III KO 37/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:07-06-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II AKo 211/07 II KO 98/08 III KO 33/10 VI Kow …/10
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III KO 37/13
POSTANOWIENIE
Dnia 23 maja 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Puszkarski (przewodniczący)
SSN Tomasz Grzegorczyk (sprawozdawca)
SSN Włodzimierz Wróbel
w sprawie E. D.
w kwestii rozważenia z urzędu możliwości wznowienia postępowania
wykonawczego w zakresie warunkowego przedterminowego zwolnienia
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 23 maja 2013 r.,
wskazanej wyżej kwestii
nie stwierdził istnienia podstaw do wznowienia postępowania
UZASADNIENIE
W lutym 2013 r. E. D. wystąpił do Sądu Najwyższego pismem o wznowienie
z urzędu postępowania w kwestii warunkowego przedterminowego zwolnienia go z
odbycia reszty kary. W piśmie tym podniósł, że uzyskał uprzednio takowe w grudniu
2010 r., a następnie – z uwagi na uchylenie przez Sąd Najwyższy – trzech spośród
czterech wyroków objętych wyrokiem łącznym, z mocy którego ją odbywał i
wydaniu w jego sprawie kolejnych prawomocnych wyroków skazujących go przez
właściwe Sądy, wystąpił do Sądu Okręgowego w G. z prośbą o objęcie owym
przedterminowym zwolnieniem nowych kar wynikających z tych nowych orzeczeń.
Sąd zaś potraktował to pismo jako wniosek o udzielenie warunkowego zwolnienia i
postanowieniem z dnia 22 sierpnia 2012 r. (III Kow …/12/wz) umorzył
postępowanie wykonawcze w przedmiocie przedterminowego zwolnienia z odbycia
kary, z uwagi na to, że ze względu na skazanie w warunkach art. 64 § 1 k.k.,
wnioskodawca nie nabył jeszcze uprawnień do występowania o warunkowe
2
przedterminowe zwolnienie, jako że nie odbył on wymaganych przez art. 78 § 2 k.k.
dwóch trzecich orzeczonej względem niego kary (k. 88-89). Po rozpoznaniu
zażalenia skazanego na powyższe postanowienie, Sąd Apelacyjny postanowieniem
z dnia 2 października 2012 r., utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie (k. 117-
118). W takim postąpieniu autor pisma dopatruje się istnienia tzw. bezwzględnej
przesłanki odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k. uznając, że wydano te
orzeczenia, mimo że wcześniej został on prawomocnie warunkowo przedterminowo
zwolniony z odbycia tożsamych kar, zaś wydane obecnie orzeczenia nastąpiły
wbrew jego woli, a więc że zachodziła tzw. przesłanka rei iudicatae.
Z uwagi na to, że stosownie do art. 542 § 3 k.p.k. wznowienie postępowania
w oparciu o uchybienia z art. 439 § 1 k.p.k. jest możliwe tylko z urzędu, wniosek
skazanego potraktowano jako wystąpienie w trybie art. 9 § 2 k.p.k. i przekazano do
rozpoznania Sądowi Najwyższemu. Trzeba w tym miejscu stwierdzić, że w
orzecznictwie utrwalony jest pogląd, iż instytucja wznowienia prawomocnie
zakończonego procesu, poprzez płynący z art. 1 § 2 k.k.w. nakaz odpowiedniego
stosowania w postępowaniu wykonawczym przepisów k.p.k., dotyczy także
wznowienia tego postępowania, ale jak podnosi się, jedynie w sytuacjach, gdy nie
można dokonać korekty danego orzeczenia w trybie art. 24 § 1 k.k.w., a przy tym
tylko z przyczyn wskazanych w art. 540 § 1 pkt 1 oraz § 2 i 3 k.p.k. (zob. np.
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2009 r., II KO 98/08, LEX nr
488716, z dnia 15 kwietnia 2010 r., III KO 33/10, LEX nr 833463 czy Sądu
Apelacyjnego w Krakowie z dnia 19 października 2007 r., II AKo 211/07, LEX nr
344481). Tym bardziej zatem należy uznać, że wchodzi ona w rachubę w
przypadku zaistnienia tzw. bezwzględnych przyczyn odwoławczych, o jakich mowa
w art. 439 § 1 k.p.k., gdy nastąpiły one przy procedowaniu w postępowaniu karnym
wykonawczym.
Analizując jednak w związku z tym kwestię podstaw do takiego wznowienia,
Sąd Najwyższy nie stwierdził zaistnienia ani podstawy wskazywanej przez
skazanego, ani innej okoliczności, o jakiej mowa w art. 439 § 1 k.p.k.
Zainteresowany nie rozumie, że postanowienie o warunkowym
przedterminowym zwolnieniu, jakie uzyskał w grudniu 2010 r. (w sprawie o
sygnaturze VI Kow …/10/wz), dotyczyło zwolnienia go z odbycia reszty sumy kar,
3
jakie orzeczono wobec niego wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w O. w sprawie
II K …/09 (. Już zaś po wydaniu tego postanowienia, Sąd Najwyższy uchylił trzy z
czterech wyroków objętych tym wyrokiem łącznym, przekazując te sprawy do
ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w E., jako Sądowi odwoławczemu.
Tym samym z mocy samego prawa, wyrok łączny utracił swoją moc (art. 575 § 2
k.p.k.). Dlatego też postanowieniem z dnia 13 października 2011 r. (k. 4 w/w akt)
Sąd Okręgowy w G. uchylił swoje postanowienie z grudnia 2010 r. o udzieleniu
skazanemu warunkowego przedterminowego zwolnienia, gdyż nie funkcjonował już
wyrok łączny, w zakresie którego udzielono tego zwolnienia.
W konsekwencji pismo skazanego ze stycznia 2012 r. (k. 2) o „objęcie
postanowieniem o warunkowym przedterminowym zwolnieniu” kar z trzech
kolejnych wyroków wydanych po uchyleniu przez Sąd Najwyższy poprzednich
orzeczeń, które wyrok łączny ongiś obejmował, nie mogło być skuteczne w
żądanym przez niego zakresie i dlatego zostało potraktowane jako wniosek o
udzielenie warunkowego zwolnienia (k. 1 i 7). Tym samym postanowienia
wydawane w przedmiocie tego wniosku, nie naruszały w żadnej mierze
wskazywanej przesłanki rzeczy osądzonej, gdyż poprzednie postanowienie w tej
materii już nie istniało. Należy też mieć na uwadze, że w tym czasie wydany został
kolejny wyrok łączny, którym objęto zarówno trzy nowe wyroki, jak i czwarty z
wyroków objętych poprzednim wyrokiem łącznym (k. 58-60). I to w aspekcie tego
wyroku rozważano obecnie warunkowe przedterminowe zwolnienie skazanego z
odbycia kary. Sąd Najwyższy nie wnika, przy rozważaniu bezwzględnej przyczyny
odwoławczej, w merytoryczne przesłanki wydanych w tej sprawie orzeczeń, gdyż
analizuje jedynie zaistnienie samego uchybienia prawu, które ma spowodować
wznowienie poprzez uchylenie orzeczenia, bez względu na jego wpływ na zawartą
w nim treść.
W świetle powyższego o zaistnieniu wskazywanej podstawy do wznowienia
procesu z urzędu w tej sprawie nie może być mowy. Sąd Najwyższy nie dostrzegł
też, aby zaistniało w tej sprawie jakiekolwiek inne uchybienie przewidziane w art.
439 § 1 k.p.k.
Z tych wszystkich względów orzeczono jak na wstępie.
4
POSTANOWIENIE
Dnia 23 maja 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Puszkarski (przewodniczący)
SSN Tomasz Grzegorczyk (sprawozdawca)
SSN Włodzimierz Wróbel
w sprawie E. D.
w kwestii rozważenia z urzędu możliwości wznowienia postępowania
wykonawczego w zakresie warunkowego przedterminowego zwolnienia
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 23 maja 2013 r.,
wskazanej wyżej kwestii
nie stwierdził istnienia podstaw do wznowienia postępowania
UZASADNIENIE
W lutym 2013 r. E. D. wystąpił do Sądu Najwyższego pismem o wznowienie
z urzędu postępowania w kwestii warunkowego przedterminowego zwolnienia go z
odbycia reszty kary. W piśmie tym podniósł, że uzyskał uprzednio takowe w grudniu
2010 r., a następnie – z uwagi na uchylenie przez Sąd Najwyższy – trzech spośród
czterech wyroków objętych wyrokiem łącznym, z mocy którego ją odbywał i
wydaniu w jego sprawie kolejnych prawomocnych wyroków skazujących go przez
właściwe Sądy, wystąpił do Sądu Okręgowego w G. z prośbą o objęcie owym
przedterminowym zwolnieniem nowych kar wynikających z tych nowych orzeczeń.
Sąd zaś potraktował to pismo jako wniosek o udzielenie warunkowego zwolnienia i
postanowieniem z dnia 22 sierpnia 2012 r. (III Kow …/12/wz) umorzył
postępowanie wykonawcze w przedmiocie przedterminowego zwolnienia z odbycia
kary, z uwagi na to, że ze względu na skazanie w warunkach art. 64 § 1 k.k.,
wnioskodawca nie nabył jeszcze uprawnień do występowania o warunkowe
2
przedterminowe zwolnienie, jako że nie odbył on wymaganych przez art. 78 § 2 k.k.
dwóch trzecich orzeczonej względem niego kary (k. 88-89). Po rozpoznaniu
zażalenia skazanego na powyższe postanowienie, Sąd Apelacyjny postanowieniem
z dnia 2 października 2012 r., utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie (k. 117-
118). W takim postąpieniu autor pisma dopatruje się istnienia tzw. bezwzględnej
przesłanki odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k. uznając, że wydano te
orzeczenia, mimo że wcześniej został on prawomocnie warunkowo przedterminowo
zwolniony z odbycia tożsamych kar, zaś wydane obecnie orzeczenia nastąpiły
wbrew jego woli, a więc że zachodziła tzw. przesłanka rei iudicatae.
