Sygn. akt II Ka 16/14
14 marca 2014 r.
Sąd Okręgowy w Koninie Wydział II Karny w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Waldemar Cytrowski – spr.
Sędziowie : SO Agata Wilczewska
SO Robert Rafał Kwieciński
Protokolant: st. sekr. sąd. Irena Bąk
przy udziale J. G. Prokuratora Prokuratury Okręgowej
po rozpoznaniu 14.03.2014 r.
sprawy K. K.
oskarżonego o przestępstwo z art. 284§2 kk w zw. z art. 12 kk
na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę
od wyroku Sądu Rejonowego w Kole z 16.10.2013 r. sygn. akt II K 1405/12
1. Zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, iż :
- obniża orzeczone kary do 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i 100 (stu) stawek dziennych po 10 zł (dziesięć) grzywny
- skraca okres próby do 2 (dwóch) lat
- ustala obowiązek naprawienia szkody na kwotę 18.357,96 zł
2. Utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy w pozostałej części.
3. Zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym opłatę za obie instancje w kwocie 320 zł.
4. Zasądza od oskarżonego K. K. na rzecz oskarżyciela posiłkowego (...) w Z. kwote 420 złotych z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.
R. R. K. W. C. A. W.
Sygn. akt II Ka 16/14
Wyrokiem z 16.10.2013r. w sprawie o sygn. akt II K 1405/12 Sąd Rejonowy w Kole uznał oskarżonego K. K. winnego tego, że w okresie od 26.11.2011r. do 29.03.2012r. w miejscowości Z. gm. W., woj. (...), działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, przywłaszczył sobie pieniądze w łącznej kwocie 367 088,52 (...), tj. 61 642,56zł w zamian za dostarczony przez firmę (...) w Z., czeskiej firmie (...), towar w postaci papieru toaletowego i ręczników, objęty fakturami VAT nr: (...) z dnia 26.11.2011r. na sumę 47 406,22 (...), (...) z dnia 11.12.2011r. na sumę 53 876,32 (...), (...) z dnia 10.03.2012r. na sumę 113 066,98 (...), (...) z dnia 29.03.2012r. na sumę 152 739,00 (...) czym działał na szkodę (...) Spółka jawna H.A. F., J.H. F. z siedzibą w Z. działającą obecnie pod nazwą (...) Spółka jawna z siedzibą w Z. , tj. popełnienia przestępstwa z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 12 kk i za to na podstawie art. 284 § kk w zw. z art. 33 § 2 kk skazał go na karę 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności i karę grzywny w liczbie 180 stawek dziennych po 10 złotych.
Na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk w zw. z art. 70 § 1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 4 lat próby.
Na podstawie art. 46 § 1 kk orzekł wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody poprzez uiszczenie na rzecz (...) Spółka jawna z siedzibą w Z. kwoty 46.908,04 zł.
Apelację obrońca, który zarzucił:
- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść, a polegający na ustaleniu, iż oskarżony miał zamiar definitywnego włączenia kwoty w wysokości 61.642,56zł należnej pokrzywdzonemu do swojego majątku, w sytuacji gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności z zeznań świadków H. F. (2), T. K. oraz wyjaśnień oskarżonego wynika, że oskarżony takiego zamiaru nie miał;
obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 46 § 1 k.k. polegającą na objęciu obowiązkiem naprawienia szkody odsetek, które nie wynikają bezpośrednio z przestępstwa, w sytuacji gdy na gruncie w/w przepisu naprawienie szkody ograniczone jest jedynie do rozmiaru rzeczywistej szkody wynikłej bezpośrednio z przestępstwa i nie obejmuje elementów szkody wynikłych z następstw czynu sprawcy, np. odsetek;
- rażącą niewspółmierność kary w wysokości 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności z zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat próby oraz kary grzywny w wysokości 180 stawek dziennych przy wysokości jednej stawki ustalonej na poziomie 10,00 zł, podczas gdy ze względu na postawę oskarżonego, tj. współdziałanie z organami postępowania karnego, złożenie wyczerpujących wyjaśnień, naprawienie szkody w 70,21 % oraz stopień społecznej szkodliwości czynu, zachodzą przesłanki uzasadniające orzeczenie wobec oskarżonego kary 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby.
W oparciu o te zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego K. K. od zarzucanego mu czynu ewentualnie, w razie ustalenia przez Sąd drugiej instancji sprawstwa oskarżonego o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze poprzez orzeczenie wobec oskarżonego ary 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby i orzeczenie obowiązku naprawienia szkody poprzez uiszczenie na rzecz (...) sp. z siedzibą w Z. kwoty 18 357,96zł.
Apelacja jest częściowo zasadna.
