IV CZ 101/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:05-03-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I PRN 21/94 III ZP 1/00
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 101/13
POSTANOWIENIE
Dnia 11 grudnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Iwona Koper (sprawozdawca)
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie z powództwa A. G.
przeciwko Z. H.
o ochronę dóbr osobistych i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 11 grudnia 2013 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 11 stycznia 2013 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie w pkt 2.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 11 stycznia 2013 r. Sąd Apelacyjny oddalił wniosek
powoda o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o doręczenie wyroku Sądu
Apelacyjnego z dnia 24 października 2012 r. wraz z uzasadnieniem oraz odrzucił
jego wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem. Sąd Apelacyjny stwierdził, że
powód - występujący w postępowaniu apelacyjnym bez pełnomocnika – wyłącznie
z własnej winy uchybił terminowi do żądania doręczenia mu wyroku z
uzasadnieniem, ponieważ dnia 25 października 2012 r. złożył wniosek jedynie o
wydanie kserokopii wyroku Sądu Apelacyjnego oraz wyznaczenie pełnomocnika z
urzędu.
Powód zaskarżył zażaleniem postanowienie Sądu Apelacyjnego w części
odrzucającej wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem, zarzucając
naruszenie art. 130 § 1 zd. 2 i art. 387 § 3 k.p.c. W uzasadnieniu zażalenia wskazał,
że wniosek z dnia 25 października 2012 r. traktował zgodnie z udzielonym przez
Sąd Apelacyjny pouczeniem jako wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem,
a składając wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu był przekonany, że
inicjuje w ten sposób postępowanie ze skargi kasacyjnej, nie uchybił więc terminowi
do podjęcia koniecznych do tego czynności. Wniósł o zmianę postanowienia
w zaskarżonym zakresie poprzez uwzględnienie wniosku o doręczenie wyroku
Sądu Apelacyjnego z uzasadnieniem, ewentualnie o uchylenie postanowienia
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu oraz
o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego, a w przypadku gdyby
zażalenie nie zostało uwzględnione, o przyznanie pełnomocnikowi wynagrodzenia
za pomoc prawną udzieloną z urzędu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Postanowienie oddalające wniosek o przywrócenie terminu do dokonania
czynności procesowej nie jest postanowieniem kończącym postępowanie
w sprawie i dlatego nie podlega zaskarżeniu zażaleniem (uzasadnienie uchwały
składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 maja 2000 r., III ZP 1/00,
OSNAPiUS 2000, nr 24, poz. 887.). Może ono być skutecznie kwestionowane
w zażaleniu na kończące postępowanie postanowienie o odrzuceniu wniosku
3
o doręczenie odpisu wyroku z uzasadnieniem, jeżeli miało wpływ na
rozstrzygnięcie zawarte w tym postanowieniu i podlega badaniu na podstawie art.
380 w związku z art. 39821
i art. 3943
§ 3 k.p.c.
Zgodnie z art. 168 § 1 k.p.c. warunkiem przywrócenia terminu do dokonania
czynności procesowej jest brak winy strony składającej wniosek o przywrócenie
terminu. Niezawinienie przez stronę w uchybieniu terminu należy analizować
w płaszczyźnie jej subiektywnej oceny stanu rzeczy, zwłaszcza z uwzględnieniem
stopnia jego wykształcenia i posiadanej wiedzy prawniczej oraz doświadczenia
życiowego oraz z uwzględnieniem obiektywnego miernika staranności, jakiej
można wymagać od strony dbającej należycie o swoje interesy (wyrok SN z dnia
13 maja 1994 r., I PRN 21/94, OSNAPiUS 1994, nr 5, poz. 85). Za przyczynę
usprawiedliwiającą przekroczenie przez stronę terminu może być uznane wadliwe
bądź niedostateczne pouczenie strony co do terminu i sposobu dokonania
czynności procesowej. Udzielone przez sąd stronie działającej bez pomocy
profesjonalnego pełnomocnika pouczenie co do sposobu i terminu zaskarżenia
orzeczenia powinno zawierać jasny i zrozumiały dla niej przekaz, z którego wynika
jednoznaczna informacja umożliwiająca skorzystanie z niego.
W okolicznościach przedmiotowej sprawy nie można zanegować twierdzenia
skarżącego, że uchybienie terminowi do złożenia wniosku o doręczenie wyroku
Sądu Apelacyjnego z uzasadnieniem nastąpiło bez jego winy, gdyż przekonanie
co do tego, jakich czynności i w jakim terminie powinien dopełnić dla zachowania
terminu do zaskarżenia wyroku opierał na uzyskanym od tego Sądu Apelacyjnego
pouczeniu. Protokół rozprawy apelacyjnej (k. 140) nie zawiera bowiem w ogóle
informacji o udzieleniu powodowi działającemu bez pełnomocnika wskazówek co
do sposobu i terminu wniesienia środka zaskarżenia od wyroku Sądu
Apelacyjnego (art. 327 § 1 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.), a jak wynika z niego,
ogłoszenie wyroku i podanie jego ustnych motywów z uwagi na awarię systemu
nie zostało nagrane. Nieuzasadniony był tym samym przeciwny wniosek odnośnie
do winy powoda w uchybieniu terminu, który legł u podstaw zaskarżonego
postanowienia.
