Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I UK 592/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 kwietnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Myszka (przewodniczący)
SSN Romualda Spyt (sprawozdawca)
SSN Jolanta Strusińska-Żukowska
w sprawie z odwołania J.J.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.
o prawo do emerytury,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 23 kwietnia 2013 r.,
skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 22 maja 2012 r., sygn. akt […]
uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej prawa do
emerytury za okres od 1 do 31 stycznia 2012 r. i sprawę w tym
zakresie przekazuje Sądowi Apelacyjnemu do ponownego
rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Decyzją z dnia 1 kwietnia 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w R. odmówił ubezpieczonemu J.J. prawa do emerytury na podstawie art. 184
ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (jednolity tekst: Dz.U z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) z uwagi na
brak wymaganego okresu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.
W odwołaniu ubezpieczony zarzucił, że organ rentowy nie zaliczył do pracy
wykonywanej w szczególnych warunkach pełnego zatrudnienia w R. Fabryce
Maszyn R. w R. oraz na kontrakcie w Hiszpanii.
Wyrokiem z dnia 27 lutego 2012 r. Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w G. Ośrodek Zamiejscowy w R. zmienił zaskarżoną decyzję i
przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury poczynając od 1 stycznia 2012 r.
W uzasadnieniu wyroku Sąd stwierdził, że w świetle przeprowadzonego
postępowania dowodowego ubezpieczony przepracował co najmniej 15 lat w
warunkach szczególnych w okresie zatrudnienia w R. Fabryce Maszyn R. w R. i w
związku z tym spełnia przesłanki prawa do emerytury.
Sąd Apelacyjny – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 22
maja 2012 r. oddalił apelację organu rentowego od powyższego wyroku.
Sąd drugiej instancji wskazał, że Sąd Okręgowy przeprowadził właściwe
postępowanie dowodowe i dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych. Ocena
zebranego materiału dowodowego nie budzi wątpliwości w świetle zasady
wynikającej z art. 233 § 1 k.p.c., toteż Sąd Apelacyjny, po uzupełnieniu
postępowania dowodowego, w pełni ją podzielił i przyjął za swoją. W konsekwencji
za Sądem pierwszej instancji przyjął, że ubezpieczony spełnia warunki prawa do
emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych.
Organ rentowy zaskarżył ten wyrok skargą kasacyjną w części - w zakresie
początkowej daty przyznania świadczenia. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił
naruszenie prawa materialnego przez niezastosowanie art. 100 ust. 1 w związku z
art. 184 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych.
3
W uzasadnieniu skarżący podniósł, że już w treści odpowiedzi na odwołanie
zwracał uwagę na to, że ubezpieczony wniosek o emeryturę złożył 16 marca
2011 r., a w apelacji, iż rozwiązanie stosunku pracy (spełnienie ostatniego
koniecznego warunku do uzyskania prawa do emerytury) nastąpiło dopiero w dniu
31 stycznia 2012 r. Okoliczność ta jednak została całkowicie pominięta w
rozważaniach Sądu pierwszej i drugiej instancji. Sąd Apelacyjny oddalił apelację
organu rentowego, mimo że zarzut naruszenia art. 100 ust. 1 ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych został wyartykułowany wprost w
zarzutach apelacji, a także umotywowany w jej uzasadnieniu. Wobec powyższego
wydane w sprawie rozstrzygnięcie wprost narusza przepisy prawa, gdyż prawo do
emerytury ubezpieczonego powstało najwcześniej od dnia następnego po dniu
rozwiązania stosunku pracy, tj. 1 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna ma usprawiedliwioną podstawę.
Stosownie do art. 184 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2012 r.
(przed zmianą dokonaną na podstawie art. 1 pkt 20 ustawy z dnia 11 maja 2012 r.
o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2012 r., poz. 637), emerytura, o której mowa
w tym przepisie, przysługiwała pod warunkiem między innymi rozwiązania stosunku
pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem. Wymaganie to nie
obowiązuje od 1 stycznia 2013 r. Zatem pod rządami powyższego przepisu w
brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej decyzji ubezpieczony mógł
nabyć prawo od emerytury po spełnieniu ostatniej jego przesłanki (art. 100 ust. 1
ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych), tj. po
rozwiązaniu stosunku pracy. Sąd Najwyższy stwierdził, że w uzasadnieniu
zaskarżonego wyroku brak jakichkolwiek ustaleń odnośnie tego, kiedy
ubezpieczony spełnił powyższy warunek.
Wobec tego, że Sąd drugiej instancji nie ustalił precyzyjnie prawnie
doniosłych elementów stanu faktycznego w taki sposób, aby Sąd Najwyższy mógł
4
ocenić prawidłowość zastosowania powyższego przepisu prawa materialnego,
trafny okazał się zarzut jego wadliwej subsumcji. Nie jest bowiem możliwe
prawidłowe zastosowanie prawa materialnego bez zgodnego z prawem
procesowym ustalenia podstawy faktycznej rozstrzygnięcia (por. między innymi
wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 2006 r., I PK 164/05, Monitor Prawa Pracy
2006 nr 10, s. 541).
Mając na uwadze powyższe Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1
k.p.c. orzekł jak w sentencji.
/tp/
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13