UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. Inspektorat w K. decyzją z 20 lutego 2012 roku, znak (...), na podstawie art. 114 ust. 1 i art. 124 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odmówił A. M. ponownego ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, w sprawie zakończonej prawomocną decyzją z 21 grudnia 2010 roku, znak (...), którą orzeczono brak prawa do renty.

Uzasadniając decyzję organ rentowy wskazał, iż nie zmieniły się okoliczności dotyczące stażu pracy odwołującego, stąd niezdolność do pracy skutkująca przyznaniem prawa do świadczenia rentowego winna nadal powstać przed 25 września 2004 roku, do czego stwierdzenia organ nie znalazł podstaw.

Odwołanie od decyzji wniósł A. M., podnosząc, iż nie został zbadany przez lekarzy orzeczników ZUS. Odwołujący wskazał, iż stan jego zdrowia pogorszył się.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Koninie wyrokiem z 9 sierpnia 2012 roku, w sprawie III U. 290/12 oddalił odwołanie.

U podstaw rozstrzygnięcia legły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

A. M. 15 września 2006 roku wystąpił z wnioskiem o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy. Decyzją z 30 listopada 2006 roku organ rentowy odmówił mu prawa do renty wskazując, że wymagany okres składkowy i nieskładkowy posiada w dziesięcioleciu przed dniem 24 września 2004 roku, nadto jest on częściowo niezdolny do pracy, lecz niezdolność ta powstała po 24 września 2004 roku. Następnie organ rentowy od 19 września 2006 roku przyznał A. M. świadczenie rehabilitacyjne, w związku z czym postępowanie w sprawie o rentę zostało umorzone.

19 września 2007 roku odwołujący ponownie wystąpił z wnioskiem o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Decyzją z 24 października 2007 roku organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do renty wskazując, że lekarz orzecznik ZUS nie stwierdził niezdolności do pracy przed wymaganym dniem 24 września 2004 roku. Wyrokiem z 28 lutego 2008 roku w sprawie III U. 958/07 Sąd Okręgowy w Koninie oddalił odwołanie. Wyrok ten jest prawomocny.

14 lipca 2008 roku A. M. ponownie wystąpił z wnioskiem o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Decyzją z 19 sierpnia 2008 roku organ rentowy odmówił odwołującemu prawa do renty, gdyż stwierdził, iż przedłożone przez wnioskodawcę dokumenty nie zawierają, nowych okoliczności dotyczących stanu zdrowia osoby ubezpieczonej. Wyrokiem z 16 października 2009 roku w sprawie III U. 840/08 Sąd Okręgowy w Koninie oddalił odwołanie, oddalona została również apelacja od tego wyroku złożona przez A. M.. Sąd I instancji w toku postępowania ustalił, że odwołujący legitymuje się 25 latami okresów składkowych i nieskładkowych, lecz nie był aktualnie całkowicie niezdolny do pracy.

3 września 2010 roku A. M. ponownie wystąpił o badanie przez lekarza orzecznika w związku z pogorszeniem swego stanu zdrowia. W toku postępowania wyjaśniającego organ ustalił, że odwołujący udowodnił 23 lata, 8 miesięcy i 23 dni okresów składkowych oraz 2 lata, 5 miesięcy i 27 dni okresów nieskładkowych, a wymagany okres składkowy i nieskładkowy został udowodniony w dziesięcioleciu od 26 września 1994 roku do 25 września 2004 roku. Wnioskodawca podlegał ubezpieczeniu społecznemu do 27 września 2007 roku. Decyzją z 21 grudnia 2010 roku organ rentowy odmówił odwołującemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, gdyż orzeczeniem Komisji Lekarskiej stwierdzono brak całkowitej niezdolności do pracy oraz brak częściowej niezdolności do pracy na dzień 25 września 2004 roku. Wyrokiem z 25 lipca 2011 roku w sprawie III U. 58/11 Sąd Okręgowy w Koninie oddalił odwołanie wnioskodawcy. Wyrok jest prawomocny. W toku postępowania sądowego odwołujący został przebadany przez biegłych lekarzy sądowych: diabetologa, internisty-kardiologa i neurologa, którzy wskazali, że A. M. jest częściowo niezdolny do pracy co najwyżej od kwietnia 2006 roku.

