Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UK 224/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 14 stycznia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący)
SSN Józef Iwulski
SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku F. D.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.
o emeryturę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 14 stycznia 2014 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 30 stycznia 2013 r.
1) oddala skargę kasacyjną;
2) zasądza od ubezpieczonego na rzecz organu rentowego
kwotę 120 (sto dwadzieścia) zł tytułem zwrotu kosztów
postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 30
stycznia 2013 r. zmienił zaskarżony przez organ rentowy wyrok Sądu Okręgowego
– Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w L. z dnia 18 września 2012 r. w ten
2
sposób, że oddalił odwołanie F. D. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
Oddziału w L. z dnia 5 marca 2012 r. odmawiającej prawa do emerytury w wieku
obniżonym z tytułu pracy w warunkach szczególnych.
W sprawie ustalono, że ubezpieczony, urodzony 18 października 1951 r., na
dzień 1 stycznia 1999 r. wykazał ponad 25 lat okresów składkowych i
nieskładkowych, nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego, ukończył
60 lat życia i nie pozostaje w stosunku pracy. Wnioskodawca w okresach od 8
kwietnia 1972 r. do 31 grudnia 1985 r. oraz od 10 listopada 1987 r. do 28 lutego
1994 r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Budowlano – Montażowym Przemysłu
Maszyn Rolniczych „A.” w pełnym wymiarze czasu pracy jako monter izolacji
termicznych. Przedsiębiorstwo to wykonywało prace na terenie Huty Miedzi w L.
Grupa, w której pracował ubezpieczony, była powołana do prowadzenia robót
montażowych i demontażowych izolacji na urządzeniach technologicznych takich,
jak aparaty kontaktowe, podgrzewacze powietrza, rurociągi technologiczne, czy
elektrofiltry. Rurociągi i urządzenia były pokrywane wełną mineralną lub watą
szklaną, następnie kładziono powłokę zabezpieczającą przed wpływami
atmosferycznymi i uszkodzeniami mechanicznymi, nakładano warstwę siatki
izolacyjnej i warstwę zaprawy cementowo – azbestowej. Cement i azbest były
dostarczane w workach i rozrabiane przed dodanie wody. Demontaż izolacji polegał
natomiast na rozbijaniu warstwy azbestu i cementu, zdjęciu siatki, wełny mineralnej,
po czym izolację odtwarzano. W okresie od 1 marca 1994 r. do 9 maja 2005 r.
wnioskodawca pracował w Przedsiębiorstwie „L.” spółce z o.o. jako izolarz –
spawacz. Również ta praca była wykonywana na terenie Huty Miedzi w L. i
polegała na izolowaniu rurociągów i zbiorników, które pokrywano wełną mineralną,
watą szklaną i okładano powłoką azbestową. Obaj pracodawcy wydali
ubezpieczonemu świadectwa pracy wykonywanej w szczególnych warunkach,
przyporządkowując ją do wykazu A działu V poz. 1, stanowiącego załącznik do
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku
emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w
szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.; dalej jako rozporządzenie),
czyli prac wodno – kanalizacyjnych oraz przy budowie rurociągów w głębokich
wykopach. Sąd pierwszej instancji taką klasyfikację pracy wykonywanej przez
3
odwołującego się uznał za nieprawidłową, stwierdzając, że jako monter izolacji
termicznych nie był on zatrudniony ani przy pracach wodno – kanalizacyjnych, ani
przy budowie rurociągów w głębokich wykopach. W ocenie Sądu Okręgowego,
prace wykonywane przez wnioskodawcę można natomiast zaliczyć do
wymienionych w wykazie A dział IV poz. 38, stanowiącego załącznik do
rozporządzenia, to jest do prac antykorozyjnych i termoizolacyjnych urządzeń i
instalacji technologicznych.
