Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 366/12
POSTANOWIENIE
Dnia 22 stycznia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Cesarz
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 kpk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 22 stycznia 2013 r.,
sprawy B. G.
skazanego z art. 278 § 1 k.k. i innych
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w J.
z dnia 22 maja 2012 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego
z dnia 23 listopada 2011 r.
p o s t a n o w i ł
1) oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną,
2) zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. K.,
Kancelaria Adwokacka, kwotę 442,80 zł, w tym 23% podatku VAT,
za sporządzenie i wniesienie kasacji,
3) zwolnić skazanego od kosztów sądowych postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 23 listopada 2011 r., uznał B. G. za winnego
czynów popełnionych w warunkach art. 64 § 1 k.k., to jest:
I. czynu z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. przez to, że w dniu 5
czerwca 2009 r. w S. w pensjonacie /…/, dokonał zaboru w celu
przywłaszczenia dwóch telewizorów LCD m-ki Samsung o łącznej
2
wartości 2.958 zł, czym działał na szkodę S. G. – H. i R. . i na podstawie
art. 278 § 1 k.k. wymierzył karę 8 miesięcy pozbawienia wolności,
II. czynu z art. 190 § 1 k.k. w zw. z ar.t 64 § 1 k.k., polegającego na tym, że
oskarżony w dniu 3 grudnia 2009 r. podczas rozpoznawania w Areszcie
Śledczym w J. wniosku o wymierzenie mu kary dyscyplinarnej, zagroził
Dyrektorowi tego aresztu R. K. popełnieniem na jego szkodę
przestępstwa zabójstwa, wywołując u niego uzasadnioną obawę
spełnienia tej groźby i na podstawie art. 190 § 1 k.k. wymierzył karę
miesiąca pozbawienia wolności,
III. czynów wypełniających dyspozycję art. 226 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1
k.k., opisanych w ten sposób, że:
a) w dniu 30 listopada 2009 r. w J. podczas rozmowy z wychowawcą
Aresztu Śledczego J. S. znieważył go podczas i w związku z
wykonywaniem przez niego obowiązków służbowych słowami
powszechnie uznanymi za obelżywe,
b) w dniu 3 grudnia 2009 r. w J. podczas rozmowy z wychowawcą Aresztu
Śledczego M. K. znieważył go podczas i w związku z wykonywaniem
obowiązków służbowych słowami powszechnie uznanymi za obelżywe,
i za to na podstawie art. 226 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. wymierzył karę
miesiąca pozbawienia wolności.
Następnie Sąd na podstawie art. 85 i 86 § 1 k.k. wymierzył karę łączną 8
miesięcy pozbawienia wolności i zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych.
Apelacje od tego wyroku wnieśli: prokurator, obrońca oskarżonego i sam
oskarżony.
Prokurator zarzucił rażącą niesprawiedliwość (łagodność) kary wymierzonej
za czyny z pkt II i III oraz kary łącznej, po czym wniósł o ich podwyższenie.
Obrońca zarzucił obrazę przepisów postępowania w postaci art. 167, 169 § 2
w zw. z art. 170 § 1 pkt 3 i 5, 98 § 1 w zw. z art. 6 k.p.k., a następnie – art. 174 w
zw. z art. 143 § 1 pkt 2 oraz art. 393 § 1 k.p.k., dalej – art. 4, 7 i 5 § 2 k.p.k., znów 4,
7 i 174 k.p.k., a także obrazę prawa materialnego w postaci art. 226 § 1 k.k., po
czym wniósł o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego albo uchylenie
zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego
rozpoznania.
3
Oskarżony zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę
wyroku i obrazę szeregu przepisów postępowania, a następnie wniósł o
uniewinnienie.
Wyrokiem z dnia 22 maja 2012 r., Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok
jedynie w ten sposób, że podwyższył kary za czyny z pkt II i III do 3 miesięcy
pozbawienia wolności (za każdy z nich) oraz orzekł karę łączną roku pozbawienia
wolności, zaś w pozostałej części utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.
