Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KO 14/13
POSTANOWIENIE
Dnia 27 marca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jarosław Matras (przewodniczący)
SSN Tomasz Grzegorczyk (sprawozdawca)
SSN Jacek Sobczak
w sprawie E. M., Z. U. i S. W. oskarżonych z art. 54 § 2 k.k.s.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 27 marca 2013 r.,
wniosku Sądu Rejonowego w W., zawartego w postanowieniu tego Sądu z dnia 21
lutego 2013r., o
przekazanie sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu
w trybie art. 37 k.p.k.
postanowił:
wniosku nie uwzględnić.
UZASADNIENIE
Jak wynika z wniosku Sądu Rejonowego, sprawa dotycząca E. M., Z. U. (we
wniosku tego Sądu wadliwe podano imię tego oskarżonego jako S.) i S. W.,
oskarżonych o czyn z art. 54 § 2 w zw. z art. 9 § 3 k.k.s., została mu przekazana,
na mocy art. 36 k.p.k., postanowieniem Sądu Okręgowego w E. z dnia 30 maja
2011 r., z uwagi na to, że żadna z osób podlegających wezwaniu na rozprawę, nie
mieszka na obszarze właściwości Sądu Rejonowego w I., jako Sądu miejscowo
właściwego, a dwie spośród trzech takich osób mieszkają w bliskiej odległości od
Sądu Rejonowego w W. i tu także ma siedzibę obrońca jednego z oskarżonych.
Sąd Rejonowy wskazał następnie, że po przekazaniu mu sprawy i złożeniu
sprzeciwów od wydanego przez ten Sąd wyroku nakazowego, oskarżeni E. M. i Z.
U., przedstawili bogatą dokumentację medyczną wskazującą m.in. na to, iż nie są w
2
stanie uczestniczyć w czynnościach procesowych. W związku z tym Sąd dopuścił
dowód z opinii biegłych dla ustalenia aktualnego ich stanu zdrowia oraz czy stan
ten pozwala oskarżonym brać udział w postępowaniu i uczestniczyć w rozprawach
odbywających się w W. Podniesiono następnie, że biegły badający E. M. stwierdził,
iż jest ona zdolna do udziału w postępowaniu sądowym, jednakże schorzenia
onkologiczne i dysfunkcja narządu ruchu, nie pozwalają jej na dojazdy na rozprawy
do W., gdyż stan jej zdrowia może ulec pogorszeniu podczas długotrwałej podróży
oraz że potencjalnie możliwość takich dojazdów powstanie, ale nie wcześniej, jak
od 2014 roku, kiedy to będzie można mówić o wyleczeniu raka piersi. Natomiast
biegły badający oskarżonego Z. U. stwierdził, że stan jego jest stabilny i pozwala
mu on na czynny udział w czynnościach procesowych. Dlatego też, jak podniósł
Sąd Rejonowy, niezbędnym stało się wystąpienie do Sądu Najwyższego o
przeniesienie tej sprawy do Sądu Rejonowego w Z., jako że oskarżona mogłaby
tam bez przeszkód się stawiać, podobnie, jak pozostali oskarżeni, a dobro wymiaru
sprawiedliwości wymaga, aby proces ten mógł rozpocząć się i zakończyć w
rozsądnym terminie. Podniesiono przy tym, że z uwagi na to, iż postawione im
zarzuty dotyczą tego samego czynu zabronionego i tego samego przedmiotu, a
różnią się jedynie czasem ich popełnienia, wszyscy oskarżeni powinni odpowiadać
w tym samym postępowaniu.
