Sygn. akt V CNP 75/12
POSTANOWIENIE
Dnia 23 lipca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
w sprawie ze skargi I. B.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Rejonowego w O.
z dnia 6 lipca 2010 r., w sprawie z powództwa I. B., A. S. i G. B.
przeciwko W. B. i K. B.
o zachowek,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 23 lipca 2013 r.,
odrzuca skargę.
Uzasadnienie
2
W związku ze skargą powódki I. B. o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w O. z dnia 6 lipca 2010 r. należy
zważyć, co następuje.
Przepis art. 4245
§ 1 k.p.c. określa wymagania konstrukcyjne skargi
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Skarga
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia powinna
zawierać: oznaczenie wyroku, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest
on zaskarżony w całości lub w części, przytoczenie jej podstaw oraz ich
uzasadnienie, wskazanie przepisu prawa, z którym zaskarżony wyrok jest
niezgodny, uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez
wydanie wyroku, którego skarga dotyczy oraz wykazanie, że wzruszenie
zaskarżonego wyroku w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest
możliwe, a ponadto – gdy skargę wniesiono stosując art. 4241
§ 2 k.p.c. – że
występuje wyjątkowy wypadek uzasadniający wniesienie skargi, wniosek
o stwierdzenie niezgodności wyroku z prawem. Przyczyną odrzucenia, poza
niespełnieniem wymagań konstrukcyjnych skargi, jest przewidziana w art. 4248
§ 2
k.p.c. sytuacja, w której wywód mający wykazać, że zaistniał wyjątkowy wypadek
w ocenie sądu okazuje się nietrafny.
Zgodnie z art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c. gdy skargę wniesiono, stosując art. 4241
§ 2 k.p.c., skarżącego obciąża obowiązek przedstawienia analizy faktycznej oraz
prawnej sytuacji mającej uzasadnić zaistnienie tego wypadku. Oznacza to
powinność wykazania nie tylko przyczyny niezgodności z prawem danego wyroku,
lecz także powodów nieskorzystania przez stronę z możliwości zaskarżenia tego
orzeczenia. Skarżący musi „wykazać”, a więc nie „wskazać”, „przytoczyć” czy
„uwiarygodnić”, zaistnienie wyjątkowego wypadku poprzez ujawnienie, a także
przedstawienie tej okoliczności w sposób wyczerpujący oraz niebudzący
wątpliwości. Skarżąca wyjątkowy przypadek mający uzasadniać zastosowanie art.
4241
§ 2 k.p.c. odniosła do sytuacji, w której otrzymała odpis wyroku wraz
z uzasadnieniem po powrocie ze szpitala. Wskazała, że po powrocie ze szpitala
musiała zaaklimatyzować się do codzienności, a początkowo nie miała też
3
świadomości błędu popełnionego przez sąd. Zaznaczyła, że jej wniosek
o przywrócenie terminu do wniesienia apelacji wraz z apelacją został odrzucony.
Odrzucone zostało także zażalenie na postanowienie o odrzuceniu wniosku
o przywrócenie terminu do wniesienia apelacji oraz apelacji. Okoliczności te nie
uzasadniają jednak twierdzenia o wyjątkowości wypadku, o jakim mowa w art. 4241
§ 2 k.p.c. Wypadku takiego nie można utożsamiać z rekonwalescencją skarżącej
po powrocie ze szpitala. Strona musi bowiem wykazać, że nieskorzystanie przez
nią z przysługującego środka prawnego nastąpiło z wyjątkowych powodów
mających charakter siły wyższej, takich jak ciężka choroba, katastrofa, klęska
żywiołowa czy wyjątkowe okoliczności leżące po stronie osób trzecich, które
obiektywnie rzecz biorąc, uniemożliwiły wniesienie środka zaskarżenia
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2006 r., I CNP 4/06, OSNC
2006 nr 6 poz. 113). Okoliczności takie nie zostały wykazane. Trzeba też zwrócić
uwagę, że skarżąca nie wyczerpała trybu postępowania odwoławczego dlatego,
że jej zażalenie na postanowienie o odrzuceniu apelacji zostało odrzucone wobec
niewniesienia stosownej opłaty sądowej. Skarżąca nie wnosiła o zwolnienie od tej
opłaty, nie złożyła też zażalenia na postanowienie o odrzuceniu apelacji. Nie można
w tej sytuacji mówić o wyjątkowości wypadku, uzasadniającego wniesienie skargi
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku wydanego przez
Sąd pierwszej instancji.
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na podstawie
art. 4248
§ 2 k.p.c.
es