Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SK 26/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 12 kwietnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący)
SSN Halina Kiryło (sprawozdawca)
SSN Maciej Pacuda
w sprawie z powództwa A. W.
przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki
z udziałem zainteresowanych: PGE Obrót Spółki Akcyjnej w R., PGE Dystrybucja
W. – T. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.
o rozstrzygnięcie sporu w zakresie nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania
energii,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 12 kwietnia 2013 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 8 września 2011 r.,
uchyla zaskarżony wyrok wraz z poprzedzającym go
wyrokiem Sądu Okręgowego - Sądu Ochrony Konkurencji i
Konsumentów z dnia 12 października 2010 r., i przekazuje
sprawę Sądowi Okręgowemu - Sądowi Ochrony Konkurencji i
Konsumentów do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu
Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.
2
UZASADNIENIE
Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 13 sierpnia 2009 r.
stwierdził, że wstrzymanie w dniu 12 lutego 2009 r. przez PGE Zakład
Energetyczny W.-T. S.A. (dawniej Zakład Energetyczny W. T. S.A., obecnie PGE
Obrót S.A. z/s w R.) dostarczania energii elektrycznej do nieruchomości położonej
w miejscowości B. przy ul. O. […] nie było nieuzasadnione.
A. W. (powód) zaskarżył powyższą decyzję odwołaniem w całości.
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 12 października 2010 r., uchylił w całości
decyzję Prezesa Urzędu.
Sąd Okręgowy oparł się na następujących ustaleniach faktycznych. Powód
zawarł w dniu 12 listopada 2001 r. umowę sprzedaży i przesyłu energii elektrycznej
z Zakładem Energetycznym W. T. S.A.
W dniu 23 stycznia 2009 r. PGE Zakład Energetyczny W.-T. S.A. wystosował
do powoda wezwanie do zapłaty należności za świadczone usługi sprzedaży i
dystrybucji energii elektrycznej, wynikające z faktury 33/S/2008 na kwotę 154,57 zł
(termin płatności upłynął w dniu 17 listopada 2008 r.) oraz faktury nr 34/R/2008 na
kwotę 3.070,15 zł (termin płatności upłynął w dniu 15 stycznia 2009 r.). W piśmie
tym PGE Zakład Energetyczny W.-T. S.A. poinformował powoda, że wskazane w
wezwaniu kwoty należy uregulować w terminie 14 dni od otrzymania wezwania pod
rygorem wstrzymania dostarczania energii elektrycznej lub wypowiedzenia umowy
sprzedaży energii elektrycznej.
Powód odebrał pismo PGE Zakład Energetyczny W.-T. S.A. w dniu 27
stycznia 2009 r. W dniu 30 stycznia 2009 r. powód wpłacił na rachunek PGE Zakład
Energetyczny W.-T. S.A. kwotę 30 zł. Wobec nieuregulowania w terminie w całości
należności opisanych w wezwaniu do zapłaty z dnia 23 stycznia 2009 r., PGE
Zakład Energetyczny W.-T. S.A. poleciło PGE Dystrybucja W. T. Sp. z o.o.
wstrzymać dostawy energii elektrycznej. Pracownicy PGE Dystrybucja W. T. Sp. z
o.o. w dniu 12 lutego 2009 r. wstrzymali dostawy energii do nieruchomości powoda.
Pismem z dnia 16 lutego 2009 r. powód wystąpił do Prezesa Urzędu z
wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie rozstrzygnięcia sporu, czy doszło
3
do nieuzasadnionego wstrzymania dostaw energii elektrycznej do posesji powoda
przez PGE Dystrybucja W. T. Sp. z o.o. Pismem z dnia 4 marca 2009 r. powód
sprecyzował, że pismo z dnia 16 lutego 2009 r. należy traktować jako wniosek o
wszczęcie postępowania w sprawie nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania
energii przez PGE Zakład Energetyczny W. T. S.A.
