Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 317/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 8 marca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Przemysław Kalinowski (przewodniczący)
SSN Zbigniew Puszkarski
SSN Barbara Skoczkowska (sprawozdawca)
Protokolant Anna Korzeniecka-Plewka
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Barbary Nowińskiej ,
w sprawie P. K. skazanego z art. 286 § 1 kk i innych,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie w dniu 8 marca 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez obrońcę skazanego,
od wyroku Sądu Okręgowego w G.
z dnia 21 grudnia 2011 r., utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w G.
z dnia 11 lipca 2011 r.,
1. uchyla zaskarżony wyrok na rzecz P. K., a na podstawie art.
435 k.p.k. w zw. z art. 536 k.p.k. także na rzecz A. K. i sprawę
przekazuje Sądowi Okręgowemu w G. do ponownego
rozpoznania w postępowaniu odwoławczym;
2. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu P.
K. - adw. A. D. z Kancelarii Adwokackiej kwoty: 442,80 zł
(czterysta czterdzieści dwa zł 80/100 złotych), w tym 23 %
podatku VAT, z tytułu wynagrodzenia za sporządzenie i
wniesienie kasacji oraz 738 zł (siedemset trzydzieści osiem
złotych) w tym 23 % podatku VAT, za obronę w/w skazanego
wykonywaną w postępowaniu przed Sądem Najwyższym.
UZASADNIENIE
2
Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 11 lipca 2011 r, uznał P. K. za winnego
popełnienia:
- trzech przestępstw- w dniach 5 stycznia, 7 stycznia i 20 stycznia 2010 r.,
stanowiących ciąg przestępstw, zakwalifikowanych z art. 286 § 1 k.k. w zb. z
art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k. oraz
- w dniu 26 stycznia 2010 r. przestępstwa z art. 286 § 1 k.k.,
przy czym przyjął, że oskarżony każdego z tych czynów dopuścił się w ciągu pięciu
lat po odbyciu w okresie od dnia 26 lutego 2009 r. do dnia 23 listopada 2009 r.
części kary 2 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu
Rejonowego z dnia 23 listopada 2009 r. za podobne przestępstwo umyślne z art. 280
§ 1 k.k., czyli w warunkach art. 64 § 1 k.k., i za to wymierzył oskarżonemu za ciąg
przestępstw na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. karę 2 lat
pozbawienia wolności, a na mocy art. 286 § 1 k.k. karę roku pozbawienia wolności
oraz na podstawie art. 85 k.k. i art. 91 § 2 k.k. orzekł karę łączną 2 lat pozbawienia
wolności.
Sąd Okręgowy w G., po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 2011 r. m.in. apelacji
P. K., w której oskarżony wskazywał na błędne zastosowanie wobec niego art. 64 §
1 k.k., utrzymał w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację tego oskarżonego oraz
apelację drugiego oskarżonego za oczywiście bezzasadne. Sąd odwoławczy w
uzasadnieniu wyroku wyraził pogląd, że skoro za równorzędne z odbyciem kary
pozbawienia wolności należy traktować sytuacje, w których następuje zaliczenie na
poczet kary okresu tymczasowego aresztowania, to Sąd I instancji nie naruszył art.
64 § 1 k.k.
Kasację od wyroku Sądu Okręgowego w G. złożyła obrońca skazanego P.
K., która zarzuciła „rażące i mające wpływ na treść orzeczenia naruszenie
przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 64 § 1 k.k., polegające na
niezasadnym uznaniu, że P. K. popełnił przypisane mu aktem oskarżenia czyny w
warunkach powrotu do przestępstwa określonych w tym przepisie”. Podnosząc ten
zarzut skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy
Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania w postepowaniu apelacyjnym.
Prokurator Prokuratury Okręgowej w G. w pisemnej odpowiedzi na kasację
wniósł o jej uwzględnienie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Kasacja jest oczywiście zasadna, gdyż w niniejszej sprawie doszło do
rażącego naruszenia art. 64 § 1 k.k., które mogło mieć istotny wpływ na treść
wyroku.
Zgodnie z art. 64 § 1 k.k. recydywa specjalna podstawowa zachodzi
wówczas, gdy sprawca skazany za przestępstwo umyślne na karę pozbawienia
wolności, w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary, umyślnie popełnia
przestępstwo podobne do tego, za które był już skazany. Wskazane przesłanki
mają charakter równoważny i muszą być spełnione łącznie. Przestępstwo może
więc spełniać warunki określone w art. 64 § 1 k.k. tylko wtedy, gdy zostało
popełnione już po prawomocnym osądzeniu wcześniejszego przestępstwa.
Skazanym w rozumieniu tego przepisu, a co wynika wprost z art. 42 ust. 3
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i art. 5 § 1 k.p.k., jest bowiem osoba, co do
której zapadł prawomocny wyrok sądu.
W niniejszej sprawie warunek uprzedniego skazania nie został spełniony,
gdyż w chwili popełnienia przypisanych P. K. przestępstw, wyrok stanowiący,
według Sądów orzekających w sprawie, podstawę zakwalifikowania popełnionych
czynów w warunkach recydywy z art. 64 § 1 k.k. nie był prawomocny. Wyrok Sądu
z dnia 23 listopada 2009 r, uprawomocnił się, po rozpoznaniu apelacji oskarżonego
przez Sąd Okręgowy w dniu 2 września 2010 r. Czyny, za których popełnienie
został skazany P.K. zostały natomiast popełnione w okresie od 5 do 26 stycznia
2010 r., a więc wówczas, gdy korzystał on z przysługującego mu prawa
domniemania niewinności.
Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że w niniejszej sprawie nie
został spełniony podstawowy warunek pozwalający na przyjęcie recydywy, jakim
jest popełnienie przestępstwa po uprzednim prawomocnym skazaniu, tym samym
doszło do rażącego naruszenia prawa materialnego, a mianowicie art. 64 § 1 k.k.,
co nie pozostało, jak wynika z uzasadnień obu wyroków, bez wpływu na wymiar
orzeczonych wobec P. K. kar zarówno jednostkowych jak i kary łącznej
pozbawienia wolności. Niewłaściwym więc było utrzymanie przez Sąd Okręgowy w
G. w mocy wyroku Sądu I instancji, którym nieprawidłowo zakwalifikowano
popełnione przez skazanego czyny jako dokonane w warunkach recydywy
specjalnej podstawowej z art. 64 § 1 k.k.
Należy nadto zauważyć, że błąd objęty zarzutem kasacji obrońcy skazanego
P. K. odnosi się także do drugiego skazanego w tej sprawie A. K. Sąd Rejonowy
4
wyrokiem z dnia 11 lipca 2011 r. uznał tego oskarżonego za winnego popełnienia w
dniach 7 stycznia i 20 stycznia 2010 r. wspólnie i w porozumieniu z P. K. dwóch
przestępstw z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw.
z art. 91 § 1 k.k., których miał dopuścić się również w warunkach recydywy z art. 64
§ 1 k.k., której podstawę miał stanowić ten sam nieprawomocny wyrok, co w
odniesieniu do P. K. Sąd Najwyższy, wobec uchylenia zaskarżonego wyroku Sądu
Okręgowego z dnia 21 grudnia 2011 r. i przekazania sprawy temu sądowi do
ponownego rozpoznania w postepowaniu odwoławczym na rzecz P. K., którego
obrońca wniosła kasacje, wydał w trybie art. 435 k.p.k. tej samej treści
rozstrzygnięcie na korzyść A. K.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy orzekł jak w części
dyspozytywnej wyroku.