Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 329/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 października 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Barbara Skoczkowska (przewodniczący)
SSN Kazimierz Klugiewicz
SSN Michał Laskowski (sprawozdawca)
Protokolant Dorota Szczerbiak
w sprawie Z. J.
skazanego z art. 286 § 1 k.k. i in.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 29 października 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego (PG IV …/13)
na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w K.
z dnia 27 października 2008 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej orzeczenia o
karze łącznej oraz rozstrzygnięć z tym związanych i w tym
zakresie przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu do ponownego
rozpoznania.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy, wyrokiem z dnia 27 października 2008 r., uwzględnił wniosek
Z. J. złożony w trybie art. 387 § 1 k.p.k. i uznał go za winnego dwóch przestępstw,
2
wymierzając mu, zgodnie z wnioskiem, kary bez przeprowadzania postępowania
dowodowego. Po pierwsze, Z. J. uznany został za winnego przestępstwa z art. 286
§ 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za przestępstwo to wymierzono mu karę 8 miesięcy
pozbawienia wolności. Po drugie, uznano go za winnego przestępstwa z art. 297 §
1 k.k. i art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i za nie
wymierzono mu także karę 8 miesięcy pozbawienia wolności. W punkcie trzecim
wyroku Sąd Rejonowy wymierzył oskarżonemu karę łączną roku i 6 miesięcy
pozbawienia wolności. Wykonanie tej kary warunkowo zawieszono, na podstawie
art. 72 § 2 k.k. zobowiązano oskarżonego do naprawienia szkody, a także oddano
go pod dozór kuratora. Wyrok nie został zaskarżony i uprawomocnił się z dniem 4
listopada 2008 r.
Kasację od tego orzeczenia na korzyść Z. J. wniósł Prokurator Generalny,
zaskarżając wyrok w części dotyczącej rozstrzygnięcia o karze łącznej. Zarzucił w
niej wyrokowi rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie przepisów
prawa karnego procesowego – art. 387 § 1 i 3 k.p.k., polegające na uwzględnieniu
przez sąd sprzecznego z wymogami prawa wniosku Z. J. i wydanie wyroku
zgodnego z wnioskiem w zakresie proponowanego wymiaru kary łącznej, w
konsekwencji czego doszło do rażącego naruszenia przepisu prawa karnego
materialnego – art. 86 § 1 k.k. poprzez wymierzenie oskarżonemu kary łącznej
pozbawienia wolności w wysokości wyższej od maksymalnego wymiaru kary
łącznej przewidzianej w tym przepisie.
Prokurator Generalny wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w K.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Prokuratora Generalnego jest zasadna w stopniu, który pozwala na
jej rozpoznanie i uwzględnienie na posiedzeniu wyznaczonym na podstawie art.
535 § 5 k.p.k. Przepis art. 387 k.p.k. pozwala na wydanie wyroku skazującego w
następstwie uwzględnienia przez sąd złożonego przez oskarżonego wniosku o
wydanie takiego wyroku i wymierzenie mu określonej kary. Możliwość
uwzględnienia wniosku uzależniona jest jednak od spełnienia warunków
wskazanych w art. 387 § 2 k.p.k. (okoliczności popełnienia przestępstwa nie mogą
budzić wątpliwości, a cele postępowania zostaną osiągnięte mimo
3
nieprzeprowadzenia rozprawy w całości) oraz od braku sprzeciwu ze strony
prokuratora i pokrzywdzonego. Mimo braku zastrzeżenia wyrażonego w art. 387
k.p.k. uznać trzeba, że wydany w następstwie uwzględnienia wniosku wyrok
spełniać musi także wymóg zgodności z obowiązującymi przepisami prawa karnego
materialnego. Zadaniem sądu jest zbadanie złożonego wniosku pod kątem jego
zgodności z przepisami. Kontroli tego rodzaju dokonać powinien także prokurator.
W sprawie Z. J., zapewne na skutek omyłki rachunkowej uznano, że sumę
dwóch kar jednostkowych w wymiarze po 8 miesięcy pozbawienia wolności stanowi
kara łączna roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Przepis art. 86 § 1 k.k. stanowi,
że sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za
poszczególne przestępstwa do ich sumy. W przedmiotowej sprawie sąd mógł
zatem wymierzyć karę łączną w granicach od 8 miesięcy pozbawienia wolności do
roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności; pamiętając bowiem, że rok liczy sobie 12
miesięcy, tyle właśnie wynosi suma dwóch kar po 8 miesięcy pozbawienia wolności.
Sąd Rejonowy, wymierzając karę łączną powyżej górnej granicy
wyznaczonej treścią art. 86 § 1 k.k., rażąco naruszył ten przepis. W efekcie kara
łączna wymierzona w wyroku stała się rażąco sprzeczna z przepisami prawa i
niekorzystna dla skazanego. Z tego powodu konieczne stało się uchylenie
zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części, to jest części dotyczącej wymiaru kary
łącznej. Uchylenie wyroku obejmuje także orzeczenia bezpośrednio związane z
wymierzoną karą łączną, to jest rozstrzygnięcia w przedmiocie warunkowego jej
zawieszenia i obowiązków z tym związanych (orzeczenia z punktów 4, 5 i 6 wyroku).
Podczas ponownego rozpoznania sprawy w tym zakresie Sąd Rejonowy
powinien w oparciu o treść art. 387 § 3 k.p.k. uzależnić uwzględnienie wniosku od
dokonania w nim zmiany respektującej treść art. 86 § 1 k.k. W przypadku
przychylenia się do zmodyfikowanego wniosku, Sąd orzec powinien ponownie o
pozostałych jego elementach, uwzględniając konsekwencje wynikające z kierunku
wniesionej kasacji.