Po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego z udziałem PGE
Zakład Energetyczny W. T. S.A. oraz PGE Dystrybucja W. T. Sp. z o.o. Prezes
Urzędu uznał, że zachodziły przesłanki do zaprzestania dostarczania energii
elektrycznej do przedmiotowej nieruchomości przez PGE Zakład Energetyczny W.
T. S.A.: 1) na dzień wstrzymania dostaw energii powód zalegał z opłatami za
energię elektryczną na łączną kwotę 3.194,72 zł; 2) powód został prawidłowo
powiadomiony o zaległości o konsekwencjach jej nieuregulowania w terminie. Na
tej podstawie Prezes Urzędu uznał, że PGE Zakład Energetyczny W. T. S.A.
dochował procedury określonej w art. 6 ust. 3a Prawa energetycznego.
Uwzględniając odwołanie powoda Sąd Okręgowy stwierdził, że podmiotem,
który dokonał odłączenia energii elektrycznej do posesji powoda była spółka PGE
Dystrybucja W. T. Sp. z o.o., podczas gdy w przedmiotowej decyzji Prezes Urzędu
przyjął, że dostawy energii wstrzymała spółka PGE Zakład Energetyczny W. T.
S.A., która zajmuje się jedynie sprzedażą energii i rozliczeniami z odbiorcami
końcowymi. Zarówno w samym rozstrzygnięciu, jak i jego uzasadnieniu organ
regulacyjny pominął całkowicie rolę PGE Dystrybucja W. T. Sp. z o.o., który to
podmiot powinien być adresatem zaskarżonej odwołaniem decyzji. Przepis art. 6
ust. 3a Prawa energetycznego upoważnia bowiem do wstrzymania dostarczania
energii elektrycznej przedsiębiorstwo dystrybucyjne (w niniejszej sprawie PGE
Dystrybucja W. T. Sp. z o.o.), a nie przedsiębiorstwo obrotu (PGE Zakład
Energetyczny W. T. S.A.).
Prezes Urzędu zaskarżył wyrok Sądu Okręgowego apelacją w całości.
Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie art. 6 ust. 3a w związku z art. 6 ust.
1 Prawa energetycznego i art. 28 k.p.a. poprzez przyjęcie, że w zaistniałym stanie
faktycznym PGE Zakład Energetyczny W. T. S.A. nie była stroną postępowania
administracyjnego, a w rezultacie, że to PGE Dystrybucja W. T. Sp. z o.o. powinien
być adresatem decyzji.
4
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 8 września 2011 r., oddalił apelację
Prezesa Urzędu.
Sąd drugiej instancji uznał, że decyzja Prezesa Urzędu jest wadliwa z tego
powodu, że jej adresatem uczyniono przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się
sprzedażą energii, a nie podmiot, w którego gestii leżała dystrybucja energii. Nie
ulega bowiem wątpliwości, że przepis art. 6 ust. 3a Prawa energetycznego
przyznaje uprawnienia do wstrzymania dostarczania energii przedsiębiorstwu,
którego działalność polega na przesyle lub dystrybucji paliw gazowych lub energii.
Słuszności stanowiska Sądu pierwszej instancji nie podważa argument skarżącego,
że w rozpatrywanej sprawie powód był stroną umowy kompleksowej, w której
przedsiębiorstwo obrotu występowało w podwójnej roli, to jest jako sprzedawca
energii elektrycznej oraz pośrednik między odbiorcą energii a przedsiębiorstwem
dystrybucyjnym, które świadczy usługi dostawy energii zakupionej u
przedsiębiorstwa obrotu. Tego rodzaju stosunek zobowiązaniowy nie wyklucza
bezpośredniej odpowiedzialności dystrybutora energii elektrycznej wobec odbiorcy
końcowego za nieprawidłowe wykonanie usługi polegającej na dostarczeniu prądu.
Prezes Urzędu zaskarżył wyrok Sądu Apelacyjnego skargą kasacyjną w
całości i wniósł o jego uchylenie wraz z wyrokiem Sądu pierwszej instancji.
Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie art. 6 ust. 3a w związku z art. 6 ust. 1
Prawa energetycznego w związku z art. 28 k.p.a. oraz art. 5 ust. 3 i 4 Prawa
energetycznego.
Zdaniem Prezesa Urzędu wykładnia art. 6 ust. 3a w związku z art. 6 ust. 1
Prawa energetycznego dokonana przez Sąd Apelacyjny jest błędna. Według
Prezesa Urzędu art. 6 ust. 3a Prawa energetycznego znajduje zastosowanie
zarówno w odniesieniu do przedsiębiorstwa zajmującego się obrotem energią
elektryczną, jak i do przedsiębiorstwa świadczącego usługi przesyłu lub dystrybucji.
Co prawda z literalnego brzmienia przepisu wynika, że do wstrzymania dostaw
energii uprawnione jest przedsiębiorstwo zajmujące się przesyłem lub dystrybucją,
jednakże przesłanką uprawniającą do wstrzymania dostaw energii jest zwłoka
odbiorcy w uiszczeniu należności za pobraną energię albo świadczone usługi.
W zakresie art. 28 k.p.a. Prezes Urzędu stwierdza, że stroną postępowania
administracyjnego jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy
5
postępowanie albo kto żąda czynności organy ze względu na swój interes lub
obowiązek. Prezes Urzędu podnosi, że w sytuacji, gdy między odbiorcą a
przedsiębiorstwem obrotu zawarta jest umowa kompleksowa, o której mowa w
art. 5 ust. 3 Prawa energetycznego, przedsiębiorstwo dystrybucyjne jest
koniecznym uczestnikiem realizacji takiej umowy. Przedsiębiorstwo dystrybucyjne
działa jednak niejako na rzecz i w imieniu przedsiębiorstwa obrotu, z którym
odbiorca energii ma podpisaną umowę. Z powyższego Prezes Urzędu wywodzi, że
w przypadku umów kompleksowych i sporów o nieuzasadnione wstrzymanie
dostaw energii elektrycznej stronami postępowania administracyjnego będą
odbiorca i przedsiębiorstwo obrotu oraz przedsiębiorstwo dystrybucyjne.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna Prezesa Urzędu jest zasadna.
U podstaw zaskarżonego wyroku leży założenie, zgodnie z którym stroną
postępowania administracyjnego toczącego się na podstawie art. 8 ust. 1 Prawa
energetycznego w związku z art. 6 ust. 3a Prawa energetycznego może być tylko
przedsiębiorstwo dystrybucyjne. Przepis art. 6 ust. 3a Prawa energetycznego
przyznaje bowiem uprawnienie do wstrzymania dostarczania energii tylko
przedsiębiorstwu dystrybucyjnemu. Dlatego Prezes Urzędu orzekając w sprawie o
nieuzasadnione wstrzymanie dostarczania energii rozstrzyga o prawa i
obowiązkach dwóch podmiotów: odbiorcy energii oraz przedsiębiorstwa
dystrybucyjnego. Tymczasem stroną postępowania prowadzonego przez Prezesa
Urzędu w niniejszej sprawie było przedsiębiorstwo obrotu, o którego prawach i
obowiązkach rozstrzyga decyzja Prezesa Urzędu.
Źródłem powstałych w niniejszej sprawie na tle art. 6 ust. 3a w związku z
art. 6 ust. 1 Prawa energetycznego w związku z art. 28 k.p.a. oraz art. 5 ust. 3 i 4
Prawa energetycznego wątpliwości interpretacyjnych dotyczących pojęcia strony w
toczącym się przed Prezesem Urzędu postępowaniu o wstrzymanie dostarczania
energii, gdy energia dostarczana jest do odbiorcy na podstawie umowy
kompleksowej, o której mowa w art. 5 ust. 3 Prawa energetycznego jest zmiana
modelu sprzedaży energii odbiorcom detalicznym oraz niedostosowanie brzmienia
6
art. 6 ust. 3a Prawa energetycznego do nowego modelu działania rynku sprzedaży
energii odbiorcom indywidualnym.
