II CZ 184/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:03-04-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 184/12
.
POSTANOWIENIE
Dnia 31 stycznia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)
ze skargi R. P.
o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej wyrokiem
Sądu Apelacyjnego z dnia 1 kwietnia 2011 r.,
i poprzedzającym go wyrokiem Sądu Okręgowego
z dnia 10 listopada 2010 r.,
z powództwa R. P.
przeciwko H.P., W. W.,
oraz Skarbowi Państwa - Prokuratorowi Apelacyjnemu w Ł.
i Wojewodzie X.
o odszkodowanie, zadośćuczynienie, rentę i ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 31 stycznia 2013 r.,
zażalenia powoda (skarżącego)
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 24 listopada 2011 r.,
1. uchyla zaskarżone postanowienie,
2. rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego
pozostawia orzeczeniu kończącemu postępowanie
w sprawie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 24 listopada 2011 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
R. P. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem tego
Sądu z dnia 1 kwietnia 2011 r., i poprzedzającym go wyrokiem Sądu Okręgowego z
dnia 10 listopada 2010 r., wydanymi w sprawie z powództwa R. P. przeciwko H. P.,
W. W., Skarbowi Państwa – Prokuratorowi Apelacyjnemu w Ł. i Skarbowi Państwa
– Wojewodzie X. o odszkodowanie, zadośćuczynienie, rentę i ustalenie.
Z uzasadnienia postanowienia wynika, że R. P. domagał się wznowienia
postępowania zarówno przed Sądem pierwszej, jak i drugiej instancji z powodu
nieważności postępowania, do której doszło na skutek pozbawienia go możności
działania. Zarzucił, że przed Sądami obu instancji reprezentował go pełnomocnik z
urzędu, mimo że wypowiedział mu pełnomocnictwo. Ponadto Sąd odwoławczy nie
odroczył rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku, pomimo -
zdaniem R. P. - usprawiedliwionej jego nieobecności na rozprawie i wniosku o jej
odroczenie.
Sąd odwoławczy – po dokonaniu odpowiednich ustaleń faktycznych na
podstawie akt sprawy – uznał, że nie ma podstaw do przyjęcia, iż R. P. został
pozbawiony możności działania i odrzucił skargę o wznowienie postępowania,
ponieważ nie została ona oparta na ustawowej podstawie (art. 410 § 1 k.p.c.).
W zażaleniu pełnomocnik R. P. zarzucił naruszenie art. 410 k.p.c. przez jego
niewłaściwe zastosowanie i wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Zdaniem skarżącego w ramach
wstępnego badania skargi na podstawie przytoczonego przepisu nie jest
dopuszczalna merytoryczna ocena skargi o wznowienie postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 410 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. sąd odrzuca skargę wniesioną
po upływie terminu, niedopuszczalną lub nieopartą na ustawowej podstawie.
Wskazana w tym przepisie podstawa do odrzucenia skargi ze względu nieoparcie
3
jej na ustawowej podstawie zachodzi w sytuacji, w której skarga jedynie formalnie
jest oparta na jednej z podstaw przewidzianych w art. 401-403 k.p.c., zaś
przytoczone w jej uzasadnieniu okoliczności wskazują, że podstawa ta nie istnieje.
Na etapie wstępnego badania skargi o wznowienie postępowania stwierdzenie, czy
skarga opiera się na podstawowej powinno być zatem zasadniczo dokonane na
podstawie twierdzeń zawartych w skardze (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 15 czerwca 2005 r., IV CZ 50/05, niepubl.). Wspomniany etap badania skargi
nie obejmuje natomiast oceny, czy wskazana podstawa wznowienia jest
uzasadniona, gdyż należy to do zakresu merytorycznego rozstrzygnięcia
skargi (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 2011 r., II CZ
123/11, niepubl.).
Tymczasem z treści zaskarżonego postanowienia wynika wyraźnie –
co trafnie zarzucono w zażaleniu - że Sąd Apelacyjny dokonał merytorycznej oceny
wniesionej przez skarżącego skargi o wznowienie postępowania. Jej podstawę
stanowiły oparte na aktach sprawy odpowiednie ustalenia faktyczne dotyczące
przebiegu rozprawy przed Sądem Okręgowym w dniu 20 listopada 2010 r., treści
pisma skarżącego z dnia 2 listopada 2010 r., sposobu wniesienia apelacji, treści
pisma skarżącego z dnia 8 marca 2011 r., i przesłanego faksem wniosku
skarżącego o odroczenie rozprawy apelacyjnej. Opierając się na tych ustaleniach,
a nie na okolicznościach przytoczonych w skardze, Sąd uznał, że nie doszło
do nieważności postępowania spowodowanej pozbawieniem R. P. możności
działania. Rację ma zatem skarżący, że Sąd z naruszeniem art. 410 k.p.c. wydał
zaskarżone postanowienie, albowiem wskazana przez niego przyczyna odrzucenia
skargi o wznowienie postępowania jest rezultatem merytorycznej oceny skargi,
niedopuszczalnej na etapie jej wstępnego badania.
Argumentu na rzecz zaskarżonego postanowienia nie dostarcza – wbrew
przekonaniu Sądu - postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 października
1999 r., II UKN 174/99 (OSNP 2001, nr 14, poz. 133), albowiem zostało ono
wydane w sprawie, której podstawa do odrzucenia skargi ze względu na nieoparcie
jej na ustawowej podstawie wynikała już z samego uzasadnienia skargi.
4
Z przedstawionych powodów Sąd orzekł, jak w sentencji postanowienia
(art. 39815
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
.
