Sygn. akt VI Ka 509/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 listopada 2014 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Małgorzata Bańkowska

Sędziowie: SSO Agnieszka Wojciechowska-Langda

SSO Celina Czerwińska (spr.)

Protokolant asystent sędziego Jakub Nasiłowski

przy udziale Prokuratora Jerzego Kopeć

po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2014 r.

sprawy M. G.

oskarżonego o przestępstwa z art. 288§1kk w zw. z art. 12kk, art. 226§1kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w W.

z dnia 13 lutego 2014 r. sygn. akt III K 983/12

zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy uznając apelację obrońcy za oczywiście bezzasadną; zwalnia oskarżonego od opłaty za II instancję i pozostałych kosztów sądowych w postępowaniu odwoławczym przejmując te koszty na rachunek Skarbu Państwa; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. I. G. kwotę 516,60 zł obejmującą wynagrodzenie za obronę z urzędu w instancji odwoławczej oraz podatek VAT.

Sygn. akt VI Ka 509/14

UZASADNIENIE

M. G. został oskarżony o to, że:

1.  w dniach 27 do 30 lipca 2012 r. w W. przy ul. (...) działając czynem ciągłym z góry powziętym zamiarem dokonał uszkodzenia mienia:

- w dniu 30 lipca 2012 r. w W. dokonał uszkodzenia mienia poprzez urwanie lusterka zewnętrznego w drzwiach kierowcy w pojeździe m-ki R. (...) o nr rej. (...) powodując straty w kwocie 500 zł, czym działał na szkodę J. W.;

- w dniu 29/30 lipca 2012 r. w W. dokonał uszkodzenia mienia poprzez urwanie lusterka bocznego lewego, wewnątrz którego został zbity wkład powodując pękniecie obudowy lusterka w pojeździe m-ki V. (...) o nr rej. (...) powodując straty w kwocie 400 zł, przy czym działał na szkodę J. M. i G. M.;

- w dniu 29/30 lipca 2012 r. w W. dokonał uszkodzenia mienia poprzez urwanie lusterka zewnętrznego w drzwiach pasażera w pojeździe m-ki O. (...) o nr rej (...) powodując straty w kwocie 500 zł, czym działał na szkodę K. D.;

- w dniu 29/30 lipca 2012 r. w W. dokonał uszkodzenia mienia poprzez urwanie lusterka zewnętrznego lewego, połamanie zawiasów lusterka oraz mechanizmu regulacji szkła lusterka, pęknięcia lampy kierunkowskazu, połamania grillu chłodnicy, wgniecenie z lewej przedniej strony chłodnicy, wgniecenie błotnika lewego przedniego w pojeździe marki S. (...) o nr rej. (...) powodując straty w łącznej wysokości ok. 6000 zł czym działał na szkodę J. D.;

- w dniu 29/30 lipca 2012 r. w W. dokonał uszkodzenia mienia poprzez urwanie lusterka w pojeździe m-ki O. (...) o nr rej. (...), powodując straty w kwocie 200 zł, czym działał na szkodę J. Z.;

- w dniu 29/30 lipca 2012 r. w W. dokonał uszkodzenia mienia poprzez wyrwanie lewego bocznego lusterka w pojeździe m-ki S. (...) o nr rej. (...), powodując straty w kwocie ok. 130 zł, czym działał na szkodę D. G.;

-w dniu 27/30 lipca 2012 r. w W. dokonał uszkodzenia mienia poprzez wygięcie ramienia wycieraczki w pojeździe m-ki R. (...) o nr rej. (...) powodując straty w kwocie 50 zł czym działał na szkodę M. K.,

tj. o czyn z art. 288 § 1 kk w zw. z art. 12 kk;

