Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: WZ 7/13
POSTANOWIENIE
Dnia 16 kwietnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Marek Pietruszyński
po rozpoznaniu zażalenia obrońcy K. J. na postanowienie Wojskowego Sądu
Okręgowego w W. z dnia 12 marca 2013 r., w przedmiocie nieuwzględnienia
wniosku skazanego o zatarcie skazania
p o s t a n o w i ł:
uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać
Wojskowemu Sądowi Okręgowemu w W. do ponownego
rozpoznania.
UZASADNIENIE
K. J. wystąpił z wnioskiem o zatarcie skazania na karę łączną 3 lat
pozbawienia wolności, karę grzywny 500 stawek dziennych oraz środek karny
zakazu zajmowania stanowisk związanych z gospodarowaniem środkami
finansowymi w jednostkach organizacyjnych dysponujących środkami publicznymi
oraz przepadek korzyści majątkowych pochodzących z przestępstwa orzeczonego
prawomocnym wyrokiem Wojskowego Sądu Okręgowego w W. z dnia 10 kwietnia
2006 r.
Wojskowy Sąd Okręgowy w W. postanowieniem z dnia 12 marca 2013 r.
wniosku tego nie uwzględnił.
W uzasadnieniu postanowienia Sąd podniósł, że przeciwko zastosowaniu
wobec wnioskodawcy dobrodziejstwa wcześniejszego zatarcia skazanie sprzeciwia
się rodzaj i sposób popełnienia przestępstw o charakterze korupcyjnym związanych
z przyjęciem znacznych kwot łapówek. Nadto wątpliwości Sądu w zakresie
2
możliwości wcześniejszego zatarcia wzbudził sposób zachowania skazanego po
uprawomocnieniu się wyroku, a to niewywiązanie się, do dnia wystąpienia z
poprzednim wnioskiem o zatarcie skazania, z obowiązku wykonania orzeczonego
przepadku korzyści majątkowych pochodzących z przestępstw dokonanych przez
skazanego. Zdaniem Sądu wątpliwości te spotęgował sposób reakcji skazanego
na pismo Sądu wzywające do dostarczenia informacji o wykonaniu orzeczonego
przepadku, wskazujący na dążenie skazanego do orzeczenia zatarcia skazania,
mimo niespełnienia warunku wykonania przepadku.
Na to postanowienie zażalenia złożył obrońca skazanego. W zażaleniu
podniesiono zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, a to uznanie, że skazany nie
spełnienia warunków zezwalających na zatarcie skazania ze względu na charakter
czynu jak i postawę skazanego po wykonaniu kary pozbawienia wolności. Skarżący
nadto podniósł, że z uzasadnienia orzeczenia nie wynika, aby Sąd zarządził w
trybie art. 14 § 1 k.k.w. zebranie informacji o skazanym.
W uzasadnieniu zażalenia wywody skarżącego skoncentrowały się na
wykazaniu braku rozważenia przez Sąd zachowania i postawy skazanego po
wydaniu wyroku, choćby na podstawie dokumentacji dotyczącej warunkowego
przedterminowego zwolnienia, oraz zachowania po opuszczeniu zakładu karnego.
Podniesiono również, że nie są trafne stwierdzenia Sądu o celowości niewykonania
przez skazanego obowiązku zrealizowania orzeczonego przepadku. Wskazano, że
dopiero na skutek pierwszego wniosku skazanego o zatarcie skazania, Sąd
zorientował się , iż po uprawomocnieniu się wyroku do dnia złożenia tego wniosku,
nie wykonany został wyrok w zakresie orzeczonego przepadku. Skarżący wskazał,
że skazany nie wykonał przepadku, gdyż nie był do tego wezwany i nie wiedział na
czyją rzecz ma zrealizować orzeczony przepadek. Zdaniem skarżącego nie
uwzględniono również tego, iż działanie skazanego uchroniło Sąd od niemożliwości
wyegzekwowania tego przepadku, który z pewnością nastąpiłby gdyby skazany
oczekiwał na ustawowe zatarcie skazania. W końcu wskazano na brak zarządzenia
wykonania wywiadu środowiskowego, który zdaniem skarżącego wskazuje, iż sąd
uznał, że niezależnie od wywiadu nie uwzględni wniosku o zatarcie skazania.
W konkluzji zażalenia skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego
postanowienia i orzeczenie o zatarciu skazania ewentualnie o uchylenie
zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
sądowi pierwszej instancji.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Sąd pierwszej instancji nie uwzględniając wniosku o wcześniejsze zatarcie
skazania skupił się na charakterze przestępstw popełnionych przez skazanego,
niewypełnieniu obowiązku wykonania przepadku, wymijającej odpowiedzi na
zapytanie Sądu o wykonaniu orzeczonego przepadku i wywiódł, że okoliczności te
uniemożliwiają uznanie, że skazany przestrzegał porządku prawnego po skazaniu.
Zdaniem Sądu Najwyższego skonfrontowanie tych wywodów z realiami sprawy w
zakresie wykonania wyroku przekonuje, że Sąd pierwszej instancji niedostatecznie
rozważył, iż w rzeczywistości dopiero na skutek wniosku skazanego mogły zostać
naprawione błędy postępowania wykonawczego w zakresie egzekucji orzeczonego
przepadku, a w kontynuowanym postępowaniu skazany bez zwłoki uiścił
wymaganą należność. W tym zakresie należało zatem przyznać rację skarżącemu.
Rację ma też skarżący, że niezrealizowanie przez skazanego orzeczonego
przepadku, w sytuacji braku wezwania za strony Sądu do wykonania tego
obowiązku i wskazania sposobu jego realizacji, nie powinno wywierać negatywnego
skutku dla skazanego. Trafny jest również zarzut, że Sąd pierwszej instancji nie
odniósł się we właściwy sposób do prognozy kryminologicznej, która ma znaczenie
w procesie kształtowania decyzji Sądu co do możliwości wcześniejszego zatarcia
skazania.
Wskazane błędy powodują konieczność uchylenia zaskarżonego orzeczenia
i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, w którym sąd powinien przede
wszystkim odnieść się do prognozy kryminologicznej skazanego, wykorzystując w
tym zakresie, jeżeli uznane to za konieczne, procedury przewidziane przez prawo
karne wykonawcze. Powinien też we właściwy sposób ocenić zachowanie
skazanego w zakresie realizacji orzeczonego przepadku osiągniętych korzyści
majątkowych. Procedując ponownie nad wnioskiem Sąd powinien rozważyć w
świetle poglądów doktryny (por. Kodeks karny. Komentarz pod redakcją Oktawii
Górniok, Warszawa 2006, s.399; J. Bafia, K. Mioduski, Siewierski: Kodeks karny.
Komentarz, t. 1, Warszawa 1987, s. 350), czy orzekając w przedmiocie zatarcia
skazania ma obowiązek kierowania się kryteriami , które miały wpływ na ocenę
przestępstwa, czy też obowiązany jest osądzić postawę sprawcy w okresie
podlegającym ocenie w związku z zatarciem skazania.
Z tych względów postanowiono jak na wstępie.
4