Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 428/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 stycznia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dorota Rysińska (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Michał Laskowski
SSN Zbigniew Puszkarski
Protokolant Teresa Jarosławska
w sprawie P. T.
w przedmiocie wyroku łącznego
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu, w trybie art. 535 § 5 k.p.k.,
w dniu 9 stycznia 2013 r.
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego (PG IV
KSU….)
od wyroku Sądu Rejonowego w G.
z dnia 24 lipca 2012 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w zaskarżonej części dotyczącej
orzeczenia o łącznej karze grzywny.
UZASADNIENIE
Prokurator Generalny zaskarżył kasacją, wniesioną na korzyść skazanego,
prawomocny wyrok łączny Sądu Rejonowego w G. z dnia 24 lipca 2012 r., którym
to wyrokiem objęto uprzednie skazania P. T. wyrokami wydanymi przez ten Sąd: 1)
2
w dniu 7 grudnia 2009 r. – w sprawie XI K 235/09, 2) w dniu 18 lutego 2010 r. – w
sprawie II K 263/09 oraz 3) w dniu 25 lipca 2011 r. – w sprawie II K 435/11.
Umarzając postępowanie, na podstawie art. 572 k.p.k., w części dotyczącej
trzeciego z wymienionych wyroków, Sąd Rejonowy zaskarżonym kasacją wyrokiem
wymierzył skazanemu, biorąc za podstawę pozostałe skazania, łączne kary 2 lat i 3
miesięcy pozbawienia wolności oraz 160 stawek dziennych grzywny w kwocie 10 zł
za stawkę. Przytoczonemu wyrokowi Prokurator Generalny zarzucił rażące i mające
istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenie przepisu prawa materialnego, tj. art.
85 k.k., art. 86 § 1 k.k. oraz art. 71 § 2 k.k. polegające na połączeniu grzywny
orzeczonej wobec P.T. na podstawie art. 71 § 1 k.k. wyrokiem Sądu Rejonowego z
dnia 7 grudnia 2009 r., z grzywną orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 18
lutego 2010 r. sygn. II K 263/09 na podstawie art. 280 § 1 k. w zw. z art. 33 § 1, 2 i
3 k.k., pomimo braku przesłanek do takiego połączenia, gdyż kara grzywny
wymierzona wyrokiem sygn. XI K 235/09 nie podlegała wykonaniu ze względów
przewidzianych w art. 71 § 2 k.k. wobec prawomocnego zarządzenia wykonania
warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności. Na podstawie tak
sformułowanego zarzutu autor kasacji wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w
części dotyczącej orzeczenia o łącznej karze grzywny.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja zasługuje na uwzględnienie w całej rozciągłości.
Już z zawartego w części wstępnej wyroku łącznego opisu skazań, objętych
poszczególnymi wyrokami jednostkowymi i rozważanych jako podstawa tego
rozstrzygnięcia wynikało, że wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 7 grudnia 2009 r.,
sygn. akt XI K 235/09 (pkt. 1), P. T. został skazany na karę roku pozbawienia
wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres próby 3 lat oraz na
karę grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych po 10 zł każda, przy czym – jak
jednocześnie wskazano w owej komparycji – wykonanie kary pozbawienia wolności
zostało postanowieniem z dnia 13 marca 2012 r. zarządzone, a kara ta, na
podstawie art. 71 § 2 k.k., uległa skróceniu o 50 dni. Wymieniona okoliczność,
dotycząca prawomocnego zarządzenia wykonania opisanej kary pozbawienia
wolności, znajduje jednoznaczne potwierdzenie w aktach sprawy, a bezsporne jest
także i to, że karę grzywny, wymierzoną opisanym wyrokiem, orzeczono wobec
oskarżonego na podstawie art. 71 § 1 k.k.
3
Powyższe ustalenia, przyjęte w podstawie wydanego wyroku łącznego,
powinny były doprowadzić Sąd Rejonowy do wniosku o braku podstaw do
orzeczenia łącznej kary grzywny w ferowanym wyroku łącznym. Oczywiste było
bowiem, że grzywna wymierzona opisanym wyrokiem jednostkowym, jako ściśle
związana z orzeczeniem o warunkowym zawieszeniu kary pozbawienia wolności
(której wykonanie zarządzono), w ogóle nie podlega już wykonaniu na podstawie
art. 71 § 2 k.k. Skoro zatem w podstawie wyroku łącznego znalazły się dwa wyroki
jednostkowe, z których tylko drugi, wydany przez Sąd Rejonowy w dniu 18 lutego
2010 r., sygn. akt II K 263/09 (pkt. 2), zawiera skazanie na karę grzywny,
orzeczoną na podstawie art. 33 § 1, 2 i 3 k.k., to nie ulega wątpliwości, że w
sprawie zabrakło podstawowej przesłanki łączenia kar, sprowadzającej się do
uprzedniego, przynajmniej dwukrotnego skazania na kary tego samego rodzaju lub
podlegające łączeniu. Jednolite w omawianej kwestii stanowisko Sądu
Najwyższego przekonuje (zob. wyrok SN z dnia 10 listopada 2011 r., II KK 225/11,
lex 1084718, i przywołane tam judykaty), że nie ma prawnej możliwości połączenia
grzywny, co do której – wobec zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności
warunkowo zawieszonej – odpadła przesłanka będąca podstawą orzeczenia tej
grzywny z grzywną orzeczoną na innej podstawie (podlegającą wykonaniu).
W powyższym świetle zarzut kasacji jawi się jako oczywiście zasadny.
Uchybienie przez Sąd Rejonowy wskazanym w tym zarzucie przepisom prawa
materialnego miało charakter rażący, w rozumieniu art. 523 § 1 k.p.k., i wywarło
istotny wpływ na treść wyroku łącznego w zaskarżonej części. W następstwie tego
uchybienia doszło bowiem do wymierzenia P. T. kary łącznej grzywny, której
rozmiar przekroczył wymiar tej kary jednostkowej – 80 stawek dziennych po 10 zł
każda, wynikającej z wyroku opisanego w pkt. 2 – która podlegała wykonaniu.
Stwierdzenie tej wady wyroku łącznego pozwalało, a zarazem nakazywało
podzielenie wniosku kasacyjnego o uchylenie zaskarżonego wyroku w części
dotyczącej rozstrzygnięcia o łącznej karze grzywny, co nie wywołuje już
konieczności wydania orzeczenia następczego. Samo bowiem uchylenie
wymienionego rozstrzygnięcia prowadzi do usunięcia stanu naruszającego prawo a
jednocześnie do przywrócenia sytuacji, w której orzeczenia nieobjęte karą łączną
podlegają odrębnemu wykonaniu.
4
Z tych wszystkich względów, uznając że kasacja kwalifikowała się do
uwzględnienia w trybie określonym przepisem art. 535 § 5 k.p.k., Sąd Najwyższy
orzekł, jak w wyroku.