UZASADNIENIE

wyroku z dnia 17 grudnia 2014 r.

Decyzją z dnia 14 sierpnia 2014 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił wnioskodawcy T. W. przyznania emerytury.

W podstawie prawnej powołano art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

W uzasadnieniu wskazano, że Zakład odmówił przyznania emerytury, ponieważ nie został udowodniony wymagany 15-letni okres pracy
w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Zakład przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy nieskładkowe w wymiarze 4 miesiące i 12 dni; składkowe – 26 lat, 4 miesiące i 17 dni; łącznie – 26 lat, 8 miesięcy i 29 dni.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył wnioskodawca T. W., wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie prawa do emerytury.

Na uzasadnienie swojego stanowiska podał, że pracował
w szczególnych warunkach w (...) Sp. z o.o., (...) w R. oraz Państwowym Ośrodku (...) w R.. W zakładach tych pracował jako spawacz stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy w Przemyślu – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca T. W., ur. (...), w dniu 30 lipca 2014 r. złożył wniosek o emeryturę (drugi), zaznaczając w nim, iż nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Z dokumentacji zgromadzonej w aktach organu rentowego wynikało, że był on zatrudniony m.in. w Państwowym Ośrodku (...) w R. od dnia 15 lipca 1976 r. do dnia 28 marca 1983 r. na stanowisku spawacza – ślusarza, w W.S.U.M. w P. Zakładzie (...)
w R. od dnia 8 marca 1983 r. do dnia 1 listopada 1988 r. na stanowisku ślusarza - spawacza oraz w (...) S.A. w W. Zakładzie (...) w J. od dnia 14 września 1995 r. do dnia 15 lutego 2007 r. na stanowisku montera – spawacza. Wnioskodawca przedłożył świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach wystawione przez (...)w R. (dawne: W.S.U.M.
w P.) oraz (...) Sp. z o.o. w T. Zakład (...) w J..

Na podstawie całości zgromadzonej w aktach rentowych dokumentacji, ZUS wydał zaskarżoną decyzję z dnia 14 sierpnia 2014 r., którą odmówił wnioskodawcy przyznania emerytury, ponieważ nie został udowodniony wymagany 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Dowód: dokumentacja zgromadzona w aktach emerytalnych.

Ponadto Sąd ustalił, że wnioskodawca był zatrudniony
w Państwowym Ośrodku (...) w R. od dnia 15 lipca 1976 r. do dnia 28 marca 1983 r. na stanowisku spawacza – ślusarza, ale faktycznie w całym okresie zatrudnienia w tym zakładzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako spawacz, spawał konstrukcje stalowe, które produkowane były przez (...) w R.. Z tego tytułu otrzymywał mleko i zupy regeneracyjne.

Dowód: dokumentacja zawarta w aktach osobowych wnioskodawcy
z okresu zatrudnienia w (...) R., legitymacja ubezpieczeniowa, zeznania świadków: J. B. i J. S. (1), przesłuchanie wnioskodawcy.

W okresie od dnia 8 kwietnia 1983 r. do dnia 1 listopada 1988 r. wnioskodawca pracował w (...)
w R. (i jej poprzednika prawnego: Wojewódzkiej Spółdzielni Usług (...) w P. Zakładzie (...)
w R.) na stanowisku ślusarza – spawacza. Faktycznie jednak zajmował się tylko spawaniem i wycinaniem elektrycznym i gazowym, stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy. Do jego obowiązków należało wykonywanie instalacji, remontów w różnych budynkach mleczarni, spawanie wiat, zadaszeń metalowych itp.

Z kolei w okresie od dnia 14 września 1995 r. do dnia 15 lutego 2007 r. wnioskodawca zatrudniony był w (...)
z o.o. w W. Oddziale w T. Zakładzie (...)
w J. (i jej poprzednika prawnego: (...) S.A. w W. Zakładzie (...) w J.) jako monter – spawacz. Zajmował się przede wszystkim spawaniem instalacji gazowych, w celu usunięcia awarii tych instalacji, czy wykonania przyłączy gazowych. W okresie od 14 września 1995 r. do 31 grudnia 1998 r. pracował jako monter sieci gazowej i spawacz gazowy, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Dowód: świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach zawarte w aktach emerytalnych wnioskodawcy, dokumentacja zawarta w aktach osobowych wnioskodawcy z okresu zatrudnienia w (...) w R., dokumentacja zawarta
w aktach osobowych wnioskodawcy z okresu zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. w W. O/T., legitymacja ubezpieczeniowa, zeznania świadków: A. K. i J. S. (2), przesłuchanie wnioskodawcy.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów
z dokumentów zgromadzonych w aktach rentowych, aktach osobowych wnioskodawcy, których domniemanie prawdziwości wynika z art. 244 i nast. k.p.c., a ponadto ich wiarygodność nie została obalona przez żadną ze stron.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków J. B., J. S. (1), A. K. i J. S. (2) oraz wnioskodawcy T. W., jako spójnym, logicznym, wzajemnie się uzupełniającym. Wynika z nich jednoznacznie, w jakim charakterze, przy jakich pracach i w jakich warunkach był zatrudniony wnioskodawca w spornym okresie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy T. W. należy uznać za uzasadnione.

