Dnia 15 marca 2013 r.
Sąd Apelacyjny w Poznaniu, Wydział I Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSA Marek Górecki (spr.)
Sędziowie: SA Małgorzata Mazurkiewcz-Talaga
SA Piotr Górecki
po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2013 r.
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) spółki komandytowej w B.
przeciwko M. S. (1), M. S. (2), P. R., J. R., K. R. i M. R.
o zapłatę
na skutek zażalenia pozwanych na postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu
z dnia 29 stycznia 2013 r., sygn. akt: I Nc 149/12
postanawia:
1. oddalić zażalenie,
2. oddalić wniosek o zawieszenie postępowania zażaleniowego.
Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga Marek Górecki Piotr Górecki
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy zasądził od pozwanych na rzecz powoda kwotę 2.674,49 zł tytułem kosztów postępowania zabezpieczającego oraz kwotę 900 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zabezpieczającym.
Zażalenie na to postanowienie złożyli pozwani, zarzucając naruszenie art. 109 § 1 kpc polegające na jego niewłaściwym zastosowaniu poprzez zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w postępowania zabezpieczającym w sytuacji gdy strona powodowa nie zgłosiła wniosku o przyznanie kosztów tego zastępstwa przed zamknięciem rozprawy. Ponadto skarżący podnieśli okoliczność złożenia przez pozwanego K. R. w dniu 4 lutego 2013 r. wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, co uzasadnia ich zdaniem zawieszenie postępowania zażaleniowego do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia w przedmiocie tego wniosku.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Zażalenie zasługiwało na częściowe uwzględnienie.
Wyrażona w art. 745 § 1 kpc reguła, że o kosztach postępowania zabezpieczającego sąd orzeka w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie, oznacza w pierwszym rzędzie, iż tego rodzaju koszty należy traktować jako element kosztów postępowania, w którym został wydany tytuł zabezpieczenia. Wynika stąd, że o zasadzie zwrotu tych kosztów między stronami rozstrzygają przepisy art. 98 - 110 kpc, w świetle których decydujące znaczenie dla orzekania o zwrocie kosztów procesu ma ostateczny wynik sprawy.
Wszystkie koszty procesu, stosownie do art. 109 § 1 kpc, powinny być zgłoszone sądowi przed zamknięciem rozprawy. Również koszty postępowania zabezpieczającego, jako ewentualny składnik kosztów procesu, mogą być zgłoszone w tym samym terminie. Warunkiem ich skutecznego zgłoszenia jest ich powstanie przed zakończeniem postępowania w sprawie i ustalenie przez organ egzekucyjny na podstawie stosowanego odpowiednio art. 770 kpc.
Rozwiązanie przyjęte w tym przepisie oznacza, że wniosek o przyznanie kosztów postępowania zabezpieczającego, jeżeli jest to uzasadnione stanem tego postępowania, powinien być złożony przed wydaniem przez sąd orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie. Nie ma też uzasadnionych podstaw, by stosowanie tych reguł wyłączyć w sprawie, w której tytułem zabezpieczającym jest nakaz zapłaty (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 listopada 2006 r., III CZP 69/06, LEX 232325).
Zgodnie jednak z utrwalonym poglądem judykatury i doktryny w sprawie, w której nakaz zapłaty jest orzeczeniem kończącym postępowanie, a zabezpieczenie powództwa na podstawie tego nakazu zapłaty nastąpiło w drodze czynności komornika, o kosztach postępowania zabezpieczającego rozstrzyga sąd na wniosek powoda zgłoszony w ciągu dwóch tygodni liczonych od dnia uprawomocnienia się postanowienia komornika ustalającego wysokość kosztów zabezpieczenia poniesionych przez wierzyciela (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 września 1995 r., III CZP 117/95, OSNC 1995/12/179, Jędrzejewska Maria, Weitz Karol, Ereciński Tadeusz, Gudowski Jacek, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze. Część druga, Postępowanie zabezpieczające, Warszawa 2009 LexisNexis s. 2308).
W niniejszej sprawie doszło do uprawomocnienia nakazu zapłaty z dnia 19 kwietnia 2012 r. – wobec odrzucenia zarzutów pozwanych od tego nakazu.
Postanowieniem z dnia 27 czerwca 2012 r. Komornik przy Sądzie Rejonowym w Rypinie ustalił koszty niezbędne do celowego przeprowadzenia egzekucji w sprawie w wysokości 2.674,49 zł oraz postanowieniem z tej samej daty przyznał wierzycielowi koszty zastępstwa adwokackiego w postępowaniu egzekucyjnym w wysokości 900 zł. Orzeczenia te uprawomocniły się w dniu 18 lipca 2012 r.
Wobec tego złożony przez powoda w dniu 2 lipca 2012 r. wniosek o zasądzenie od pozwanych kwoty 2.674,49 zł tytułem kosztów postępowania zabezpieczającego i wniesiony w dniu 27 lipca 2012 r. wniosek o zasądzenie kwoty 900 zł tytułem kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu zabezpieczającym, jako terminowo wniesione zasługiwały na uwzględnienie. Podkreślenia bowiem wymaga, że w przypadku wykonania zabezpieczenia komornik ustala wysokość tych kosztów na podstawie art. 770 w zw. z art. 743 kpc, zaś rolą sądu jest jedynie rozstrzygnięcie, która ze stron ma obowiązek ich poniesienia. Prawomocne postanowienie komornika ustalające wysokość kosztów postępowania jest dla sądu wiążące.
W tym stanie rzeczy zażalenie należało oddalić, a to na podstawie art. 385 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc.
Nie zasługiwał na uwzględnienie wniosek o zawieszenie postępowania zażaleniowego w związku ze złożeniem przez pozwanego K. R. w dniu 4 lutego 2013 r. wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku. Zgodnie z art. 174 § 1 pkt 4 kpc podstawą zawieszenia postępowania jest ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku strony, a nie sama tylko antycypacja wydania takiego orzeczenia.
Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga Marek Górecki Piotr Górecki