Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 16/13
POSTANOWIENIE
Dnia 21 lutego 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Grzegorczyk
w sprawie M. B.
skazanego z art. 254 § 1 w zw. z art. 57a § 1 kk,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 21 lutego 2013 r.,
kasacji obrońcy skazanego z urzędu
od wyroku Sądu Okręgowego w W.
z dnia 1 sierpnia 2012 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w W.
z dnia 14 czerwca 2012 r.,
1. oddala kasację jako oczywiście bezzasadną, zwalniając
skazanego od kosztów sądowych postępowania kasacyjnego,
2. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu,
adw. J. G. (Kancelaria Adwokacka w W.),
kwotę 442,80 (czterysta czterdzieści dwa 80/100) zł, tytułem
wynagrodzenia za sporządzenie i wniesienie kasacji.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego, M. B. został uznany winnym tego, że w dniu
12 czerwca 2012 r. w W. brał czynny udział w zbiegowisku związanym z meczem
piłkarskim pomiędzy drużynami Polski i Rosji w ramach imprezy „EURO 2012”
wiedząc, iż jego uczestnicy dopuszczają się gwałtownego zamachu na osobę i
mienie, przy czym działał publicznie i bez powodu, okazując przez to rażące
lekceważenie dla porządku prawnego, tj. przestępstwa z art. 254 § 1 w zw. z art.
57a § 1 k.k. i skazany za to na karę 2 miesięcy pozbawienia wolności z
warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat oraz oddaniem go w
okresie tej próby pod dozór kuratora, ze zwolnieniem skazanego od kosztów
2
sądowych i przyznaniem stosownego wynagrodzenia od Skarbu Państwa dla
obrońcy z urzędu. Od wyroku tego, na niekorzyść oskarżonego, apelował
prokurator, zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych oraz niezastosowanie środka
karnego w postaci zakazu wstępu na imprezy masowe, wnosząc przy tym o
uchylenie warunkowego zawieszania wykonania kary pozbawienia wolności i
orzeczenie wskazanego wyżej zakazu na okres 3 lat. Z apelacją na korzyść
oskarżonego wystąpił jego obrońca z urzędu zarzucając błąd w ustaleniach
faktycznych, polegający na przyjęciu, że oskarżony brał udział w zbiegowisku
wiedząc, iż jego uczestnicy dopuszczają się gwałtownego zamachu na osoby
udające się na stadion, z wnioskiem o uniewinnienie oskarżonego lub uchylenie
wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Po rozpoznaniu tych apelacji, Sąd Okręgowy, wyrokiem z dnia 1 sierpnia
2012 r., zmienił zaskarżone orzeczenie w ten sposób, że uchylił rozstrzygnięcie o
warunkowym zawieszeniu wykonania kary i oddaniu oskarżonego pod dozór
kuratora, orzekając też, na podstawie art. 41b § 1 i 2 k.k., środek karny w postaci
zakazu wstępu na imprezę masową na okres 2 lat, z utrzymaniem zaskarżonego
wyroku w pozostałej części. Od prawomocnego wyroku Sądu odwoławczego
kasację wywiódł obrońca z urzędu skazanego, zarzucając obrazę art. 4 oraz 437 §
2 k.p.k., przez uznanie, że zebrane w toku postępowania dowody w zakresie
rozstrzygnięcia o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozwalają na zmianę
wyroku Sądu pierwszej instancji, a nie jedynie na uchylenie tego orzeczenia i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz naruszenie art. 7 k.p.k. przez
przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i dowolną ocenę szczególnie
zeznań świadka T. L. Wywodząc w ten sposób, wnosił on o uchylenie
zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. W
odpowiedzi na tę skargę, prokurator Prokuratury Okręgowej, wniósł o jej oddalenie
jako oczywiście bezzasadnej.
Rozpoznając tę kasację Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja ta okazała się być rzeczywiście bezzasadną w oczywistym stopniu,
stąd też rozpoznano ją na posiedzeniu, o jakim mowa w art. 535 § 3 k.p.k. Kasacją
oczywiście bezzasadną jest bowiem nie tylko taka kasacja, która podnosi obrazę
prawa, jaka w danej sprawie w ogóle nie miała miejsca, lecz również, gdy
wskazywane uchybienia prawu wystąpiły w danym postępowaniu, jeżeli w sposób
oczywisty nie miały one jednak charakteru rażącego i nie ulega wątpliwości, iż nie
3
mogły mieć wpływu na treść orzeczenia (tak już w wyroku Sądu Najwyższego z
dnia 20 października 1998 r., V KKN 314/98, OSNKW 1998, z. 11-12, poz. 60, zob.
też postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 lipca 2012 r., II KK 138/12, OSN
PiPr 2012, z. 10, poz. 16, a także np. S. Zabłocki, Postępowanie kasacyjne,
Warszawa 1998, s. 110, P. Hofmański, E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks
postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2004, t. III, s. 204, T. Grzegorczyk,
Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym. Komentarz,
Warszawa 2008, s. 1122).