10 stycznia 2012 roku odwołujący ponownie wystąpił do ZUS z wnioskiem o rentę z tytułu niezdolności do pracy, wskazując na pogorszenie swego stanu zdrowia. Wnioskodawca oświadczył, że od momentu złożenia poprzedniego wniosku (od września 2010 roku) nigdzie nie pracuje i nie był zarejestrowany jako bezrobotny. Wraz z wnioskiem A. M. przedłożył zaświadczenie o stanie zdrowia z 5 stycznia 2012 roku. Zaskarżoną decyzją z 20 lutego 2012 roku organ rentowy - w trybie art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej - odmówił wnioskodawcy prawa do renty wskazując, że załączona do wniosku dokumentacja medyczna nie wskazuje w swej treści na nowe okoliczności dotyczące stanu zdrowia istniejące przed dniem 25 września 2004 roku.

Sąd I instancji jako właściwe dla rozstrzygnięcia powołał przepisy art.114 ust. 1, art. 57 oraz art. 58 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Analizując w ich świetle okoliczności niniejszej sprawy Sąd Okręgowy wskazał, iż odwołujący ma nieco ponad 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, od czasu złożenia poprzedniego wniosku o rentę we wrześniu 2010 roku nigdzie nie pracował i nie jest zarejestrowany jako bezrobotny. Okoliczności dotyczące stażu ubezpieczeniowego nie zmieniły się. Zatem dla przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy, konieczne jest ustalenie czy odwołujący jest całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy oraz czy legitymuje się pięcioletnim okresem składkowym i nieskładkowym, przypadającym w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.

Niezbędny do przyznania świadczenia rentowego pięcioletni okres ubezpieczenia został udowodniony przed dniem 25 września 2004 roku, wobec tego odwołujący, aby uzyskać prawo do renty, winien zostać uznany za co najmniej częściowo niezdolnego do pracy przed tą datą.

A. M. wraz z wnioskiem nie przedłożył żadnej dokumentacji, w której wskazane byłyby nowe okoliczności dotyczące stanu jego zdrowia przed dniem 25 września 2004 roku. Wręcz przeciwnie swój wniosek odwołujący oparł na oświadczeniu, że pogorszył się jego aktualny stan zdrowia i leczy się cały czas z tych samych schorzeń, a zaświadczenie z 5 stycznia 2012 roku dotyczy aktualnego stanu zdrowia. W opinii biegłych sądowych, sporządzonej na potrzeby postępowania sądowego w sprawie III U. 58/11 wyraźnie wskazano zaś, że A. M. jest co najwyżej częściowo niezdolny do pracy od kwietnia 2006 roku (opinia diabetologa), a wcześniej nie był leczony przewlekle i nie ma żadnej dokumentacji wskazującej na wcześniejsze schorzenia.

Wobec powyższego, skoro wraz z nowym wnioskiem o rentę odwołujący nie przedstawił żadnych nowych dokumentów czy dowodów świadczących o jego stanie zdrowia przed dniem 25 września 2004 roku nie było w ocenie Sądu Okręgowego podstaw, do przeprowadzenia ponownego badania lekarskiego a odwołanie należało oddalić.

Apelację od wyroku wniósł odwołujący podnosząc, iż jest osobą przewlekle chorą, niezdolną do jakiejkolwiek pracy. Skarżący wniósł o przeprowadzenie badania przez biegłych lekarzy sądowych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja okazała się pozbawiona uzasadnionych podstaw. Sąd Apelacyjny podzielił oraz przyjął za własne ustalenia faktyczne i rozważania prawne poczynione przez Sąd I instancji.