Kasację od wyroku Sądu odwoławczego złożył obrońca skazanego,
zarzucając:
„rażące naruszenie prawa, które mogło mieć istotny wpływ na treść orzeczenia, a
mianowicie naruszenie przepisów prawa procesowego, a to:
I. naruszenie zasady bezpośredniości oraz art. 170 § 1 pkt 3 i 5 k.p.k. w zw. z
art. 6 k.p.k., poprzez nieuzasadnioną akceptację stanowiska Sądu
Rejonowego w zakresie oddalenia wniosków dowodowych oskarżonego o
przesłuchanie w charakterze świadków: /…/, na okoliczność ich spotkania z
oskarżonym w dniu 5 czerwca 2009 r. w W., pomimo że przedmiotowa
kwestia miała istotne znacznie dla weryfikacji wyjaśnień oskarżonego B. G. i
w konsekwencji ustalenia jego odpowiedzialności za czyn opisany w pkt I
wyroku Sądu Rejonowego, albowiem potwierdzenie obecności oskarżonego
w przedmiotowym dniu w W. przez świadków, wykluczało możliwość
popełnienia przez niego przestępstwa kradzieży na terenie S.
II. art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k., poprzez nieuzasadnioną akceptację
przez Sąd Okręgowy dowolnej oceny materiału dowodowego dokonanej
przez Sąd I instancji w zakresie czynu przypisanego w pkt I wyroku Sądu
Rejonowego, nierozważenie wszystkich okoliczności sprawy, a szczególnie
tych, które przemawiały na korzyść oskarżonego oraz rozstrzygnięcie
powstałych w sprawie wątpliwości na jego niekorzyść, co w konsekwencji
skutkowało nieuzasadnionym przypisaniem oskarżonemu B. G. sprawstwa w
zakresie zarzuconego mu czynu z art. 278 § 1 k.k.,
III.art. 174 k.p.k. oraz art. 3.9.3.§ 1 k.p.k., poprzez niedozwolone zastąpienie
wyjaśnień oskarżonego treścią wniosków, obrazujących jego ukaranie
dyscyplinarne w dniu 1 oraz 3 grudnia 2009 r., sporządzonych przez
funkcjonariuszy Aresztu Śledczego z pominięciem wymogów proceduralnych
i w konsekwencji niesłuszne nadanie zapisom w tych dokumentach
4
zawartych waloru dowodu z wyjaśnień oskarżonego, na podstawie którego
Sąd pierwszej instancji doszedł do przekonania, że sam oskarżony przyznał
się do wypowiedzenia zniewag pod adresem J. S. i M. K.,
IV. art. 4 k.p.k. art. 7 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k., poprzez nieuzasadnioną
akceptację dokonanej przez Sąd Rejonowy dowolnej oceny materiału
dowodowego w zakresie czynów przypisanych w pkt II i III wyroku Sądu
Rejonowego, w szczególności w postaci wyjaśnień oskarżonego B. G.,
zeznań pokrzywdzonych /…/, zeznań świadków-funkcjonariuszy Aresztu
Śledczego oraz dowodu z dokumentów, obrazujących ukaranie
dyscyplinarne oskarżonego, a także poprzez nierozważenie wszystkich
okoliczności sprawy, a szczególnie tych, które przemawiały na korzyść
oskarżonego w zakresie, w jakim wskazani przez pokrzywdzonych
świadkowie nie potwierdzili ich relacji, a także pominięcie, jako nie mających
znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, zeznań świadków obrony, którzy
przebywając w celach sąsiednich mieli możliwość obserwacji zachowań
oskarżonego wobec pokrzywdzonych i zaprzeczyli wypowiadaniu pod ich
adresem przez oskarżonego jakichkolwiek zniewag,
V. art. 193 k.p.k. i art. 170 § 3 k.p.k. poprzez zaniechanie przeprowadzenia
dowodu z opinii biegłego z zakresu psychiatrii, na okoliczność ustalenia czy
ewentualne działanie oskarżonego mogło stanowić wynik jego silnego
wzburzenia i w tym zakresie odstąpienie od wydania postanowienia w
przedmiocie rozstrzygnięcia zgłoszonego przez oskarżonego wniosku”
a w razie nieuwzględnienia powyższych zarzutów,
VI. „niewspółmierność kar jednostkowych oraz kary łącznej, orzeczonych w pkt
I ppkt 1- 3 wyroku Sądu Okręgowego, wyrażającą się w ich surowości.”
