Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KZ 37/13
POSTANOWIENIE
Dnia 17 lipca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Piotr Hofmański
na posiedzeniu
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 17 lipca 2013 r.
w sprawie P. N.,
w przedmiocie zażalenia na zarządzenie Sędziego II Wydziału Karnego Sądu
Apelacyjnego w […] z dnia 10 maja 2013 r., o odmowie przyjęcia wniosku o
wznowienie postępowania
p o s t a n o w i ł
uchylić zaskarżone zarządzenie i sprawę przekazać Prezesowi
Sądu Apelacyjnego w celu odjęcia dalszych czynności w związku
z wnioskiem skazanego.
UZASADNIENIE
Zarządzeniem z dnia 23 kwietnia 2013 r. Sędzia Wydziału II Karnego Sądu
Apelacyjnego odmówił przyjęcia wniosku o wznowienie postępowania
sporządzonego osobiście przez skazanego P. N., połączonego z wnioskiem o
wyznaczenie obrońcy z urzędu do sporządzenia wniosku o wznowienie,
uzasadniając to brakiem wskazania we wniosku okoliczności, które mogłyby
stanowić podstawę wznowienia postępowania.
Zarządzenie to zaskarżył skazany osobiście, wskazując że odmowa
przyjęcia wniosku bez uprzedniego wyznaczenia obrońcy z urzędu uniemożliwia
mu sprecyzowanie podstaw wznowienia. Skarżący wskazał, że precyzyjne
2
wskazanie okoliczności uzasadniających wznowienie postępowania jest utrudnione
w warunkach pozbawienia wolności, a zaskarżone zarządzenie narusza prawo
skazanego do skorzystania z nadzwyczajnego środka zaskarżenia, jakim jest
wznowienie postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zażalenie skazanego jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.
Wydając zarządzenie o odmowie przyjęcia wniosku o wznowienie
postępowania, sędzia Sądu Apelacyjnego wykroczył poza ramy kognicji
obejmującej w tym wypadku badanie formalnych warunków dopuszczalności
wniosku. W istocie bowiem wniosek ten rozpoznał, choć jako postawę odmowy jego
przyjęcia wskazał w uzasadnieniu zaskarżonego zarządzenia niesprecyzowanie
okoliczności, które mogą w świetle obowiązującego prawa stanowić podstawę
wznowienia postępowanie.
Dostrzegając sygnalizowany w uzasadnieniu zaskarżonego zarządzenia
brak jednolitości zapatrywań na tę kwestię, Sąd Najwyższy wyraża jednak pogląd,
że brak sprecyzowania takich podstaw podlega ocenie w toku badania
merytorycznej zasadności wniosku o wznowienie postępowania, a nie w toku
formalnej jego kontroli. Wadliwe założenie, które legło u podstaw zaskarżonego
zarządzenia spowodowało, że towarzyszący wnioskowi o wznowienie
postępowania wniosek o wyznaczenie obrońcy z urzędu w ogóle nie został
rozpoznany. W ten sposób w istocie, jak słusznie zauważa autor zażalenia,
naruszono prawo skazanego do skorzystania z drogi prawnej, którą otwierają
przepisy rozdziału 56 Kodeksu postępowania karnego.
Prawidłowo procedując w przedmiotowej sprawie należało w pierwszej
kolejności zbadać czy wniosek o wznowienie postępowania jest prawnie
dopuszczalny i tylko w razie stwierdzenia jego niedopuszczalności zrezygnować z
rozważania ewentualnych racji przemawiających za wyznaczeniem obrońcy z
urzędu. Takie postępowanie właściwe byłoby jednak jedynie wówczas, gdyby
wniosek nie mógłby być merytorycznie rozpoznany, np. z tego powodu, że nie
dotyczy postępowania zakończonego orzeczeniem sądu albo dlatego, że wniosła
go osoba nieuprawniona. Inaczej należy postąpić jednak wówczas, gdy „wada”
wniosku sporządzonego osobiście przez skazanego polega na niesprecyzowaniu
3
podstaw wznowienia. Byłoby wszak niemożliwym do zaakceptowania paradoksem
uznanie, że jeśli skazany ograniczyłby się jedynie do złożenia wniosku o
wyznaczenie mu obrońcy z urzędu w celu sporządzenia wniosku o wznowienie
postępowaniu, wniosek ten podlegałby rozpoznaniu przez pryzmat kryteriów
określonych w art. 78 § 1 k.p.k., a jednocześnie nie podlegałby rozpoznaniu
wówczas, gdy oprócz wniosku o wyznaczenie obrońcy z urzędu skazany podjął
także – choćby nieudolną – próbę sformułowania podstaw wznowienia.
Mając to na uwadze, po stwierdzeniu, że w przedmiotowej sprawie
dopuszczalne jest wniesienie wniosku o wznowienie postępowania, należało
zbadać, czy zachodzą okoliczności przemawiające za wyznaczeniem skazanemu
obrońcy z urzędu a w razie ich stwierdzenia, wyznaczyć takiego obrońcę. Dopiero
ewentualny wniosek o wznowienie postepowania odpowiadający wymaganiom
formalnym będzie podlegał ocenie sądu pod kątem istnienia bądź nieistnienia
podstaw wznowienia postępowania. Nie ulega przecież wątpliwości, że w
przedmiocie wznowienia postępowania orzeka w świetle art. 544 k.p.k. sąd, a nie
prezes sądu lub organ działający z jego upoważnienia.
Wobec powyższego, orzeczono jak na wstępie.