Zgodnie z treścią art. 114 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Niniejsze postępowanie dotyczy prawa do świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy a decyzja prawomocna to decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 21 grudnia 2010 roku, którą odmówiono odwołującemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Komisja Lekarska ZUS stwierdziła brak całkowitej niezdolności do pracy oraz brak częściowej niezdolności do pracy odwołującego na dzień 25 września 2004 roku. Wyrokiem z 25 lipca 2011 roku w sprawie III U. 58/11 Sąd Okręgowy w Koninie oddalił odwołanie wnioskodawcy. Wyrok jest prawomocny.

Słusznie Sąd I instancji przyjął, iż nie zmieniła się data przed którą powinna powstać niezdolność do pracy z uwagi na legitymowanie się wymaganym okresem zatrudnienia przynajmniej 5 lat w 10leciu przypadającym przed datą złożenia wniosku, lub też datą powstania niezdolności do pracy. W przypadku A. M. jest to nadal 25 września 2004 roku.

Apelujący nie kwestionował okoliczności dotyczących stażu pracy, konsekwentnie natomiast twierdzi, że jest niezdolny do pracy i domaga się przeprowadzenia badania przez biegłych lekarzy sądowych.

Zarzut podniesiony przez skarżącego dotyczący zaniechania przez Sąd Okręgowy powołania dowodu z opinii biegłych lekarzy, okazał się nietrafny.

W obecnym orzecznictwie sądów powszechnych nie budzi żadnych wątpliwości, że w postępowaniu, którego przedmiotem jest przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, w tym w związku z chorobą zawodową, koniecznym jest ustalenie stanu zdrowia osoby ubezpieczonej, z którym to stanem związana jest przedmiotowa niezdolność do pracy. Natomiast stan zdrowia osoby ubezpieczonej bezsprzecznie jest okolicznością, dla której ustalenia, niezbędne są wiadomości specjalne w rozumieniu art. 278 §1 k.p.c., wymagające udziału w procesie biegłych lekarzy sądowych. Kluczowa dla tego rodzaju spraw okoliczność stanu zdrowia oraz związana z nim niezdolność do pracy – w przypadku sporu co do tej okoliczności - nie może być ustalana przez Sąd samodzielnie lub wyłącznie na podstawie innych dowodów zgłaszanych przez strony postępowania, takich jak dokumenty, zeznania świadków, wyjaśnienia stron, oględziny.

W niniejszej sprawie Sąd I instancji przeprowadził m.in. dowód z akt w sprawie III U. 58/11. W toku postępowania sądowego odwołujący został przebadany przez biegłych lekarzy sądowych: diabetologa, internistę-kardiologa i neurologa, którzy wskazali, że A. M. jest częściowo niezdolny do pracy co najwyżej od kwietnia 2006 roku.

Zatem dla uzasadnienia swego roszczenia odwołujący winien, stosownie do art. 6 k.c., wskazać dowody, o których mowa w art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i retach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dotyczące jego stanu zdrowia przed 25 września 2009 roku, tj. dowody, którymi organ rentowy nie dysponował w poprzednim postępowaniu, względnie wskazać okoliczności istniejące przed wydaniem decyzji, a nieuwzględnione przez organ rentowy.

A. M. obowiązkowi powyższemu nie sprostał.

Jak słusznie zauważył Sąd Okręgowy zaświadczenie z 5 stycznia 2012 roku dotyczy aktualnego stanu zdrowia odwołującego, on sam podkreślał, iż stan ten pogarsza się. Apelujący nie wskazał żadnych okoliczności dotyczących stanu zdrowia sprzed 25 września 2004 roku.

Tym samym przeprowadzenie ponownego badania lekarskiego odwołującego na okoliczność stanu zdrowia na dzień 24 września 2004 roku nie znajduje uzasadnionych podstaw.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny podstawie art.385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

/del.SSO Wiesława Stachowiak/ /SSA Maria Michalska-Goźdź/ /SSA Ewa Cyran/

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE