III KO 56/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:03-12-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II KZ 43/08 V KZ 57/97
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III KO 56/13
POSTANOWIENIE
Dnia 20 listopada 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jarosław Matras
w sprawie z wniosku skazanego A. K.
o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej prawomocnym
wyrokiem Sądu Apelacyjnego w […] z dnia 25 kwietnia 2012 r.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu, w dniu 20 listopada
2013 r.
zażalenia skazanego na zarządzenie Przewodniczącego Wydziału III
Izby Karnej Sądu Najwyższego z dnia 30 września 2013 r. o uznaniu
wniosku skazanego za bezskuteczny
na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. w zw. z art. 545 §1 k.p.k. i w zw. z art.
530 § 3 k.p.k.
p o s t a n o w i ł
zaskarżone zarządzenie utrzymać w mocy.
UZASADNIENIE
Zarządzeniem z dnia 30 września 2013 r. Przewodniczący Wydziału III Izby
Karnej Sądu Najwyższego uznał za bezskuteczny wniosek skazanego o
wznowienie postepowania, albowiem skazany nie uzupełnił braku formalnego
wniosku (k. 35 akt SN). W zażaleniu na to zarządzenie skazany podniósł zarzut
naruszenia przepisów Konstytucji oraz błędnych ustaleń faktycznych, wskazując w
tym ostatnim przypadku, że obrońca z urzędu postąpił niezgodnie z jego wolą nie
sporządzając wniosku o wznowienie postępowania. W konkluzji wniósł o uchylenie
tego zarządzenia i ustanowienie nowego adwokata z urzędu.
2
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zażalenie nie może zostać uwzględnione, choć stosownie do treści art. 530
§ 2 k.p.k. w zw. z art. 5345 § 1 k.p.k. nieuzupełnienie braku formalnego wniosku o
wznowienie postępowania (także w trybie art. 120 § 2 k.p.k.) winno prowadzić do
wydania zarządzenia o odmowie przyjęcia wniosku wznowienie postępowania, a
nie do uznania go za bezskuteczny. Okoliczność ta nie ma jednak jakiegokolwiek
znaczenia dla toku dalszego postępowania oraz skuteczności złożonego zażalenia.
Analiza akt sprawy nie pozostawia bowiem wątpliwości, że zarządzenie o odmowie
przyjęcia wniosku o wznowienie postępowania wydane zostało po tym, jak w
sposób zgodny z przepisami prawa procesowego oraz wypracowanymi przez
orzecznictwo Sądu Najwyższego standardami postępowania, poinformowano
wnioskodawcę o tym, iż wyznaczony z urzędu obrońca nie złożył wniosku o
wznowienie postępowania, i wskazano mu, że wniosek taki może zostać wniesiony
tylko przez adwokata ustanowionego przez wnioskodawcę (pismo k. 28 oraz dowód
doręczenia k. 33). W zakreślonym terminie brak formalny nie został uzupełniony, co
musiało skutkować odmową przyjęcia wniosku. Argumenty wskazane w zażaleniu
są zupełnie chybione. Postępowanie wznowieniowe jest postępowaniem już po
uprawomocnieniu się postępowania karnego i może być wszczęte tylko wówczas,
gdy stosowny wniosek (będący środkiem zaskarżenia) zostanie sporządzony przez
adwokata (lub w określonej sytuacji przez radcę prawnego). Sporządzenie takiego
wniosku nie jest zależne od woli skazanego, ale od tego, czy w realiach sprawy
istnieją ustawowe podstawy do sporządzenia takiego wniosku. Podstawy te
wskazane są w treści art. 540 k.p.k. oraz art. 540 a i b k.p.k. i w żadnej z nich nie
wymienia się ”woli skazanego”. Trzeba więc stanowczo podkreślić, że prawo do
skutecznej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu wznowieniowym
lub kasacyjnym nie należy utożsamiać z obowiązkiem spełnienia oczekiwań
skazanego w oderwaniu od określonego stanu faktycznego i prawnego, ale z
rzetelnym i starannym wykonywaniem swych obowiązków - w zakresie określonym
decyzją sądu - zgodnie z posiadaną wiedzą i kwalifikacjami oraz przy
przestrzeganiu obwarowań ustawowych określających możliwość wniesienia
jednego z tych nadzwyczajnych środków zaskarżenia. Jeśli więc wyznaczony w
oparciu o przepis art. 84 § 3 k.p.k. obrońca z urzędu nie stwierdził podstaw do
3
wniesienia wniosku o wznowienie postępowania, to brak jest podstaw prawnych,
aby wyznaczać skazanemu kolejnego obrońcę, tylko dlatego, że decyzja taka nie
spełnia oczekiwań skazanego (por. m.in. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
17 czerwca 1997 r., V KZ 57/97, OSNKW 1997, z. 9-10, poz. 82; z dnia 10
września 2008 r., II KZ 43/08, OSNKW 2008, z. 10, poz. 86)
Z tych powodów orzeczono jak w postanowieniu.