2.  w dniu 30 lipca 2012 r. w W. na terenie K. Rejonowej W. VII przy ul. (...) znieważył funkcjonariuszy Policji sierż. sztab. R. Z. oraz. Post. M. Ł. używając wobec nich słów wulgarnych oraz ogólnie przyjętych za obraźliwe podczas i w związku z pełnieniem przez nich obowiązków służbowych, tj.o czyn z art. 226 § 1 kk.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Południe w W. wyrokiem z dnia 13 lutego 2014 r. w sprawie III K 983/12:

oskarżonego M. G. uznał w ramach zarzucanych mu czynów:

1.  w ramach zarzuconego mu w pkt. 1 aktu oskarżenia za winnego tego, że w dniu 30 lipca 2012 r. w W. przy ul. (...) działając czynem ciągłym z góry powziętym zamiarem dokonał uszkodzenia mienia poprzez:

- urwanie lusterka zewnętrznego w drzwiach kierowcy w pojeździe m-ki R. (...) o nr rej. (...) powodując straty w kwocie 230 zł, czym działał na szkodę J. W.,

- urwanie lusterka bocznego lewego, wewnątrz którego został zbity wkład powodując pękniecie obudowy lusterka w pojeździe m-ki V. (...) o nr rej. (...) powodując straty w kwocie 300 zł, przy czym działał na szkodę J. M. i G. M.,

- urwanie lusterka zewnętrznego w drzwiach pasażera w pojeździe m-ki O. (...) o nr rej (...) powodując straty w kwocie 150 zł, czym działał na szkodę K. D.,

-urwanie lewego lusterka zewnętrznego lewego, połamanie zawiasów lusterka oraz mechanizmu regulacji szkła lusterka, w pojeździe marki S. (...) o nr rej. (...) powodując straty w łącznej wysokości 1872 zł czym działał na szkodę J. D.,

- urwanie lusterka w pojeździe m-ki O. (...) o nr rej. (...), powodując straty w kwocie 701 zł, czym działał na szkodę J. Z.,

-wyrwanie lewego bocznego lusterka w pojeździe m-ki S. (...) o nr rej. (...), powodują straty w kwocie 120 zł, czym działał na szkodę D. G.,

tj. przestępstwa z art. 288 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

2.  za winnego popełnienia czynu opisanego w punkcie 2 aktu oskarżenia tj. popełnienia przestępstwa z art. 226 § 1 kk

i za to skazał go:

1.  za czyn opisany w punkcie 1 wyroku:

a)  na podstawie art. 288 § 1 kk na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności,

b)  na podstawie art. 46 § 1 kk orzekł obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonych: J. W. kwoty 230 (dwieście trzydzieści) złotych, J. M. i G. M. kwoty po 150 (sto pięćdziesiąt) złotych, K. D. 150 (sto pięćdziesiąt) złotych, J. D. kwoty 1872 (tysiąc osiemset siedemdziesiąt dwa) złotych, na rzecz D. G. kwoty 120 (sto dwadzieścia) złotych;

2.  za czyn opisany w punkcie 2 wyroku na podstawie art. 226 § 1 kk na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

3.  na podstawie art. 85 kk i 86 § 1 kk w miejsce jednostkowych kar pozbawienia wolności opisanych w punkcie 1 i 2 wymierzył karę łączną 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

4.  na podstawie art. 69§ 1 i 2 kk i 70 § 1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 3 (trzech) lat próby;

5.  na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolnił oskarżonego w całości z ponoszenia kosztów sądowych przenosząc je na rachunek Skarbu Państwa;

6.  na podstawie art. 29 ustawy prawo o adwokaturze zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. I. G. koszty nieopłaconej pomocy prawnej w kwocie 756 (siedemset pięćdziesiąt sześć) złotych powiększonej o kwotę podatku VAT.