Rozpoznając ten wniosek Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wniosek ten nie jest zasadny. Wprawdzie rzeczywiście w orzecznictwie
trafnie wskazuje się, że dobro wymiaru sprawiedliwości, jako podstawa do
przekazania przez Sąd Najwyższy sprawy innemu sądowi równorzędnemu w trybie
art. 37 k.p.k., obejmuje także potrzebę przeprowadzenia procesu, który okazuje się
być mało realny bez odejścia od zasady właściwości miejscowej sądu, w tym jeżeli
z opinii biegłego o stanie zdrowia oskarżonego wynika, że nie wyklucza on
stawiania się przezeń w sądzie, ale jednocześnie poważnie utrudnia mu
samodzielne stawianie się w sądzie znacznie odległym od miejsca jego
zamieszkania (tak już np. w postanowieniach Sądu Najwyższego: z dnia 25 lutego
2004 r., II KO 83/03, LEX nr 185923, z dnia 26 stycznia 2005 r., III KO 48/04,
OSNKW 2005, z. 2, poz. 23, czy z dnia 19 stycznia 2006 r., II KO 70/05, LEX nr
610479).
W sprawie niniejszej przesłanka ta dotyczy jednak jedynie oskarżonej E. M.
Gdy chodzi bowiem o oskarżonego Z. U., to w opinii biegłego dotyczącej jego
3
zdrowia wskazano wprawdzie, że jego stan zdrowia pozwala na czynny udział w
czynnościach procesowych w charakterze oskarżonego, ale odnosiło się to -
zgodnie z postanowieniem Sądu - do kwestii udziału tego oskarżonego w
postępowaniu przed Sądem w W. Z opinii tej zaś wynika nadto, że Z. U. cierpi na
okresowe zaburzenia pamięci, padaczkę, encephalopatię miażdżycową, cukrzycę
leczoną insuliną, nadciśnienie tętnicze oraz chorobę zwyrodnieniową stawów
biodrowych i kręgosłupa. Jest to przy tym osoba urodzona w styczniu 1933 r.
Nie jest przy tym trafne stanowisko Sądu Rejonowego, gdy wywodzi, że
sprawa wszystkich oskarżonych objętych tym postępowaniem powinna być
osądzona w jednym procesie z uwagi na postawione im zarzuty dotyczące tego
samego przedmiotu, a różniące się jedynie czasem ich popełnienia. Rzecz bowiem
w tym, że chodzi tu o nieujawnienie przez poszczególnych oskarżonych, pełniących
funkcję Prezesa Zarządu Spółki z o.o. „M.” w W., kolejno w 2007 r. (E. M.), 2008 r.
(Z. U.) i w 2009 r. (S. W.), podstawy opodatkowania przez niezłożenie deklaracji na
podatek od nabytej nieruchomości odpowiednio za lata 2007, 2008 i 2009, przez co
spowodowali, każde z nich z osobna, uszczuplenie należności tego podatku w
określonych kwotach, czyli czynu z art. 54 § 2 w zw. z art. 9 § 3 k.k.s. Powyższe
wskazuje, że nie jest bynajmniej wykluczone, aby sprawa ta została rozdzielona.
Skoro stan zdrowia E. M. nie pozwala aktualnie na prowadzenie procesu, rozważyć
należało - przed wystąpieniem do Sądu Najwyższego o przekazanie sprawy -
możliwości wyłączenia sprawy tej oskarżonej do odrębnego postępowania i
zawieszenie go do 2014 r., kiedy to stan jej zdrowia może się znacznie polepszyć,
a sprawę pozostałych dwóch oskarżonych rozpoznać na ogólnych zasadach, czego
jednak nie uczyniono.
Obecne przekazanie całej tej sprawy do Sądu, w którym to ta oskarżona
mogłaby się stawiać, może stworzyć realne zagrożenie co do uczestnictwa
wówczas w tym postępowaniu Z. U., zarówno z uwagi na jego wiek, jak i stan
zdrowia, który jednak nie uniemożliwia mu udziału w procesie przed Sądem w W.
Przekazanie w tej sytuacji sprawy innemu sądowi staje się niezgodne z dobrem
wymiaru sprawiedliwości, o jakie chodzi w art. 37 k.p.k.
Dlatego też Sąd Najwyższy nie dostrzegł powodu do przekazywania
niniejszej sprawy innemu sądowi rejonowemu, w tym zwłaszcza Sądowi w Z.
Z tych wszystkich względów postanowiono jak na wstępie.
4