Wspomniana zmiana polega na rozdzieleniu działalności w zakresie obrotu
(sprzedaż energii) od działalności dystrybucyjnej (dostarczanie energii elektrycznej
do odbiorcy). Przed 1 lipca 2007 r. działalność w zakresie obrotu i dystrybucji
realizowana była przez jedno i to samo przedsiębiorstwo energetyczne. Po 1 lipca
2007 r. przedsiębiorstwa obrotu są odrębnymi podmiotami od przedsiębiorstw
dystrybucyjnych, mają osobny przedmiot działalności gospodarczej i prowadzą
działalność na innych segmentach i szczeblach rynku energii. W konsekwencji
wydzielenia przedsiębiorstw obrotu ze struktury zintegrowanych przedsiębiorstw
sieciowo-handlowych energia elektryczna dostarczana jest odbiorcom przy
zastosowaniu następujących wariantów umownych: 1) odbiorca energii ma
podpisaną umowę sprzedaży energii z przedsiębiorstwem obrotu oraz odrębną
umowę przesyłu lub dystrybucji energii z przedsiębiorstwem dystrybucyjnym, do
którego sieci przyłączony jest odbiorca; 2) odbiorca energii ma podpisaną umowę
kompleksową z przedsiębiorstwem obrotu, w której są zawarte postanowienia
odnoszące się do samej sprzedaży energii oraz jej przesyłu i dystrybucji.
Przedsiębiorstwo obrotu zawiera umowę przesyłu lub dystrybucji z
przedsiębiorstwem dystrybucyjnym, do którego sieci odbiorca jest przyłączony.
Przepis art. 6 ust. 3a Prawa energetycznego zachował tymczasem
dotychczasowe brzmienie i stanowi o możliwości wstrzymania dostarczania energii
przez przedsiębiorstwo dystrybucyjne bez względu na to, na podstawie jakiej
konfiguracji umownej energia sprzedawana jest konkretnemu odbiorcy, tak jakby
nadal to przedsiębiorstwo dystrybucyjne zajmowało się sprzedażą energii odbiorcy
końcowemu, a nie tylko jej dystrybucją. W sytuacji, gdy odbiorca energii jest stroną
umowy kompleksowej zaległości w płatnościach za dostarczoną energię i
wyświadczone usługi nie powstają w relacji odbiorca energii – przedsiębiorstwo
dystrybucyjne, lecz odbiorca energii – przedsiębiorstwo obrotu. Przedsiębiorstwo
dystrybucyjne nie jest bowiem stroną umowy łączącej odbiorcę energii z
przedsiębiorstwem obrotu, na podstawie której wystawiane są faktury z tytułu
których może dojść do powstania zaległości aktualizujących uprawnienie do
7
wstrzymania dostarczania energii elektrycznej na podstawie art. 6 ust. 3a Prawa
energetycznego.
