Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 187/12
POSTANOWIENIE
Dnia 14 lutego 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Anna Kozłowska (przewodniczący)
SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie z powództwa E. S.
przeciwko Gminie Miasto T.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 14 lutego 2013 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Okręgowego w P.
z dnia 10 sierpnia 2012 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 10 sierpnia 2012 r. Sąd Okręgowy odrzucił skargę
kasacyjną powoda na skutek uiszczenia należnej od niej opłaty po upływie
ustawowego terminu.
Z uzasadnienia tego orzeczenia wynika, że postanowieniem z dnia
15 czerwca 2012 r. wymieniony Sąd Okręgowy oddalił wniosek powoda
o zwolnienie go od opłaty od skargi kasacyjnej. Odpis tego postanowienia
doręczono profesjonalnemu pełnomocnikowi procesowemu powoda w dniu
21 czerwca 2012 r. Tego dnia rozpoczął bieg – zgodnie z art. 112 ust. 3 ustawy
z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w prawach cywilnych (tekst jedn.:
Dz. U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594 ze zm.; dalej – „u.k.s.c.”) termin do uiszczenia
opłaty i upłynął w dniu 28 czerwca 2012 r. Tymczasem opłata od skargi kasacyjnej
została uiszczona w dniu 13 lipca 2012 r. Skarga podlegała zatem odrzuceniu
z powodu nieuiszczenia opłaty w terminie (art. 3986
§ 2 k.p.c.).
W zażaleniu pełnomocnik powoda zarzucił naruszenie art. 112 ust. 3 u.k.s.c.
oraz art. 3986
§ 2 k.p.c. i wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienie
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 112 ust. 2 u.k.s.c., jeżeli wniosek o zwolnienie od kosztów
sądowych zgłoszony przed upływem terminu do opłacenia pisma został
prawomocnie oddalony, przewodniczący wzywa stronę do opłacenia złożonego
pisma, na podstawie art. 130 k.p.c. Przepisu tego nie stosuje się - w myśl art. 112
ust. 3 u.k.s.c. – jeżeli pismo podlegające opłacie w wysokości stałej lub
stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu sporu lub
wartości przedmiotu zaskarżenia, zostało wniesione przez adwokata, radcę
prawnego lub rzecznika patentowego. W takim przypadku, jeżeli wniosek
o zwolnienie od kosztów sądowych złożony przed upływem terminu do opłacenia
pisma został oddalony, tygodniowy termin do opłacenia pisma biegnie od dnia
doręczenia stronie postanowienia, a gdy postanowienie zostało wydane na
posiedzeniu jawnym - od dnia jego ogłoszenia. Jeżeli jednak o zwolnieniu od
3
kosztów sądowych orzekł sąd pierwszej instancji, a strona wniosła zażalenie
w przepisanym terminie, termin do opłacenia pisma biegnie od dnia doręczenia
stronie postanowienia oddalającego zażalenie, a jeżeli postanowienie sądu drugiej
instancji zostało wydane na posiedzeniu jawnym - od dnia jego ogłoszenia.
W świetle przytoczonego art. 112 ust. 3 zdanie pierwsze i drugie u.k.s.c. nie
ulega wątpliwości, że Sąd Okręgowy trafnie stwierdził, że opłata od skargi
kasacyjnej została uiszczona po upływie ustawowego tygodniowego terminu do jej
uiszczenia. Zachodziła zatem – wbrew odmiennemu stanowisku skarżącego –
wskazana przez Sąd podstawa do odrzucenia skargi kasacyjnej.
Błędne jest również przekonanie skarżącego, że postanowienie Sądu
Okręgowego z dnia 15 czerwca 2012 r. podlegało zaskarżeniu do Sądu
Najwyższego. W orzecznictwie Sądu Najwyższego zostało wyjaśnione, że na
postanowienie sądu drugiej instancji oddalające wniosek o zwolnienie od kosztów
nie przysługuje zażalenie do Sądu Najwyższego, ponieważ postanowienie to nie
należy do żadnej z kategorii postanowień przewidzianych w art. 3941
§ 1 i 2 k.p.c.
Może ono natomiast zostać skontrolowane pośrednio, jeżeli skarga kasacyjna, na
skutek niezwolnienia strony od kosztów sądowych i nieuiszczenia opłaty od skargi
albo uiszczenia jej po terminie, została odrzucona, a w zażaleniu na postanowienie
o odrzuceniu skargi kasacyjnej skarżący wniesie o rozpoznanie postanowienia
w przedmiocie zwolnienia od kosztów sądowych na podstawie art. 380 w związku
z art. 39821
k.p.c. Jednakże w sprawie, w której stronę reprezentuje profesjonalny
pełnomocnik procesowy, przewidziany w art. 380 k.p.c. wniosek powinien być
jednoznacznie sformułowany, gdyż nie ma podstaw do przypisywania pismom
wnoszonym przez profesjonalnego pełnomocnika treści wprost w nich nie
wyrażonych (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 2 marca 2012 r., II CZ
173/011 i 17 lipca 2008 r., II CZ 54/08, niepubl.). Zażalenie nie zawiera wniosku
przewidzianego w art. 380 k.p.c. W konsekwencji, kwestia zasadności odmowy
zwolnienia od opłaty od skargi kasacyjnej nie podlegała kontroli w postępowaniu
zażaleniowym.
Poza kontrolą zażaleniową znajduje się także zarzut naruszenia art. 176
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zmierzający w istocie do zakwestionowania
4
zasadności postanowienie Sądu Okręgowego w P. z dnia 3 lipca 2012 r., którym
odrzucono zażalenie skarżącego na postanowienie z dnia 15 czerwca 2012 r.
oddalające wniosek o zwolnienie od opłaty od skargi kasacyjnej, albowiem kwestia
odrzucenia tego zażalenia nie stanowi przedmiotu rozstrzygnięcia zaskarżonego
postanowienia.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
jw

II CZ 187/12

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia