II CZ 182/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:03-04-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 182/12
POSTANOWIENIE
Dnia 31 stycznia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie z powództwa B. Z.
przeciwko Bankowi Polska Kasa Opieki - Spółce Akcyjnej w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 31 stycznia 2013 r.,
zażalenia powódki
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 6 września 2012 r.,
1. oddala zażalenie w zakresie rozstrzygnięcia zawartego
w punkcie 2 (drugim) i odrzuca zażalenie w odniesieniu
do rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 1 (pierwszym)
2. przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego adwokatowi
P. H. kwotę 5400 (pięć tysięcy czterysta) zł powiększoną o
stawkę podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 6 września 2012 r. Sąd Apelacyjny oddalił wniosek
powódki o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia
wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 18 kwietnia 2012 r. oraz odrzucił wniosek
o sporządzenie uzasadnienia tego orzeczenia. Sąd ten przyjął, że powódka
skutecznie wypowiedziała pełnomocnictwo procesowe ustanowionemu dla niej
pełnomocnikowi z urzędu (adwokatowi) pismem z dnia 23 stycznia 2012 r.,
skierowanym do Sądu Okręgowego (art. 94 § 1 k.p.c.).Tym samym zawiadomienie
o terminie rozprawy apelacyjnej nastąpiło w wyniku doręczenia skierowanego do
powódki (art. 133 § 1 i art. 139 § 1 k.p.c.) i w świetle tego przepisu przyjęto
doręczenie powódce zawiadomienia na dzień 10 kwietnia 2012 r.
W zażaleniu na postanowienie z dnia 6 września 2012 r. powódka zarzucała
naruszenie art. 168 § 1 k.p.c., art. 328 § 1 k.p.c. i art. 133 § 1 k.p.c. a także – art.
94 § 1 i art. 118 k.p.c. Wnosiła o zmianę zaskarżonego postanowienia
i przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku
Sądu Apelacyjnego z dnia 18 kwietnia 2012 r. Domagała się też uchylenia
postanowienia o odrzuceniu wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku
i doręczenie odpisu tego wyroku wraz z pisemnym uzasadnieniem.
Według powódki, treść pisma powódki z dnia 23 stycznia 2012 r. wskazuje
na to, że „nie jest ono zawiadomieniem (sądu) o wypowiedzeniu pełnomocnictwa,
ale nieskutecznym oświadczeniem woli o wypowiedzeniu tegoż pełnomocnictwa
skierowanym (…) do niewłaściwego adresata (…)”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zgodnie z art. 94 § 1 k.p.c., wypowiedzenie pełnomocnictwa procesowego
przez mocodawcę odnosi skutek prawny wobec sądu z chwilą zawiadomienia tego
sądu o wypowiedzeniu, natomiast w stosunku do przeciwnika i innych uczestników
– z chwilą doręczenia im tego zawiadomienia przez sąd. Mocodawca może
skutecznie wypowiedzieć także pełnomocnictwo procesowe ustanowione z urzędu.
Ma wówczas także zastosowanie art. 94 § 1 k.p.c. (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 9 lutego 2012 r., III CZ 3/12 nie publ.).
Nie można podzielić stanowiska skarżącej, że pismo z dnia 23 stycznia
2012 r, „nie było zawiadomieniem o wypowiedzeniu pełnomocnictwa” (s. 2
3
zażalenia). Niezależnie od tego, że zawierało ono jednak elementy oświadczenia
woli o wypowiedzeniu (w piśmie powódki użyto właśnie takiego zwrotu, wskazano
działającego pełnomocnika, podano przyczynę wypowiedzenia w postaci utraty
zaufania mocodawcy oraz zostało ono skierowane do Sądu, k. 931 akt sprawy).
Pismo powódki wywołało zatem procesowy skutek wypowiedzenia przewidziany
w art. 94 § 1 k.p.c. i od daty dotarcia tego pisma do Sądu, były podstawy do oceny,
że powódka występuje w postępowaniu rozpoznawczym – z własnej woli
– samodzielnie bez pełnomocnika zawodowego. Tę samodzielność potwierdziła
wskazana w treści postanowienia aktywność procesowa powódki. Sąd nie miał
obowiązku ustalenia tego, czy informacja (oświadczenie) o wypowiedzeniu doszła
także do pełnomocnika z urzędu. Prawidłowo zatem zastosowano wobec powódki
reguły doręczeń przewidziane w art. 133 i 139 k.p.c. (zob. też postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 2 lipca 2002 r., PR 58/02, OSNP 2004, z. 10, poz. 173) W tej
sytuacji Sąd Apelacyjny przyjął, że przesyłka o zawiadomieniu powódki o rozprawie
została pozostawiona w aktach sprawy, ze skutkiem doręczenia na dzień
10 kwietnia 2012 r., a oczywistą konsekwencją zaniedbania wnioskodawczyni było
jej niestawiennictwo na rozprawę apelacyjną w dniu 18 kwietnia 2012 r. W ten
sposób doszło do uchybienia przez powódkę terminowi do złożenia wniosku
o sporządzenie uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego (art. 387 § 3 k.p.c.)
z przyczyn leżących po stronie wnioskodawczyni art. 168 k.p.c.).
W tej sytuacji Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji (art. 3941
§ 3 k.p.c.
w zw. z art. 39814
i 39815
k.p.c.).
O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono stosownie do §§ 6, 13
ust. 2 i 20 rozporządzenia MS z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat
za czynności adwokackie (…) (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).
