Sygn. akt XV Ca 906/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział XV Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Ewa Fras-Przychodni

Sędziowie: SSO Krzysztof Godlewski (spr.)

SSR del. Magdalena Koczorowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Agnieszka Graj

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 października 2014 roku w Poznaniu

sprawy z powództwa S. G.

przeciwko małoletniej J. G.reprezentowanej przez przedstawiciela ustawowego M. G.

o obniżenie alimentów

na skutek apelacji wniesionej przez powoda

od wyroku Sądu Rejonowego Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu

z dnia 6 maja 2014 r.

sygn. akt IV RC 36/14

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1.  obniża alimenty - zasądzone wyrokiem Sądu Okręgowego w P. z dnia 21 grudnia 2009 roku w sprawie I C (...)od S. G.na rzecz małoletniej J. G.- do kwoty 600 zł (sześćset złotych) miesięcznie począwszy od 16 stycznia 2014 roku;

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

3.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 383,50 zł z tytułu zwrotu kosztów procesu;

II.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 60 zł z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

/-/K.Godlewski/-/E.Fras -Przychodni /-/M.Koczorowska

UZASADNIENIE

Powód S. G.wniósł przeciwko pozwanej małoletniej J. G.działającej przez matkę M. G.o obniżenie alimentów z kwoty 700 zł do kwoty 300 zł miesięcznie, ustalonych w wyroku Sądu Okręgowego w P.z dnia 21.12.2009 r.

W uzasadnieniu wskazał, że sytuacja materialna i finansowa w jakiej obecnie się znajduje uniemożliwia mu płacenie ww. kwoty z uwagi na niewystarczające dochody (1.350 zł) oraz powstanie obowiązku alimentacyjnego wobec kolejnych dzieci, jakie urodziły się ze związku małżeńskiego zwartego przez powoda z A. G.. Powód wskazał także na poprawę sytuacji materialnej matki pozwanej, która jest osobą czynną zawodowo i współtworzy gospodarstwo domowe z obecnym partnerem.

W odpowiedzi na pozew, przedstawicielka ustawowa małoletniej pozwanej M. G. wniosła o oddalenie powództwa, wskazując, że od momentu orzeczenia zapłaty renty alimentacyjnej minęło kilka lat a dziecko ma zwiększone potrzeby, uczęszcza do szkoły, na zajęcia dodatkowo, zaś jej koszt utrzymana znacznie wzrosły.

Wyrokiem z dnia 6 maja 2014 roku, Sąd Rejonowy Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu, w sprawie o sygnaturze akt IV RC 36/14, oddalił powództwo i nie obciążył powoda kosztami procesu.

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego stanowiły następujące ustalenia faktyczne:

Prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w P.z dnia 21.12.2009 r. w sprawie I C (...)rozwiązano małżeństwo M. G. i S. G., rodziców powódki, przez rozwód. Sąd powierzył matce dziecka wykonywanie władzy rodzicielskiej, a także zsądził od S. G.alimenty w kwocie po 700 zł.

Wówczas – w dacie ostatniej precyzacji obowiązku alimentacyjnego - powód zarobkował za granicą, posiadając kwalifikacje zawodowe kierowcy samochodów ciężarowych a także rozpoczynał prowadzenie działalności gospodarczej w branży kurierskiej, a jego dochody wynosiły średnio 3.000 zł miesięcznie. Matka małoletniej nie pracowała, nie osiągała żadnych dochodów, kończyła wówczas studium kosmetyczne.

Powód S. G. zawarł w dniu 31.12.2010 r. drugi związek małżeński z A. G., która nie pracuje, zajmuje się dwojgiem ich wspólnych pochodzących z małżeństwa dzieci: M. lat 3 i H. 1,5 roku. Powód wraz z żoną i dziećmi mieszka w P., w domu u teściów. S. G. posiada wykształcenie średnie ogólnokształcące. Ma prawo jazdy kat. B, C, E. Obecnie pracuje jako kierowca w firmie swojego teścia (...) K. J. w B., począwszy od sierpnia 2011 roku. Zarabia jako kierowca średnio 1.300 netto, pracuje na terenie Polski.

Powód prowadząc własną działalność gospodarczą w zakresie usług kurierskich pracował w firmie (...) do 2010 roku. Wówczas zrezygnował z tej działalności i samochód sprzedał za 15.000 złotych. Rozwiązał także umowę z firmą kurierską S., w P. z siedzibą na ul. (...). Następnie przez 3 miesiące jeździł dla firmy także kurierskiej (...), ale też zrezygnował. Powód posiada majątek w postaci udziału w wysokości 1/6 nieruchomości w M.. Powód S. G. w międzyczasie zlikwidował polisę ubezpieczeniową na życie i otrzymał jednorazowo 8.259 zł. Nadto trudni się także okazjonalnym handlem internetowym sprzedając telefony komórkowe, osiągając dochód rzędu kilkaset złotych miesięcznie. Obecnie toczy się przeciwko powodowi postępowanie karne i zapadł przeciwko powodowi nieprawomocny wyrok za przestępstwa handlu narkotykami, gdzie powód został skazany na karę 3 lat i 4 miesiące pozbawienia wolności. W okresie od lutego do czerwca 2010 roku wobec powoda stosowano środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania.

Powód kilka razy w roku odwiedza córkę J., ma z nią rzadki kontakt, każdorazowo spotkanie trawa do 2 godzin. Nie wnosił o zmianę kontaktów ustalonych w wyroku rozwodowym ani o wykonywanie kontaktów. Powód okazjonalnie także kupuje córce odzież, która jest następnie wręczana jako prezent dla córki. Przekazuje także dziewczynce kieszonkowe do 100 zł jednorazowo.

Miesięczne potrzeby powoda obejmują następujące wydatki: gaz, którym, ogrzewany jest dom – 1.200 zł co drugi miesiąc zimą, latem 600-700 zł, woda 150 zł co 2 miesiąc. Co miesiąc teściowi powód z żoną przekazują kwotę 500-600 zł na rachunki, w tym także na poczet kosztów związanych z ogrzewaniem domu, Internet - 89 zł i TV - 54 zł. Na wyżywienie rodziny jest przeznaczana kwota 700-1.000 zł miesięcznie. Na koszt utrzymania dzieci powoda składają się wydatki związane z zakupem mleka N., pieluch, wyżywienia, środków czystości. Dzieci powoda są ogólnie zdrowe, nie choruję przewlekle. Innych wydatków powód nie posiada.

Małoletnia J. G.ma 9 lat. Mieszka wraz z mamą w domu swoich dziadków - rodziców matki - w L.. Prowadzą w czwórkę wspólne gospodarstwo domowe. Przedstawicielka ustawowa małoletniej pozwanej pracuje jako sprzedawca w sklepie z biżuterią za wynagrodzeniem 1.200 zł. Ukończyła liceum gastronomiczne oraz studium policealne o profilu kosmetycznym. J. G.i M. G.nie posiadają żadnego majątku.

Przed zawarciem związku małżeńskiego M. G.w drodze darowizny otrzymała od rodziców dom w zabudowie szeregowej w Ł.. Po rozwodzie dom ten został sprzedany w lutym 2013 r. w związku z niemożliwością utrzymania finansowego tego domu. M. G.sprzedała tą nieruchomość za kwotę 425.000 zł i natychmiast cenę uzyskaną ze sprzedaży domu przekazała rodzicom, traktując te pieniądze jako należące do rodziców, obecnie nie korzysta z nich w żaden sposób. W utrzymani dziecka M. G. wydatnie pomagają jej rodzice, w szczególności w zakresie pokrycia potrzeb związanych z zakupem odzieży, wydatkami szkolnym oraz organizacją czasu letniego małoletniej. Miesięczny koszt utrzymania małoletniej J. G.wynosi niespełna 1.845 zł i obejmuje następujące wydatki: wyżywienie 500 zł; odzież i obuwie, w tym zakup stroju na basen 200 zł; wydatki szkolne, obejmujące zakup wyprawki, przyborów i składek 120 zł; wakacje 120 zł; środki ochrony zdrowia w tym wizyt u lekarza ortopedy związane z diagnozowaniem skoliozy 300 zł rocznie - miesięcznie 25 zł oraz związane z pokrycie kosztów leczenia chorób sezonowych oraz profilaktykę -100 zł; atrakcje, rozrywka, imieniny, urodziny prezenty, w tym basen 200 zł; telefon na kartę 20 zł; zajęcia dodatkowe - j. angielski 80 zł; środki chemiczne i kosmetyki 50 zł; udział w kosztach utrzymania domu: szambo – 40 zł, śmieci – 15 zł, prąd –150 zł miesięcznie, ogrzewanie 200 zł, telefon – 10 zł, Internet –15 zł.

Jak wynika z Informacji Powiatowego Urzędu Pracy w P.urząd ten dysponuje ofertami pracy dla kierowców za średnim wynagrodzeniem 3.000 zł.

Sąd Rejonowy wskazał, że na wiarę zasługiwały zeznania stron, które były konsekwentne, logiczne, zgodne z doświadczeniem życiowym i znajdowały potwierdzenie w treści zebranych w sprawie dokumentów. Same okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia w sprawie, poza kwestią możliwości zarobkowych powoda, były pomiędzy stronami bezsporne. Dotyczy to takich kwestii jak wydatki stron czy dochody powoda. W oparciu jednak o taki stan faktyczny strony wyprowadzały odmienne wnioski, co do istnienia po stronie powoda możliwości zarobkowych.

Treść i autentyczność zebranych w sprawie dokumentów nie wzbudziła wątpliwości Sądu z urzędu, a same strony nie zgłaszały w tym zakresie zarzutów, wobec czego Sąd zaliczył dokumenty do materiału dowodowego w sprawie.

Powyższe ustalenia faktyczne doprowadziły Sąd Rejonowy do następujących rozważań i wniosków:

Od chwili ostatniej precyzacji obowiązku alimentacyjnego nie nastąpiła istotna zmiana stosunków uzasadniająca zmianę wysokości alimentów, a tym samym uzasadniająca uwzględnienie powództwa S. G..

W ocenie Sądu Rejonowgo w sytuacji powoda zarówno osobistej, majątkowej jak i dochodowej nie zaszły jakiekolwiek zmiany.

Nietrafny okazał się przede wszystkim argument powoda, że miesięczne usprawiedliwione potrzeby małoletniej J. G. zmalały. Przeciwnie, małoletnia która ma obecnie 9 lat w chwili wyroku rozwodowego była 5 – letnią dziewczynką posiada potrzeby w zakresie zwiększonej ilości zakupowanej odzieży, wydatków szkolnych, a przede wszystkim nowych potrzeb typu zajęcia dodatkowe i nie sposób odmówić pokrywania tych potrzeb czy zakupu dla dziecka tych przedmiotów i składników bieżącego utrzymania, które niewątpliwie wchodzą w zakres miesięcznych usprawiedliwionych potrzeb dziecka. Pozwana rośnie, jest w fazie intensywnego rozwoju, a to pociąga za sobą konieczność zakupu odzieży obecnie dla nastolatki. Mając na uwadze, że odzież dla młodzieży nie jest niska, to w ocenie sądu nawet mając na względzie niskie możliwości zarobkowe matki pozwanej i jednocześnie wydatną pomoc dziadków od strony matki usprawiedliwione koszty utrzymania dziecka to niespełna 1.800 zł. Przyjęta kwota odpowiada także zasadom doświadczenia życiowego, którymi Sąd winie się także kierować w sprawach o alimenty (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 29.11.1949 r. Wa.C. 167/49, NP. 1951, nr 2, s. 52).

Sąd I instancji stwierdzić także, że nie zmieniły się możliwości zarobkowe powoda, które są istotne dla ustalenia możliwości zobowiązanego do alimentacji, nie zaś jego rzeczywiste dochody. Powód nie udowodnił w żaden sposób niską rentowność czy też nieopłacalność prowadzonej działalności gospodarczej, która uzasadniała jej zamknięcie, a która w dacie wyroku rozwodowego przynosiła dochód netto 3.000 zł. Nadto obecnie urząd pracy dysponuje ofertami pracy dla kierowców właśnie za takim wynagrodzeniem. Przyjmując zatem możliwości zarobkowe powoda na poziomie 3.000 zł miesięcznie uznać należało, że z tej kwoty powód może i powinien utrzymać siebie oraz małoletnią pozwaną, a także dwoje małoletnich dzieci, łącznie zatem jest w stanie utrzymać siebie i troje dzieci. Zgodnie z zasadą równej stopy życiowej powinien się dzielić z dzieckiem nawet najskromniejszym dochodem.

