Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CNP 13/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 30 października 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący)
SSN Anna Kozłowska
SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 30 października 2013 r.
skargi Spółdzielni Mieszkaniowej Lokatorsko - Własnościowej
"S." w S.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego w Ł.
z dnia 21 marca 2011 r., sygn. akt […]
wydanego w sprawie z powództwa D. M. i M. M.
przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej Lokatorsko - Własnościowej
"S." w S.
o zapłatę,
oddala skargę.
2
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w Ł. wyrokiem z dnia 21 marca 2011 r. oddalił apelację
strony pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej Lokatorsko-Własnościowej „S.” w S. od
wyroku Sądu Rejonowego w S. z dnia 17 grudnia 2011 r., którym zasądzono od
niej na rzecz powodów M. M. i D. M. kwoty po 2915 zł z odsetkami ustawowymi od
dnia 1 sierpnia 2009 r. Podzielił on ustalenia i ocenę prawną Sądu pierwszej
instancji wskazujące, że uchwała zarządu pozwanej spółdzielni z dnia 22 września
2003 r. nr 75/IX/2003 r., w zakresie w jakim ustalała obowiązek zapłaty kwot z
tytułu zadłużenia dotyczącego lokalu mieszkalnego powodów w związku z
przekształceniem spółdzielczego prawa do lokalu w prawo własności, była
nieważna i w konsekwencji brak było podstaw do świadczenia przez powodów z
tego tytułu kwoty 5830 zł na rzecz strony pozwanej.
W skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego w Ł. z dnia 21 marca 2011 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa
Lokatorsko-Własnościowa „S.” w S., zaskarżając go w całości, zarzuciła
naruszenie art. 43 ust. 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach
mieszkaniowych (dalej u.s.m.), art. 58 § 1 i § 3 k.c. oraz art. 411 pkt 1 k.c.
Wskazała, że zaskarżony wyrok jest niezgodny z art. 43 ust. 5 u.s.m. oraz art. 411
pkt 1 k.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
podobnie jak skarga kasacyjna, podlega rozpoznaniu wyłącznie w granicach jej
podstaw (art. 39813
§ 1 i art. 42410
). Zarzuty zawarte w rozpoznawanej skardze nie
podważają przyjętej przez Sąd Okręgowy oceny, że uchwała zarządu pozwanej
spółdzielni z dnia 22 września 2003 r., w zakresie wskazanym w zaskarżonym
wyroku, była sprzeczna z ustawą. Zarzucając naruszenie art. 43 ust. 5 u.s.m.
skarżący podniósł, że na skutek upływu przewidzianego w nim 30 dniowego
terminu zawitego do zaskarżenia uchwały i niezaskarżenia jej w tym terminie,
uchwała ta wywiera określone w niej skutki, co wiązało także Sąd orzekający
w sprawie. Zdaniem skarżącego Sąd Okręgowy bezzasadnie uznał także, że
uchwała zarządu z dnia 22 września 2003 r. była dotknięta bezwzględną
nieważnością, którą Sąd mógł stwierdzić w dowolnym czasie. Te podstawy skargi
3
miały decydujące znaczenie dla oceny jej zasadności, gdyż uwzględnienie zarzutu
dotyczącego nieprawidłowego zastosowania art. 411 pkt 1 k.c. była uzależnione od
stwierdzenia, że Sąd Okręgowy niezasadnie przyjął istnienie podstaw do uznania
nieważności uchwały zarządu pozwanej spółdzielni.
Wymaga jednocześnie podkreślenia, że w judykaturze utrwalone jest
stanowisko, że orzeczeniem niezgodnym z prawem w rozumieniu art. 4241
k.p.c.
jest tylko takie orzeczenie, które jest niewątpliwie sprzeczne z zasadniczymi i nie
podlegającymi różnej wykładni przepisami, ogólnie przyjętymi standardami
rozstrzygnięć albo takie orzeczenie, które zostało wydane w wyniku rażąco błędnej
wykładni prawa lub jego niewłaściwego zastosowania. Naruszenie prawa musi
mieć zatem charakter kwalifikowany i być oczywiste. Te kryteria oceny
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia nie mogą być odniesione do
zaskarżonego wyroku Sądu Okręgowego w R.
Skutki uchwał podejmowanych przez organy spółdzielni mieszkaniowych
z punktu widzenia ich zgodności z prawem - uwzględniając ich charakter- powinny
być oceniane w podobny sposób jak skutki niezgodnych z prawem czynności
prawnych. Odwołanie się zatem przez Sąd Okręgowy do treści art. 58 k.c., który
przewiduje nieważność czynności prawnych zdziałanych wbrew przepisom ustawy
nie może być uznane za przejaw ewidentnie wadliwego zastosowania tego
przepisu mimo istnienia regulacji zawartej w art. 43 ust. 5 u.s.m., wskazywanej
przez skarżącego jako podstawa dla stanowiska o braku bezwzględnej
nieważności uchwały zarządu sprzecznej z ustawą. Przepis ten istotnie stanowi, że
osoby wymienione w art. 43 ust. 1 u.s.m. mogą zaskarżyć uchwalę do sądu
z powodu jej niezgodności z prawem lub jeśli uchwała ta narusza ich interes
prawny lub uprawnienia. Sformułowanie o zaskarżeniu uchwały z powodu jej
niezgodności z prawem wskazuje, w zgodzie z stanowiskiem skarżącego, że
uchwała niezgodna z prawem nie jest bezwzględnie nieważna, skoro podlega
zaskarżeniu. Na gruncie tego przepisu wątpliwe jest jednak należy rozumieć użyte
na jego potrzeby stwierdzenie o zaskarżeniu uchwały. W kolejnym zdaniu tego
przepisu użyto bowiem zwrotu stwierdzającego, że przyczyną stwierdzenia
nieważności uchwały nie może być niepodjęcie przez osoby zainteresowane
wysłanych do nich powiadomień. To zdanie sugeruje z kolei, że obok zaskarżenia
4
uchwały w ścisłym znaczeniu, zawierającym żądanie jej uchylenia np. z powodu
naruszenia interesu skarżącego, dopuszczalne jest także żądanie stwierdzenia
nieważności uchwały. W przypadku żądania stwierdzenia nieważności uchwały
wchodziłyby zaś w grę ogólne zasady regulujące dopuszczalność i tryb ustalenia
nieważności uchwały. Z przyczyn wyżej wskazanych nie można przyjąć, że Sąd
Okręgowy opowiadając się za dopuszczalnością stwierdzenia nieważności
uchwały zarządu spółdzielni z powodu jej niezgodności z prawem dopuścił się
rażąco wadliwej wykładni art. 43 ust. 5 u.s.m. i w konsekwencji sposób ewidentnie
wadliwy zastosował art. 58 § 1 i § 3 k.c.
Z tych względów zaskarżone orzeczenie nie może być uznane za niezgodne
z prawem w rozumieniu art. 4241
§ 1 k.p.c. Zatem skarga była pozbawiona
uzasadnionych podstaw i podlegała oddaleniu na podstawie art. 424 § 2 k.p.c.