II KK 213/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:24-08-2013
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II KK 213/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 22 sierpnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Michał Laskowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Kazimierz Klugiewicz
SSN Andrzej Stępka
Protokolant Ewa Oziębła
w sprawie A. W.
skazanego z art. 209 § 1 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 22 sierpnia 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść
od wyroku Sądu Rejonowego w P.
z dnia 25 kwietnia 2012 r.,
1. uchyla punkt II zaskarżonego wyroku,
2. kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego obciąża
Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w P., wyrokiem nakazowym z dnia 25 kwietnia 2012 r., uznał
A. W. za winnego przestępstwa z art. 209 § 1 k.k. i skazał go na karę grzywny w
wymiarze 100 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na
2
kwotę 20 złotych. W punkcie II części dyspozytywnej wyroku, sąd na podstawie art.
36 § 2 k.k. w zw. z art. 72 § 1 pkt 3 k.k. zobowiązał oskarżonego do wykonania
ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie małoletniego syna A. A. W.
Wobec braku sprzeciwu stron wyrok nakazowy uprawomocnił się z dniem 2
czerwca 2012 r.
Kasację od tego wyroku wniósł Prokurator Generalny. Zaskarżył wyrok w
części dotyczącej rozstrzygnięcia w punkcie II o zobowiązaniu oskarżonego do
wykonania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie małoletniego syna
A. A. W. Kasacja ta wniesiona została na korzyść skazanego. Prokurator Generalny
zarzucił wyrokowi nakazowemu Sądu Rejonowego w P. rażące i mające istotny
wpływ na treść orzeczenia naruszenie przepisów prawa karnego materialnego, to
jest art. 36 § 2 k.k. w zw. z art. 72 § 1 pkt 3 k.k. poprzez zobowiązanie A. W. w
punkcie II rozstrzygnięcia, na podstawie przywołanych przepisów, do wykonania
ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie małoletniego syna mimo, iż
wobec wymienionego orzeczono jedynie karę grzywny o charakterze
bezwzględnym, nie zaś karę ograniczenia wolności bądź grzywny z warunkowym
zawieszeniem, której wymierzenie skutkowałoby możliwością orzeczenia wobec
skazanego obowiązków wymienionych w art. 72 k.k.
Prokurator Generalny wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Prokuratora Generalnego jest oczywiście zasadna, co w związku z
treścią art. 535 § 5 k.p.k. pozwala na jej uwzględnienie w całości na posiedzeniu.
Przepis art. 209 § 1 k.k. stanowi, że za przestępstwo uporczywego uchylania się od
alimentacji wymierzyć można karę grzywny, ograniczenia wolności albo
pozbawienia wolności do lat 2. Z kolei przepis art. 500 § 1 k.p.k. przewiduje
możliwość wydania wyroku nakazowego w sprawach o przestępstwa podlegające
rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym, gdy sąd na podstawie zebranego w
postępowaniu przygotowawczym materiału uzna, że wystarczające jest orzeczenie
kary ograniczenia wolności lub grzywny. Sąd Rejonowy uznał, że karą współmierną
w odniesieniu do przypisanego A.W. czynu jest kara grzywny w wymiarze 100
stawek dziennych, przy czym ustalił wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20
złotych. Dokonując takiego wyboru rodzaju kary, Sąd nie miał możliwości orzec
3
wobec skazanego obowiązku z art. 72 k.k., takie obowiązki bowiem orzec można
jedynie w razie wymierzenia kary ograniczenia wolności – art. 36 § 2 k.k. albo
wtedy, gdy orzeczono o warunkowym zawieszeniu wykonania kary. Obowiązki z
art. 72 k.k. mają bowiem przede wszystkim charakter probacyjny, związane są z
poddaniem sprawcy próbie.
W sprawie A. W. orzeczona została grzywna o charakterze bezwzględnym, a
więc brak było ustawowych możliwości orzeczenia obowiązku z art. 72 § 1 pkt 3
k.k., możliwości takiej nie stwarzał zwłaszcza powołany w zaskarżonym wyroku
przepis art. 36 § 2 k.k. Doszło zatem do bezpodstawnego nałożenia na A. W.
obowiązku z art. 72 § 1 pkt 3 k.k. Uchybienie to ma charakter rażący, chociaż miało
jedynie charakter potwierdzający rzeczywisty obowiązek skazanego i nie rodziło dla
niego żadnych dodatkowych konsekwencji. Wobec wniesienia kasacji przez
Prokuratora Generalnego i potwierdzenia istnienia opisanego w niej uchybienia,
konieczne stało się jednak uchylenie punktu II wyroku nakazowego Sądu
Rejonowego w P. Orzeczenie Sądu Najwyższego ogranicza się przy tym do
wyeliminowania wadliwego rozstrzygnięcia, brak podstaw w tym przypadku do
wydawania dodatkowo orzeczenia następczego.