POSTANOWIENIE
Dnia 20 listopada 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jarosław Matras
w sprawie z wniosku skazanego A. K.
o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej prawomocnym
wyrokiem Sądu Apelacyjnego w […] z dnia 25 kwietnia 2012 r.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu, w dniu 20 listopada
2013 r.
zażalenia skazanego na zarządzenie Przewodniczącego Wydziału III
Izby Karnej Sądu Najwyższego z dnia 30 września 2013 r. o uznaniu
wniosku skazanego za bezskuteczny
na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. w zw. z art. 545 §1 k.p.k. i w zw. z art.
530 § 3 k.p.k.
p o s t a n o w i ł
zaskarżone zarządzenie utrzymać w mocy.
UZASADNIENIE
Zarządzeniem z dnia 30 września 2013 r. Przewodniczący Wydziału III Izby
Karnej Sądu Najwyższego uznał za bezskuteczny wniosek skazanego o
wznowienie postepowania, albowiem skazany nie uzupełnił braku formalnego
wniosku (k. 35 akt SN). W zażaleniu na to zarządzenie skazany podniósł zarzut
naruszenia przepisów Konstytucji oraz błędnych ustaleń faktycznych, wskazując w
tym ostatnim przypadku, że obrońca z urzędu postąpił niezgodnie z jego wolą nie
sporządzając wniosku o wznowienie postępowania. W konkluzji wniósł o uchylenie
tego zarządzenia i ustanowienie nowego adwokata z urzędu.
2
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zażalenie nie może zostać uwzględnione, choć stosownie do treści art. 530
§ 2 k.p.k. w zw. z art. 5345 § 1 k.p.k. nieuzupełnienie braku formalnego wniosku o
wznowienie postępowania (także w trybie art. 120 § 2 k.p.k.) winno prowadzić do
wydania zarządzenia o odmowie przyjęcia wniosku wznowienie postępowania, a
nie do uznania go za bezskuteczny. Okoliczność ta nie ma jednak jakiegokolwiek
znaczenia dla toku dalszego postępowania oraz skuteczności złożonego zażalenia.
Analiza akt sprawy nie pozostawia bowiem wątpliwości, że zarządzenie o odmowie
przyjęcia wniosku o wznowienie postępowania wydane zostało po tym, jak w
sposób zgodny z przepisami prawa procesowego oraz wypracowanymi przez
orzecznictwo Sądu Najwyższego standardami postępowania, poinformowano
wnioskodawcę o tym, iż wyznaczony z urzędu obrońca nie złożył wniosku o
wznowienie postępowania, i wskazano mu, że wniosek taki może zostać wniesiony
tylko przez adwokata ustanowionego przez wnioskodawcę (pismo k. 28 oraz dowód
doręczenia k. 33). W zakreślonym terminie brak formalny nie został uzupełniony, co
musiało skutkować odmową przyjęcia wniosku. Argumenty wskazane w zażaleniu
są zupełnie chybione. Postępowanie wznowieniowe jest postępowaniem już po
uprawomocnieniu się postępowania karnego i może być wszczęte tylko wówczas,
gdy stosowny wniosek (będący środkiem zaskarżenia) zostanie sporządzony przez
adwokata (lub w określonej sytuacji przez radcę prawnego). Sporządzenie takiego
wniosku nie jest zależne od woli skazanego, ale od tego, czy w realiach sprawy
istnieją ustawowe podstawy do sporządzenia takiego wniosku. Podstawy te
wskazane są w treści art. 540 k.p.k. oraz art. 540 a i b k.p.k. i w żadnej z nich nie
wymienia się ”woli skazanego”. Trzeba więc stanowczo podkreślić, że prawo do
skutecznej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu wznowieniowym
lub kasacyjnym nie należy utożsamiać z obowiązkiem spełnienia oczekiwań
skazanego w oderwaniu od określonego stanu faktycznego i prawnego, ale z
rzetelnym i starannym wykonywaniem swych obowiązków - w zakresie określonym
decyzją sądu - zgodnie z posiadaną wiedzą i kwalifikacjami oraz przy
przestrzeganiu obwarowań ustawowych określających możliwość wniesienia
jednego z tych nadzwyczajnych środków zaskarżenia. Jeśli więc wyznaczony w
oparciu o przepis art. 84 § 3 k.p.k. obrońca z urzędu nie stwierdził podstaw do
3
wniesienia wniosku o wznowienie postępowania, to brak jest podstaw prawnych,
aby wyznaczać skazanemu kolejnego obrońcę, tylko dlatego, że decyzja taka nie
spełnia oczekiwań skazanego (por. m.in. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
17 czerwca 1997 r., V KZ 57/97, OSNKW 1997, z. 9-10, poz. 82; z dnia 10
września 2008 r., II KZ 43/08, OSNKW 2008, z. 10, poz. 86)
Z tych powodów orzeczono jak w postanowieniu.