Błąd w ustaleniach faktycznych może wynikać bądź z niepełności postępowania dowodowego (błąd braku), bądź z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów (błąd dowolności). Żadnego jednak z tych błędów nie popełnił Sąd I instancji. Sąd ten bowiem nie tylko przeprowadził wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia dowody, ale też w oparciu o wskazane w art. 7 kpk kryteria prawidłowo je ocenił i z oceny tej wywiódł jedyny logiczny wniosek, że oskarżony popełnił przestępstwo z art. 284§2 kk. Sąd I instancji w spełniającym wskazane w art.424 kpk wymogi, szczegółowym uzasadnieniu, wykazał dlaczego takie ustalenia poczynił. Sąd odwoławczy w pełni tę ocenę podzielając, by jej tu ponownie nie przytaczać, powołuje się na nią, czyniąc z niej integralną część niniejszego uzasadnienia. Ustalona zatem przez Sąd wersja zdarzenia, jeżeli tylko nie opiera się na ocenach dowolnych i jest logicznie poprawna czyni zarzut błędu w ustaleniach faktycznych bezzasadnym, natomiast uzasadnienie takiego zarzutu opiera się na ocenach dowolnych. Taka też sytuacja zachodzi w niniejszej sprawie. W oparciu o zebrany w sprawie kompletny materiał dowodowy brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia innej wersji zdarzenia.
Oskarżony nie rozliczył się z pobranych pieniędzy pomimo wielokrotnych wezwań. Wynika to z zeznań świadków H. F. (2), A. R., Z. G. i T. K.. Oskarżony pobierając pieniądze od czeskiej spółki (...) i nie przekazując ich pokrzywdzonemu działał w zamiarze ich przywłaszczenia. Wynika to też z wyjaśnień oskarżonego, który miał czasowe kłopoty finansowe (tzw. zatory płatniczne) i dlatego nie zwrócił pobranych pieniędzy pomimo składanych oskarżycielowi posiłkowemu zapewnień. Oskarżony zatem rozporządził tym mieniem jak swoją własnością. Do istoty przywłaszczenia należy osiągnięcie celu w postaci uczynienia z cudzej rzeczy swojej własności. W zakresie traktowania cudzej rzeczy jak własnej - przez jej zatrzymanie lub rozporządzenie nią - mieści się zatem zarówno wola włączenia w ten sposób owej rzeczy do majątku sprawcy, jak i jednoczesny zamiar definitywnego pozbawienia osoby uprawnionej jej własności; w zamiarze tym nie mieści się więc jedynie tymczasowe uniemożliwienie dysponowania rzeczą przez jej właściciela (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6.05.2004r. w sprawie o sygn. akt V K.K. 316/03). Z kolei to, iż oskarżony na skutek toczącego się postępowania zwrócił pokrzywdzonemu część pobranych pieniędzy wcale nie świadczy o tym, że w chwili popełnienia zarzuconego mu przestępstwa nie miał zamiaru definitywnego włączenia pobranej kwoty do swojego majątku. Oskarżony uzewnętrznił bowiem ten zamiar poprzez zatrzymanie rzeczy i odmowę jej zwrotu, a cel jego działania, objęty był świadomością i wolą, sprowadzającą się do definitywnego włączenia rzeczy do majątku sprawcy.
Sąd przy orzekaniu obowiązku naprawienia szkody na podstawie art. 46 § 1 k.k. dopuścił się obrazy prawa materialnego. Przepis ten bowiem ogranicza obowiązek naprawienia szkody do kwoty rzeczywistego rozmiaru szkody wyrządzonej przestępstwem. Szkodą, do której naprawienia sąd zobowiązuje sprawcę, jest równowartość rzeczywistej szkody wynikłej bezpośrednio z przestępstwa i nie jest dopuszczalne uwzględnianie przy ustalaniu jej wysokości tych składników i elementów szkody, które wynikły z następstw czynu, np. odsetek" (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 4 lutego 2002 r., II KKN 385/01, wyrok Sądu Najwyższego z 3 września 2009 r., V KK 149/09). Uwzględnienie zatem ustawowych odsetek przy orzekaniu środka karnego w postaci obowiązku naprawienia szkody nie ma podstawy prawnej. Dlatego sąd odwoławczy zmienił zaskarżone orzeczenie w ten sposób, że orzekł wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego w kwocie 18 357,96zł.
Niewspółmierność kary jest pojęciem ocennym i z powodu niedookreśloności kryteriów „ współmierności” występuje często. Zmiana więc w zakresie wymiaru kary jest dopuszczalna tylko wtedy, gdy jest on tak rażąco błędny, że nie może zostać utrzymany, a więc kiedy kara w powszechnym odczuciu jest karą niesprawiedliwą. Dlatego, aby orzekane kary były odbierane jako sprawiedliwe sąd powinien kierować się wskazaniami zawartymi w art. 53 kk, a w szczególności w § 2 tego przepisu. Kara pozbawienia wolności może być uznana za rażąco niewspółmiernie surową przede wszystkim z powodu nadmierności jej wysokości. Taka sytuacja zachodzi wobec oskarżonego po skorygowaniu rozmiaru naprawionej przez niego szkody.
Dlatego sąd odwoławczy mając na uwadze, iż blisko 60- letni wówczas oskarżony nie był wcześniej karany, a wcześniej rozliczał się z odbieranych dla pokrzywdzonego pieniędzy, zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że obniżył orzeczoną karę do 6 miesięcy pozbawienia wolności i karę grzywny do 100 stawek dziennych po 10 zł, a okres próby skrócił do najniższego.
Na podst. art. 634 kpk w zw. z art. 627 kpk i art. 2 ust. 1 pkt 2, art. 3 ust. 1 i art. 10 ust. 1 ustawy z 23.06.1973 r. Sąd orzekł o kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze.
Na podst. art. 627 kpk w zw. z § 14 ust. 1 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej z udzielonej z urzędu Sąd orzekł o kosztach zastępstwa procesowego.
R. K. W. C. A. W.