Apelację od powyższego wyroku wniosła obrońca oskarżonego. Powyższy wyrok zaskarżyła w całości, przy czym co do czynu z pkt. 1 aktu oskarżenia zaskarżyła wyrok w zakresie orzeczenia o winie (pkt. 1 wyroku), zaś co do czynu z pkt. 2 aktu oskarżenia w zakresie orzeczenia o karze (pkt. 2 wyroku), wyrokowi temu zarzuciła:

1.  naruszenie art. 5 § 1 i 2 k.p.k., art. 7 k.p.k. oraz art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k., mające wpływ na treść orzeczenia, poprzez ich niezastosowanie i przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów wskutek niewłaściwej, jednostronnej oceny, iż wyjaśnienia oskarżonego złożone podczas pierwszego przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym są wiarygodne, zaś wyjaśnienia oskarżonego złożone w toku kolejnego przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym oraz w postępowaniu sądowym niezasługujące na wiarę, pomimo braku zgodności takiej oceny z doświadczeniem życiowym oraz zasadami prawidłowego rozumowania, i na podstawie pierwszych wyjaśnień oskarżonego, przy braku innych dowodów, poczynienie błędnego ustalenia faktycznego, że oskarżony M. G. popełnił czyn zarzucany mu w pkt. 1 aktu oskarżenia;

2.  naruszenie art. 7 k.p.k., art. 366 § 1 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. w zw. z art. 173 § 1 k.p.k., mające wpływ na treść orzeczenia, poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z okazania oskarżonego osobie zgłaszającej zdarzenie oraz podającej jego rysopis i w konsekwencji niewykorzystanie dostępnego źródła dowodowego oraz niewyjaśnienie okoliczności dotyczącej sprawstwa oskarżonego w zakresie czynu z pkt. 1 aktu oskarżenia, lecz oparcie wyroku na niepełnym materiale dowodowym;

3.  naruszenie art. 7 k.p.k., art. 366 § 1 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. w zw. z art. 177 § 1 k.p.k., mające wpływ na treść orzeczenia, poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z zeznań świadka - osoby zgłaszającej zdarzenie oraz podającej rysopis oskarżonego - i w konsekwencji niewykorzystanie dostępnego źródła dowodowego oraz niewyjaśnienie okoliczności dotyczącej sprawstwa oskarżonego w zakresie czynu z pkt. 1 aktu oskarżenia, lecz oparcie wyroku na niepełnym materiale dowodowym;

4.  rażącą niewspółmierność kary orzeczonej w pkt. 2 wyroku w związku z niewzięciem pod uwagę podstawowej okoliczności łagodzącej, tj. przyczyn niewłaściwego zachowania oskarżonego, który został zatrzymany przez funkcjonariuszy Policji pomimo braku związku z uszkodzeniami pojazdów oraz nakłaniany do przyznania się do winy.

W konkluzji obrońca oskarżonego wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego M. G. od popełnienia zarzucanego mu w pkt 1 aktu oskarżenia czynu, złagodzenie kary wymierzonej oskarżonemu w pkt 2 wyroku, ewentualnie o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi-Południe w W.. Nadto wniosła o zasądzenie na rzecz obrońcy z urzędu kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym, oświadczając jednocześnie, że nie została ona opłacona w całości ani w części.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego jest oczywiście bezzasadna i jako taka nie zasługuje na uwzględnienie.

Analiza zaskarżonego wyroku i jego uzasadnienia, przez pryzmat treści wywiedzionego środka odwoławczego, w kontekście całości ujawnionego materiału dowodowego, nie daje obiektywnych podstaw do uznania, aby kontrolowane orzeczenie dotknięte było obrazą wskazanych w treści apelacji przepisów postępowania, czy też aby Sąd Rejonowy orzekł wobec oskarżonego karę noszącą znamiona rażącej surowości.