Według Sądu odwoławczego, takie przyporządkowanie prac wykonywanych
przez wnioskodawcę było jednak nietrafne. Sąd Apelacyjny podkreślił, że w świetle
art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.; dalej
jako: ustawa emerytalna), pracami w szczególnych warunkach nie są wszelkie
prace wykonywane w narażeniu na kontakt z niekorzystnymi dla zdrowia
czynnikami, lecz jedynie takie, które zostały rodzajowo wymienione w załączniku do
rozporządzenia, z przypisaniem ich do określonego działu przemysłu.
Wyodrębnienie prac kwalifikujących do emerytury w obniżonym wieku ma bowiem
charakter stanowiskowo – branżowy, co nie jest dziełem przypadku. Specyfika
poszczególnych gałęzi przemysłu determinuje charakter świadczonych w nich prac
i warunki, w jakich są wykonywane. Uciążliwość i szkodliwość pracy wynika właśnie
z jej branżowej specyfiki, a zatem przynależność pracodawcy do określonej gałęzi
przemysłu ma istotne znaczenie, wobec czego nie można dowolnie wiązać
konkretnych stanowisk pracy z branżami, do których nie zostały przypisane w
załączniku do rozporządzenia. Prace antykorozyjne i termoizolacyjne urządzeń i
instalacji technologicznych, do których Sąd pierwszej instancji zaliczył prace
wykonywane przez odwołującego się, są przyporządkowane do przemysłu
chemicznego. Charakter przedsiębiorstw zatrudniających ubezpieczonego
świadczy tymczasem o tym, że należą one do branży budowlanej i handlowo –
usługowej, a nie chemicznej. W takiej sytuacji nie ma podstaw do uznania, że
wnioskodawca w ramach swoich obowiązków montera izolacji termicznych stale i w
pełnym wymiarze czasu pracy był narażony na działanie tych samych czynników,
co pracownicy przemysłu chemicznego, wykonujący prace antykorozyjne i
termoizolacyjne urządzeń i instalacji technologicznych. Skoro zaś praca montera
4
izolacji termicznych nie została zaliczona do prac w szczególnych warunkach w
wykazie A dziale V, stanowiącym załącznik do rozporządzenia, dotyczącym branży
budowlanej, ani w wykazie A, dziale XIV, wymieniającym prace różne, to nie było
podstaw do uznania zatrudnienia ubezpieczonego za wykonywane w szczególnych
warunkach, czego nie zmienia fakt wystawienia przez pracodawców wnioskodawcy
świadectw pracy w szczególnych warunkach. Pomijając bowiem to, że zaliczono je
do robót wodno – kanalizacyjnych oraz przy budowie rurociągów w głębokich
wykopach, co nie odpowiada stanowiskom zajmowanym przez odwołującego się,
takie świadectwo musi znajdować oparcie w dokumentacji pracowniczej i może być
przez tę dokumentację weryfikowane. Tymczasem akta osobowe ubezpieczonego
z Przedsiębiorstwa „A.” nie zawierają żadnych dokumentów świadczących o
wykonywaniu przez niego robót wodno – kanalizacyjnych czy przy budowie
rurociągów w głębokich wykopach. Przeciwnie, potwierdzają, że wnioskodawca
pracował jako monter izolacji termicznych – izolarz, co wynika również z zeznań
przesłuchanych w sprawie świadków.
Sąd drugiej instancji podniósł, że zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy
emerytalnej, jednym z koniecznych warunków do nabycia prawa do emerytury w
wieku obniżonym przez osobę urodzoną po dniu 31 grudnia 1948 r. jest osiągnięcie
najpóźniej do dnia 1 stycznia 1999 r. okresu zatrudnienia w szczególnych
warunkach w wymiarze określonym w art. 32 ust. 4 ustawy emerytalnej w związku z
§ 4 rozporządzenia, czyli co najmniej 15 lat. Ubezpieczony nie spełnił tego
warunku, a zatem przyznanie mu prawa do emerytury przez Sąd Okręgowy
naruszało obowiązujące przepisy, wobec czego wyrok tego Sądu podlegał zmianie
przez oddalenie odwołania wnioskodawcy od zaskarżonej decyzji.
W skardze kasacyjnej od wyroku Sądu Apelacyjnego ubezpieczony zarzucił
naruszenie:
1. art. 32 ustawy emerytalnej w związku z § 2 i 4 rozporządzenia, przez
niewłaściwą ich interpretację, polegającą na:
 błędnym przyjęciu, że za pracę w szczególnych warunkach można uznać
jedynie prace, które zostały rodzajowo wymienione w wykazie stanowiącym
załącznik do rozporządzenia i zostały przypisane do określonego działu
przemysłu umieszczonego w wykazie, podczas gdy taka interpretacja, tj.
5
zastosowanie kryterium, kto był pracodawcą uprawnionego i w jakim
sektorze gospodarki ta sama praca była kwalifikowana, jest wyrazem
nierównego traktowania i narusza konstytucyjne zasady równości (art. 32
Konstytucji RP), sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji RP) oraz ma
cechy nieuzasadnionej dyskryminacji;
 dokonaniu interpretacji wskazanych przepisów wyłącznie w oparciu o
wykładnię językową z pominięciem wykładni systemowej i celowościowej;
 zaniechaniu zbadania relewantnego charakteru kontrolowanej normy, tj.
zróżnicowania podmiotów uprawnionych do emerytury w obniżonym wieku,
bez analizy zasadniczej treści art. 32 ustawy emerytalnej i celu, który ma być
realizowany przez te normę, niezachowaniu proporcji pomiędzy wagą
interesu, któremu ma służyć zróżnicowanie sytuacji adresatów normy do
wagi interesów, które zostały naruszone;
2. art. 233 k.p.c., przez brak wszechstronnej oceny zebranego w sprawie
materiału dowodowego, w tym brak oceny prawnej;
3. art. 316 § 1 k.p.c., przez przyjęcie jako podstawy prawnej wyroku
niekonstytucyjnych fragmentów rozporządzenia, które zdaniem Trybunału
Konstytucyjnego, przy zastosowaniu wykładni systemowej, sprowadzają
efekt sprzeczny z art. 2 i 32 Konstytucji RP.
Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy
Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania, lub o zmianę tego wyroku i
„ustalenie, że wnioskodawca ma prawo do wcześniejszej emerytury”, a także o
zasądzenie od organu rentowego kosztów postępowania.
W uzasadnieniu skargi podniesiono, między innymi, że argumenty prawne
zawarte zarówno w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 czerwca 2004 r.,
P 17/03, jak i w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 12
lutego 2002 r., III ZP 30/01, dają podstawę do wnioskowania, że pracownicy
uprawnieni do emerytury w obniżonym wieku nie mogą być różnicowani z uwagi na
podmiot zatrudniający. Takie zróżnicowanie ma bowiem cechy nieuzasadnionej
dyskryminacji. Procesy technologiczne są związane z wykonywaniem określonych
prac, a nie z konkretną branżą, czy działem gospodarki narodowej.
Przyporządkowanie zakładów do określonych branż gospodarki narodowej
6
związane jest ze statystyką i określa tylko dominujący rodzaj wykonywanej
działalności. Nie oznacza zatem, że przyporządkowanie zakładu pracy np. pod
branżę wydobywczą może pozbawić hutnika jego uprawnień związanych z pracą w
hucie w ramach tego zakładu. Stąd, po stwierdzeniu przez Trybunał Konstytucyjny
niekonstytucyjności fragmentów rozporządzenia, z przepisu art. 32 ust. 2 ustawy
emerytalnej wynika, że za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach
uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla
zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej
sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.