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 22 sierpnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Michał Laskowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Kazimierz Klugiewicz
SSN Andrzej Stępka
Protokolant Ewa Oziębła
w sprawie A. W.
skazanego z art. 209 § 1 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 22 sierpnia 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść
od wyroku Sądu Rejonowego w P.
z dnia 25 kwietnia 2012 r.,
1. uchyla punkt II zaskarżonego wyroku,
2. kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego obciąża
Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w P., wyrokiem nakazowym z dnia 25 kwietnia 2012 r., uznał
A. W. za winnego przestępstwa z art. 209 § 1 k.k. i skazał go na karę grzywny w
wymiarze 100 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na
2
kwotę 20 złotych. W punkcie II części dyspozytywnej wyroku, sąd na podstawie art.
36 § 2 k.k. w zw. z art. 72 § 1 pkt 3 k.k. zobowiązał oskarżonego do wykonania
ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie małoletniego syna A. A. W.
Wobec braku sprzeciwu stron wyrok nakazowy uprawomocnił się z dniem 2
czerwca 2012 r.
Kasację od tego wyroku wniósł Prokurator Generalny. Zaskarżył wyrok w
części dotyczącej rozstrzygnięcia w punkcie II o zobowiązaniu oskarżonego do
wykonania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie małoletniego syna
A. A. W. Kasacja ta wniesiona została na korzyść skazanego. Prokurator Generalny
zarzucił wyrokowi nakazowemu Sądu Rejonowego w P. rażące i mające istotny
wpływ na treść orzeczenia naruszenie przepisów prawa karnego materialnego, to
jest art. 36 § 2 k.k. w zw. z art. 72 § 1 pkt 3 k.k. poprzez zobowiązanie A. W. w
punkcie II rozstrzygnięcia, na podstawie przywołanych przepisów, do wykonania
ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie małoletniego syna mimo, iż
wobec wymienionego orzeczono jedynie karę grzywny o charakterze
bezwzględnym, nie zaś karę ograniczenia wolności bądź grzywny z warunkowym
zawieszeniem, której wymierzenie skutkowałoby możliwością orzeczenia wobec
skazanego obowiązków wymienionych w art. 72 k.k.
Prokurator Generalny wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Prokuratora Generalnego jest oczywiście zasadna, co w związku z
treścią art. 535 § 5 k.p.k. pozwala na jej uwzględnienie w całości na posiedzeniu.
Przepis art. 209 § 1 k.k. stanowi, że za przestępstwo uporczywego uchylania się od
alimentacji wymierzyć można karę grzywny, ograniczenia wolności albo
pozbawienia wolności do lat 2. Z kolei przepis art. 500 § 1 k.p.k. przewiduje
możliwość wydania wyroku nakazowego w sprawach o przestępstwa podlegające
rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym, gdy sąd na podstawie zebranego w
postępowaniu przygotowawczym materiału uzna, że wystarczające jest orzeczenie
kary ograniczenia wolności lub grzywny. Sąd Rejonowy uznał, że karą współmierną
w odniesieniu do przypisanego A.W. czynu jest kara grzywny w wymiarze 100
stawek dziennych, przy czym ustalił wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20
złotych. Dokonując takiego wyboru rodzaju kary, Sąd nie miał możliwości orzec
3
wobec skazanego obowiązku z art. 72 k.k., takie obowiązki bowiem orzec można
jedynie w razie wymierzenia kary ograniczenia wolności – art. 36 § 2 k.k. albo
wtedy, gdy orzeczono o warunkowym zawieszeniu wykonania kary. Obowiązki z
art. 72 k.k. mają bowiem przede wszystkim charakter probacyjny, związane są z
poddaniem sprawcy próbie.
W sprawie A. W. orzeczona została grzywna o charakterze bezwzględnym, a
więc brak było ustawowych możliwości orzeczenia obowiązku z art. 72 § 1 pkt 3
k.k., możliwości takiej nie stwarzał zwłaszcza powołany w zaskarżonym wyroku
przepis art. 36 § 2 k.k. Doszło zatem do bezpodstawnego nałożenia na A. W.
obowiązku z art. 72 § 1 pkt 3 k.k. Uchybienie to ma charakter rażący, chociaż miało
jedynie charakter potwierdzający rzeczywisty obowiązek skazanego i nie rodziło dla
niego żadnych dodatkowych konsekwencji. Wobec wniesienia kasacji przez
Prokuratora Generalnego i potwierdzenia istnienia opisanego w niej uchybienia,
konieczne stało się jednak uchylenie punktu II wyroku nakazowego Sądu
Rejonowego w P. Orzeczenie Sądu Najwyższego ogranicza się przy tym do
wyeliminowania wadliwego rozstrzygnięcia, brak podstaw w tym przypadku do
wydawania dodatkowo orzeczenia następczego.