Oczywistym jest, że również obowiązek alimentacyjny spoczywa na obojgu rodzicach. Jednakże podkreślenia wymaga, że matka w istotny sposób realizuje swój obowiązek alimentacyjny poprzez osobiste starania o wychowanie, opiekę i kierowanie dzieckiem od czego powód jest właściwie całkowicie zwolniony i w bardzo ograniczonym zakresie czyni osobiste starania o wychowanie dziecka, które to obowiązki związane z codziennym sprawowaniem opieki nad dzieckiem w zasadzie w całości obciążają matkę dziewczynki. Z tej przyczyny obciążenie finansowe powoda w zakresie pokrywania miesięcznych potrzeb J. i z tego punktu widzenia powinny być większe.

Nadto powód jest młodym, zdrowym mężczyzną o atrakcyjnych kwalifikacjach zawodowych i doświadczeniu zawodowym. Przy takich kwalifikacjach powoda nie ma żadnego uzasadnienia dla przypisywania powodowi, że jego dochód miesięczny to zaledwie 1.300 zł. Powód będąc świadomy ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego wobec córki a jednocześnie swoich kwalifikacji zawodowych wyższych, iż deklarowane, winien podjąć zatrudnienie na poziomie dającym możliwości utrzymania własnego i wszystkich dzieci. Skoro możliwości dochodowe powoda wynoszą 3.000 zł miesięcznie, to w ocenie Sądu, w okolicznościach omówionych powyżej sytuacja ta pozwala powodowi na dalsze uiszczanie renty alimentacyjnej w dotychczasowej wysokości.

Mając na uwadze powyższe oba powództwa należało oddalić i orzec jak w pkt 1 sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął jak w pkt 1 i 2 sentencji wyroku na podstawie art. 100 k.p.c. i art. 102 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. oraz art. 96 ust. 1 pkt 2 oraz art. 113 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( tj. Dz. U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594 z późn. zm.). Biorąc pod uwagę faktyczne dochody powoda oraz jego własne koszty utrzymania i obciążający go obowiązek alimentowania małoletniej pozwanej, należało uznać, że zachodzi szczególny wypadek uzasadniający nieobciążanie pozwanego kosztami procesu.

Apelację od wyroku wniósł powód, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, zaskarżając niniejsze orzeczenie w zakresie pkt 1, w części w jakiej Sąd Rejonowy nie obniżył alimentów z kwoty 700 zł miesięcznie do 500 zł miesięcznie tj. o 200 zł.

Pełnomocnik powoda podniósł zarzut:

1.  naruszenia przepisów prawa materialnego przez błędną wykładnię art. 135 § l krio i przyjęcie, iż usprawiedliwione potrzeby małoletniej J. G. oraz zarobkowe i majątkowe możliwości powoda S. G., uzasadniają zakres świadczeń na rzecz osoby uprawnionej na kwotę łączną 1.845 zł.,

2.  naruszenia przepisów prawa materialnego w postaci art. 6 kc poprzez przyjęcie, iż małoletnia pozwana J. G. skutecznie wykazała wysokość kosztów swego usprawiedliwionego utrzymania na kwotę 1.845 zł.;

3.  naruszenia przepisów prawa materialnego art. 138 krio i przyjęcie, że nie wystąpiły po stronie powoda zmiany (w sferze finansowej, zarobkowej i osobisto - rodzinnej) uzasadniające obniżenie renty alimentacyjnej;

4.  naruszenia przepisów prawa procesowego w szczególności art. 233 k.p.c., polegające na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów zebranych w sprawie, poprzez uchybienie zasadom logicznego rozumowania oraz zasadom doświadczenia życiowego i współżycia społecznego, w szczególności w wyniku przyjęcia, iż kwota alimentów 1.845 zł stanowi w swej istocie kwotę usprawiedliwionych potrzeb małoletniej J. G., przy uwzględnieniu zarobkowych i majątkowych możliwości powoda;

5.  naruszenia przepisów prawa procesowego, w szczególności art. 233 k.p.c., przy rozpatrywaniu żądania powoda S. G.o obniżenie alimentów, polegające na braku uwzględnienia przez Sąd okoliczności utrzymywania przez powoda dodatkowo dwójki małoletnich dzieci powoda - (małoletniej M. G. (1)lat 3 i małoletniego H. G.lat 1,5), które to obciążenia nie występowały w chwili orzekania renty alimentacyjnej przez Sąd Okręgowy w P., a uwzględniającej wówczas koszty utrzymania małoletniej J.przy uwzględnieniu opłaty za prywatne przedszkole w kwocie 690 zł miesięcznie, a które to koszty odpadły w chwili obecnej jako stały ciężar, co wpływa na zmianę obowiązku alimentacyjnego;

6.  błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mających zasadniczy wpływ na treść wydanego orzeczenia, a polegający na:

a)  błędnym przyjęciu wysokości usprawiedliwionych potrzeb małoletniej pozwanej J. G. na kwotę 1.845 zł, zamiast na kwotę 1.000 - 1.100 zł.;

b)  błędnych ustaleniach co do możliwości płatniczych powoda, w tym co do możliwych do uzyskania zarobków, wysokości ponoszonych kosztów we własnym gospodarstwie i kosztów jakie winien ponosić na rzecz dwójki małoletnich dzieci (M. i H. G.);

c)  błędnych ustaleniach co do sytuacji majątkowej matki małoletniej pozwanej błędnych ustaleniach co do udziału powoda w wychowywaniu i utrzymywaniu małoletniej pozwanej J. G., poprzez nie uwzględnienie osobistych starań w ramach obowiązku alimentacyjnego.

Pełnomocnik powoda wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt. l i uwzględnienie częściowe powództwa poprzez obniżenie renty alimentacyjnej na rzecz małoletniej J. G. z kwoty 700 zł o kwotę 200 zł., tj. do kwoty 500 zł miesięcznie, płatnej do 10-go każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie płatności każdej z rat. Ewentualnie domagał się uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

W odpowiedzi na apelację, pozwana reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od powoda na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda zasługiwała na uwzględnienie jedynie w części.

Sąd Okręgowy podziela w przeważając części ustalenia faktyczne oraz rozważania prawne przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, z zastrzeżeniem uwag poniżej poczynionych.

Rozpatrywana sprawa dotyczy żądania obniżenia już wcześniej ustalonych alimentów na rzecz małoletniej pozwanej, zatem dla jej rozstrzygnięcia konieczne jest poczynienie rozważań czy w stosunku do momentu kiedy ustalono ostatni obowiązek alimentacyjny zaszła istotna zmiana, która powodowałaby konieczność zmniejszenia zakresu obciążenia powoda obowiązkiem łożenia na utrzymanie małoletniej J. G..

Należy w pełni zgodzić się z Sądem Rejonowym, że niewątpliwie łączna suma usprawiedliwionych wydatków przeznaczanych na utrzymanie małoletniej pozwanej nie zmniejszyła się w stosunku do czasu orzeczenia ostatniego obowiązku alimentacyjnego. Zmianie uległa jedynie struktura tych wydatków, bowiem pozwana z dziecka czteroletniego, uczęszczającego do przedszkola, stała się uczennicą szkoły podstawowej i ma obecnie 9 lat.

Powyższy wniosek wynika z następujących okoliczności. W sprawie o rozwód rodziców małoletniej, Sąd Okręgowy, wydając postanowienie zabezpieczające z dnia 22.06.2009 r. odnośnie obowiązku alimentacyjnego, oszacował usprawiedliwione potrzeby małoletniej na kwotę na 1.647 zł. W związku z tym zabezpieczył alimenty na kwotę 1.000 zł. Zażalenie ojca dziecka na to postanowienie zostało częściowo uwzględnione przez Sąd Apelacyjny, który obniżył te alimenty do kwoty 700 zł. Sąd Apelacyjny zakwestionował po stronie wydatków na rzecz małoletniej jedynie wydatki na wyżywienia, stwierdzając, że przyjęta przez Sąd Okręgowy kwota 400 zł jest zawyżona, gdyż małoletnia ma zapewnione praktycznie całodzienne wyżywienie w przedszkolu, za które opłata wynosi 580 zł miesięcznie. Alimenty zasądzone na rzecz małoletniej w wyroku rozwodowym z dnia 21.12.2009 r. odpowiadają wysokością sumie zabezpieczenia, co oznacza, że Sąd Okręgowy zaaprobował stanowisko zaprezentowane przez Sąd Apelacyjny w P.. Wobec powyższego mimo braku uzasadnienia wyroku w sprawie o rozwód za miarodajne należy przyjąć ustalenia poczynione przy udzieleniu zabezpieczenia, a zmodyfikowane przez Sąd Apelacyjny w P.. Wobec powyższego łączna suma usprawiedliwionych kosztów utrzymania małoletniej J. G.na moment orzekania w sprawie o rozwód i alimenty wynosiła 1.347 zł (przy uwzględnieniu wydatków na jedzenie jedynie w kwocie 100 zł).

W ocenie Sądu Okręgowego obecne koszty usprawiedliwionych wydatków ponoszonych na utrzymanie małoletniej J. G. wzrosły do kwoty około 1.430 zł. Część wydatków ustalonych przez Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie należało zmodyfikować, kierując się zasadami doświadczenia życiowego. Przy szacowaniu kosztów utrzymania małoletniej należy uwzględnić przy tym stopę życiową jej rodziców, gdyż usprawiedliwione wydatki na dzieci w tym samym wieku i podobnych cechach będą się różniły w zależności od zamożności rodziców. W niniejszej sprawie możliwości zarobkowe ojca oceniono nieco powyżej średniej krajowej, a matka wykazuje dochody na poziomie najniższego wynagrodzenia. W tym kontekście należało zweryfikować przyjęte przez Sąd Rejonowy szacunki. Przede wszystkim należało obniżyć wydatki na wyżywienie z kwoty 500 zł do 400 zł miesięcznie. Kwotę 500 zł można przyjąć w przypadku osoby dorosłej, bądź dziecka z uwzględnieniem specjalnych potrzeb żywieniowych, a ta przesłanka nie zachodziła w niniejszej sprawie. Zbyt wysoka była również przyjęta kwota wydatków szkolnych – 120 zł miesięcznie, co rocznie daje 1.440 zł. Zdaniem Sądu Okręgowego, należało przyjąć kwotę 80 zł miesięcznie, czyli 960 zł rocznie, którą należy uznać za adekwatną do potrzeb 9-letniego dziecka, uczęszczającego do publicznej szkoły podstawowej. Kwota ta jest wystarczająca na zakup wyprawki szkolnej oraz podręczników, a także wydatki zdarzające się w ciągu roku szkolnego np. wyjścia do kina czy teatru. Należało również obniżyć wydatki na odpłatną pomoc lekarską, kierując się zasadą, że zasadniczo pomoc medyczna jest świadczona nieodpłatnie w ramach NFZ, a jedynie w bardzo ograniczonym zakresie uzasadnione jest korzystanie z prywatnej – płatnej pomocy medycznej. Kwota 50 zł miesięcznie, czyli 600 zł rocznie jest wystarczająca na zakup leków i środków medycznych oraz sporadyczne korzystanie z prywatnej służby zdrowia. Wydatki na rozrywkę, w tym basen, również należało obniżyć tj. do kwoty 100 zł miesięcznie, bowiem należy zwrócić uwagę, że małoletnia ma dopiero 9 lat i jej aktywność sportowa i rozrywki nie wymagają tak znacznych nakładów finansowych jakie przyjął Sąd Rejonowy tj. 200 zł miesięcznie, a zatem 2.400 zł rocznie. Zredukować należało również wydatki mieszkaniowe w zakresie ogrzewania tj. do kwoty 100 zł miesięcznie, stosując uśrednienie wydatków, z uwzględnieniem zwiększonych wydatków w okresie jesienno - zimowym i niższych w okresie wiosenno – letnim.

Podsumowując należy wskazać, że powszechnie wiadomym jest, że koszty utrzymania dzieci wzrastają wraz z ich wiekiem. Tak też było w przypadku małoletniej pozwanej, w ciągu ostatnich prawie pięciu lat jej potrzeby zwiększyły się łącznie o blisko 100 zł miesięcznie.

Badając obecne możliwości zarobkowe powoda, należy wskazać, że ustalono je trafnie na dotychczasowym poziomie tj. conajmniej 3.000 zł miesięcznie, posiłkując się danymi pochodzącymi z Powiatowego Urzędu Pracy w P., w zakresie wynagrodzenia kierowców. Ponadto dla Sądu Okręgowego oczywistym było, że powód zaniża kwotę faktycznie uzyskiwanych dochodów, bowiem z kwoty 1.350 zł nie byłby w stanie utrzymać swojej 4-osobowej rodziny, w tym dwójki małych dzieci i płacić alimentów na rzecz pozwanej. Wobec powyższego zaświadczenie o dochodach wystawione przez teścia powoda należało uznać za bezwartościowe dowodowo.

Powód uskarżając się w apelacji na różne schorzenia (alergia, nadciśnienie i refluks żołądkowy) nie wykazał miarodajnymi dokumentami, że ich występowanie powoduje u powoda niezdolność do pracy, bądź że zdolność do pracy ogranicza i w jakim zakresie. Tym samym nie ma podstaw do przyjęcia obniżonych możliwości zarobkowych powoda.

Jednakże po stronie powoda zaistniała istotna zmiana okoliczności, która powstała już po poprzednim ustaleniu jego obowiązku alimentacyjnego wobec pozwanej, a która obniża jego możliwości w zakresie finansowego łożenia na utrzymanie J. G.. Jest nią konieczność utrzymywania jeszcze dwójki małoletnich dzieci powoda. Zaznaczenia wymaga przy tym, że, co do zasady, również matka tych dzieci ma obowiązek łożyć na ich utrzymanie, a nie jedynie powód. Należy podkreślić, że powód nie ujawnił zbyt szczegółowo sytuacji rodzinnej i majątkowej swojej nowej rodziny, jednakże w ocenie Sądu Okręgowego, będzie on w stanie łożyć na utrzymanie małoletniej J. G. obniżone alimenty w kwocie 600 zł miesięcznie, przy niezmienionych możliwościach zarobkowych i równoczesnym obowiązku partycypacji w kosztach utrzymania pozostałych dzieci.

Kwestia ewentualnego wzrostu możliwości zarobkowych matki małoletniej J. G.pozostaje bez większego znaczenia na ukształtowanie obowiązku alimentacyjnego powoda, bowiem łoży ona na utrzymanie córki w większym zakresie niż powód i to mimo okoliczności, że to w zasadzie M. G. wychowuje córkę i sprawuje nad nią bieżącą pieczę.

Wobec powyższego orzeczono jak w punkcie I.1 i I.2 wyroku na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., oddalając apelację w pozostałym zakresie jako nieuzasadnioną na podstawie art. 385 k.p.c. (punkt II wyroku).

W punkcie I.3 wyroku dokonano modyfikacji orzeczenia w przedmiocie kosztów procesu przed Sądem I instancji uwzględniając stopień wygrania procesu przez powoda w 25%, zaś pozwanej w 75%. Rozstrzygnięcie to znajduje oparcie w art. 100 zd. 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 3 k.p.c. Na koszty procesu poniesione przez powoda przed Sądem I instancji złożyła się opłata od pozwu - 240 zł, wynagrodzenie pełnomocnika procesowego – 60 zł i opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł. Na koszty procesu strony pozwanej złożyło się zaś wynagrodzenie pełnomocnika procesowego – 600 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł. Łącznie 25% kosztów procesu powoda to kwota 79,25 zł, a 75% kosztów pozwanej to kwota 462,75 zł. W wyniku kompensacji tych kwot należało zasądzić od powoda na rzecz pozwanej kwotę 383,50 zł.

W punkcie III wyroku orzeczono o kosztach postępowania apelacyjnego także na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., uwzględniając okoliczność, że apelację uwzględniono w połowie. Koszty poniesione przez powoda to opłata od apelacji w kwocie 120 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w kwocie 60 zł, a połowa sumy tych kosztów to 90 zł. Pozwana poniosła w postępowaniu apelacyjnym jedynie koszty wynagrodzenia pełnomocnika procesowego w kwocie 300 zł, z czego połowa to 150 zł. Po kompensacji tych kwot należało zasądzić od powoda na rzecz pozwanej kwotę 60 zł. Wynagrodzenia pełnomocników procesowych stron przyjęto według stawek minimalnych, gdyż charakter sprawy, ani nakład pracy nie uzasadniał podwyższenia tych wynagrodzeń. Stawki te ustalono na podstawie § 6 pkt 3 w zw. z § 6a ust. 1 pkt. 11 w zw. z § 6a ust. 4 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu – jeżeli chodzi o pozwaną, jako osobę uprawnioną do alimentów i na podstawie § 7 pkt 11 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu – jeżeli chodzi o powoda, jako stronę zobowiązaną do alimentacji.

/-/ K. Godlewski/-/ E. Fras – Przychodni /-/ M. Koczorowska