Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: WD 3/13
POSTANOWIENIE
Dnia 7 stycznia 2014 r.
Sąd Najwyższy Izba Wojskowa - Sąd Dyscyplinarny w składzie:
SSN Edward Matwijów (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Marek Pietruszyński
SSN Jerzy Steckiewicz
Protokolant : Jarosław Górnicki
w sprawie M. L., po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej na posiedzeniu w dniu 7
stycznia 2014 r. z urzędu w przedmiocie rozważenia zaistnienia podstaw do
wznowienia postępowania z urzędu w trybie art. 542 § 3 k.p.k.
p o s t a n o w i ł
stwierdzić brak podstaw do wznowienia postępowania z
urzędu.
UZASADNIENIE
Wojskowy Sąd Okręgowy– Sąd Dyscyplinarny wyrokiem z dnia 4 stycznia
2007 r. uznał M. L. za winnego popełnienia przewinienia dyscyplinarnego z art. 37 §
2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r.- Prawo o ustroju sądów wojskowych i na
podstawie art. 39 § 1 pkt 3 powołanej wyżej ustawy, wymierzył mu za ten czyn karę
dyscyplinarną usunięcia z zajmowanej funkcji Prezesa Wojskowego Sądu
Garnizonowego w […].
Sąd Najwyższy Izba Wojskowa – Sąd Dyscyplinarny wyrokiem z dnia 27
marca 2007 r. (sygn. akt: WD 1/07), po rozpoznaniu odwołań wniesionych przez
2
obwinionego sędziego i jego obrońców, wyrok Wojskowego Sądu Okręgowego –
Sądu Dyscyplinarnego w […] utrzymał w mocy.
Pełnomocnik M. L. w dniu 14 marca 2013 r. złożył wniosek, w którym
domagał się, na podstawie art. 542 § 1 i 3 k.p.k. w zw. z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. w
zw. z art. 128 u.s.p. w zw. z art. 70 § 1 u.s.w., wznowienia postępowania, uchylenia
obu wyżej wymienionych orzeczeń sądów dyscyplinarnych i zgodnie z art. 108 § 2
u.s.p. w zw. z art. 70 § 1 u.s.w., umorzenia postępowania dyscyplinarnego wobec
M. L. z uwagi na przedawnienie karalności przewinienia dyscyplinarnego.
W ocenie pełnomocnika wnioskodawcy, w przedmiotowej sprawie skład sądu
dyscyplinarnego nie był należycie obsadzony, bowiem składowi orzekającemu
przewodniczył sędzia płk K., który wprawdzie miał delegację do Wojskowego Sądu
Okręgowego w […], ale nie była to delegacja do wykonywania obowiązków w
Wojskowym Sądzie Okręgowym – Sądzie Dyscyplinarnym.
Ponadto delegacja sędziego płk. J. K. podpisana została nie przez Ministra
Obrony Narodowej, lecz przez Dyrektora Departamentu Kadr i Szkolnictwa
Wojskowego, który nie może skutecznie realizować uprawnienia Ministra Obrony
Narodowej, wynikających z art. 26 § 1 i 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. – Prawo
o ustroju sądów wojskowych (zwanej dalej – u.s.w.), nawet gdy dysponuje
stosownym upoważnieniem tego Ministra.
Tym samym delegacja sędziego płk. J. K. do wykonywania obowiązków
sędziowskich w Wojskowym Sądzie Okręgowym w […] – Sądzie Dyscyplinarnym,
opatrzona podpisem Dyrektora Departamentu powoduje, że orzekanie z udziałem
tego sędziego było orzekaniem w składzie nienależycie obsadzonym w rozumieniu
art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.
Zarządzeniem z dnia 23 kwietnia 2013 r. upoważniony sędzia (art. 93 § 2
k.p.k.) odmówił przyjęcia wniosku o wznowienie postępowania jako
niedopuszczalnego z mocy ustawy, bowiem uchybienia, o których mowa w art. 439
§ 1 k.p.k., mogą stanowić tylko podstawę wznowienia postępowania z urzędu (art.
542 § 3 k.p.k.).
3
Wobec skierowania wniosku pełnomocnika obwinionego M. L. na
posiedzenie, celem „rozważenia możliwości wznowienia postępowania z urzędu”,
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Stosownie do treści art. 542 § 3 k.p.k., wznowienie postępowania z urzędu
jest możliwe, ale tylko przy zaistnieniu bezwzględnych podstaw odwoławczych,
wskazanych w art. 439 § 1 k.p.k. (przy czym wznowienie postępowania z powodów
określonych w pkt. 9-11, może nastąpić tylko na korzyść oskarżonego) i pod
warunkiem, że nie były one dotąd przedmiotem rozpoznania w trybie kasacji (§ 4
art. 542 k.p.k.).
