III KK 96/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:24-05-2013
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III KK 96/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 maja 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Puszkarski (przewodniczący)
SSN Tomasz Grzegorczyk
SSN Włodzimierz Wróbel (sprawozdawca)
Protokolant Anna Korzeniecka-Plewka
w sprawie M. B. P.
skazanego z art. 286 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 23 maja 2013 r.,
kasacji, wniesionej obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w Z. z dnia 18 października 2012 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w H. z dnia 12 czerwca 2012
r.
1) uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do
ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Z. w
postępowaniu odwoławczym,
2) obciąża Skarb Państwa kosztami sądowymi
postępowania kasacyjnego,
3) zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. P.,
Kancelaria Adwokacka w Z., kwotę 442,80 zł (słownie:
czterysta czterdzieści dwa złote i 80/100), w tym 23% VAT, z
2
tytułu zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej za
sporządzenie i wniesienie kasacji.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 12 czerwca 2012 r. Sąd Rejonowy w H. uznał M. B. P.
za winnego występku z art. 286 § 1 k.k. i wymierzył mu karę 10 (dziesięciu)
miesięcy pozbawienia wolności. Orzeczenie to zostało utrzymane w mocy
wyrokiem Sądu Okręgowego w Z. z dnia 18 października 2012 r..
Kasację od tego prawomocnego rozstrzygnięcia wniósł obrońca
skazanego zarzucając mu obrazę przepisów prawa procesowego, która jego
zdaniem miała wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 450 § 3 k.p.k. w zw. z art.
134 § 2 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. przez brak prawidłowego zawiadomienia
oskarżonego o terminie rozprawy apelacyjnej za pośrednictwem administracji
zakładu karnego, w którym ten przebywał i przeprowadzenie w konsekwencji
rozprawy apelacyjnej bez udziału oskarżonego pozbawionego wolności, który
nie korzystał z pomocy obrońcy.
Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie
zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
Sądowi odwoławczemu.
Prokurator Prokuratury Okręgowej w Z. wniósł o uznanie kasacji za
oczywiście zasadną i jej uwzględnienie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja obrońcy skazanego jest zasadna. Skazany został pozbawiony
możliwości osobistego udziału w postępowaniu odwoławczym na skutek
błędnego przyjęcia, że został on prawidłowo poinformowany o terminie
rozprawy apelacyjnej. Oskarżony przebywał w zakładzie karnym, natomiast
zawiadomienia o terminie rozprawy odwoławczej zostały przez Sąd Okręgowy
w Z. przesłane na adres jego zamieszkania w K. i odebrane przez dorosłego
domownika. Taki sposób doręczenia zawiadomienia o rozprawie narusza art.
134 § 2 k.p.k., zgodnie z którym osobie pozbawionej wolności doręcza się
pisma za pośrednictwem administracji zakładu karnego. W konsekwencji
doszło do rażącego naruszenia art. 450 § 3 k.p.k., bowiem przeprowadzono
3
rozprawę odwoławczą mimo braku prawidłowego zawiadomienia o jej terminie
oskarżonego. Tym samym naruszono prawo oskarżonego do obrony,
zwłaszcza, że nie korzystał on w postepowaniu odwoławczym z pomocy
profesjonalnego obrońcy.
Zauważyć też należy, że uznanie pisma za prawidłowo doręczone w
trybie art. 132 § 2 k.p.k. (a więc przez odbiór przesyłki przez dorosłego
domownika), warunkowane jest faktem „chwilowej nieobecności adresata”,
przy czym warunek ten ma charakter obiektywny. W sytuacji kiedy tenże
adresat jest pozbawiony wolności i osadzony – tak jak to w sprawie niniejszej
nastąpiło – w zakładzie karnym, nie sposób uznać, by ta przesłanka
zastępczego doręczenia była spełniona, a ono samo było procesowo
skuteczne.
Należy przyjąć, że wyżej omówione rażące naruszenie przepisów
prawa procesowego, do jakiego doszło w postepowaniu odwoławczym mogło
mieć istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku, tak z uwagi na sam
charakter tych uchybień, pozbawiających oskarżonego prawa do obrony, jak i
zaistniały in concreto układ procesowy. Sąd odwoławczy rozpoznawał bowiem
apelację samodzielnie sporządzoną przez oskarżonego, w której
kwestionował on zarówno prawidłowość ustaleń faktycznych, jak też wymiar
kary. Apelacja nie ograniczała się więc wyłącznie do kwestii prawnych, a
stanowisko oskarżonego mogło mieć wpływ na sposób rozpoznania tej
apelacji przez Sąd odwoławczy.
W tym stanie rzeczy należało uchylić zaskarżony wyrok Sądu
Okręgowego w Z. i sprawę przekazać temu Sądowi do ponownego
rozpoznania w postepowaniu odwoławczym, w który zagwarantowana
zostanie oskarżonemu możliwość wzięcia udziału w rozprawie przed Sądem
odwoławczym.
