Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 20/13
POSTANOWIENIE
Dnia 12 kwietnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Kazimierz Zawada (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Zbigniew Kwaśniewski
SSN Marta Romańska
w sprawie z powództwa "E. – B." Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
w O.
przeciwko S. Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 12 kwietnia 2013 r.,
zażalenia strony pozwanej
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 7 grudnia 2012 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2012 r. zasądził od pozwanej
spółki kwotę 1 315 000 zł z odsetkami ustawowymi. W dniu 24 kwietnia 2012 r.
pozwana działając osobiście, tj. przez organ zarządzający (art. 38 k.c.), złożyła
wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem. Odpis wyroku z uzasadnieniem
został doręczony J. J. Z., który był pełnomocnikiem procesowym pozwanej, w dniu
16 maja 2012 r. W tym samym dniu J. J. Z. powiadomił Sąd Okręgowy o
wypowiedzeniu mu przez pozwaną pełnomocnictwa z dniem 26 stycznia 2012 r.
Zarządzeniem z dnia 17 kwietnia 2012 r. przewodniczący w Sądzie Okręgowym
nakazał doręczyć odpis wyroku z uzasadnieniem bezpośrednio pozwanej.
Doręczenie pozwanej odpisu wyroku z uzasadnieniem nastąpiło dnia następnego.
W dniu 1 czerwca 2012 r. pozwana reprezentowana przez nowego pełnomocnika
procesowego, będącego adwokatem, wniosła apelację od wyroku Sądu
Okręgowego z dnia 18 kwietnia 2012 r.
Po przekazaniu akt sprawy Sądowi Apelacyjnemu, Sąd ten postanowieniem
z dnia 7 grudnia 2012 r. odrzucił na podstawie art. 373 w związku z art. 370 k.p.c.
apelację pozwanej jako wniesioną po terminie określonym w art. 369 k.p.c.
Zdaniem Sądu Apelacyjnego, termin ten należało liczyć od dnia doręczenia odpisu
wyroku z uzasadnieniem radcy prawnemu J. J. Z., tj. od dnia 16 maja 2012 r., a nie
od dnia doręczenia odpisu wyroku z uzasadnieniem bezpośrednio pozwanej, tj. od
dnia 18 maja 2012 r. Według bowiem art. 94 § 1 k.p.c., wypowiedzenie
pełnomocnictwa procesowego przez mocodawcę odnosi skutek prawny w stosunku
do sądu dopiero z chwilą zawiadomienia go o tym, a zgodnie z bezwzględnie
obowiązującą normą art. 133 § 3 k.p.c., doręczeń dokonuje się nie bezpośrednio
stronie, lecz jej pełnomocnikowi procesowemu. Określony w art. 369 k.p.c.
dwutygodniowy termin do wniesienia apelacji, liczony od dnia od dnia 16 maja 2012
r. minął z dniem 30 maja 2012 r.
W zażaleniu pozwana kwestionuje zasadność odrzucenia wniesionej przez
nią apelacji, podważając m.in. skuteczność doręczenia odpisu wyroku
z uzasadnieniem w dniu 16 maja 2012 r. radcy prawnemu J. J. Z.
3
Sąd Najwyższy zważył co następuje.
Artykuł 94 §1 k.p.c. stanowi, że wypowiedzenie pełnomocnictwa
procesowego przez mocodawcę odnosi skutek prawny w stosunku do sądu
z chwilą zawiadomienia go o tym, w stosunku zaś do przeciwnika i innych
uczestników – z chwilą doręczenia im tego zawiadomienia przez sąd.
Jak zostało wyjaśnione w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 2002 r.,
I PZ 58/02, zgodnie z art. 94 §1 k.p.c. skuteczne są dokonane przed
zawiadomieniem sądu o wypowiedzeniu pełnomocnictwa zarówno czynności
byłego pełnomocnika wobec sądu, jak i czynności sądu wobec byłego
pełnomocnika, z tym, że te ostatnie, jeżeli ich skutek zależy od doręczenia, tylko
o tyle, o ile także doręczenie byłemu pełnomocnikowi nastąpiło przed
zawiadomieniem sądu o wypowiedzeniu pełnomocnictwa. W razie więc doręczenia
odpisu wyroku z uzasadnieniem byłemu pełnomocnikowi już po zawiadomieniu
sądu o wypowiedzeniu pełnomocnictwa, doręczenie to będzie nieskuteczne,
choćby samo wysłanie odpisu wyroku z uzasadnieniem byłemu pełnomocnikowi
nastąpiło jeszcze przed zawiadomieniem sądu o wypowiedzeniu pełnomocnictwa.
W sprawie wystąpiła sytuacja szczególna, zawiadomienie sądu
o wypowiedzeniu pełnomocnictwa przez pozwaną oraz doręczenie byłemu
pełnomocnikowi pozwanej odpisu wyroku z uzasadnieniem nastąpiło w tym samym
dniu.
W sytuacjach, w których zdarzenia te następują w tym samym dniu,
rozstrzygnięcie o skuteczności doręczenia odpisu wyroku z uzasadnieniem byłemu
pełnomocnikowi mogłoby teoretycznie nastąpić przez porównanie godziny i minuty
tego doręczenia z godziną i minutą zawiadomienia sądu o wypowiedzeniu
pełnomocnictwa. Gdyby ustalony z uwzględnieniem godzin i minut czas doręczenia
był wcześniejszy od czasu zawiadomienia, doręczenie byłoby skuteczne, gdyby zaś
był późniejszy, doręczenie byłoby nieskuteczne. Nie zawsze jednak da się ustalić
określony w godzinach i minutach czas obu zdarzeń, dlatego że w dziedzinie
postępowania cywilnego ustawa tylko wyjątkowo wiąże skutki prawne z chwilą
zdarzenia określoną w godzinach i minutach; minimalną jednostką czasu przy
obliczaniu terminów jest tu w zasadzie dzień (zob. postanowienie Sądu
4
Najwyższego z dnia 25 października I CZ 153/12). W związku z tym należy
odmówić skuteczności na podstawie art. 94 §1 k.p.c. doręczeniu odpisu wyroku
z uzasadnieniem byłemu pełnomocnikowi we wszystkich tych przypadkach,
w których dzień doręczenia pokrywa się z dniem zawiadomienia sądu
o wypowiedzeniu pełnomocnictwa. Przyjęta wykładnia art. 94 § 1 k.p.c. pozostaje
w zgodzie z poglądami preferującymi takie rozumienie i stosowanie przepisów
postępowania, które w sytuacjach wątpliwych nie powoduje dla stron skutków
negatywnych dalej idących niż te, które wyraźnie wynikają z ustawy
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 stycznia 2010 r., IV CZ 107/09).
Prawidłowo więc przewodniczący w Sądzie Okręgowym zarządzeniem
z dnia 17 maja 2012 r. nakazał doręczyć odpis wyroku z uzasadnieniem
bezpośrednio pozwanej. Dopiero zatem od dokonanego w wyniku tego zarządzenie
doręczenia w dniu 18 maja 2012 r. należało liczyć dwutygodniowy termin
do wniesienia apelacji od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 18 kwietnia 2012 r.
W rezultacie wniesienie apelacji przez pozwaną w dniu 1 czerwca 2012 r. nastąpiło
z zachowaniem ustawowego terminu.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1 w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c. postanowił jak w sentencji.
es
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13