Sygn. akt II KK 89/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 4 czerwca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Waldemar Płóciennik (przewodniczący,
sprawozdawca)
SSN Andrzej Stępka
SSN Eugeniusz Wildowicz
Protokolant Katarzyna Głodowska
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Krzysztofa Parchimowicza,
w sprawie A. S.
skazanego wyrokiem łącznym
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 4 czerwca 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na niekorzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w Ł.
z dnia 21 grudnia 2012 r.,
uchyla punkty 1 i 2 zaskarżonego wyroku i na podstawie
art. 572 k.p.k. umarza postępowanie w tym zakresie, a
kosztami procesu obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
A. S. został skazany prawomocnymi wyrokami:
2
1/ Sądu Rejonowego w Ł. z dnia 15 grudnia 2005 r. w sprawie VI K
551/04, za przestępstwo z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 279 § 1 k.k., na karę
roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na
okres 4 lat próby, popełnione w dniu 28 maja 2004 r.; wykonanie orzeczonej
kary zarządzono w dniu 14 grudnia 2009 r.;
2/ Sądu Rejonowego w Ł. z dnia 30 marca 2006 r. w sprawie XIX K
525/05 na karę roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat próby, za przestępstwo z art. 13 §
1 k.k. w zw. z art. 279 § 1 k.k. popełnione w dniu 1 czerwca 2005 r.;
wykonanie orzeczonej kary zarządzono w dniu 14 września 2009 r.;
3/ Sądu Rejonowego w Ł. z dnia 28 maja 2008 r. w sprawie o sygn. XIX
K 93/08 na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności za przestępstwo z art. 190
§ 1 k.k., popełnione w dniu 6 września 2007 r.;
4/ Sądu Rejonowego w Ł. z dnia 2 marca 2009 r. w sprawie VI K 19/09
na karę roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności, za przestępstwo z art. 59 ust.
1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k., popełnione w
okresie od maja 2007 do 6 czerwca 2008 r.;
5/ Sądu Rejonowego w Ł. z dnia 10 lutego 2010 r. w sprawie VI K
511/09 na karę 7 miesięcy pozbawienia wolności, za przestępstwo z art. 283
k.k. w zw. z art. 281 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., popełnione w dniu 29 lipca
2009 r.;
6/ Sądu Rejonowego w Ł. z dnia 28 lipca 2010 r. w sprawie VI K 944/10
na karę roku pozbawienia wolności, za przestępstwo z art. 279 § 1 k.k. w zw.
z art. 283 k.k., popełnione w dniu 18 lutego 2010 r.;
7/ łącznym Sądu Rejonowego w Ł. z dnia 25 stycznia 2011 r. w sprawie
o sygn. akt VI K 1829/10, którym wymierzono mu karę łączną 2 lat i 2
miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 20 stawek dziennych grzywny, przy
ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 10 złotych każda, łącząc kary
orzeczone wyrokami opisanymi w punktach 1 i 2;
8/ Sądu Rejonowego w Ł. z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie IV K
254/09 na karę roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej
wykonania na okres 3 lat próby oraz 20 stawek dziennych grzywny przy
3
ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 20 złotych każda, za przestępstwo
z art. 59 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k.,
popełnione w okresie od 1 marca 2008 r. do 30 kwietnia 2008 r.
Sąd Rejonowy w Ł. wyrokiem łącznym z dnia 21 grudnia 2012 r., w
sprawie IV K 877/11:
1. na podstawie art. 85 k.k. w zw. z art. 86 § 1 k.k. w miejsce kar pozbawienia
wolności orzeczonych wyrokami opisanymi w punkcie 3 i 4 wymierzył
skazanemu A. S. karę łączną roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności;
2. wyroki opisane w punkcie 3 i 4 uznał za pochłonięte wskazanym wyrokiem
łącznym w zakresie kar podlegających łączeniu, a w pozostałej części za
podlegające odrębnemu wykonaniu;
3. na podstawie art. 572 k.p.k. umorzył postępowanie w części dotyczącej
połączenia wyroków z punktów 5, 6 i 7;
4. na podstawie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. umorzył postępowanie w części
dotyczącej połączenia wyroków z punktu 1 i 2 (k.32-34).
