Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 100/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 24 kwietnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Józef Dołhy (przewodniczący)
SSN Jacek Sobczak (sprawozdawca)
SSN Józef Szewczyk
Protokolant Jolanta Grabowska
w sprawie S. B.
skazanego za czyn z art. 178a§ 2 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 kpk
w dniu 24 kwietnia 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w M.
z dnia 5 czerwca 2012 r.,
uchyla wyrok Sądu Rejonowego w M. i sprawę
przekazuje temu Sądowi do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
S. B. został oskarżony o to, że w dniu 2 kwietnia 2012 r. około godziny
17.45 w miejscowości M. kierował rowerem w ruchu lądowym po drodze
publicznej, znajdując się w stanie nietrzeźwości, przy stwierdzonej zawartości
alkoholu w wydychanym powietrzu urządzeniem Alco-Sensor IV; I badanie
0,88mg/l, II badanie 0,95 mg/l, tj. o czyn z art. 178a § 2 k.k. Wraz z aktem
2
oskarżenia do Sądu Rejonowego został skierowany przez prokuratora
wniosek w trybie art. 335 § 1 k.p.k. o rozpoznanie przedmiotowej sprawy bez
przeprowadzenia rozprawy i wymierzenie oskarżonemu kary: 1 roku i 6
miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania tej
kary na okres próby lat 2; oraz grzywny w ilości 50 stawek dziennych przy
przyjęciu wysokości jednej stawki na kwotę 10 zł (art. 71 § 1 k.k.); orzeczenie
środka karnego w postaci zakazu prowadzenia rowerów na okres 2 lat;
świadczenie pieniężne w wysokości 300 zł na rzecz Funduszu Pomocy
Pokrzywdzonym oraz pomocy Postpenitencjarnej (art. 49 § 2 k.k.); poniesienie
kosztów i opłat sądowych (k. 24).
Sąd Rejonowy w M. wyrokiem z dnia 5 czerwca 2012 r.,– zgodnie z
wnioskiem prokuratora – skazał ww. oskarżonego za zarzucany mu czyn i
wymierzył mu za to karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, której
wykonanie na mocy art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawiesił
na okres próby lat 2; na zasadzie art. 71 § 1 k.k. orzeczono wobec skazanego
wnioskowaną: grzywnę, nadto orzeczono zakaz prowadzenia rowerów,
świadczenie pieniężne, rozstrzygnięto także o kosztach sądowych (k. 35).
Wyrok powyższy nie został zaskarżony przez strony i uprawomocnił się
13 czerwca 2012 r.
Prokurator Generalny zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego w M. na
korzyść S. B. zarzucając mu rażące i mające istotny wpływ na treść
orzeczenia naruszenie przepisów prawa karnego procesowego, tj. art. 343 § 7
k.p.k. w zw. z art. 335 § 1 k.p.k., polegające na uwzględnieniu przez Sąd
sprzecznego z wymogami prawa wniosku prokuratora o skazanie S. B. za
czyn z art. 178a § 2 k.k. bez przeprowadzenia rozprawy i wydanie wyroku
zgodnego z tym wnioskiem, w następstwie czego doszło do rażącego
naruszenia przepisów prawa materialnego – art. 178a § 2 k.k., poprzez
orzeczenie kary pozbawienia wolności powyżej górnej granicy ustawowego
zagrożenia.
Prokurator w konkluzji wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w M. do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Kasacja okazała się zasadna, co skutkowało jej uwzględnieniem w
trybie art. 535 § 5 k.p.k.
Rację ma Prokurator Generalny twierdząc, że zaskarżone orzeczenie
zapadło z rażącym naruszeniem przepisów prawa wskazanych w zarzucie
kasacyjnym. Sąd Najwyższy wielokrotnie podnosił, że nie zyskuje aprobaty
sposób procedowania sądów sprowadzający się do bezkrytycznego
akceptowania wniosku prokuratorskiego o skazanie bez przeprowadzenia
rozprawy, szczególnie gdy zawiera on propozycje niezgodnych z prawem
rozstrzygnięć. Skierowanie wniosku prokuratora w trybie art. 335 § 1 k.p.k.,
nie zwalnia bowiem sądu od obowiązku kontroli jego formalnej i materialnej
poprawności, a zakresem tej weryfikacji winna zostać objęta kwestia
dopuszczalności postulowanych przez prokuratora rozstrzygnięć.
W przedmiotowej sprawie nie ulega najmniejszej wątpliwości, że
umieszczony w akcie oskarżenia, uzgodniony z oskarżonym wniosek o
skazanie bez rozprawy, zwierał postulat wymierzenia S. B. za przypisany czyn
z art. 178a § 2 k.k. kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z
warunkowym zawieszeniem wykonania tej kary na okres próby lat 2, a także
grzywny, zakazu prowadzenia roweru, świadczenia pieniężnego,
rozstrzygnięcia o kosztach procesu i wniosek w uzgodnionym kształcie został
w pełni zaaprobowany przez Sąd meriti, o czym świadczy część
dyspozytywna wydanego rozstrzygnięcia. Rzecz jednak w tym, że wniosek
prokuratora w zakresie proponowanej kary pozbawienia wolności nie spełniał
wymogów prawa materialnego – czego nie dostrzegł orzekający Sąd -
albowiem postulował wymierzenie kary powyżej ustawowego zagrożenia
przewidzianego za czyn z art. 178a § 2 k.k. Sąd Rejonowy uznając S. B.
winnym popełnienia zarzucanego mu przestępstwa mógł wymierzyć mu: karę
grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Wymierzając ww. oskarżonemu karę 1 roku i 6 miesięcy w sposób oczywisty
obraził powołany wyżej przepis.
Poprawna weryfikacja wniosku i dostrzeżenie tej oczywistej wady przez
procedujący Sąd skutkować powinna bądź poddaniem pod rozwagę stron
modyfikacji w tym zakresie wniosku, bądź to – w przypadku braku konsensusu
4
– skierowanie sprawy do rozpoznania na zasadach ogólnych (art. 343 § 7
k.p.k.). W tym miejscu zauważyć należy, że na posiedzeniu w dniu 5 czerwca
2012 r. nie był obecny prokurator i oskarżony, a zatem skoro do modyfikacji
wniosku nie mogło dojść z uwagi na niestawiennictwo stron (k. 34), to wydanie
wyroku skazującego w trybie konsensualnym uchybiło obowiązkowi, który
spoczywał na sądzie stosownie do wymogów określonych w art. 343 § 7 k.p.k.
Wreszcie stwierdzić należy, że uwzględnienie wniosku obarczonego wadą
prawną powieloną przez orzekający Sąd doprowadziło do obrazy przepisu
prawa materialnego, tj. art. 178a § 2 k.k.
W toku ponownego rozpoznania sprawy Sąd Rejonowy uwzględni
powyższe uwagi oraz fakt, że w sprawie nadal istnieje wniosek o skazanie bez
rozprawy, lecz jego uwzględnienie będzie zależne od dokonanej modyfikacji i
stanowiska w tym zakresie stron procesowych.
Mając na uwadze powyższe, Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
wyroku.