Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 131/13
POSTANOWIENIE
Dnia 14 listopada 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Włodzimierz Wróbel (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Tomasz Grzegorczyk
SSN Edward Matwijów
Protokolant Barbara Kobrzyńska
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Krzysztofa Parchimowicza,
w sprawie P. P.
skazanego z art. 56 ust. 3 ustawy z dn. 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii
w zw. z art. 91 § 1 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 14 listopada 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w K.
z dnia 6 grudnia 2012 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w K.
z dnia 4 września 2012 r.,
1) oddala kasację jako oczywiście bezzasadną;
2) zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. M.- Kancelaria
Adwokacka kwotę 442 zł 80 gr (czterystu czterdziestu dwóch
złotych 80/100), w tym 23 % VAT, tytułem wynagrodzenia jako
obrońcy z urzędu za wniesienie i sporządzenie kasacji;
3) zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. R.- Kancelaria
Adwokacka, kwotę 738 zł (siedmiuset trzydziestu ośmiu złotych)
w tym 23 % VAT, tytułem wynagrodzenia jako obrońcy z urzędu
za udział w rozprawie kasacyjnej;
2
4) zwalnia skazanego od ponoszenia kosztów sądowych
postępowania kasacyjnego, obciążając nimi Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego w K. z dnia 4 września 2012 r. P. P. został uznany
winnym tego, że:
1) działając w krótkich odstępach czasu i z góry powziętym zamiarem w
okresie od listopada 2004 roku do czerwca 2005 roku w miejscowości G.,
działając wspólnie i w porozumieniu z P. M. wbrew przepisom brał udział w
obrocie środkami odurzającymi w znacznej ilości, łącznie w ilości nie mniej
niż 3 kg kokainy, w ten sposób, że po wejściu w ich posiadanie w
nieustalonych okolicznościach zbył ją w wielu transakcjach, jednorazowo w
ilości po 100 g kokainy każda M. S., działającemu wspólnie i w porozumieniu
z innymi osobami celem ich dalszej odsprzedaży, tj. występku z art. 56 ust. 3
ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art.
12 k.k. i za ten czyn wymierzono mu karę 2 lat i 2 miesięcy pozbawienia
wolności oraz grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych, każda w
wysokości 30 zł.
2) w miejscowości G. działając wspólnie i w porozumieniu z P. M. brał udział w
obrocie substancjami psychotropowymi w znacznej ilości w postaci 1 kg 408
g amfetaminy w ten sposób, że po wejściu w jej posiadanie w nieustalonych
okolicznościach zbył w jednej transakcji M. S. celem dalszej odsprzedaży, tj.
występku z art. 56 ust.3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu
narkomanii i za ten czyn wymierzono mu karę 1 roku i 6 miesięcy
pozbawienia wolności oraz grzywny w wymiarze 50 stawek dziennych,
każda w wysokości 30 zł.
Za powyższe przestępstwa Sąd wymierzył karę łączną 3 lat i 2 miesięcy
pozbawienia wolności i karę łączną grzywny w wymiarze 120 stawek dziennych po
30 zł każda.
Wyrokiem z dnia 6 grudnia 2012 r. Sąd Okręgowy w K. zmienił powyższy
wyrok Sądu Rejonowego uchylając orzeczenie o karach łącznych i przyjmując, że
przypisane skazanemu przestępstwa ciąg przestępstw z art. 56 ust. 3 ustawy z
dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 91 § 1 k.k. i za
3
ten ciąg skazał go na karę 2 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności i karę grzywny
w wymiarze 100 stawek dziennych po 30 zł każda, utrzymując w mocy wyrok w
pozostałej części.
Od tego prawomocnego wyroku kasację na korzyść skazanego wniósł jego
obrońca zarzucając temu orzeczeniu:
1) rażące naruszenie prawa materialnego, tj. art. 12 k.k., które miało wpływ na
treść wyroku przez błędną, zdaniem skarżącego, jego wykładnię, co
doprowadziło do wydania wyroku skazującego za przestępstwa z art. 56 ust.
3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii mimo, że o ten sam czyn toczy się
postępowanie sądowe wszczęte wcześniej w sprawie II K …2/09 przed
Sądem Okręgowym w K.,
2) rażącą obrazę przepisów postępowania, mającą istotny wpływ na treść
orzeczenia, tj. art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. polegającą na skazaniu P. P. za
zachowanie stanowiące elementy tego samego czynu ciągłego, co do
którego postępowanie zostało wcześniej wszczęte i toczy się przed Sądem
Okręgowym w K. pod sygn. II K …/09, tj. naruszenia zasady, że wypadku
zawisłości sprawy nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza, jeśli
wszczęte wcześniej toczy się co do tego samego czynu i osoby.
