej w rozumieniu art.50d ustawy.

Zdaniem Sądu, dniówkami w przodku operatora spycharki są tylko takie dni, w których pracował „przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących
i transportujących w przodkach”. Do pracy przodkowej można zaliczyć prace ubezpieczonego związane z wydobyciem, jak spychanie nadkładu i węgla pod koło czerpakowe koparki do dalszego zabioru, oczyszczanie węgla z niewielkich warstw nadkładu, prace przy montażu
i demontażu maszyn podstawowych w celu jej przetransportowania na inne miejsce. Sąd uznał jednak, że brak jest dowodu, iż ubezpieczony wykonywał taką pracę stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Nadto na podstawie przedstawionego materiału dowodowego nie sposób ustalić ile dniówek przepracował ubezpieczony konkretnie przy tych pracach.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniósł pełnomocnik ubezpieczonego zaskarżając powyższy wyrok w całości i zarzucił naruszenie:

I.  przepisów postępowania cywilnego:

a)  art.233 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, jednostronnej i niezupełnej oceny przez Sąd I instancji zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i w konsekwencji nieprzyjęcie, iż wykonywana przez wnioskodawcę praca w okresie od 2.03.1982 roku do 7.06.1982 roku oraz od 20.04.1984 roku do 14.01.2007 roku miała charakter pracy stricte górniczej zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym i tym samym uzasadniającej zastosowanie przelicznika 1,8 do wysokości emerytury górniczej,

b)  art.477 14 § 1 k.p.c. i oddalenie odwołania wnioskodawcy jako nieuzasadnionego pomimo, iż z treści materiału dowodowego wynika, iż praca jaką wykonywał wnioskodawca była pracą, o której mowa w art.50d ust.1 ustawy o emeryturach
i rentach z FUS,

c)  art.328 § 2 k.p.c. poprzez nieustosunkowanie się przez Sąd I instancji do wszystkich dowodów zgromadzonych w sprawie i pominięcie tych, które potwierdziły wykonywanie przez wnioskodawcę pracy stricte górniczej odpowiadającej swoim charakterem pracy górniczej określonej w art.50d ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, uzasadniającej przy ustalaniu wysokości emerytury zastosowanie przelicznika 1,8 za każdy rok pracy górniczej, w szczególności treści świadectwa wykonywania pracy górniczej, protokołu komisji weryfikacyjnej.

II.  przepisów prawa materialnego:

a)  art.50d ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz pkt 4 ust. III załącznika nr 3 do rozporządzenia MPiPS z dnia 23 grudnia 1994 roku - poprzez ich nieuwzględnienie i tym samym nieprzyjęcie przez Sąd I instancji, iż wykonywana przez wnioskodawcę praca w spornym okresie, na stanowisku operatora spycharki gąsienicowej, odpowiadała swym charakterem pracy stricte górniczej w wymiarze półtorakrotnym oraz, iż mieści się ona w pojęciu innych prac przodkowych,

b)  art.51 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
przez jego niezastosowanie i przyjęcie,
iż wnioskodawca nie ma prawa do zastosowania przelicznika 1,8 za każdy rok pracy na stanowisku operatora spycharki gąsienicowej pomimo, iż wykonywał pracę
w przodku.

Mając na uwadze powyższe, wnosił o:

- zmianę wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 10 lutego 2012 roku i uwzględnienie odwołania,

ewentualnie o:

- uchylenie wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 10 lutego 2012 roku i przekazanie do ponownego rozpoznania,

III. zasądzenie na rzecz wnioskodawcy od organu rentowego kosztów postępowania według norm przepisanych.

Pełnomocnik ubezpieczonego podkreślił, że prace wykonywane przez ubezpieczonego mieszczą się w wykazie prac wymienionych w art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest uzasadniona.

Spór w rozstrzyganej sprawie dotyczył wysokości emerytury górniczej pobieranej przez ubezpieczonego, przy czym sprowadzał się do oceny, czy w stosunku do okresu jego pracy górniczej, wykonywanej w czasie od dnia 2 marca 1982r. do dnia 7 czerwca 1982r., od
20 kwietnia 1984r. do 14 stycznia 2007r., mógł być zastosowany przelicznik 1,8 określony w art. 51 ust.1 pkt 2 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz.1227 ze zm.).

Wskazany przepis art. 51 ust.1 pkt 2 tej ustawy stanowi, że przy ustalaniu wysokości górniczych emerytur stosuje się przelicznik 1,8 za każdy rok pracy, o której mowa
w przepisie art. 50 d.

Art.50d ust.1 ustawy wymienia z kolei rodzaje prac, które uwzględnia się w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury, zaliczając do nich prace wykonywane bezpośrednio w przodkach przy urabianiu i ładowaniu urobków oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów
i robotach szybowych, w drużynach ratowniczych oraz w charakterze mechaników sprzętu ratowniczego drużyn ratowniczych.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy w Gliwicach prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe w rozpoznawanej sprawie, jednak nie dokonał trafnej oceny zebranego materiału. Wnioski końcowe wywiedzione przez ten Sąd, co do zasady należało więc uznać za nie uprawnione i naruszające zasady swobodnej oceny dowodów sformułowanej w art.233 § 1 k.p.c.

Zauważyć bowiem należy, że zgodnie z art.194 ustawy z 17.12.1998r. stanowiska pracy, na których zatrudnienie zalicza się w wymiarze półtorakrotnym określa nadal obowiązujące rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 23.XII.1994r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury (Dz. U. z 1995r. Nr 2, poz.8).
W załączniku nr 3 do tego rozporządzenia zawarty jest wykaz stanowisk, na których okresy pracy pod ziemią oraz w kopalniach siarki i węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym. W dziale III, poz. 4 tego załącznika 3 wymieniono operatora spycharek
i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce.

O uznaniu konkretnej pracy za pracę górniczą zaliczaną w wymiarze półtorakrotnym - zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego - decyduje charakter czynności faktycznie wykonywanych przez pracownika, a nie treść umowy o pracę łączącej go
z pracodawcą, ani nazwa zajmowanego stanowiska określona w angażach lub

w zaświadczeniu o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach (por. wyroki z dnia
25 marca 1998r., II UKN 570/97, OSNAPiUS 1999 nr 6, poz. 213; z dnia 22 marca 2001r., II UKN 263/00, OSNAPiUS 2002 nr 22, poz. 553; z dnia 2 czerwca 2010r., I UK 25/10, LEX
nr 621137).

Nie mają też decydującego znaczenia zakładowe wykazy stanowisk oraz protokoły komisji weryfikacyjnej kwalifikujące określone zatrudnienie.

Należy przy tym uznać, że praca "na odkrywce" w kopalniach węgla brunatnego (siarki) jest odpowiednikiem pracy "w przodkach" pod ziemią i polega na zatrudnieniu przy pracach bezpośrednio łączących się z procesami związanymi z wydobywaniem kopalin, pozyskiwaniu złóż (wyrok z dnia 28 kwietnia 2010r., I UK 339/09, LEX nr 607444 oraz z dnia 22 kwietnia 2011r., I UK 360/10, LEX nr 949021); istotne jest, aby prace wykonywane przez górnika były bezpośrednio związane z wykonywaniem czynności w przodkach przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych, a pojęcie "inne prace w przodku" musi wiązać się z bezpośrednim i zasadniczym procesem produkcyjnym zakładu górniczego, polegającym na urobku i wydobywaniu kopalin (wyroki
z dnia 11 lutego 2010r., I UK 236/09, LEX nr 585722 oraz z dnia 24 marca 2011r., I UK 328/10, LEX nr 811825).

Według ustaleń faktycznych Sądu pierwszej instancji ubezpieczony wykonywał pracę na spycharce gąsienicowej S. (...)a sporadycznie na innych spycharkach S. (...)oraz K. (...)na oddziale (...). Tymi maszynami pracuje się
w przodku. Praca ubezpieczonego polegała między innymi na niwelacji terenu w obrębie koła czerpakowego koparki wielonaczyniowej, spychaniu nadkładu i węgla pod koło czerpakowe do dalszego zbioru, wymianie gruntu, usuwaniu kamieni pod gąsienicami, aby umożliwić przejazd koparce wielonaczyniowej i dalszą eksploatację węgla, skarpowaniu i wykonywaniu pochylni na poziomach roboczych, obrabianiu studni w przodku i utrzymywanie rowów odwadniających bezpośrednio pod koparką podstawową oraz osiowaniu i poziomowaniu przenośników przesuwnych.

To są ustalenia faktyczne, których Sąd pierwszej instancji nie zanegował.

Z akt sprawy jak i akt osobowych ubezpieczonego wynika, że ubezpieczony w spornym okresie posiadał uprawnienia klasy pierwszej do obsługi spycharek od dnia 11.12.1987r., natomiast we wcześniejszym okresie od dnia 23.06.1984r. posiadał uprawnienia klasy drugiej a w okresie od dnia 23.01.1982r. klasy trzeciej do obsługi spycharek (cz. A str. 3 akt osobowych, k.22 a.s.). Okoliczności pracy ubezpieczonego na spycharkach potwierdzały również znajdujące się w aktach osobowych umowy o pracę na operatora spycharki, orzeczenia psychologiczne stwierdzające zdolność ubezpieczonego do pracy na tym stanowisku, określające rodzaj obsługiwanego przez niego sprzętu (k. 13 do 19 akt sąd. I akta osobowe cz. B).

Za pewne należało przy tym uznać, że od dnia 2 marca 1982r. do dnia 7 czerwca 1982r., od 20 kwietnia 1984r. do 14 stycznia 2007r. ubezpieczony rzeczywiście pracował jako operator spycharki. Stwierdzili to jednoznacznie w swych zeznaniach wszyscy słuchani w sprawie świadkowie M. K., T. S., J. W. (k. 41-44 akt sąd.) oraz ubezpieczony (k. 52 a.s.).

Ubezpieczony pracę swą wykonywał na rzecz oddziałów górniczych (wydobywczych),
co również jednoznacznie wynikało z zeznań świadków oraz ubezpieczonego.

Problem sprowadza się więc do oceny, czy taka praca ubezpieczonego w okresie spornym była pracą operatora spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce.

Sąd Apelacyjny uzupełnił postępowanie dowodowe i dopuścił dowód z akt sprawy Sądu Okręgowego w Gliwicach o sygnaturze akt VIII U 1764/11 dotyczących T. S., który był świadkiem w niniejszej sprawie i który pracował z ubezpieczonym na tej samej spycharce jako zmiennik.

Sąd Okręgowy w Gliwicach nieprawomocnym wyrokiem z dnia 6 czerwca 2012r. przyznał T. S. prawo do przelicznika 1,8 do okresu od 1 listopada 1982r. do 31 stycznia 2007r.

W sprawie VIII U 1764/11 Sąd Okręgowy dokonał w dniu 23 kwietnia 2012r. oględzin miejsca pracy T. S..

Z powyższych oględzin dokonanych na 6 poziomie roboczym (...)pod koparką wieloczynnościową nakładową (k. 43 do 45 a.s.) wynika, że w miejscu oględzin znajdują się dwie spycharki (...)które biorą udział w procesie urabiania. Spycharka za pomocą pługa urabia ze ściany kamienie, które są elementem urobku, hałduje kamienie będące elementem nadkładu oraz zajmuje się plantowaniem terenu co polega na popychaniu węgla brunatnego z poziomu roboczego pod koło czerpakowe koparki wielonaczyniowej. Również spycharki plantują teren jazdy poziomu roboczego zwałowarki wyrównując nadkład podlegający zwałowaniu.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego z uwagi na przeznaczenie technologiczne maszyny obsługiwanej przez ubezpieczonego to jest spycharki, praca odbywała się na terenie „przodka eksploatacyjnego”, czyli tej części wyrobiska eksploatacyjnego, w której urabia się skałę czyli węgiel brunatny i nadkład łącznie z kopalinami towarzyszącymi, a która obejmuje skarpy urabianego zbocza oraz tę część poziomów roboczych, na których aktualnie pracują maszyny urabiające oraz na terenie „przodka zwałowego”, czyli tej części zwałowiska, gdzie aktualnie formowany jest korpus zwału przy pomocy urządzeń odbierających urobek ze środków transportu (k. 15 a.s. sprawy III AUa 2253/11 S. G. - protokół spisany dnia 6.11.2006r. w B. w sprawie określenia definicji „przodka” przy udziale przedstawicieli Akademii (...), Politechniki (...), Instytutu (...) oraz (...) S.A.).

Zatem w ocenie Sądu Apelacyjnego ubezpieczony wykonywał czynności w przodku bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku a więc prace mieszczące się w definicji
z art. 50d ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Pozwala to na przyjęcie, że praca świadczona przez ubezpieczonego wykonywana na stanowisku operatora spycharki na odkrywce od dnia 2 marca 1982r. do dnia 7 czerwca 1982r. i od 20 kwietnia 1984r. do 14 stycznia 2007r. podlegała zaliczeniu w wymiarze półtorakrotnym zwłaszcza, że została ona wymieniona w załączniku nr 3 dziale III, poz. 4 powoływanego wcześniej rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 23.12.1994r.

W świetle przedstawionych okoliczności istnieją podstawy do uwzględnienia zawartych
w apelacji pełnomocnika ubezpieczonego zarzutów naruszenia przez Sąd Okręgowy przepisów prawa materialnego, tj. art. 50d ust.1 pkt 1 i art. 51 ust.1 pkt 2 ustawy z 17.12.1998r.

Ponadto należy wskazać, że współpracownik ubezpieczonego w osobie M. W. zatrudniony na takim samym jak ubezpieczony stanowisku pracy i wykonujący takie same czynności otrzymał na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 8 października 2010r. przelicznik 1,8 do okresu pracy górniczej a apelacja organu rentowego została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 27 września 2011r. w sprawie
o sygn. akt III AUa 2462/10.

Mając wszystkie podniesione wyżej motywy na uwadze, Sąd Apelacyjny stanął na stanowisku, że apelacja ubezpieczonego zasłużyła na uwzględnienie i należy dodatkowo uwzględnić na wysokość górniczej emerytury przelicznikiem 1,8 okres od dnia 2 marca 1982r. do dnia 7 czerwca 1982r. i od 20 kwietnia 1984r. do 14 stycznia 2007r., w których to okresach ubezpieczony był zatrudniony w przodku na stanowisku operatora spycharki, gdyż jest to stanowiska wymienione w załączniku 3 poz. 4 do rozporządzenia Ministra Pracy
i Polityki Socjalnej z 23.XII.1994r.

Dlatego zaskarżony wyrok podlegał zatem zmianie, o czym orzeczono w pkt1 stosownie do art. 386 § 1 k.p.c.

O kosztach procesu w postępowaniu apelacyjnym orzeczono na mocy art. 98 k.p.c.
i art. 108 § 1 k.p.c.

/-/ SSA K. Budzianowska/-/ SSA K. Merker/-/ SSA M. Woźnowska - Gallos

Sędzia Przewodniczący Sędzia

JM