W ocenie skarżącego, wyrok Sądu Apelacyjnego godzi w tzw. „poczucie
sprawiedliwości”. Ubezpieczony pracował bowiem jako monter izolacji termicznych,
które to stanowisko jest kwalifikowane jako praca w szczególnych warunkach w
branży chemicznej. Proces technologiczny wykonywania izolacji termicznej został
określony Polską Normą dla wszystkich pracowników wykonujących te prace, bez
względu na rodzaj branży, w której pracownik jest zatrudniony. Dla uznania ich za
prace w szczególnych warunkach nie ma zatem znaczenia fakt, że ubezpieczony
był zatrudniony przez podmiot należący do branży budowlanej, zwłaszcza że prace
te wykonywał na terenie Huty Miedzi, skażonej środkami chemicznymi.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną organ rentowy wniósł o odmowę
przyjęcia jej do rozpoznania, ewentualnie o jej oddalenie oraz o zasądzenie od
wnioskodawcy kosztów postępowania kasacyjnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Nie ma żadnych podstaw do uznania, że Sąd odwoławczy przyjął, jak to ujął
skarżący, „za podstawę prawną wyroku niekonstytucyjne fragmenty
rozporządzenia, które zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, przy zastosowaniu
wykładni systemowej, sprowadzają efekt sprzeczny z art. 2 i 32 Konstytucji RP”.
Ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 56,
poz. 498) zmieniono treść art. 32 ustawy emerytalnej, w związku z czym od dnia 2
maja 2003 r. w celu ustalenia uprawnień, o których mowa w jego ust. 1, za
7
pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważało się pracowników
zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym
stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze
względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których
obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.
Przepis ten, w zakresie, w jakim posługiwał się określeniem „w podmiotach, w
których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów
dotychczasowych”, został wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 czerwca
2004 r., P 17/03 (OTK-A 2004 nr 6, poz. 57 i Dz. U. Nr 144, poz. 1530) pozbawiony
mocy prawnej. Artykuł 32 ust. 4 ustawy pozostał bez zmian i stanowi, że wiek
emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na
podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do
emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.
Wykładni pojęcia „przepisy dotychczasowe” dokonał Sąd Najwyższy w
uchwale siedmiu sędziów z dnia 13 lutego 2002 r., III ZP 30/01 (OSNP 2002, nr 10,
poz. 243), wskazując na przepisy rozporządzenia, z wyłączeniem tych, które
zobowiązywały ministrów, kierowników urzędów centralnych i centralne związki
spółdzielcze do ustalenia wykazu stanowisk pracy w podległych im zakładach
pracy. Stwierdził, że odesłanie do przepisów dotychczasowych w kwestii wykazów
obejmujących świadczenie pracy w warunkach szczególnych, zawarte w art. 32 ust.
4 ustawy emerytalnej, nie obejmuje przepisów kompetencyjnych § 1 ust. 2-3
rozporządzenia. Odesłanie dotyczy więc tylko wieku emerytalnego, rodzajów prac,
stanowisk, warunków uprawniających do wcześniejszej emerytury. To pozwala na
wniosek, że przepisy dotychczasowe, o których mowa w odesłaniu, to § 2 ust. 1
rozporządzenia, stanowiący, iż okresami pracy uzasadniającymi prawo do
świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i
w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy;
przepisy § 4-8a, określające wiek emerytalny i okres wykonywania pracy w
szczególnych warunkach pracowników wykonujących prace wyszczególnione w
wykazach A i B stanowiących załącznik do rozporządzenia oraz przepisy § 9-15,
8
dotyczące wieku emerytalnego i warunków przechodzenia na emeryturę osób
zatrudnionych w szczególnym charakterze.
Sąd Najwyższy w konsekwencji stwierdził więc, że odesłanie do przepisów
dotychczasowych nie dotyczy kompetencji do tworzenia wykazów obejmujących
stanowiska, na których świadczy się pracę w szczególnych warunkach, ale
obejmuje samą treść tych wykazów i inne okoliczności wyraźnie wskazane w art. 32
ust. 2 ustawy emerytalnej in principio, co zostało zaakceptowane przez Trybunał
Konstytucyjny w motywach wskazanego wyżej wyroku.
Nie ma zatem żadnych przesłanek do przyjęcia, że te przepisy
rozporządzenia, które odnoszą się do określenia rodzaju pracy wykonywanej w
warunkach szczególnych, zostały przez Trybunał Konstytucyjny uznane za
niezgodne z Konstytucją RP, a tym samym, że Sąd Apelacyjny, przyporządkowując
pracę wykonywaną przez ubezpieczonego do treści wykazu A, stanowiącego
załącznik do rozporządzenia, stosował „niekonstytucyjne fragmenty” tego aktu
prawnego.