I tak też w tej sprawie należy ocenić zarzut obrazy przez Sąd odwoławczy
art. 7 k.p.k., ale jedynie w zakresie, w jakim na jego poparcie skarżący wskazuje w
uzasadnieniu kasacji na dowolne przyjęcie przez Sąd Okręgowy, że oskarżony
dopuścił się zarzucanego mu czynu „w chwili zakończenia meczu” Polska – Rosja,
podczas gdy z materiału dowodowego wynika, że został on zatrzymany o godz.
20:45, a więc jeszcze przed jego rozpoczęciem. Rzeczywiście z dokumentacji tej
sprawy wynika, że oskarżonego zatrzymano w dniu 12 czerwca 2012 r., dokładnie
o godz. 20:30 (wniosek o rozpoznanie sprawy w trybie przyspieszonym k. 27), a nie
jak twierdzi obrońca o 20:45. Wskazaną wyżej godziną operował też Sąd pierwszej
instancji (k. 50). Mecz Polska – Rosja jak wiadomo rozpoczął się w tym dniu nieco
później, a zatem twierdzenie Sądu odwoławczego, że oskarżony dopuścił się
przypisanego mu czynu „w momencie zakończenia meczu Polska – Rosja” (k. 114),
nie odpowiada prawdzie. Rzecz jednak w tym, że Sąd Okręgowy łączył ten fakt z
sytuacją, w której „znaczna ilość uczestników imprezy przebywała w tym czasie w
centrum Warszawy”. Skoro zaś przywoływany mecz miał zgodnie z planem
rozpocząć się o godz. 20:45, to nie budzi wątpliwości, że już przed jego początkiem
w centrum Warszawy, w tzw. strefie kibica i w jej okolicy, także przebywała znaczna
ilość uczestników tej imprezy masowej. Wskazywana okoliczność, wraz z innymi,
była zaś podstawą do uznania przez Sąd odwoławczy za wadliwą ocenę Sądu
meriti co do zasadności warunkowego zawieszenia wykonania kary. Tym samym
więc nie można przyjąć, jakoby wadliwe powiązanie przez Sąd odwoławczy
momentu działania oskarżonego z zakończeniem meczu, zamiast z jego
rozpoczęciem, miało charakter obrazy art. 7 k.p.k., która mogła w istotny sposób
wpłynąć na treść zaskarżonego wyroku. Sąd ten bowiem nie dokonywał własnej
oceny dowodów, lecz oceniał w tym zakresie wnioski wyciągnięte przez Sąd meriti
z dokonanych ustaleń faktycznych uznając, iż nie potraktowano w pierwszej
4
instancji w sposób należyty momentu, w jakim miało miejsce zdarzenie przestępne
przypisane skazanemu.
Pozostałe zarzuty tej kasacji, jak i omawiany zarzut w aspekcie, w jakim
skarżący odnosi go do oceny zeznań przywołanego w kasacji świadka, stanowi już
wyłącznie w istocie swej próbę podważenia ustaleń faktycznych dokonanych w tej
sprawie. W apelacji autor obecnej kasacji, zarzucał, jak już wskazano, błąd w
ustaleniach faktycznych, a w jej uzasadnieniu odnosił się także do oceny zeznań
przywoływanego obecnie świadka. W tej materii Sąd odwoławczy wypowiedział się
wykazując, dlaczego apelacji obrońcy nie mógł uwzględnić (k. 113-113v). Kasacja
nie podnosi zaś, aby Sąd Okręgowy obraził art. 433 § 2 lub art. 457 § 3 k.p.k., a
więc, aby nie rozpoznał zarzutu środka odwoławczego, albo by rozpoznał go w
sposób odbiegający od wymogów wskazanych w ostatnim z przywołanych
przepisów procedury karnej. Obrońca ubiera natomiast w formę obrazy przepisów
procesowych, a mianowicie art. 4 i 7 k.p.k. to, co w apelacji było traktowane, i
słusznie, jako zarzucany błąd w ustaleniach faktycznych. Zatem w omawianym
teraz aspekcie podnoszone w kasacji rzekome naruszenia prawa w realiach tej
sprawy w ogóle nie miały miejsca.
Powyższe wskazuje, że skarga ta w oczywistym stopniu jest skargą
bezzasadną, a oddalając ją z tego powodu, Sąd Najwyższy – podobnie jak czyniły
to Sądy obu instancji – stosownie do art. 636 § 1 w zw. z art. 518 k.p.k., zwolnił
skazanego od kosztów sądowych postępowania kasacyjnego, mając zaś na
uwadze art. 618 § 1 pkt 11 k.p.k. oraz § 14 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie (…) z 2002 r. (Dz.U. Nr
163, poz. 1348 z późn zm.), zasądził na rzecz obrońcy z urzędu, ustanowionemu
dla rozważenia wniesienia kasacji, stosowne wynagrodzenie za sporządzenie i
wniesienie tej skargi. Jednocześnie, mając na uwadze sposób sformułowania jej
zarzutów, zdecydował o sporządzeniu z urzędu uzasadnienia tego orzeczenia.