Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 305/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 października 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Barbara Skoczkowska (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Kazimierz Klugiewicz
SSN Michał Laskowski
Protokolant Dorota Szczerbiak
po rozpoznaniu w Izbie Karnej, na posiedzeniu w dniu 29 października 2013 r.,
w trybie art. 535 § 5 k.p.k.,
w sprawie R. P.
skazanego z art. 286 § 1 k.k. i innych
kasacji wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich na korzyść skazanego,
od wyroku Sądu Okręgowego w T.
z dnia 18 listopada 2011 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w T.
z dnia 21 marca 2011 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Okręgowemu do ponownego rozpoznania w postępowaniu
odwoławczym.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 21 marca 2011 r., uznał oskarżonego R.P.
za winnego popełnienia czynów, zarzuconych mu w punktach I, II i IV aktu
2
oskarżenia, stanowiących występki z art. 286 § 1 k.k. i art. 13 § 1 k.k. w zw. z art.
286 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art.64 § 1 k.k. w zw. z
art. 91 § 1 k.k. i za przypisane przestępstwa, na mocy art. 286 § 1 k.k. w zw. z art.
11 § 3 k.k. i art. 14 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k., wymierzył mu karę 3 lat
pozbawienia wolności. Nadto, uznał tego oskarżonego za winnego popełnienia
czynu zarzucanego w punkcie III aktu oskarżenia, stanowiącego występek z art.
286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to,
na mocy art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k., wymierzył mu karę roku
pozbawienia wolności. W miejsce kar pozbawienia wolności orzeczonych wobec R.
P., Sąd wymierzył za zbiegające się przestępstwa karę łączną 3 lat i 6 miesięcy
pozbawienia wolności, zaliczając na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności
okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania oraz zwolnił go od ponoszenia
kosztów sądowych.
Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego.
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 18 listopada 2011 r.:
I. Zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że:
1. wymierzoną oskarżonemu R. P. w ustępie III karę pozbawienia wolności obniżył
do 6 miesięcy;
2. uchylił ustęp IV i na mocy art. 85 k.k. i 86 § 1 k.k. w miejsce kar pozbawienia
wolności, orzeczonych wobec oskarżonego R. P., za zbiegające się przestępstwa,
wymierzył mu karę łączną 3 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności.
II. W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymał w mocy i zwolnił
oskarżonego od ponoszenia opłaty za drugą instancję.
Kasację od prawomocnego wyroku wniósł obrońca oskarżonego.
Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 24 maja 2012 r., oddalił kasację jako
oczywiście bezzasadną.
Obecnie, kasację od wyroku sądu odwoławczego, na korzyść skazanego R.
P., wniósł Rzecznik Praw Obywatelskich, który zaskarżył powyższy wyrok w całości.
Zarzucając:
3
„rażące i mogące mieć istotny wpływ na jego treść naruszenie prawa
karnego procesowego, to jest art. 450 § 3 k.p.k., art. 453 § 2 i 3 k.p.k. oraz art. 6
k.p.k., polegające na braku zawiadomienia oskarżonego o terminie rozprawy
odwoławczej w następstwie błędnego uznania przez sąd, że został on prawidłowo
powiadomiony na adres domowy, podczas gdy w tym czasie był pozbawiony
wolności, co skutkowało przeprowadzeniem rozprawy apelacyjnej bez jego udziału,
jedynie w obecności jego obrońcy, co naruszyło prawo oskarżonego do obrony”,
wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi
Okręgowemu do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.
Zarzut podniesiony w kasacji obrońcy nie był tożsamy z zarzutem niniejszej kasacji.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja Rzecznika Praw Obywatelskich jest zasadna w stopniu oczywistym,
co uprawniało do jej uwzględnienia na posiedzeniu na podstawie art. 535 § 5 k.p.k.
Rację ma skarżący, że oskarżony R.P. nie został prawidłowo powiadomiony o
terminie rozprawy odwoławczej, a więc wskazane orzeczenie Sądu Okręgowego w
T. wydane zostało z rażącym naruszeniem przepisów prawa procesowego,
wymienionych w zarzucie kasacji.
Z akt sprawy wynika, że Sąd Okręgowy wyznaczając rozprawę apelacyjną,
zawiadomienia o jej terminie skierował na adres domowy oskarżonego.
Wyznaczona na termin 29 września 2011 r. rozprawa została na wniosek obrońcy
odroczona, kolejne zawiadomienie o nowym terminie rozprawy w dniu 18 listopada
2011 r. również zostało wysłane oskarżonemu na jego adres domowy. Oba te
zawiadomienia odebrała matka oskarżonego. To skutkowało, że w dniu 18
listopada 2011 r., na rozprawie Sąd odwoławczy uznał oskarżonego za prawidłowo
zawiadomionego i sprawę rozpoznał jedynie w obecności jego obrońcy.
Tymczasem, oskarżony R. P. od 24 maja 2011 roku przebywał i nadal przebywa w
Zakładzie Karnym w T. (pismo CZSW z 12 sierpnia 2013 r. dołączone do kasacji).
Zauważyć należy, że Sąd Okręgowy nie wykorzystał informacji Komendy
Głównej Policji z dnia 20 lipca 2011 r., znajdującej się w aktach, do ustalenia
aktualnego miejsca pobytu oskarżonego, a tym samym do ustalenia aktualnego
adresu dla doręczeń oskarżonemu korespondencji. Z pisma KGP wynikało, że
4
prowadzone są czynności w ramach śledztwa nadzorowanego przez Prokuraturę
Rejonową, w toku którego zatrzymany został R.P. (k. 2705 tom XIV).
Stwierdzone uchybienie mogło mieć istotny wpływ na treść zaskarżonego
wyroku i dlatego zaszła konieczność jego uchylenia i przekazania sprawy do
ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym (por. wyroki SN: z dnia 2
grudnia 1999 r., V KKN 457/98, LEX nr 39824; z dnia 8 marca 2006 r., II KK 204/05,
OSNKW 2006, nr 5, poz. 49).
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy orzekł jak w części
dyspozytywnej wyroku.