POSTANOWIENIE
Dnia 31 stycznia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie z powództwa B. Z.
przeciwko Bankowi Polska Kasa Opieki - Spółce Akcyjnej w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 31 stycznia 2013 r.,
zażalenia powódki
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 6 września 2012 r.,
1. oddala zażalenie w zakresie rozstrzygnięcia zawartego
w punkcie 2 (drugim) i odrzuca zażalenie w odniesieniu
do rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 1 (pierwszym)
2. przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego adwokatowi
P. H. kwotę 5400 (pięć tysięcy czterysta) zł powiększoną o
stawkę podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 6 września 2012 r. Sąd Apelacyjny oddalił wniosek
powódki o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia
wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 18 kwietnia 2012 r. oraz odrzucił wniosek
o sporządzenie uzasadnienia tego orzeczenia. Sąd ten przyjął, że powódka
skutecznie wypowiedziała pełnomocnictwo procesowe ustanowionemu dla niej
pełnomocnikowi z urzędu (adwokatowi) pismem z dnia 23 stycznia 2012 r.,
skierowanym do Sądu Okręgowego (art. 94 § 1 k.p.c.).Tym samym zawiadomienie
o terminie rozprawy apelacyjnej nastąpiło w wyniku doręczenia skierowanego do
powódki (art. 133 § 1 i art. 139 § 1 k.p.c.) i w świetle tego przepisu przyjęto
doręczenie powódce zawiadomienia na dzień 10 kwietnia 2012 r.
W zażaleniu na postanowienie z dnia 6 września 2012 r. powódka zarzucała
naruszenie art. 168 § 1 k.p.c., art. 328 § 1 k.p.c. i art. 133 § 1 k.p.c. a także – art.
94 § 1 i art. 118 k.p.c. Wnosiła o zmianę zaskarżonego postanowienia
i przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku
Sądu Apelacyjnego z dnia 18 kwietnia 2012 r. Domagała się też uchylenia
postanowienia o odrzuceniu wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku
i doręczenie odpisu tego wyroku wraz z pisemnym uzasadnieniem.
Według powódki, treść pisma powódki z dnia 23 stycznia 2012 r. wskazuje
na to, że „nie jest ono zawiadomieniem (sądu) o wypowiedzeniu pełnomocnictwa,
ale nieskutecznym oświadczeniem woli o wypowiedzeniu tegoż pełnomocnictwa
skierowanym (…) do niewłaściwego adresata (…)”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zgodnie z art. 94 § 1 k.p.c., wypowiedzenie pełnomocnictwa procesowego
przez mocodawcę odnosi skutek prawny wobec sądu z chwilą zawiadomienia tego
sądu o wypowiedzeniu, natomiast w stosunku do przeciwnika i innych uczestników
– z chwilą doręczenia im tego zawiadomienia przez sąd. Mocodawca może
skutecznie wypowiedzieć także pełnomocnictwo procesowe ustanowione z urzędu.
Ma wówczas także zastosowanie art. 94 § 1 k.p.c. (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 9 lutego 2012 r., III CZ 3/12 nie publ.).
Nie można podzielić stanowiska skarżącej, że pismo z dnia 23 stycznia
2012 r, „nie było zawiadomieniem o wypowiedzeniu pełnomocnictwa” (s. 2
3
zażalenia). Niezależnie od tego, że zawierało ono jednak elementy oświadczenia
woli o wypowiedzeniu (w piśmie powódki użyto właśnie takiego zwrotu, wskazano
działającego pełnomocnika, podano przyczynę wypowiedzenia w postaci utraty
zaufania mocodawcy oraz zostało ono skierowane do Sądu, k. 931 akt sprawy).
Pismo powódki wywołało zatem procesowy skutek wypowiedzenia przewidziany
w art. 94 § 1 k.p.c. i od daty dotarcia tego pisma do Sądu, były podstawy do oceny,
że powódka występuje w postępowaniu rozpoznawczym – z własnej woli
– samodzielnie bez pełnomocnika zawodowego. Tę samodzielność potwierdziła
wskazana w treści postanowienia aktywność procesowa powódki. Sąd nie miał
obowiązku ustalenia tego, czy informacja (oświadczenie) o wypowiedzeniu doszła
także do pełnomocnika z urzędu. Prawidłowo zatem zastosowano wobec powódki
reguły doręczeń przewidziane w art. 133 i 139 k.p.c. (zob. też postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 2 lipca 2002 r., PR 58/02, OSNP 2004, z. 10, poz. 173) W tej
sytuacji Sąd Apelacyjny przyjął, że przesyłka o zawiadomieniu powódki o rozprawie
została pozostawiona w aktach sprawy, ze skutkiem doręczenia na dzień
10 kwietnia 2012 r., a oczywistą konsekwencją zaniedbania wnioskodawczyni było
jej niestawiennictwo na rozprawę apelacyjną w dniu 18 kwietnia 2012 r. W ten
sposób doszło do uchybienia przez powódkę terminowi do złożenia wniosku
o sporządzenie uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego (art. 387 § 3 k.p.c.)
z przyczyn leżących po stronie wnioskodawczyni art. 168 k.p.c.).
W tej sytuacji Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji (art. 3941
§ 3 k.p.c.
w zw. z art. 39814
i 39815
k.p.c.).
O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono stosownie do §§ 6, 13
ust. 2 i 20 rozporządzenia MS z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat
za czynności adwokackie (…) (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).