Rozstrzygając o zasadności zarzutów skargi kasacyjnej Prezesa Urzędu Sąd
Najwyższy stwierdza na wstępie, że o tym, kto jest stroną postępowania
administracyjnego prowadzonego przez Prezesa Urzędu w sprawie o
nieuzasadnione wstrzymanie dostarczania energii nie rozstrzyga samoistnie
przepis art. 28 k.p.a. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Naczelnego Sądu
Administracyjnego, zbieżnym z dominującym poglądem doktryny, interes prawny
strony postępowania administracyjnego w rozumieniu art. 28 k.p.a. powinien
wynikać z konkretnej i zindywidualizowanej normy prawa materialnego wpływającej
na sytuację prawną danego podmiotu (wyrok NSA z dnia 30 sierpnia 2012 r.,
II OSK 1588/12, LEX nr 1218392). Przyjmuje się, że postępowanie administracyjne
dotyczy interesu prawnego konkretnego podmiotu wówczas, gdy w wyniku takiego
postępowania organ wydaje decyzję, która rozstrzyga o prawach lub obowiązkach
tego podmiotu lub rozstrzygnięcie o prawach i obowiązkach jednego podmiotu
wpływa na prawa i obowiązki innego podmiotu (zob. np. wyrok NSA z dnia 25
października 2006 r., II GSK 163/06). Gdy decyzja dotyczy wprost interesu
prawnego innego podmiotu oznacza to, że podmiot ten może być stroną
postępowania w ścisłym tego słowa znaczeniu i to do niego będzie skierowana
decyzja rozstrzygająca o jego prawach i obowiązkach. Dany podmiot może mieć
także interes prawny w rozumieniu art. 28 k.p.a., gdy decyzja organu administracji
wpłynie pośrednio na jego status prawnomaterialny. Dodatkowo należy mieć na
względzie, że w przepisach prawa materialnego interes prawny podmiotu nie
zawsze wyrażony jest wprost, lecz często wymaga złożonego procesu wykładni
(uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 grudnia
2011 r., II OPS 1/11, LEX nr 1052733). Ponadto, interes prawny strony
postępowania administracyjnego może mieć swoje źródło nie tylko w przepisach
prawa administracyjnego materialnego, ale również w innych normach należących
do prawa materialnego, w szczególności prawa cywilnego (wyrok NSA z dnia 31
stycznia 2012 r., II GSK 1404/10).
Kluczowe dla ustalenia, kto może być stroną postępowania
administracyjnego, jest zatem rozstrzygnięcie kwestii, o czyich obowiązkach i
8
uprawnieniach Prezes Urzędu orzeka w drodze decyzji administracyjnej wydawanej
na podstawie art. 8 ust. 1 Prawa energetycznego oraz czy interes prawny
przedsiębiorstwa obrotu w sprawach o nieuzasadnione wstrzymanie dostarczania
energii może wynikać z powołanych w podstawach skargi kasacyjnej przepisów
art. 6 ust. 3a w związku z art. 5 ust. 3 i 4 Prawa energetycznego.
W pierwszej kolejności należy zważyć, że podstawę prawną dla wydanej
przez Prezesa Urzędu w niniejszej sprawie decyzji stanowił przepis art. 8 ust. 1
Prawa energetycznego. Zgodnie z jego treścią Prezes Urzędu jest właściwy do
rozstrzygania sporów o nieuzasadnione wstrzymanie dostarczania energii. Z
przepisu art. 8 ust. 1 Prawa energetycznego nie wynika, jakie są przesłanki oceny,
czy wstrzymanie dostarczania energii jest uzasadnione, ani kto jest stroną takiego
postępowania.
O wstrzymaniu dostarczania energii stanowi art. 6 ust. 3 oraz 3a Prawa
energetycznego. Przepis ten wskazuje podmiot, który może wstrzymać
dostarczanie energii, jak i przesłanki uprawniające do wstrzymania dostarczania
energii. Zgodnie z art. 6 ust. 3 oraz 3a Prawa energetycznego wstrzymać
dostarczanie energii może przedsiębiorstwo energetyczne, o którym mowa w art. 6
ust. 1 Prawa energetycznego, a zatem przedsiębiorstwo, które zajmuje się
przesyłaniem lub dystrybucją energii (przedsiębiorstwo dystrybucyjne). Podstawy
do wstrzymania dostarczania energii wskazano w art. 6 ust. 3 oraz art. 6 ust. 3a
Prawa energetycznego. I tak przedsiębiorstwo dystrybucyjne może wstrzymać
dostarczanie energii elektrycznej w następujących przypadkach: 1) stwierdzania, że
instalacja znajdująca się u odbiorcy stwarza bezpośrednie zagrożenia dla życia,
zdrowia albo środowiska (art. 6 ust. 3 pkt 1); 2) stwierdzenia, że nastąpił nielegalny
pobór energii elektrycznej (art. 6 ust. 3 pkt 2); 3) zwłoki odbiorcy z zapłatą za
pobraną energię elektryczną albo świadczone usługi (art. 6 ust. 3a). W przypadku
zaległości w zapłacie o co najmniej miesięcznym okresie oraz powiadomienia na
piśmie o zamiarze wypowiedzenia umowy i wyznaczeniu dodatkowego terminu do
zapłaty zaległych i bieżących należności przedsiębiorstwo dystrybucyjne może
wstrzymać dostarczanie energii elektrycznej.