POSTANOWIENIE
Dnia 31 stycznia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)
ze skargi R. P.
o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej wyrokiem
Sądu Apelacyjnego z dnia 1 kwietnia 2011 r.,
i poprzedzającym go wyrokiem Sądu Okręgowego
z dnia 10 listopada 2010 r.,
z powództwa R. P.
przeciwko H.P., W. W.,
oraz Skarbowi Państwa - Prokuratorowi Apelacyjnemu w Ł.
i Wojewodzie X.
o odszkodowanie, zadośćuczynienie, rentę i ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 31 stycznia 2013 r.,
zażalenia powoda (skarżącego)
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 24 listopada 2011 r.,
1. uchyla zaskarżone postanowienie,
2. rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego
pozostawia orzeczeniu kończącemu postępowanie
w sprawie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 24 listopada 2011 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
R. P. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem tego
Sądu z dnia 1 kwietnia 2011 r., i poprzedzającym go wyrokiem Sądu Okręgowego z
dnia 10 listopada 2010 r., wydanymi w sprawie z powództwa R. P. przeciwko H. P.,
W. W., Skarbowi Państwa – Prokuratorowi Apelacyjnemu w Ł. i Skarbowi Państwa
– Wojewodzie X. o odszkodowanie, zadośćuczynienie, rentę i ustalenie.
Z uzasadnienia postanowienia wynika, że R. P. domagał się wznowienia
postępowania zarówno przed Sądem pierwszej, jak i drugiej instancji z powodu
nieważności postępowania, do której doszło na skutek pozbawienia go możności
działania. Zarzucił, że przed Sądami obu instancji reprezentował go pełnomocnik z
urzędu, mimo że wypowiedział mu pełnomocnictwo. Ponadto Sąd odwoławczy nie
odroczył rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku, pomimo -
zdaniem R. P. - usprawiedliwionej jego nieobecności na rozprawie i wniosku o jej
odroczenie.
Sąd odwoławczy – po dokonaniu odpowiednich ustaleń faktycznych na
podstawie akt sprawy – uznał, że nie ma podstaw do przyjęcia, iż R. P. został
pozbawiony możności działania i odrzucił skargę o wznowienie postępowania,
ponieważ nie została ona oparta na ustawowej podstawie (art. 410 § 1 k.p.c.).
W zażaleniu pełnomocnik R. P. zarzucił naruszenie art. 410 k.p.c. przez jego
niewłaściwe zastosowanie i wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Zdaniem skarżącego w ramach
wstępnego badania skargi na podstawie przytoczonego przepisu nie jest
dopuszczalna merytoryczna ocena skargi o wznowienie postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 410 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. sąd odrzuca skargę wniesioną
po upływie terminu, niedopuszczalną lub nieopartą na ustawowej podstawie.
Wskazana w tym przepisie podstawa do odrzucenia skargi ze względu nieoparcie
3
jej na ustawowej podstawie zachodzi w sytuacji, w której skarga jedynie formalnie
jest oparta na jednej z podstaw przewidzianych w art. 401-403 k.p.c., zaś
przytoczone w jej uzasadnieniu okoliczności wskazują, że podstawa ta nie istnieje.
Na etapie wstępnego badania skargi o wznowienie postępowania stwierdzenie, czy
skarga opiera się na podstawowej powinno być zatem zasadniczo dokonane na
podstawie twierdzeń zawartych w skardze (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 15 czerwca 2005 r., IV CZ 50/05, niepubl.). Wspomniany etap badania skargi
nie obejmuje natomiast oceny, czy wskazana podstawa wznowienia jest
uzasadniona, gdyż należy to do zakresu merytorycznego rozstrzygnięcia
skargi (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 2011 r., II CZ
123/11, niepubl.).
Tymczasem z treści zaskarżonego postanowienia wynika wyraźnie –
co trafnie zarzucono w zażaleniu - że Sąd Apelacyjny dokonał merytorycznej oceny
wniesionej przez skarżącego skargi o wznowienie postępowania. Jej podstawę
stanowiły oparte na aktach sprawy odpowiednie ustalenia faktyczne dotyczące
przebiegu rozprawy przed Sądem Okręgowym w dniu 20 listopada 2010 r., treści
pisma skarżącego z dnia 2 listopada 2010 r., sposobu wniesienia apelacji, treści
pisma skarżącego z dnia 8 marca 2011 r., i przesłanego faksem wniosku
skarżącego o odroczenie rozprawy apelacyjnej. Opierając się na tych ustaleniach,
a nie na okolicznościach przytoczonych w skardze, Sąd uznał, że nie doszło
do nieważności postępowania spowodowanej pozbawieniem R. P. możności
działania. Rację ma zatem skarżący, że Sąd z naruszeniem art. 410 k.p.c. wydał
zaskarżone postanowienie, albowiem wskazana przez niego przyczyna odrzucenia
skargi o wznowienie postępowania jest rezultatem merytorycznej oceny skargi,
niedopuszczalnej na etapie jej wstępnego badania.
Argumentu na rzecz zaskarżonego postanowienia nie dostarcza – wbrew
przekonaniu Sądu - postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 października
1999 r., II UKN 174/99 (OSNP 2001, nr 14, poz. 133), albowiem zostało ono
wydane w sprawie, której podstawa do odrzucenia skargi ze względu na nieoparcie
jej na ustawowej podstawie wynikała już z samego uzasadnienia skargi.
4
Z przedstawionych powodów Sąd orzekł, jak w sentencji postanowienia
(art. 39815
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).