Wyrok ten nie został zaskarżony przez strony i uprawomocnił się w dniu
29 grudnia 2012 r. (k. 32)
Kasację na niekorzyść skazanego A. S. wniósł Prokurator Generalny,
który zaskarżył wyrok w części dotyczącej rozstrzygnięcia zawartego w pkt 1 i
2 i zarzucił mu rażące i mające istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenie
przepisu prawa materialnego, tj. art. 85 k.k., polegające na połączeniu
jednostkowych kar pozbawienia wolności orzeczonych wobec A. S. wyrokami
Sądu Rejonowego: z dnia 28 maja 2008 r., sygn. XIX K 93/08 oraz z dnia 2
marca 2009 r., sygn. VI K 19/09 i orzeczeniu kary łącznej, mimo braku
przesłanek określonych w tym przepisie, bowiem w sprawie o sygn. VI K
19/09 skazany popełnił przypisane mu przestępstwo ciągłe z art. 59 ust. 1
ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179,
poz. 1485 ze zm.) w zw. z art. 12 k.k. w okresie od maja 2007 r. do dnia 6
czerwca 2008 r., a zatem już po wydaniu wyroku w sprawie XIX K 93/08. W
konsekwencji tak sformułowanego zarzutu skarżący wniósł o uchylenie
zaskarżonego wyroku łącznego w części dotyczącej pkt 1 i 2 i umorzenie w
tym zakresie postępowania na podstawie art. 572 k.p.k.
4
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Prokuratora Generalnego jest zasadna, bowiem wyrok łączny
Sądu Rejonowego w sprawie IV K 877/12 zapadł z rażącym naruszeniem
prawa materialnego.
Zgodnie z treścią art. 85 k.k. Sąd orzeka karę łączną wówczas, gdy
sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok,
chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i
wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające
połączeniu. Warunkiem wymierzenia kary łącznej jest więc to, aby
przestępstwa ustalone różnymi prawomocnymi wyrokami popełnione zostały
przez sprawcę zanim zapadł pierwszy, chociażby nieprawomocny, co do
któregokolwiek z tych przestępstw, wyrok i wymierzono za nie kary tego
samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu. Łączeniu w takim układzie
procesowym mogą więc podlegać tylko kary wymierzone za przestępstwa,
które nie są przedzielone żadnym skazującym, chociażby nieprawomocnym
wyrokiem, jeśli chodzi o czas ich popełnienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z
dnia 12 maja 2009 r., sygn. V KK 65/09, R-OSNKW 2009, poz. 1103 CD).
W rozważanej sprawie Sąd Rejonowy, w pkt 1 części dyspozytywnej
zaskarżonego wyroku łącznego, połączył karę 8 miesięcy pozbawienia
wolności orzeczoną wobec A. S. roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności
orzeczoną wobec niego wyrokiem z dnia 2 marca 2009 r., sygn. VI K 19/09, za
przestępstwo ciągłe z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o
przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz. 1485 ze zm.) w zw. z art. 12
k.k., popełnione w okresie od maja 2007 r. do dnia 6 czerwca 2008 r. Mając
na uwadze daty wyroków wydanych w sprawach XIX K 93/08 i VI K 19/09 oraz
daty przestępstw przypisanych A. S. tymi wyrokami, nie ulega wątpliwości, że
wyrok Sądu Rejonowego w sprawie XIX K 93/08 został wydany przed
popełnieniem przez skazanego przestępstwa ciągłego z art. 59 ust. 1
powołanej ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k., objętego
wyrokiem tego sądu w sprawie VI K 19/09.
Łącząc więc jednostkowe kary pozbawienia wolności orzeczone wobec
A. S., Sąd ten dopuścił się rażącego naruszenia przepisu art. 85 k.k.
5
Uchybienie to miało istotny wpływ na treść orzeczenia, bowiem w jego
następstwie doszło do połączenia jednostkowych kar pozbawienia wolności
nie polegających łączeniu, lecz kwalifikujących się do odrębnego wykonania.
Kierując się powyższym należało zgodnie z art. 537 § 2 k.p.k. uchylić
rozstrzygnięcia zawarte w pkt 1 i 2 zaskarżonego wyroku i na podstawie art.
572 k.p.k. umorzyć postępowanie w tym zakresie, ponieważ ze wskazanych
wyżej powodów brak jest materialnoprawnych podstaw do wydania wyroku
łącznego.