Kierując się powyższym Sąd Najwyższy w uwzględnieniu zażalenia uchylił
postanowienie Sądu Apelacyjnego w zaskarżonej części, pozostawiając bez
4
rozpoznania przedwczesny w tej sytuacji wniosek o zasądzenie kosztów
postępowania zażaleniowego (art. 39815
§ 1 w zw. z art. 3943
§ 3 k.p.c.).
db
POSTANOWIENIE
Dnia 11 grudnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Iwona Koper (sprawozdawca)
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie z powództwa A. G.
przeciwko Z. H.
o ochronę dóbr osobistych i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 11 grudnia 2013 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 11 stycznia 2013 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie w pkt 2.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 11 stycznia 2013 r. Sąd Apelacyjny oddalił wniosek
powoda o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o doręczenie wyroku Sądu
Apelacyjnego z dnia 24 października 2012 r. wraz z uzasadnieniem oraz odrzucił
jego wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem. Sąd Apelacyjny stwierdził, że
powód - występujący w postępowaniu apelacyjnym bez pełnomocnika – wyłącznie
z własnej winy uchybił terminowi do żądania doręczenia mu wyroku z
uzasadnieniem, ponieważ dnia 25 października 2012 r. złożył wniosek jedynie o
wydanie kserokopii wyroku Sądu Apelacyjnego oraz wyznaczenie pełnomocnika z
urzędu.
Powód zaskarżył zażaleniem postanowienie Sądu Apelacyjnego w części
odrzucającej wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem, zarzucając
naruszenie art. 130 § 1 zd. 2 i art. 387 § 3 k.p.c. W uzasadnieniu zażalenia wskazał,
że wniosek z dnia 25 października 2012 r. traktował zgodnie z udzielonym przez
Sąd Apelacyjny pouczeniem jako wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem,
a składając wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu był przekonany, że
inicjuje w ten sposób postępowanie ze skargi kasacyjnej, nie uchybił więc terminowi
do podjęcia koniecznych do tego czynności. Wniósł o zmianę postanowienia
w zaskarżonym zakresie poprzez uwzględnienie wniosku o doręczenie wyroku
Sądu Apelacyjnego z uzasadnieniem, ewentualnie o uchylenie postanowienia
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu oraz
o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego, a w przypadku gdyby
zażalenie nie zostało uwzględnione, o przyznanie pełnomocnikowi wynagrodzenia
za pomoc prawną udzieloną z urzędu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Postanowienie oddalające wniosek o przywrócenie terminu do dokonania
czynności procesowej nie jest postanowieniem kończącym postępowanie
w sprawie i dlatego nie podlega zaskarżeniu zażaleniem (uzasadnienie uchwały
składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 maja 2000 r., III ZP 1/00,
OSNAPiUS 2000, nr 24, poz. 887.). Może ono być skutecznie kwestionowane
w zażaleniu na kończące postępowanie postanowienie o odrzuceniu wniosku
3
o doręczenie odpisu wyroku z uzasadnieniem, jeżeli miało wpływ na
rozstrzygnięcie zawarte w tym postanowieniu i podlega badaniu na podstawie art.
380 w związku z art. 39821
i art. 3943
§ 3 k.p.c.
Zgodnie z art. 168 § 1 k.p.c. warunkiem przywrócenia terminu do dokonania
czynności procesowej jest brak winy strony składającej wniosek o przywrócenie
terminu. Niezawinienie przez stronę w uchybieniu terminu należy analizować
w płaszczyźnie jej subiektywnej oceny stanu rzeczy, zwłaszcza z uwzględnieniem
stopnia jego wykształcenia i posiadanej wiedzy prawniczej oraz doświadczenia
życiowego oraz z uwzględnieniem obiektywnego miernika staranności, jakiej
można wymagać od strony dbającej należycie o swoje interesy (wyrok SN z dnia
13 maja 1994 r., I PRN 21/94, OSNAPiUS 1994, nr 5, poz. 85). Za przyczynę
usprawiedliwiającą przekroczenie przez stronę terminu może być uznane wadliwe
bądź niedostateczne pouczenie strony co do terminu i sposobu dokonania
czynności procesowej. Udzielone przez sąd stronie działającej bez pomocy
profesjonalnego pełnomocnika pouczenie co do sposobu i terminu zaskarżenia
orzeczenia powinno zawierać jasny i zrozumiały dla niej przekaz, z którego wynika
jednoznaczna informacja umożliwiająca skorzystanie z niego.
W okolicznościach przedmiotowej sprawy nie można zanegować twierdzenia
skarżącego, że uchybienie terminowi do złożenia wniosku o doręczenie wyroku
Sądu Apelacyjnego z uzasadnieniem nastąpiło bez jego winy, gdyż przekonanie
co do tego, jakich czynności i w jakim terminie powinien dopełnić dla zachowania
terminu do zaskarżenia wyroku opierał na uzyskanym od tego Sądu Apelacyjnego
pouczeniu. Protokół rozprawy apelacyjnej (k. 140) nie zawiera bowiem w ogóle
informacji o udzieleniu powodowi działającemu bez pełnomocnika wskazówek co
do sposobu i terminu wniesienia środka zaskarżenia od wyroku Sądu
Apelacyjnego (art. 327 § 1 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.), a jak wynika z niego,
ogłoszenie wyroku i podanie jego ustnych motywów z uwagi na awarię systemu
nie zostało nagrane. Nieuzasadniony był tym samym przeciwny wniosek odnośnie
do winy powoda w uchybieniu terminu, który legł u podstaw zaskarżonego
postanowienia.
Kierując się powyższym Sąd Najwyższy w uwzględnieniu zażalenia uchylił
postanowienie Sądu Apelacyjnego w zaskarżonej części, pozostawiając bez
4
rozpoznania przedwczesny w tej sytuacji wniosek o zasądzenie kosztów
postępowania zażaleniowego (art. 39815
§ 1 w zw. z art. 3943
§ 3 k.p.c.).
db