Podnosząc powyższe zarzuty, skarżący wniósł o uchylenie wyroku Sądu
Okręgowego w K. z dnia 6 grudnia 2012 r. oraz wyroku Sądu Rejonowego w K. z
dnia 4 września 2012 r. i umorzenie postępowania karnego wobec skazanego P. P.,
ewentualnie uchylenie obu w/w wyroków i przekazanie sprawy Sądowi
Rejonowemu w K. do ponownego rozpoznania.
Na rozprawie kasacyjnej obrońca podtrzymał wnioski zawarte w kasacji zaś
prokurator Prokuratury Generalnej wniósł o jej uwzględnienie, uchylenie orzeczeń
obu instancji i przekazanie sprawy do łącznego rozpoznania ze sprawą o
sygnaturze akt II K …/09 prowadzona przed Sądem Okręgowym w K.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Podniesione w kasacji zarzuty okazały się oczywiście bezzasadne. O
naruszeniu art. 17 § 1 pkt 7 in ind k.p.k. można mówić wyłącznie wówczas, gdy
zachodzi tożsamość pomiędzy dwoma postępowaniami. O owej tożsamości
przesądza przedmiot danego postępowania wyznaczony granicami skargi
4
uprawnionego oskarżyciela, modyfikowany następnie wydanymi w sprawie
orzeczeniami sądu. W przypadku zarzutu popełnienia danego przestępstwa w
czynie ciągłym z istoty rzeczy postępowanie to może obejmować różne
zachowania, popełniane w różnych miejscach i w różnych konfiguracjach
osobowych. Decydujące znaczenie ma jednak treść przypisanego sprawcy z góry
powziętego zamiaru, który nie jest ani planem popełniania bliżej nieokreślonych
czynów zabronionych w przyszłości, ani też „gotowością" do wykorzystywania
powtarzających się sposobności do popełnienia przestępstw. Pojęcie „zamiaru" w
rozumieniu art. 12 musi być odczytywane w kontekście art. 9 § 1 k.k. i obejmować
wszystkie zachowania objęte następnie konstrukcją czynu ciągłego, co oznacza, że
sprawca musi „z góry" posiadać przynajmniej generalne wyobrażenie tych
wszystkich zachowań w takim ich aspekcie, w jakim ma to znaczenie dla realizacji
znamion konkretnego czynu zabronionego.
W perspektywie art. 17 § 1 pkt 7 in fine k.p.k. niewątpliwie przesłanka lis
pendens spełniona jest wówczas, gdyby przedmiotem późniejszego postępowania
było to samo zachowanie, którego popełnienie w ramach czynu ciągłego zarzucono
sprawcy w innym, wcześniej wszczętym postępowaniu. W sprawie będącej
przedmiotem rozpoznania Sądu Najwyższego przypadek taki jednak nie wystąpił.
W tej sytuacji uznanie, że później wszczęte postępowanie w sprawie II K …/11
przed Sądem Rejonowym w K. ma za swój przedmiot zachowania wchodzące w
zakres czynu ciągłego, którego popełnienie zarzucono sprawcy we wcześniej
wszczętym przed Sądem Okręgowym w K. postępowaniu w sprawie II K …/09,
wymagałoby wykazania, że w tym wcześniej wszczętym postępowaniu zarzucono
sprawcy działanie z góry powziętym zamiarem obejmującym także zachowania
przypisane sprawcy w później zapadłym wyroku w sprawie II K …/11. Takich
jednak ustaleń nie można wyprowadzić z treści aktu oskarżenia wniesionego w
sprawie II K 12/09. Nie można także na obecnym etapie postępowania przesądzać,
do jakich ustaleń w tym zakresie dojdzie sąd orzekający w tym postępowaniu.
Samo przedmiotowe podobieństwo zachowań zarzuconych sprawcy w sprawie II
K …/09 toczącej się przed Sądem Okręgowym w K. oraz przypisanych mu w
wyroku wydanym w sprawie II K …/11 przez Sąd Rejonowy w K. nie jest jeszcze
wystarczające dla uznania, że w sprawach tych zachodzi tożsamość postępowania
5
uzasadniająca zarzut naruszenia art. 17 § 1 pkt 7 in fine k.p.k. O tożsamości dwóch
czynów ciągłych stanowiących przedmiot odrębnych postępowań nie przesądza
bowiem w sposób definitywny ani nakładający się okres realizacji zachowań
wchodzących w ich skład, ani taki sam przedmiot czynności wykonawczej czy
zagrożone dobro prawne ani nawet miejsce popełniania tych zachowań.
W tym stanie rzeczy należało orzec, jak w sentencji.