W kasacji obrońca wniósł o uchylenie obu wyroków i przekazanie sprawy
Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
Prokurator w pisemnej odpowiedzi na kasację wniósł o jej oddalenie jako
oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Skarga kasacyjna nie zasługiwała na uwzględnienie z uwagi na jej oczywistą
bezzasadność. Odnosząc się do zarzutów należy stwierdzić, że:
Ad I) twierdzenie o „nieuzasadnionej akceptacji” przez Sąd Okręgowy
decyzji Sądu Rejonowego o oddaleniu wniosków dowodowych oskarżonego
5
zmierzających do przesłuchania w charakterze świadków /…/, mija się z prawdą.
Sąd odwoławczy odniósł się do analogicznego zarzutu zawartego w apelacji (zob. s.
6 – 7 motywów tego Sądu). Jeżeli natomiast obrońcy chodziło o to, że argumenty
Sądu Okręgowego uchybiały dyspozycji art. 433 § 2 k.p.k. ze względu na brak ich
zakotwiczenia w zasadach doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania, to
odesłać należy skarżącego do wagi tych argumentów. Tu przypomnieć tylko można
treść zeznań pokrzywdzonego, wyjaśnień oskarżonego z postępowania
przygotowawczego, w których wskazywał, że w dniu 5 czerwca 2009 r. był w
różnych miejscach, ale nie w W. oraz czas dzielący datę czynu od daty
sformułowania wniosków dowodowych i możliwość, a właściwie brak możliwości, ze
względu na upływ czasu od zdarzenia, złożenia miarodajnych zeznań przez
wskazane osoby.
Ad II) zarzut ten stanowi jedynie polemikę z oceną Sądu odwoławczego, a
zarazem jest próbą podważenia ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd I
instancji. W kasacji pomija się ponadto, że żaden z Sądów nie powziął wątpliwości,
o których mowa w art. 5 § 2 k.p.k., a następnie nie dokonywał zabiegu ich
tłumaczenia na niekorzyść oskarżonego. Wątpliwości obrońcy nie mieszczą się w
ramach dyspozycji wskazanego przepisu.
Ad III) wbrew tezie kasacji nie doszło do zaakceptowania przez Sąd
Okręgowy niedopuszczalnego przez art. 174 k.p.k. zastąpienia treści wyjaśnień
oskarżonego zapisami zawartymi we wnioskach o ukaranie więźnia. Słusznie Sąd
Okręgowy uznał, że dokumenty te nie stanowiły pism, zapisów lub notatek
służbowych określonych w art. 174 k.p.k. Są to dokumenty odzwierciedlające
procedurę postępowania ; potwierdzają fakt jej zachowania. Treści zawarte w tych
dokumentach podlegają natomiast swobodnej ocenie Sądu orzekającego w
konfrontacji z wyjaśnieniami oskarżonego, zeznaniami świadków, jak to miało
miejsce w niniejszej sprawie. „Zastępowanie” z art. 174 k.p.k. zachodzi wówczas,
gdy sąd pomija treść wyjaśnień lub zeznań, posiłkując się wyłącznie pismami,
zapiskami lub notatkami urzędowymi, do czego tu przecież nie doszło.
Ad IV) zarzut ten, analogicznie jak z pkt II, jest w istocie ukrytym
niedopuszczalnym zarzutem błędu w ustaleniach faktycznych, zmierzającym do
wymuszenia kontroli ich trafności. Dowodzi tego również uzasadnienie zarzutu,
zawierające polemikę z ocenami nie tylko Sądu odwoławczego, ale przede
wszystkim – Sądu I instancji
6
Ad V) warunkiem uwzględnienia kasacji jest wykazanie w niej, że doszło do
rażącego naruszenia prawa, które mogło mieć istotny wpływ na treść wyroku (art.
523 § 1 k.p.k. – podkr. – SN). Skarga nie spełnia tych wymogów. Ponadto, „silne
wzburzenie” należy do znamion czynu, ale z art. 148 § 4 k.pk., a więc tylko przy
zarzucie jego dokonania istnieje obowiązek wykazania tych znamion, (i to
niekoniecznie przy pomocy biegłego).
Ad VI) przepis art. 523 § 1 in fine k.p.k. wyklucza możliwość oparcia kasacji
na zarzucie rażącej niewspółmierności kary. Dlatego jako niedopuszczalny, nie
podlega rozpoznaniu.
Z wszystkich przytoczonych względów oddalono kasację jako oczywiście
bezzasadną.