Na podstawie art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U.
z 2013 r. poz. 1440 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego
w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa
(ust. 2 art. 184).

Zgodnie z art. 32 ust. 1 powołanej wyżej ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa
w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3.

Przy ustalaniu okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze nie uwzględnia się: okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (art. 32 ust. 1a pkt 1).

Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2).

Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4 art. 32).

Przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43
ze zm.) - pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach określonych w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeśli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Ponadto według § 2 ust. 1 cyt. rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych
w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy
na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac
w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

W myśl § 3 powołanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat
dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi
do okresów zatrudnienia.

Istotą sporu w niniejszej sprawie była kwestia ustalenia, czy wnioskodawca był zatrudniony co najmniej 15 lat w warunkach szczególnych.

Poza sporem pozostaje w przedmiotowej sprawie, że wnioskodawca
w dniu(...)r. ukończył 60 lat, nie przystąpił do OFE, wykazał na dzień 1 stycznia 1999 r. wymagany okres zatrudnienia wynoszący
co najmniej 25 lat dla mężczyzn.

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało natomiast, że wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy był zatrudniony w warunkach szczególnych w Państwowym Ośrodku (...) w R. od dnia 15 lipca 1976 r. do dnia 28 marca 1983 r. na stanowisku spawacza, w (...)
w R. od dnia 8 kwietnia 1983 r., do dni 1 listopada 1988 r. na stanowisku spawacza oraz w (...)
z o.o. w W. Oddziale w T. Zakładzie (...)
w J. na stanowisku montera sieci gazowej i spawacza.

Wskazane stanowisko spawacza wymienione zostało w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) w wykazie A, dziale XIV – „Prace różne”, poz. 12– „Prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym” oraz zarządzeniach resortowych, tj.
w załącznika nr 1 do zarządzenia Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego w wykazie A, dziale XIV pod poz. 12 pkt 8, w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w wykazie A, dziale XIV, poz. 12, pkt 1 oraz w załączniku do zarządzenia Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach w wykazie A, dziale XIV , poz. 12 pkt 9, a w zakresie wykonywania pracy montera sieci gazowej – w wykazie A, dziale IV, poz. 30 , pkt 16.

Istotnym jest, iż w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi dowodami przewidzianymi
w kodeksie postępowania cywilnego, w tym również zeznaniami świadków
i stron.

W postępowaniu wszczętym odwołaniem od decyzji organu rentowego Sąd kieruje się regułami dowodzenia określonymi w art. 227-309 k.p.c., zwłaszcza że w przepisach regulujących postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych (art. 477⁸ i nast. k.p.c.) nie ma jakichkolwiek odrębności lub ograniczeń. Przeciwnie, art. 473 § 1 k.p.c. stanowi, że
w sprawach z tego zakresu nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron, co oznacza, że fakty, od których uzależnione jest prawo do emerytury i renty oraz wysokość tych świadczeń, mogą być wykazywane wszelkimi środkami dowodowymi,
w tym także zeznaniami świadków i stron.

Z poczynionych wyżej ustaleń wynika, że wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. wykazał ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych,
a tym samym spełnił wszystkie przesłanki niezbędne do przyznania mu prawa do emerytury w świetle wyżej powołanych przepisów.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z FUS, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca,
w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

W niniejszej sprawie przyznano wnioskodawcy prawo do świadczenia od dnia złożenia wniosku o emeryturę, tj. od 30 lipca 2014 r.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477¹⁴§ 2 k.p.c.
w związku z powołanymi wyżej przepisami prawa orzeczono, jak w sentencji wyroku.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE