WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2014 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: D. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 28 maja 2014 r., znak: (...)

w sprawie: D. G.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o emeryturę

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu D. G. prawo do emerytury od dnia (...)r.,

2)  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił powodowi D. G. prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS z uwagi na to, że powód nie wykazał wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach. ZUS nie uznał powodowi okresu pracy w szczególnych warunkach w (...) Usługowej Spółdzielni Pracy w T. od 26.07.1978 r. do 30.09.1997 r z uwagi na braki w świadectwie pracy w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od tej decyzji powód wniósł o jej zmianę i przyznanie emerytury wnioskując o przesłuchanie świadków swojej pracy w szczególnych warunkach w spornym okresie.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji i wskazał dodatkowo, że w świadectwie pracy wskazano stanowisko powoda jako spawacza – ślusarza.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Powód D. G., urodzony (...), uprawnienia spawacza zdobył w trakcie pracy w stoczni w latach 1973-1975. Zatrudnił się 26.07.1978 r. w (...) Usługowej Spółdzielni Pracy w T. jako spawacz i wykonywał w spornym okresie t.j. do 30.09.1995 r. wyłącznie pracę spawacza. Spawał piece, bojlery i grzejniki elektrycznie i gazowo. Była to jego stała praca w pełnym wymiarze czasu pracy. Ubezpieczony nie wykonywał w trakcie zatrudnienia w tej Spółdzielni pracy ślusarza, mimo, że w jego dokumentach osobowych wskazano kilkakrotnie takie stanowisko. Sporadycznie się zdarzało, że ubezpieczony naprawiał jakiś zepsuty zamek. Ubezpieczony korzystał z urlopów bezpłatnych w okresach wskazanych w świadectwie pracy- od 21.06.1989 r. do 31.12.1989 r. i od 1.01.1990 r. do 31.12.1990 r. Razem z powodem pracowali świadkowie I. F., jako księgowa, majster a następnie kadrowa, H. L., jako spawacz ( w którego angażach również wskazywano stanowisko spawacz-ślusarz ) i J. P. jako spawacz.

dowód: umowa o pracę, świadectwo pracy i pozostałe dokumenty w aktach osobowych, zeznania świadków I. F., H. L. i J. P., zeznania powoda – e-protokół k. 29

W świadectwie pracy powoda zawarto informację, że w okresie zatrudnienia powód wykonywał obowiązki ślusarza-spawacza. Powodowi wystawiono też 13.05.1997 r. świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, w którym stwierdzono, że powód w spornym okresie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę spawacza wymienioną w wykazie A dział XIV poz. 12 stanowiącym załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

dowód: świadectwo pracy, świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach w aktach osobowych powoda.

Powód złożył wniosek o przyznanie emerytury dnia (...).

dowód: wniosek w aktach rentowych powoda.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów w aktach osobowych i rentowych powoda, których prawdziwości strony nie kwestionowały oraz zeznań świadków I. F., H. L., i J. P. oraz powoda. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków co do faktu, że powód w okresie zatrudnienia w (...) Usługowej Spółdzielni Pracy w T. od 26.07.1978 r. do 30.09.1997 pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy co najmniej 8 godzin dziennie jako spawacz, mimo, że w świadectwie pracy stanowisko powoda określono – jako spawacz-ślusarz. Zeznania świadków w tym zakresie były zgodne i uzupełniały się wzajemnie. Oparte zostały o bezpośrednią obserwację pracy powoda z którym współpracowali świadkowie. Zeznania świadków były zgodne z zeznaniami powoda i dlatego jego zeznaniom Sąd również dał wiarę. Zdaniem Sądu Okręgowego fakt zamieszczenia w dokumentach powoda i świadectwie pracy informacji, że zajmował on stanowisko ślusarza było spowodowane faktem iż okazjonalnie wykonywał on dodatkowo czynności ślusarza i przyjętą u pracodawcy, wadliwą, praktyką określania stanowiska pracy. Praktyka powyższa dotyczyła nie tylko powoda ale również i innych pracowników – np. świadka H. L. .

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika więc, w ocenie Sądu Okręgowego, w sposób nie budzący wątpliwości, że powód w spornym okresie w (...) Usługowej Spółdzielni Pracy w T. od 26.07.1978 r. do 30.09.1997 wykonywał prace spawalnicze wymienione w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8.02.1983r. w sprawie w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w dziale XIV punkcie 12, który jako prace w szczególnych warunkach wymienia prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym.

Sąd dokonał następnie oceny ustalonego stanu faktycznego w kontekście przepisów art.184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie z treścią art. 184. ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego.( art. 184 ust. 2)

Zgodnie z treścią art.32 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy -ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 ( 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet.) W myśl ustępu 2 art.32 cytowanej ustawy dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ustępie 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Przepisy rozporządzenia wykonawczego Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Niemniej jednak należy wskazać, iż w przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, art. 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z powołanymi przepisami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Zaliczenie nieudokumentowanych, spornych okresów pracy w szczególnych warunkach do stażu pracy uprawniającego do wcześniejszej emerytury wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych. Nie ulega wątpliwości, że w postępowaniu o świadczenie emerytalno-rentowe dopuszczalne jest – jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z 27 maja 1985 r. (III UZP 5/85, LEX nr14635) – przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy z powodu jego likwidacji lub zniszczenia dokumentów dotyczących zatrudnienia.

Okres pracy w warunkach szczególnych można również ustalić w postępowaniu sądowym na podstawie akt osobowych pracownika.

W myśl § 4 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Skoro materiał dowodowy zgromadzony zgodnie z wnioskami stron niezbicie wykazał, że powód w spornym okresie, którego pozwany nie uznał za pracę w szczególnych warunkach faktycznie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, prace spawalnicze wymienione w punkcie 12 działu XIV wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 27.02.1983r. , to uznać należało, że okresy te winny zostać zaliczone jako okresy pracy w szczególnych warunkach o którym mowa w art. 32 i 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Okresy te, przekraczają w sumie wyznaczony niezbędny limit 15 lat pracy w szczególnych warunkach i upłynęły do dnia 31.12.1998r., co oznacza, że powód spełnił warunek posiadania stażu w szczególnych warunkach, wymagany przepisem art. 184 cyt ustawy.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał powodowi, który wiek 60 lat ukończył(...)r. prawo do emerytury właśnie od tego dnia ( art.100 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ).

W punkcie 2 wyroku Sąd orzekł o braku odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji na podstawie art. 118 ust.1a ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS z uwagi na to, że świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach było niepełne i występowały w nim niejasności a ponadto w świadectwie pracy powoda wskazano, że zajmował on stanowisko ślusarza-spawacza, co wymagało wyjaśnienia w toku postępowania przed Sądem.

SSO Ewa Milczarek