W ustaleniu faktu wykonywania pracy w szczególnych warunkach znaczenie
ma nie nazwa, jaką pracodawca nadał stanowisku pracy, lecz rodzaj i zakres
wykonywanych czynności. Należy jednak zastrzec, że chodzi tylko o rodzaj pracy
określony w § 4-15 rozporządzenia, zgodnie z przypisaniem jej do działu przemysłu
umieszczonego w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia, a wobec
tego pozytywnie odnieść się trzeba do poglądu Sądu odwoławczego o
niemożliwości sięgania do regulacji obowiązującej w innym resorcie, z tym
jednakże zastrzeżeniem, że nie zawsze chodzi o ten dział przemysłu, do którego
przyporządkowany jest dany pracodawca.
W judykaturze przyjmuje się, że w świetle przepisów wykazu A,
stanowiącego załącznik do rozporządzenia, wyodrębnienie poszczególnych prac
ma charakter stanowiskowo - branżowy. Pod pozycjami zamieszczonymi w
kolejnych działach wykazu wymieniono bowiem konkretne stanowiska przypisane
danym branżom, uznając je za prace w szczególnych warunkach uprawniające do
niższego wieku emerytalnego. Przyporządkowanie danego rodzaju pracy do
określonej branży ma istotne znaczenie dla jej kwalifikacji jako pracy w
szczególnych warunkach. Usystematyzowanie prac o znacznej szkodliwości i
9
uciążliwości do oddzielnych działów oraz poszczególnych stanowisk w ramach
gałęzi gospodarki nie jest przypadkowe, gdyż należy przyjąć, że konkretne
stanowisko narażone jest na ekspozycję na czynniki szkodliwe w stopniu
mniejszym lub większym w zależności od tego, w którym dziale przemysłu jest
umiejscowione. Konieczny jest bezpośredni związek wykonywanej pracy z
procesem technologicznym właściwym dla danego działu gospodarki (por. wyroki
Sądu Najwyższego: z dnia 16 czerwca 2009 r., I UK 20/09 i I UK 24/09; z dnia 1
czerwca 2010 r., II UK 21/10, a także z dnia 14 marca 2013 r., I UK 547/12;
niepublikowane). Oznacza to, że przynależność pracodawcy do określonej gałęzi
przemysłu ma znaczenie istotne i nie można dowolnie, z naruszeniem postanowień
rozporządzenia, wiązać konkretnych stanowisk pracy z branżami, do których nie
zostały przypisane w tym akcie prawnym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19
maja 2011 r., III UK 174/10, niepublikowany). Dodać do tego należy, że chodzi o
przynależność pracodawcy do określonej branży w typowym układzie, w którym
pracownik wykonuje pracę w obrębie tego zakładu pracy. Jeżeli natomiast praca
jest wykonywana na rzecz pracodawcy, ale w obrębie innego zakładu pracy, to
podstawowe znaczenie dla stwierdzenia, czy jest pracą w szczególnych warunkach
ma przynależność tego innego zakładu pracy do określonej branży. Jak już bowiem
powiedziano, konkretne stanowisko narażone jest na ekspozycję na czynniki
szkodliwe w stopniu mniejszym lub większym w zależności od tego, w którym dziale
przemysłu jest umiejscowione, na co nie ma żadnego wpływu przynależność
pracodawcy do określonej branży, jeżeli pracownik w ramach swoich obowiązków
wykonuje pracę w zakładzie pracy należącym do innego działu przemysłu. Wtedy
bowiem konieczny jest bezpośredni związek wykonywanej pracy z procesem
technologicznym właściwym dla tego działu gospodarki, w którym praca jest
wykonywana.
