Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 455/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 21 lutego 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Siuchniński (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Przemysław Kalinowski
SSN Barbara Skoczkowska
Protokolant Anna Kowal
w sprawie D. N.
skazanego z art. 207 § 1 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 21 lutego 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w P.
z dnia 22 października 2010 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi
Rejonowemu w P. do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w P., wyrokiem z dnia 22 października 2010 roku, uznał D. N.
za winnego tego, że w okresie od października 2009 roku do dnia 1 lipca 2010
roku, w P., znęcał się psychicznie nad swoją żoną K. N. w ten sposób, że
wszczynał awantury podczas których wyzywał ją słowami powszechnie uznanymi
za wulgarne, groził jej pobiciem, rzucał różnymi przedmiotami w drzwi, trzaskał
drzwiami, tj. przestępstwa z art. 207 § 1 k.k. i na podstawie tego przepisu
2
wymierzył oskarżonemu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat.
Powyższe orzeczenie zapadło na skutek uwzględnienia wniosku prokuratora
o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy, w trybie art. 335 §
1 k.p.k. Nie zostało zaskarżone przez żadną ze stron i uprawomocniło się w
pierwszej instancji w dniu 30 października 2010 roku.
Od tego wyroku kasację na korzyść skazanego wniósł Prokurator Generalny
podnosząc zarzut rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia
przepisów prawa procesowego: art. 343 § 7 k.p.k. w zw. z art. 335 § 1 k.p.k. i art.
413 § 2 pkt 1 k.p.k., polegający na rozpoznaniu sprawy przeciwko D. N. na
posiedzeniu i uwzględnieniu wadliwego wniosku prokuratora o wydanie wyroku
skazującego bez przeprowadzenia rozprawy, pomimo ujawnienia w toku
postępowania przygotowawczego okoliczności mogących świadczyć o
wcześniejszej karalności oskarżonego. W następstwie tego doszło do wadliwego
określenia granic czasowych przypisanego oskarżonemu czynu z art. 207 § 1 k.k. i
skazania go za psychiczne znęcanie się nad żoną K. N. w okresie od października
2009 roku do 1 lipca 2010 roku pomimo tego, że wcześniej prawomocnym
wyrokiem Sądu Rejonowego w P., został on skazany za psychiczne i fizyczne
znęcanie się nad tą pokrzywdzoną w okresie od połowy 2006 roku do marca 2010
roku.
Na podstawie tak sformułowanego zarzutu Prokurator Generalny wniósł o
uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
Sądowi Rejonowemu w P.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest oczywiście zasadna.
Analiza akt sprawy /…/ Sądu Rejonowego w P. prowadzi do oczywistego
wniosku, że D. N. prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w P. z dnia 14
czerwca 2010 r. został prawomocnie skazany za przestępstwo fizycznego i
psychicznego znęcania się nad pokrzywdzoną – K. N. w okresie od połowy 2006 r.
do marca 2010 r. Okoliczność ta powinna być znana Sądowi orzekającemu w
niniejszej sprawie, ponieważ zarówno z zeznań pokrzywdzonej K. N., jak i
wyjaśnień oskarżonego wynikało, że przeciwko niemu toczyło się postępowanie o
przestępstwo znęcania się.
3
To powinno skłonić Sąd meriti do dokładnego zbadania uprzedniej karalności
oskarżonego, a jednocześnie prowadzić do nieuwzględnienia wniosku prokuratora
o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy. W istocie bowiem część przypisanego
oskarżonemu okresu, tj. od października 2009 do 30 marca 2010 r., została już
objęta wyrokiem skazującym w sprawie /…/, który uprawomocnił się z dniem 5
października 2010 r., a więc przed wydaniem wyroku w niniejszej sprawie. Sąd
Rejonowy powinien w tych okolicznościach skierować sprawę na rozprawę i
przeprowadzić stosowne postępowanie w celu precyzyjnego ustalenia czasu
popełnienia przestępstwa. Skoro tego nie uczynił, to tym samym w sposób rażący
obraził art. 343 § 7 k.p.k. w zw. z art. 335 § 1 k.p.k.
Na marginesie zauważyć należy, że w przypadku jedynie częściowego
pokrywania się zakresu temporalnego przestępstwa znęcania się nie można mówić
o naruszeniu zasady ne bis in idem, co skutkowałoby koniecznością uchylenia
wyroku i umorzenia postępowania odnośnie do całego przestępstwa, tworząc tym
samym stan powagi rzeczy osądzonej w części, która w istocie nie została
osądzona. Trzeba podkreślić, że w art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. mowa jest bowiem o
czynie, co uprawnia do uznania, że chodzi o czyn w znaczeniu naturalistycznym,
ontologicznym i taka wykładnia negatywnej przesłanki procesowej pozwala uniknąć
absurdalnych i rażąco niesprawiedliwych względem interesu pokrzywdzonego
rozstrzygnięć. Niemniej jednak niedopuszczalne jest także to, by część zachowań,
składających się na przestępstwo wieloczynowe stanowiło po raz kolejny przedmiot
osądu i podstawę przypisania przestępstwa, albowiem skutkowałoby to
ponoszeniem przez skazanego dwukrotnie odpowiedzialności za te same
zachowania, które wprawdzie nie zostały wyszczególnione w opisie czynu, ale ich
przypisanie nastąpiło poprzez określenie granic czasowych przestępstwa znęcania
się.
Z uwagi na to, że w postępowaniu kasacyjnym nie jest dopuszczalne
modyfikowanie opisu czynu, należało zatem zaskarżony wyrok uchylić i sprawę
przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi właściwemu. Przy ponownym
rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy będzie miał na względzie treść wyroku w
sprawie /.../ i – w przypadku wydania wyroku skazującego – dokona prawidłowego
zakreślenia granic czasowych zarzucanego oskarżonemu przestępstwa.
Mając na uwadze powyższe rozważania, orzeczono jak w wyroku.
4