Dokonując w takim zakresie, w związku z argumentacją pełnomocnika
wnioskodawcy, sprawdzenia, czy w sprawie nastąpiły przesłanki do wznowienia
postępowania z urzędu, stwierdzić wypada, że sytuacja taka w przedmiotowej
sprawie nie zaistniała.
W ocenie Sądu Najwyższego, brak jest jakichkolwiek przesłanek do uznania
zasadności prawnych twierdzeń pełnomocnika obwinionego zawartych we wniosku.
Wymienione we wniosku okoliczności nie uzasadniały przyjęcia, że w
sprawie zaistniała sytuacja procesowa skutkująca stwierdzenie przewidzianej w art.
439 § 1 pkt 2 k.p.k. bezwzględnej przyczyny odwoławczej.
Z treści pisma z dnia 15 września 2006 r. podpisanego przez podsekretarza
stanu A. K. z upoważnienia Ministra Sprawiedliwości wynika, że sędzia płk J. K., po
objęciu stanowiska Prezesa WSO w […], z dniem 2 października 2006 r., został
delegowany do pełnienia obowiązków sędziowskich w Wojskowym Sądzie
Okręgowym w […], w celu zakończenia spraw o sygnaturze SD …/06 i SA …/06, a
więc także sprawy dyscyplinarnej, której wznowienia postępowania domaga się
wnioskodawca.
Prawdą jest, że w praktyce orzeczniczej Sądu Najwyższego – Izby
Wojskowej prezentowany był pogląd, iż Dyrektor Departamentu Kadr i Szkolnictwa
Wojskowego MON nie może skutecznie realizować uprawnień Ministra Obrony
Narodowej wynikających z art. 26 § 1 i 2 u.s.w., nawet gdy dysponuje stosownym
4
upoważnieniem tego Ministra, a delegacja sędziego sądu wojskowego do pełnienia
obowiązków w innym sądzie opatrzona jego podpisem skutkuje zaistnienie
bezwzględnej przesłanki procesowej z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.
Ale na tle normującego kwestię prawidłowości delegowania sędziego sądu
wojskowego do innego sądu, art. 26 § 1 ustawy o u.s.w. zarysowało się wyraźnie
przeciwstawne podejście interpretacyjne zakładające, że delegowanie sędziego
sądu wojskowego do wykonywania czynności w sądzie powszechnym przez
Ministra Sprawiedliwości, albo sekretarza lub podsekretarza stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości w porozumieniu z działającym z upoważnienia Ministra Obrony
Narodowej Dyrektorem Departamentu Kadr i Szkolnictwa Wojskowego – nie
stanowi uchybienia przepisowi art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k., gdyż instytucja delegowania
nie może być utożsamiana z porozumieniem ministrów „w sprawie delegowania”,
jako że porozumienie to dotyczy jedynie zgody Ministra Obrony Narodowej na
rozporządzanie sędzią sądu wojskowego jako żołnierzem zawodowym przez
Ministra Sprawiedliwości, który następnie deleguje do innego sądu. Zgoda ta może
być przekazana także przez inną upoważnioną przez Ministra Obrony Narodowej
osobę, w konsekwencji czego nie może być mowa o obrazie art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.
W związku z wyżej zaprezentowanymi w orzecznictwie wątpliwościami co do
wykładni art. 26 § 1 u.s.w., Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z
dnia 27 stycznia 2009 r. I KZP 23/08 stwierdził, że nie ma przeszkód, aby Minister
Obrony Narodowej skutecznie realizował „porozumienie” o którym mowa w art. 26 §
1 u.s.w., nie tylko osobiście lub przez sekretarza bądź podsekretarza stanu ale
także przez uprawnionego w oparciu o art. 268a k.p.a. innego podległego mu
pracownika Ministerstwa Obrony Narodowej, w tym dyrektora odpowiedniego
departamentu MON, merytorycznie kompetentnego w kwestiach mających być
przedmiotem tego porozumienia.
Skoro na akcie delegacji sędziego płk. J. K. podpis w imieniu i z
upoważnienia Ministra Obrony Narodowej złożyła osoba upoważniona przez tego
Ministra, przeto w przedmiotowej sprawie nie może być mowy o obrazie art. 439 § 1
pkt 2 k.p.k. również i z tego powodu.
5
Reasumując, obie okoliczności wskazane we wniosku pełnomocnika
oskarżonego nie dawały podstawy do uznania je za dopuszczalne podstawy do
wznowienia postępowania z urzędu stosownie do treści art. 542 § 3 k.p.k.
Z tych względów postanowiono jak wyżej