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 maja 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Puszkarski (przewodniczący)
SSN Tomasz Grzegorczyk
SSN Włodzimierz Wróbel (sprawozdawca)
Protokolant Anna Korzeniecka-Plewka
w sprawie M. B. P.
skazanego z art. 286 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 23 maja 2013 r.,
kasacji, wniesionej obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w Z. z dnia 18 października 2012 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w H. z dnia 12 czerwca 2012
r.
1) uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do
ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Z. w
postępowaniu odwoławczym,
2) obciąża Skarb Państwa kosztami sądowymi
postępowania kasacyjnego,
3) zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. P.,
Kancelaria Adwokacka w Z., kwotę 442,80 zł (słownie:
czterysta czterdzieści dwa złote i 80/100), w tym 23% VAT, z
2
tytułu zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej za
sporządzenie i wniesienie kasacji.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 12 czerwca 2012 r. Sąd Rejonowy w H. uznał M. B. P.
za winnego występku z art. 286 § 1 k.k. i wymierzył mu karę 10 (dziesięciu)
miesięcy pozbawienia wolności. Orzeczenie to zostało utrzymane w mocy
wyrokiem Sądu Okręgowego w Z. z dnia 18 października 2012 r..
Kasację od tego prawomocnego rozstrzygnięcia wniósł obrońca
skazanego zarzucając mu obrazę przepisów prawa procesowego, która jego
zdaniem miała wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 450 § 3 k.p.k. w zw. z art.
134 § 2 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. przez brak prawidłowego zawiadomienia
oskarżonego o terminie rozprawy apelacyjnej za pośrednictwem administracji
zakładu karnego, w którym ten przebywał i przeprowadzenie w konsekwencji
rozprawy apelacyjnej bez udziału oskarżonego pozbawionego wolności, który
nie korzystał z pomocy obrońcy.
Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie
zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
Sądowi odwoławczemu.
Prokurator Prokuratury Okręgowej w Z. wniósł o uznanie kasacji za
oczywiście zasadną i jej uwzględnienie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja obrońcy skazanego jest zasadna. Skazany został pozbawiony
możliwości osobistego udziału w postępowaniu odwoławczym na skutek
błędnego przyjęcia, że został on prawidłowo poinformowany o terminie
rozprawy apelacyjnej. Oskarżony przebywał w zakładzie karnym, natomiast
zawiadomienia o terminie rozprawy odwoławczej zostały przez Sąd Okręgowy
w Z. przesłane na adres jego zamieszkania w K. i odebrane przez dorosłego
domownika. Taki sposób doręczenia zawiadomienia o rozprawie narusza art.
134 § 2 k.p.k., zgodnie z którym osobie pozbawionej wolności doręcza się
pisma za pośrednictwem administracji zakładu karnego. W konsekwencji
doszło do rażącego naruszenia art. 450 § 3 k.p.k., bowiem przeprowadzono
3
rozprawę odwoławczą mimo braku prawidłowego zawiadomienia o jej terminie
oskarżonego. Tym samym naruszono prawo oskarżonego do obrony,
zwłaszcza, że nie korzystał on w postepowaniu odwoławczym z pomocy
profesjonalnego obrońcy.
Zauważyć też należy, że uznanie pisma za prawidłowo doręczone w
trybie art. 132 § 2 k.p.k. (a więc przez odbiór przesyłki przez dorosłego
domownika), warunkowane jest faktem „chwilowej nieobecności adresata”,
przy czym warunek ten ma charakter obiektywny. W sytuacji kiedy tenże
adresat jest pozbawiony wolności i osadzony – tak jak to w sprawie niniejszej
nastąpiło – w zakładzie karnym, nie sposób uznać, by ta przesłanka
zastępczego doręczenia była spełniona, a ono samo było procesowo
skuteczne.
Należy przyjąć, że wyżej omówione rażące naruszenie przepisów
prawa procesowego, do jakiego doszło w postepowaniu odwoławczym mogło
mieć istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku, tak z uwagi na sam
charakter tych uchybień, pozbawiających oskarżonego prawa do obrony, jak i
zaistniały in concreto układ procesowy. Sąd odwoławczy rozpoznawał bowiem
apelację samodzielnie sporządzoną przez oskarżonego, w której
kwestionował on zarówno prawidłowość ustaleń faktycznych, jak też wymiar
kary. Apelacja nie ograniczała się więc wyłącznie do kwestii prawnych, a
stanowisko oskarżonego mogło mieć wpływ na sposób rozpoznania tej
apelacji przez Sąd odwoławczy.
W tym stanie rzeczy należało uchylić zaskarżony wyrok Sądu
Okręgowego w Z. i sprawę przekazać temu Sądowi do ponownego
rozpoznania w postepowaniu odwoławczym, w który zagwarantowana
zostanie oskarżonemu możliwość wzięcia udziału w rozprawie przed Sądem
odwoławczym.