Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 42/13
POSTANOWIENIE
Dnia 26 września 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Barbara Myszka (przewodniczący)
SSN Maria Szulc (sprawozdawca)
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie ze skargi F. Ł.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem
Sądu Okręgowego w P.
z dnia 25 października 2011 r.,
wydanym w sprawie z wniosku F. Ł.
przy uczestnictwie Z. A.,
o stwierdzenie nabycia spadku,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 26 września 2013 r.,
zażalenia wnioskodawcy (skarżącego)
na postanowienie Sądu Okręgowego w P.
z dnia 9 listopada 2012 r.,
oddala zażalenie.
UZASADNIENIE
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w P. odrzucił na podstawie art.
410 § 1 k.p.c. skargę F. Ł. o wznowienie postępowania. Wskazał, że wobec
2
rozpoczęcia biegu terminu w dniu 25 października 2011 r. i złożenia skargi w dniu
25 lipca 2012 r., została ona wniesiona po upływie trzymiesięcznego terminu
określonego w art. 407 § 1 k.p.c., liczonego od daty dowiedzenia się przez stronę o
postanowieniu. Nie zachodzi także w rzeczywistości wskazana podstawa
wznowienia – nieważność z powodu pozbawienia możności działania wskutek
naruszenia przepisów prawa (art. 401 pkt 2 k.p.c.). Skarżący był bowiem w toku
całego postępowania przed Sądem drugiej instancji, w tym na rozprawie w dniu 25
października 2011 r. poprzedzającej wydanie postanowienia, reprezentowany przez
pełnomocnika, który był prawidłowo powiadomiony o jej terminie i był na niej
obecny, a zatem nie było konieczności odrębnego powiadamiania strony.
W zażaleniu skarżący zarzucił sprzeczność istotnych ustaleń z treścią
zebranego w sprawie materiału dowodowego i przyjęcie, iż termin do wniesienia
skargi o wznowienie postępowania rozpoczął bieg w dniu 25 października 2011 r.,
podczas gdy termin ten rozpoczął bieg dopiero w połowie maja 2012 r.,
a w konsekwencji uznanie, że skarga o wznowienie została złożona po terminie.
Wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia w całości przez wydanie
postanowienia o wznowieniu postępowania, ewentualnie o jego uchylenie
i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sąd Okręgowy odrzucił przedmiotową skargę z dwóch przyczyn – wniesienia
jej po terminie oraz nie oparcia na ustawowej podstawie. W toku badania
dopuszczalności skargi o wznowienie postępowania sąd jest zobowiązany ocenić
jako pierwszą przesłankę istnienie ustawowej podstawy wznowienia i dopiero
pozytywne przesądzenie w tym zakresie pozwala na rozważenie, czy został
zachowany termin określony w art. 407 k.p.c. Skarżący kwestionuje rozstrzygnięcie
jedynie co do ustalenia, że skarga została wniesiona po ustawowym terminie,
natomiast nie podważa stanowiska Sądu odnośnie do przyjęcia niedopuszczalności
skargi z powodu nie oparcia jej na ustawowej podstawie. Już tylko z tej przyczyny
zażalenie podlega oddaleniu.
Nie można także podzielić stanowiska skarżącego w zakresie wykładni art.
407 § 1 k.p.c. W postanowieniu z dnia 15 listopada 2001 r., III CZ 99/01 (niepubl.)
3
Sąd Najwyższy istotnie wyraził pogląd, że termin przewidziany w tym przepisie
należy liczyć dopiero od dnia, w którym strona, a nie pełnomocnik, dowiedziała się
o wyroku, lecz również zapadły orzeczenia, w których zajął stanowisko odmienne.
Pogląd przeciwny - obecnie dominujący - podkreśla, że wprawdzie art. 407 § 1
k.p.c. nakazuje liczenie terminu od dnia, w którym o wyroku (postanowieniu)
dowiedziała się strona, ale chodzi o stronę w znaczeniu procesowym, a nie osobę
fizyczną będącą stroną. Czynności dokonane przez pełnomocnika, albo przez sąd
wobec pełnomocnika, są czynnościami dokonanymi wobec strony (art. 86 i 91
k.p.c.). Oznacza to, że zawiadomienie pełnomocnika o terminie rozprawy,
o terminie ogłoszenia orzeczenia albo doręczenie jego odpisu z uzasadnieniem
wywiera skutek procesowy wobec strony (postanowienia z dnia 12 kwietnia 2000 r.,
IV CKN 2/000, OSNC 2000, nr 10, poz. 192 i z dnia 6 stycznia 2006 r., III PZ 12/05,
OSNP 2006, nr 23 - 24, poz. 362). W konsekwencji, jeżeli podstawą skargi
o wznowienie postępowania jest pozbawienie strony możności działania, termin
określony w art. 407 § 1 k.p.c. rozpoczyna bieg od dnia, w którym o wyroku
(postanowieniu) dowiedziała się strona osobiście lub jej pełnomocnik procesowy.
Skoro zatem pełnomocnik skarżącego był obecny na terminie rozprawy
poprzedzającej wydanie postanowienia oraz był powiadomiony o terminie jego
ogłoszenia, a następnie złożył wniosek o doręczenie odpisu postanowienia
z uzasadnieniem i odpis ten otrzymał, to brak podstaw do przyjęcia, iż skarżący nie
wiedział o postanowieniu. Prawidłowe jest zatem stanowisko Sądu Okręgowego,
że skarga podlega odrzuceniu również jako złożona z przekroczeniem terminu
ustawowego określonego w art. 407 § 1 k.p.c.
Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
jw

II CZ 42/13

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia