Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 49/13
POSTANOWIENIE
Dnia 7 listopada 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący)
SSN Jan Górowski (sprawozdawca)
SSN Bogumiła Ustjanicz
w sprawie ze skargi J. J.
o wznowienie postępowania z powództwa J. J.
przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Prezesów Sądu
Okręgowego w W., Sądu Okręgowego w G., Sądu Rejonowego w G., Sądu
Apelacyjnego w […], Sądu Rejonowego w W., Sądu Apelacyjnego w [...] oraz
Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 7 listopada 2013 r.,
zażalenia skarżącego na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 28 czerwca 2013 r.,
1) oddala zażalenie i przyznaje radcy prawnemu J. P. od
Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego w […] kwotę 1.800 ( jeden
tysiąc osiemset ) złotych podwyższoną o należny podatek od
towarów i usług tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej
powodowi z urzędu w postępowaniu zażaleniowym;
2) zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii
Generalnej Skarbu Państwa kwotę 1.800 ( jeden tysiąc osiemset )
złotych tytułem kosztów postępowania zażaleniowego.
UZASADNIENIE
2
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 28 czerwca 2013 r. oddalił wniosek
skarżącego o przywrócenie terminu do złożenia skargi o wznowienie postępowania
(pkt 1), odrzucił skargę o wznowienie postępowania (pkt 2) oraz zasądził na rzecz
pełnomocnika skarżącego kwotę 4 428 zł tytułem pomocy prawnej udzielonej z
urzędu (pkt 3).
W zażaleniu na to postanowienie skarżący zarzucił naruszenie przepisów
postępowania tj. art. 168 § 1 k.p.c. oraz sprzeczność ustaleń Sądu z treścią
zebranego w sprawie materiału dowodowego i wniósł o uchylenie zaskarżonego
postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Instytucja przywrócenia terminu do dokonania czynności procesowej ma na
celu odwrócenie ujemnych skutków, jakie ustawa wiąże z uchybieniem terminu.
Przesłanką umożliwiającą uwzględnienie wniosku strony o przywrócenie terminu
procesowego jest należycie uprawdopodobniony brak zawinienia w niedotrzymaniu
tego terminu. Zgodnie z art. 168 § 1 k.p.c., jeżeli strona nie dokonała w terminie
czynności procesowej bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie
terminu. We wniosku o przywrócenie terminu należy uprawdopodobnić okoliczności
uzasadniające wniosek (art. 169 § 2 k.p.c.). Strona występująca o przywrócenie
terminu zobowiązana jest zatem uprawdopodobnić twierdzenia uzasadniające
żądanie, co oznacza przytoczenie twierdzeń i wskazanie okoliczności, z których
wynika przekonanie o ich prawdziwości (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 14 grudnia 2011 r., I CZ 142/11, niepubl.). W orzecznictwie jednolicie
podkreśla się że, przy ocenie braku winy w niedotrzymaniu terminu czynności
procesowej, istotny jest obiektywny miernik dochowania staranności jakiej można
wymagać od osoby należycie dbającej o swoje interesy (por. np. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 2 czerwca 2004 r., IV CZ 63/04, niepubl.; postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 2001 r., II CZ 24/01, niepubl.).
Zażalenie powoda zawiera zarzuty wyłącznie dotyczące postanowienia
o oddaleniu jego wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi
o wznowienie postępowania. Z mocy art. 380 k.p.c. w zw. z art. 39821
i art. 3941
§ 3
3
k.p.c., Sąd Najwyższy w postępowaniu zażaleniowym na wniosek strony
rozpoznaje również te postanowienia sądu drugiej instancji, które nie podlegają
zaskarżeniu w drodze zażalenia, a które miały wpływ na rozstrzygnięcie sprawy.
Skoro postanowienie w przedmiocie przywrócenia terminu do dokonania czynności
procesowej nie jest postanowieniem kończącym postępowanie w sprawie,
w ramach zażalenia należało dokonać uprzedniej kontroli trafności tego
rozstrzygnięcia
Sąd Apelacyjny oddalając wniosek powoda o przywrócenie terminu do
złożenia skargi o wznowienie postępowania wziął pod uwagę nie tylko okoliczności
usprawiedliwiające uchybienie terminowi dotyczące pełnomocnika ale okoliczności
dotyczące samej strony. Podkreślił przy tym, że skarżącego nie można uznać za
osobę nieporadną, niezdolną do złożenia samodzielnie skargi o wznowienie
postępowania.
Zgodnie z art. 407 § 1 k.p.c., skargę o wznowienie postępowania wnosi się
w terminie trzymiesięcznym; termin ten liczy się od dnia, w którym strona
dowiedziała się o podstawie wznowienia, a gdy podstawą wznowienia jest
pozbawienie możności działania lub brak należytej reprezentacji – od dnia,
w którym o wyroku dowiedziała się strona, jej organ lub jej przedstawiciel ustawowy.
Skarga została oparta na tym, że w dniu 6 czerwca 2012 r., a więc na
ostatniej rozprawie Sąd pierwszej instancji oddalił wniosek powoda
o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego i pełnomocnik skarżącego w związku
z tym złożył ogólne zastrzeżenie do protokołu na podstawie art. 162 k.p.c. Zarzutu
apelacyjnego dotyczącego pominięcia tego dowodu Sąd Apelacyjny nie uwzględnił
mając na uwadze brak wyczerpującego przytoczenia naruszonych przepisów przy
okazji tego zastrzeżenia.
Pełnomocnik powoda obecny na rozprawie apelacyjnej dowiedział się
o nieuwzględnieniu tego zarzutu, w dniu wydania wyroku Sądu Apelacyjnego, tj.
w dniu 28 grudnia 2012 r., zaś odpis tego wyroku wraz z uzasadnieniem doręczono
mu w dniu 28 stycznia 2013 r. po czym składał on w terminie skargę kasacyjną,
która nie doprowadziła do wzruszenia zaskarżonego wyroku, skoro wystąpił ze
skargą o wznowienie postępowania. Nie można było kwestionowanego orzeczenia
uznać za nieuzasadnione, już z tego względu, że pełnomocnik procesowy był
4
kompetentny do wystąpienia ze skargą o wznowienie postępowania (art. 91 ust. 1
k.p.c.).
W świetle tych faktów termin do złożenia skargi o wznowienie postępowania
upłynął w dniu 28 marca 2013 r.
Skarżący ponadto nie kwestionował ustalenia, że dowiedział się
o zaskarżonym wyroku w dniu jego ogłoszenia. Tym samym od tego dnia także
bezpośrednio powód, mimo iż jest osobą pozbawioną wolności i osadzoną
w Areszcie Śledczym, miał możliwość podjęcia odpowiednich czynności
prowadzących do wniesienia w terminie skargi o wznowienie postępowania.
Ze względu na trafne oddalenie wniosku o przywrócenie terminu do
wniesienia skargi o wznowienie postępowania, sama skarga jako wniesiona
po upływie przepisanego terminu podlegała odrzuceniu. Zażalenie więc na
postanowienie odrzucające skargę, należało oddalić (art. 3941
§ 3 w zw. z art. 39814
k.p.c.).
db