Zdaniem Sądu Okręgowego Sąd I instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie, należycie zbadał w nim okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, zarówno te przemawiające na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, a następnie właściwie uwzględnił je w wydanym przez siebie orzeczeniu. Ustalenia Sądu Rejonowego poprzedzone zostały właściwą oceną zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, dokonaną z poszanowaniem dyrektyw z art. 7 k.p.k., co pozwoliło na prawidłowe odtworzenie przebiegu zdarzenia stanowiącego przedmiot rozpoznania niniejszej sprawy, a w konsekwencji powzięcie słusznego wniosku, iż oskarżony dopuścił się przypisanych mu czynów. W zakresie czynu z pkt. I aktu oskarżenia Sąd Odwoławczy podzielił stanowisko Sądu meriti, iż w okolicznościach niniejszej sprawy możliwym jest jedynie przypisanie oskarżonemu odpowiedzialności za czynu popełnione na szkodę J. W., J. G. M., K. D., J. D., J. Z., D. G.. Charakteryzował te czyny jednakowy sposób działania, uszkodzenie tych samych części samochodów tj. lusterek. Nie uznał natomiast jego winy co do czynu na szkodę M. K. oraz na szkodę J. D. poza urwaniem lusterka, połamaniem zawiasów lusterka oraz mechanizmu regulacji szkła lusterka, nie mając dowodów, że tych uszkodzeń dokonał oskarżony M. G..

Przechodząc do rozpatrzenia zarzutów podniesionych w apelacji, w pierwszej kolejności wskazać należy, iż Sąd Okręgowy nie podziela zapatrywań skarżącej, zarzucającej Sądowi I instancji nieprawidłowości w przeprowadzonej ocenie materiału dowodowego tj. w szczególności ocenie wyjaśnień oskarżonego.

Jak wynika z akt sprawy wyjaśnienia oskarżonego ewoluowały w toku postępowania. Przesłuchiwany po raz pierwszy w postępowaniu przygotowawczym przyznał się do popełnienia pierwszego z zarzucanych mu czynów, co do drugiego z czynów oświadczył natomiast, iż nie pamięta zdarzenia. Przesłuchiwany ponownie w postępowaniu przygotowawczym oskarżony zmienił swoje wyjaśnienia tj. odwołał wyjaśnienia w których przyznał się do popełnienia pierwszego z zarzucanych mu czynów oraz częściowo przyznał się do popełnienia drugiego z czynów. Przesłuchiwany na rozprawie oskarżony nie przyznał się do popełnienia czynu z pkt. I aktu oskarżenia, podniósł, iż wyjaśnienia zostały na nim wymuszone przez prowadzących przesłuchanie funkcjonariuszy Policji, który stosowali wobec niego przymus fizyczny i psychiczny.

W takim stanie rzeczy, mając na uwadze fakt, iż wyjaśnienia oskarżonego składane na poszczególnych etapach postępowania pozostają ze sobą w sprzeczności, decyzja którą ze sprzecznych wersji uznać należy za wiarygodną należała do sądu orzekającego. Zważyć bowiem należy, iż wartość dowodowa wyjaśnień złożonych w toku postępowania przygotowawczego jest taka sama jak wyjaśnień złożonych na rozprawie, a prawem Sądu jest bowiem danie wiary jednym dowodom, a odmówienie tego waloru innym jeżeli uzasadni swoje stanowisko zgodnie z wymogami art. 7 kpk.

Analiza treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku uprawnia wniosek, iż Sąd I instancji w sposób prawidłowy ustosunkował się do wyjaśnień oskarżonego tj. szczegółowo je przeanalizował i wskazał w jakiej części uznał je za wiarygodne, a w jakiej tego waloru im odmówił. Sąd Rejonowy skonfrontował poszczególne wersje wyjaśnień prezentowane przez oskarżonego w toku postępowania, ocenił je mając przy tym na uwadze zasady prawidłowego rozumowania, wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego, dokonał również zestawienia tych wyjaśnień z pozostałymi dowodami zgromadzonymi w sprawie. W sposób prawidłowy odniósł się także do twierdzeń oskarżonego mających stanowić podstawę dla zdyskredytowania wiarygodności wyjaśnień złożonych przez niego podczas pierwszego przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym tj. w sposób przekonujący wykazał niewiarygodność okoliczności podnoszonych przez oskarżonego – rzekomego bicia i torturowania przez funkcjonariuszy działających w celu wymuszenia przyznania się do winy. Tak przeprowadzona ocena - stanowiąca efekt dogłębnej analizy wyjaśnień oskarżonego, mieści się, zdaniem Sądu Odwoławczego w ramach swobodnej oceny dowodów i pozostaje pod ochroną prawa procesowego. Stanowisko zaprezentowane przez obrońcę oskarżonego w treści wywiedzionej apelacji nie zawiera natomiast żadnych argumentów, które mogłyby skutecznie podważyć prawidłowość ustaleń Sądu meriti – skarżąca nie wskazała na żadne okoliczności, które mogłyby stanowić podstawę dla zdyskredytowania rozumowania Sądu I instancji jako pozbawionego logiki czy pozostającego w sprzeczności z wskazaniami wiedzy i zasadami doświadczenia życiowego, jej twierdzenia stanowią – w ocenie Sądu Okręgowego, jedynie nieskuteczną polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu I instancji.

Za chybiony należy uznać kolejny zarzut apelacji w którym skarżąca podnosi, iż Sąd Rejonowy zaniechał inicjatywy dowodowej, a to przez nieprzeprowadzenie dowodu z okazania oskarżonego osobie zgłaszającej zdarzenie oraz nieprzesłuchania tej osoby w charakterze świadka. W ocenie obrońcy oskarżonego przedmiotowe zaniechanie skutkowało oparciem rozstrzygnięcia na niepełnym materiale dowodowym.

Ustosunkowując się do twierdzeń skarżącej w pierwszej kolejności wskazać należy, iż jak wynika z zeznań świadka R. Z. (k. 61, 182-183) interwencja funkcjonariuszy Policji w dniu 30 lipca 2012 r. przeprowadzona została z uwagi na zgłoszenie telefoniczne n/n kobiety. Kobieta ta w rozmowie z dyspozytorem opisała wygląd i ubiór sprawcy, który był zgodny z wyglądem i ubiorem M. G. w momencie zatrzymania, wskazała również na kierunek w jakim oddala się sprawca. Jednocześnie n/n kobieta zastrzegła, że pragnie pozostać anonimowa i nie chce brać udziału w czynnościach procesowych. Interwencja była przeprowadzana w godzinach nocnych, kiedy na ulicy (...) nie było dużego ruchu – jak wskazał świadek R. Z. (k. 182) na ulicy byli tylko oni – funkcjonariusze Policji oraz oskarżony. Warto przy tym podkreślić, od momentu zgłoszenia zdarzenia do momentu zatrzymania M. G. upłynął niewielki okres czasu, a oskarżony został zatrzymany niedaleko miejsca zdarzenia.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należało, iż w okolicznościach niniejszej sprawy nie było potrzeby przeprowadzania zgłaszanych przez skarżącą czynności z udziałem n/n kobiety zgłaszającej zdarzenie. Informacje udzielone przez n/n kobietę poddane zostały weryfikacji już w momencie przeprowadzania zatrzymania oskarżonego – podany przez nią rysopis był zgodny z wyglądem M. G., co zostało potwierdzone następnie w rozmowie telefonicznej przeprowadzonej przez świadka R. Z.. Warto również zauważyć, iż tor przemieszczania się oskarżonego zgodny był ze wskazanym przez n/n kobietę torem przemieszczania się sprawcy. W takim stanie rzeczy, jako, że informacje udzielone przez n/n kobietę zostały jednoznacznie potwierdzone przy pomocy innych dowodów przeprowadzonych w sprawie – w tym w szczególności przez samego oskarżonego który przyznał się do zarzucanego mu w pkt. 1 aktu oskarżenia czynu składając wyjaśnienia na k. 49-50 akt sprawy, którym to Sąd Rejonowy dał wiarę, uprawnionym było zaniechanie przeprowadzania czynności z w/w osobą. W ocenie Sądu Okręgowego dokonane przez nią zgłoszenie zakwalifikować należy jako impuls, który doprowadził do ujawnienia sprawcy przestępstwa, które to sprawstwo zostało wykazane przy przeprowadzaniu innych dowodów.

Rozpatrując ostatni z zarzutów apelacji wskazać należy, iż w ocenie Sądu Okręgowego nie ma najmniejszych podstaw do twierdzenia, iż kara orzeczona w stosunku do oskarżonego w pkt. 2 zaskarżonego wyroku jest rażąco surowa. Zważyć należy, iż czyn z art. 226 § 1 kk zagrożony jest karą do roku pozbawienia wolności, natomiast Sąd Rejonowy wymierzył oskarżonemu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności. Kształtując wymiar kary Sąd I instancji uwzględnił zarówno okoliczności świadczące na korzyść (przyznanie się do popełnienia czynu bezpośrednio po zdarzeniu), jak i na niekorzyść oskarżonego (uprzednia wielokrotna karalność). Taki wymiar kary nie przekracza, zdaniem Sądu Odwoławczego stopnia winy oskarżonego oraz koresponduje ze stopniem społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu. Nie można przy tym zgodzić się z obrońcą oskarżonego podnoszącemu, iż na wymiar kary wpłynąć powinna anormalna sytuacja motywacyjna oskarżonego w inkryminowanym momencie, jak zostało bowiem wykazane powyżej złożone na tą okoliczność wyjaśnienia oskarżonego zostały uznane za niewiarygodne, powoływanie się na rzekome agresywne zachowanie funkcjonariuszy Policji, stosujących wobec M. G. przymus fizyczny i psychiczny, należy uznać za bezprzedmiotowe.

Na marginesie zauważyć warto, iż postawiony w apelacji zarzut rażącej surowości jednostkowej kary orzeczonej w pkt. 2 zaskarżonego wyroku jawi się, w ocenie Sądu Okręgowego, jako niezrozumiały, jeśli weźmie się pod uwagę wymiar orzeczonej w pkt. 3 zaskarżonego wyroku kary łącznej. Zważyć bowiem należy, iż Sąd Rejonowy za zasadne uznał zastosowanie w niniejszej sprawie zasady całkowitej konsumpcji. Stwierdziwszy bowiem, iż oba przypisane oskarżonemu czynu pozostają ze sobą w ścisłym związku przedmiotowo-podmiotowym i czasowym, uznał, iż zasadnym będzie „skonsumowanie” kary orzeczonej za czyn opisany w pkt. 2 aktu oskarżenia, przez karę za czyn z pkt. 1 i wymierzenie najniższej możliwej kary łącznej tj. kary jednego roku pozbawienia wolności. Warto przy tym zauważyć, iż w momencie połączenie kary jednostkowych tracą one swój samodzielny charakter tj. nie podlegają one osobnemu wykonaniu, wykonaniu podlega natomiast orzeczona kara łączna. W takim stanie rzeczy, zdaniem Sądu Odwoławczego, kwestionowanie wymiary jednostkowej kary pozbawienia wolności, która nie będzie stanowić dla oskarżonego realnej dolegliwości, która nie wpływa na wymiar orzeczonej kary łącznej z uwagi na zastosowanie zasady całkowitej konsumpcji, należy uznać za niecelowe.

Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego brak jest podstaw dla stwierdzenia, iż Sąd Rejonowy wadliwie przeprowadził postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie, a także aby przekroczył zasadę swobodnej oceny dowodów. Sąd Odwoławczy nie przychylił się również do twierdzeń obrońcy oskarżonego w zakresie rzekomej rażącej surowości orzeczonej kary.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.