Sąd Najwyższy związany jest ustaleniem Sądu drugiej instancji, że
ubezpieczony, zatrudniony w przedsiębiorstwie z branży budowlanej, pracował jako
monter izolacji termicznych na terenie Huty Miedzi, nie wykonując swojej pracy w
głębokich wykopach. W wykazie A, stanowiącym załącznik do rozporządzenia, nie
uwzględniono stanowiska montera izolacji termicznych ani w dziale III (prace w
hutnictwie i przemyśle metalowym), ani w dziale V (prace w budownictwie i
10
przemyśle materiałów budowlanych), ani w dziale XIV (prace różne), wobec czego
trafnie Sąd odwoławczy uznał, że nie ma podstaw do przyjęcia, iż odwołujący się
wykonywał pracę w szczególnych warunkach. Nie jest bowiem trafne stwierdzenie
skarżącego, że ubezpieczony w ramach swoich obowiązków stale i w pełnym
wymiarze czasu pracy narażony był na działanie tych samych czynników, na które
narażeni byli pracownicy przemysłu chemicznego, w ramach którego to działu
prace antykorozyjne i termoizolacyjne urządzeń i instalacji technologicznych
zaliczane są do pracy w szczególnych warunkach, a tym samym, że zróżnicowanie
stanowisk pracy w warunkach szczególnych ze względu na dział gospodarki
narusza zasadę równości w zakresie uprawnień do ubezpieczenia społecznego
pracowników wykonujących taką samą pracę. Z ustanowionej na gruncie art. 32
ust. 1 Konstytucji RP zasady wynika nakaz jednakowego traktowania podmiotów
znajdujących się w zbliżonej sytuacji oraz zakaz różnicowania w tym traktowaniu
bez przyczyny znajdującej należyte uzasadnienie w przepisie rangi co najmniej
ustawowej. Zasady sprawiedliwości wymagają przy tym, aby zróżnicowanie prawne
podmiotów (ich kategorii) pozostawało w adekwatnej relacji do różnic w ich sytuacji
faktycznej, jako adresatów danych norm prawnych. Z powyższego wynika, że
zasada równości nie ma oznaczać identyczności. Dyskryminacja rozumiana jest
zaś jako zróżnicowane traktowanie podmiotów znajdujących się obiektywnie w
takiej samej sytuacji, które to odmienne traktowanie nie ma swojej racjonalnej
(obiektywnie usprawiedliwionej) podstawy. Nierówne traktowanie podmiotów nie
musi więc oznaczać dyskryminacji lub uprzywilejowania skutkującego oceną o
naruszeniu standardu określonego w przepisie art. 32 Konstytucji RP. Nie można
zatem mówić o dyskryminacji skarżącego, ponieważ biorąc pod uwagę treść art. 32
ust. 2 ustawy emerytalnej, zgodnie z którym za pracowników zatrudnionych w
szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o
znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub
wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na
bezpieczeństwo własne lub otoczenia, a konkretne stanowisko narażone jest na
ekspozycję na czynniki szkodliwe w stopniu mniejszym lub większym w zależności
od tego, w którym dziale przemysłu jest umiejscowione, nie ma podstaw do
stwierdzenia, że wszyscy pracownicy wykonujący podobnie nazwane prace w
11
różnych działach gospodarki muszą pozostawać w takiej samej sytuacji prawnej
odnośnie do możliwości zakwalifikowania tej pracy jako wykonywanej w warunkach
szczególnych.
Niewykazanie przez skarżącego na dzień 1 stycznia 1999 r. wykonywania
przez co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych oznacza zaś, że nie
spełnił jednego z warunków uprawniających do emerytury w wieku obniżonym, o
którym mowa w art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej, co uniemożliwia
przyznanie mu prawa do takiego świadczenia.
Z tych względów i biorąc pod uwagę, że przepis art. 233 k.p.c. jako
dotyczący oceny dowodów w ogóle nie może być podstawą skargi kasacyjnej (por.
art. 3983
§ 3 k.p.c.), należało stwierdzić, że zarzuty skarżącego nie mogą być
uwzględnione, w czego konsekwencji skarga kasacyjna podlegała oddaleniu wraz z
zasądzeniem na rzecz organu rentowego kosztów postępowania przed Sądem
Najwyższym (art. 39814
k.p.c. i art. 39821
w związku z art. 108 § 1 k.p.c.).