Z uwagi na to, że stosownie do art. 542 § 3 k.p.k. wznowienie postępowania
w oparciu o uchybienia z art. 439 § 1 k.p.k. jest możliwe tylko z urzędu, wniosek
skazanego potraktowano jako wystąpienie w trybie art. 9 § 2 k.p.k. i przekazano do
rozpoznania Sądowi Najwyższemu. Trzeba w tym miejscu stwierdzić, że w
orzecznictwie utrwalony jest pogląd, iż instytucja wznowienia prawomocnie
zakończonego procesu, poprzez płynący z art. 1 § 2 k.k.w. nakaz odpowiedniego
stosowania w postępowaniu wykonawczym przepisów k.p.k., dotyczy także
wznowienia tego postępowania, ale jak podnosi się, jedynie w sytuacjach, gdy nie
można dokonać korekty danego orzeczenia w trybie art. 24 § 1 k.k.w., a przy tym
tylko z przyczyn wskazanych w art. 540 § 1 pkt 1 oraz § 2 i 3 k.p.k. (zob. np.
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2009 r., II KO 98/08, LEX nr
488716, z dnia 15 kwietnia 2010 r., III KO 33/10, LEX nr 833463 czy Sądu
Apelacyjnego w Krakowie z dnia 19 października 2007 r., II AKo 211/07, LEX nr
344481). Tym bardziej zatem należy uznać, że wchodzi ona w rachubę w
przypadku zaistnienia tzw. bezwzględnych przyczyn odwoławczych, o jakich mowa
w art. 439 § 1 k.p.k., gdy nastąpiły one przy procedowaniu w postępowaniu karnym
wykonawczym.
Analizując jednak w związku z tym kwestię podstaw do takiego wznowienia,
Sąd Najwyższy nie stwierdził zaistnienia ani podstawy wskazywanej przez
skazanego, ani innej okoliczności, o jakiej mowa w art. 439 § 1 k.p.k.
Zainteresowany nie rozumie, że postanowienie o warunkowym
przedterminowym zwolnieniu, jakie uzyskał w grudniu 2010 r. (w sprawie o
sygnaturze VI Kow …/10/wz), dotyczyło zwolnienia go z odbycia reszty sumy kar,
3
jakie orzeczono wobec niego wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w O. w sprawie
II K …/09 (. Już zaś po wydaniu tego postanowienia, Sąd Najwyższy uchylił trzy z
czterech wyroków objętych tym wyrokiem łącznym, przekazując te sprawy do
ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w E., jako Sądowi odwoławczemu.
Tym samym z mocy samego prawa, wyrok łączny utracił swoją moc (art. 575 § 2
k.p.k.). Dlatego też postanowieniem z dnia 13 października 2011 r. (k. 4 w/w akt)
Sąd Okręgowy w G. uchylił swoje postanowienie z grudnia 2010 r. o udzieleniu
skazanemu warunkowego przedterminowego zwolnienia, gdyż nie funkcjonował już
wyrok łączny, w zakresie którego udzielono tego zwolnienia.
W konsekwencji pismo skazanego ze stycznia 2012 r. (k. 2) o „objęcie
postanowieniem o warunkowym przedterminowym zwolnieniu” kar z trzech
kolejnych wyroków wydanych po uchyleniu przez Sąd Najwyższy poprzednich
orzeczeń, które wyrok łączny ongiś obejmował, nie mogło być skuteczne w
żądanym przez niego zakresie i dlatego zostało potraktowane jako wniosek o
udzielenie warunkowego zwolnienia (k. 1 i 7). Tym samym postanowienia
wydawane w przedmiocie tego wniosku, nie naruszały w żadnej mierze
wskazywanej przesłanki rzeczy osądzonej, gdyż poprzednie postanowienie w tej
materii już nie istniało. Należy też mieć na uwadze, że w tym czasie wydany został
kolejny wyrok łączny, którym objęto zarówno trzy nowe wyroki, jak i czwarty z
wyroków objętych poprzednim wyrokiem łącznym (k. 58-60). I to w aspekcie tego
wyroku rozważano obecnie warunkowe przedterminowe zwolnienie skazanego z
odbycia kary. Sąd Najwyższy nie wnika, przy rozważaniu bezwzględnej przyczyny
odwoławczej, w merytoryczne przesłanki wydanych w tej sprawie orzeczeń, gdyż
analizuje jedynie zaistnienie samego uchybienia prawu, które ma spowodować
wznowienie poprzez uchylenie orzeczenia, bez względu na jego wpływ na zawartą
w nim treść.
W świetle powyższego o zaistnieniu wskazywanej podstawy do wznowienia
procesu z urzędu w tej sprawie nie może być mowy. Sąd Najwyższy nie dostrzegł
też, aby zaistniało w tej sprawie jakiekolwiek inne uchybienie przewidziane w art.
439 § 1 k.p.k.
Z tych wszystkich względów orzeczono jak na wstępie.
4