Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KO 30/13
POSTANOWIENIE
Dnia 22 maja 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jacek Sobczak (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Jerzy Grubba
SSN Jarosław Matras
w sprawie: M. J. i in. ,
oskarżonych o przestępstwa z art. 279 § 1 k.k. i inne
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w dniu 22 maja 2013 r.,
wniosku Sądu Rejonowego w K.,
o przekazanie sprawy innemu sądowi równorzędnemu,
na podstawie art. 37 k.p.k.
wniosek uwzględnić i przekazać sprawę do merytorycznego
rozpoznania Sądowi Rejonowemu w G.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w K. postanowieniem z dnia 8 kwietnia 2013 r., w sprawie o
sygn. akt XIV K …/12/S, wystąpił do Sądu Najwyższego z inicjatywą przekazania
sprawy dotyczącej oskarżonych […] do innego sądu równorzędnego z uwagi na
dobro wymiaru sprawiedliwości. Wnioskujący Sąd podniósł w szczególności, że
trzej oskarżeni, tj. P. K., R. M. i R. B. od 16 stycznia 2013 r. przebywają w
Zakładzie Karnym w G., jako osoby tymczasowo aresztowane w sprawie o sygn.
akt 3 Ds. …/13, prowadzonej przez Prokuraturę Rejonową w G.. Obecnie środek
zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania został przedłużony wobec
ww. do 14 lipca 2013 r.
2
Prowadzący postępowanie Prokurator, nie wyraża zgody na doprowadzenie
ww. do sądu na rozprawę argumentując swą decyzję ważnymi względami
prowadzonego postępowania oraz brakiem konwoju. Z G. do K. jedzie tygodniowo
jeden konwój, a zatem transport trzech oskarżonych zająłby 3 tygodnie i tyle samo
powrót.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wniosek Sądu Rejonowego w K., o przekazanie sprawy innemu
równorzędnemu sądowi z uwagi na dobro wymiaru sprawiedliwości zasługuje na
uwzględnienie.
Na wstępie zauważyć należy, że sprawa przedmiotowa pierwotnie, zgodnie z
właściwością, wpłynęła do Sądu Rejonowego w Ł., jednakże w oparciu o przepis
art. 36 k.p.k. – na co wskazano we wniosku - została przekazana do Sądu
Rejonowego w K. Obecnie dotyczy ona 9 oskarżonych, którym postawiono zarzuty
z art. 279 § 1 k.k. i inne. Z aktu oskarżenia wynika, że w sprawie zostało
zawnioskowanych do przesłuchania 258 świadków zamieszkujących na terenie
niemalże całej Polski z czego większość to osoby pokrzywdzone przestępczym
działaniem oskarżonych.
Jak dotąd, nie doszło do otwarcia przewodu sądowego.
Bezspornie jak wynika z akt sprawy trzech oskarżonych zostało tymczasowo
aresztowanych i przebywają obecnie w ZK w G. do dyspozycji Prokuratury
Rejonowej w G. w sprawie o sygn. akt 3 Ds. …/13. Jak wynika z akt sprawy, w tym
pisma z dnia 31 stycznia 2013 r. (k. 278, t. II), prokurator prowadzący postępowanie
przeciwko P. K., R. M. i R. B. w sprawie o sygn. akt 3 Ds. …/13, nie wyraził zgody
na doprowadzenie ww. oskarżonych na rozprawę do Sądu Rejonowego w K.
Uzasadniając swą decyzję wskazał na konieczność izolacji ww. od siebie, co przy
uwzględnieniu problemów z konwojem powodowałoby, iż oskarżeni przebywaliby
poza jednostką aresztu przez ponad 1,5 miesiąca, uniemożliwiając tym samym
przeprowadzenie czynności z ich udziałem. W dniach 4 lutego, 11 marca i 8
kwietnia 2013 r. (k. 279, 299, 300, t. II), Przewodnicząca Wydziału XIV Karnego
wnioskującego Sądu Rejonowego nawiązywała kontakt telefoniczny z
nadzorującym postępowanie prokuratorem, który w dalszym ciągu podtrzymywał, iż
zważywszy na prowadzone czynności postępowania przygotowawczego nie jest
3
możliwe wyrażenie zgody na doprowadzenie oskarżonych do Sądu Rejonowego w
K. Jednakże prokurator oświadczył, że będzie możliwe doprowadzenie tych
oskarżonych na rozprawę do Sądu Rejonowego w G., jeśli zostanie ona
przekazana temu Sądowi do merytorycznego rozpoznania.
Na podstawie wskazanych wyżej okoliczności, stwierdzić należy, iż istotnie
procedujący Sąd napotkał na przeszkodę w prowadzeniu postępowania, która nie
jest możliwa do przezwyciężania w inny sposób nie przekazanie sprawy do
prowadzenia przez Sąd Rejonowy w G. Dotychczas podejmowane próby - przez
wnioskujący Sąd - doprowadzenia oskarżonych na termin rozprawy nie przyniosły
oczekiwanego rezultatu. Zauważyć przy tym należy, że akt oskarżenia przeciwko
oskarżonym wpłynął do sądu w dniu 19 lipca 2011 r. (k. 2, t. I) i jak dotąd nie
wszczęto przewodu sądowego.
Rzeczywiście, w orzecznictwie Sądu Najwyższego rysuje się linia, w myśl
której kryterium „dobra wymiaru sprawiedliwości”, uzasadniające korzystanie z
właściwości delegacyjnej na podstawie art. 37 k.p.k. przejawia się także w realnym
zagrożeniu sprawnego i szybkiego przeprowadzenia postępowania sądowego,
realizującego ustawowy postulat rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie.
Należy jednak zauważyć, że ten pogląd w niczym nie modyfikuje jednolitego
stanowiska, wyrażanego w odniesieniu do wszelkich przesłanek przyjmowanych
jako źródło zagrożenia dla wskazanego wyżej dobra, iż przepis art. 37 k.p.k. ma
charakter wyjątkowy, a co za tym idzie, ma on zastosowanie tylko do szczególnych
sytuacji, co do których faktycznie nie sposób zaaprobować stanu, jaki wiąże się z
pozostawieniem sprawy pod osądem właściwego sądu. Chodzi więc o takie
sytuacje, w których, obiektywnie rzecz biorąc, praktycznie w ogóle może nie dojść
do wydania przez właściwy sąd orzeczenia kończącego postępowanie ze względu
na trudności, które nie dają się przezwyciężyć (zob. postanowienie SN z dnia 1
kwietnia 2011 r., sygn. akt III KO 17/11, Lex 784966).
Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w części dyspozytywnej
postanowienia.
4