Z powyższego wynika, że przepis art. 6 ust. 3a Prawa energetycznego
określa, jakie warunki muszą być spełnione, aby wstrzymanie dostarczania energii
9
z powodu zaległości w zapłacie za pobraną energię lub wyświadczone usługi
można było uznać za uzasadnione. Jednocześnie, przepis art. 6 ust. 3a Prawa
energetycznego przyznając przedsiębiorstwu dystrybucyjnemu uprawnienie do
wstrzymania dostarczania energii nie determinuje odpowiedzi na pytanie, czy
stroną postępowania w sprawie o nieuzasadnione wstrzymanie dostarczania
energii może być tylko przedsiębiorstwo dystrybucyjne. Z punktu widzenia treści
art. 6 ust. 3a Prawa energetycznego nie ma bowiem znaczenia, komu odbiorca
energii zalega (czy zalega przedsiębiorstwu dystrybucyjnemu z opłatami za usługę
dystrybucji, czy przedsiębiorstwu obrotu za sprzedaną energię oraz za usługę
przesyłu wyświadczoną na rzecz odbiorcy przez przedsiębiorstwo dystrybucyjne na
podstawie umowy z przedsiębiorstwem obrotu). Nieistotne jest więc, czy energia
dostarczana jest do odbiorcy na podstawie umowy kompleksowej, czy odrębnych
umów sprzedaży oraz dystrybucji energii.
Tymczasem gdy odbiorca energii ma zawartą umowę kompleksową z
przedsiębiorstwem obrotu, powodem wstrzymania dostarczania energii nie są
zaległości odbiorcy energii względem przedsiębiorstwa dystrybucyjnego.
Przedsiębiorstwo dystrybucyjne świadczy usługi przesyłowe na rzecz odbiorcy na
podstawie umowy łączącej to przedsiębiorstwo z przedsiębiorstwem obrotu.
Przedsiębiorstwo obrotu jest bowiem, na podstawie umowy kompleksowej,
zobowiązane do sprzedaży energii oraz zapewnienia jej dostarczanie odbiorcy. To
przedsiębiorstwo obrotu wystawia faktury odbiorcy, w których zawarte są
należności za dostarczoną energię oraz za wyświadczone usługi przesyłowej w
związku z dostarczaniem tej energii.
W przypadku umowy kompleksowej prawna więź w zakresie obowiązku
zapłaty za dostarczoną energię i wyświadczone w związku z dostarczaniem tej
energii usługi dystrybucyjne łączy odbiorcę energii jedynie z przedsiębiorstwem
obrotu. Jeżeli przedsiębiorstwo obrotu zobowiązało się sprzedawać energię
odbiorcy oraz dostarczać ją za pośrednictwem przedsiębiorstwa dystrybucyjnego,
do którego należy sieć, to wstrzymanie dostarczania energii z powodu
niewywiązywania się przez odbiorcę z warunków płatności określonych w umowie
następuje na żądanie przedsiębiorstwa obrotu. Przy wstrzymywaniu dostarczania
energii elektrycznej na podstawie art. 6 ust. 3a Prawa energetycznego
10
przedsiębiorstwo dystrybucyjne jest jedynie „egzekutorem” poleceń
przedsiębiorstwa obrotu. Ocenę, czy wstrzymanie dostarczania energii przez
przedsiębiorstwo dystrybucyjne na podstawie art. 6 ust. 3a Prawa energetycznego
było zasadne determinuje treść umowy łączącej przedsiębiorstwo obrotu z odbiorcą
oraz zachowanie odbiorcy energii (powstanie zaległości) oraz przedsiębiorstwa
obrotu (wezwanie do zapłaty odpowiadające wymogom z art. 6 ust. 3a Prawa
energetycznego). Przesłanką do uznania za nieuzasadnione wstrzymania
dostarczania energii na podstawie umowy kompleksowej przez przedsiębiorstwo
dystrybucyjne jest niedochowanie przez przedsiębiorstwo obrotu wymogów
wynikających z art. 6 ust. 3a Prawa energetycznego. Potwierdzają to okoliczności
niniejszej sprawy: podstawę faktyczną wynikłego w niej sporu stanowi zwłoka
powoda w zapłacie należności wynikających z faktur wystawionych powodowi przez
przedsiębiorstwo obrotu. To przedsiębiorstwo obrotu kierowało do powoda
wezwanie do zapłaty spełniające wymogi określone w art. 6 ust. 3a Prawa
energetycznego. Wreszcie, to przedsiębiorstwo obrotu zwróciło się do
przedsiębiorstwa dystrybucyjnego o podjęcie czynności prowadzących do
zaprzestania dostarczania energii do nieruchomości powoda.
W konsekwencji, w przypadku sporów, o których mowa w art. 8 ust. 1 Prawa
energetycznego wynikających z realizacji umów kompleksowych w rozumieniu
art. 5 ust. 3 i 4 Prawa energetycznego, należy odrzucić stanowisko wyrażone w
uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, zgodnie z którym stroną postępowania przed
Prezesem Urzędu z art. 8 ust. 1 Prawa energetycznego może być tylko
przedsiębiorstwo dystrybucyjne. Decyzja Prezesa Urzędu nie rozstrzyga o prawach
i obowiązkach tylko przedsiębiorstwa dystrybucyjnego, lecz o prawach i
obowiązkach przedsiębiorstwa obrotu oraz przedsiębiorstwa dystrybucyjnego.
Decyzja wydawana przez Prezesa Urzędu po przeprowadzeniu postępowania w
sprawie o nieuzasadnione wstrzymanie dostarczania energii dotyczy umowy, jaka
łączy odbiorcę energii albo z przedsiębiorstwem obrotu (gdy jest to umowa
kompleksowa) albo z przedsiębiorstwem obrotu i przedsiębiorstwem
dystrybucyjnym (gdy odbiorca nie korzysta z umowy kompleksowej). Dlatego
źródłem interesu prawnego dla przedsiębiorstwa obrotu w sprawach o
nieuzasadnione wstrzymanie dostarczania energii będzie art. 6 ust. 3a w związku z
11
art. 5 ust. 3 i 4 Prawa energetycznego. Z uwagi zaś na treść art. 6 ust. 3a Prawa
energetycznego w postępowaniu w sprawie o nieuzasadnione wstrzymanie
dostarczania energii status strony przysługuje także przedsiębiorstwu
dystrybucyjnemu. Spór o nieuzasadnione wstrzymanie dostarczania energii toczy
się bowiem między odbiorcą energii a przedsiębiorstwem obrotu (wobec którego
odbiorca ma zaległości) oraz przedsiębiorstwem dystrybucyjnym (które wstrzymuje
i wznawia dostarczanie energii).
Na tej podstawie Sąd Najwyższy przyjmuje, że na podstawie art. 28 k.p.a. w
związku z art. 8 ust. 1, art. 6 ust. 3a oraz art. 5 ust. 3 i 4 Prawa energetycznego
przedsiębiorstwo obrotu może być stroną postępowania o nieuzasadnione
wstrzymanie dostarczania energii prowadzonego przez Prezesa Urzędu na
podstawie art. 8 ust. 1 Prawa energetycznego, jeżeli podstawę faktyczną dla
wstrzymania dostarczania energii stanowiły zaległości w płatności należności
wynikających z realizacji umowy kompleksowej w rozumieniu art. 5 ust. 3 i 4 Prawa
energetycznego.