IV CZ 104/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-02-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 104/13
.
POSTANOWIENIE
Dnia 16 stycznia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący)
SSN Dariusz Dończyk
SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi powodów
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Okręgowego w R.
z dnia 21 grudnia 2010 r.,
w sprawie z powództwa U. D. i M. D.
przeciwko A. P. i M. P.
o wydanie nieruchomości,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 16 stycznia 2014 r.,
zażalenia powodów
na postanowienie Sądu Okręgowego w R.
z dnia 10 lutego 2012 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Powodowie U. D. i M. D. domagali się usunięcia pozwanych A. P. i M. P. z
działki gruntu, wyznaczonej punktami nr 618, 236,203, 204, 205, 206, 210 i 1454
według wariantu I opinii i mapy sporządzonej przez biegłego sądowego. Wyrokiem
z dnia 29 czerwca 2010 r. Sąd Rejonowy w R. ustalił granicę między
nieruchomością położoną w K. oznaczoną numerem 293/1 stanowiącą własność A.
P. i M. P. a nieruchomością położoną w K. oznaczoną jako działka 293/7 będącą
własnością M. D. i U. D. według linii wskazanej na mapie sporządzonej przez
biegłego sądowego J. Z. i nakazał pozwanym A. i M. P. wydanie powodom U. i M.
D. pasa gruntu o powierzchni 8 m2
stanowiącego część działki nr 293/7, zaś w
pozostałym zakresie powództwo oddalił.
Wyrokiem z dnia 21 grudnia 2010 r. Sąd Okręgowy w R. oddalił apelację
powodów od tego rozstrzygnięcia. Małżonkowie D. wnieśli skargę o wznowienie
tego postępowania, powołując się na podstawę wznowienia przewidzianą w art.
403 § 2 k.p.c. w postaci nowych dowodów - operatów pomiarowych dotyczących
przebiegu spornej granicy, oznaczonych numerami 213/11/396/82 i 1700-44/2001.
Postanowieniem z dnia 10 lutego 2012 r. Sąd Okręgowy w R. odrzucił
powyższą skargę uznając, że nie jest ona oparta na ustawowej podstawie
wznowienia, albowiem opisane w skardze operaty pomiarowe zostały ujawnione
w sprawie, której dotyczy skarga o wznowienie i stanowiły podstawę ustaleń
faktycznych Sądu, tak więc nie stanowią nowego, nieznanego skarżącym materiału
dowodowego, z którego nie mogli oni skorzystać w poprzednim postępowaniu.
W zażaleniu na to postanowienie skarżący zarzucili brak zrozumienia
stanowiska skarżących oraz skupienie się na okolicznościach nie mających
znaczenia dla rozpoznania skargi.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o wznowienie postępowania jest środkiem prawnym o mieszanym
charakterze łączącym pozew (czyli pismo inicjujące nową sprawę) ze środkiem
zaskarżenia skierowanym przeciwko prawomocnemu orzeczeniu sądu,
nadzwyczajnym środkiem prawnym o limitowanych podstawach wskazanych w art.
401, 4011
i art. 403 k.p.c. Jej wniesienie inicjuje postępowanie dwufazowe,
3
w którym najpierw sąd bada dopuszczalność skargi o wznowienie (w zależności
od wyniku kontroli następuje zwrot skargi lub jej odrzucenie), a następnie po
przesądzeniu dopuszczalności skargi, rozpoznaje ją merytorycznie i wydaje
stosowne rozstrzygnięcie.
W skardze powodowie powołali się na ujawnienie nowego, ich
zdaniem wcześniej nierozpoznanego, materiału dowodowego w postaci operatów
pomiarowych dotyczących spornej granicy o numerach 213/11/396/82 i 1700-
44/2001, a więc przyczynę, o której mowa w art. 403 § 2 k.p.c.
Możliwość wznowienia postępowania na podstawie art. 403 § 2 k.p.c. jest
uzależniona od zaistnienia łącznie trzech przesłanek. Po pierwsze, wykrycia
po uprawomocnieniu się wyroku nowych okoliczności faktycznych lub
środków dowodowych, które istniały w czasie postępowania, ale nie zostały w nim
powołane. Po drugie, możliwości ich wpływu na wynik sprawy i po trzecie,
niemożności skorzystania z nich przez stronę w poprzednim postępowaniu.
Wykrycie okoliczności faktycznych lub dowodów w rozumieniu art. 403 § 2 k.p.c.
dotyczy faktów i środków dowodowych, które - poza przesłanką ich nieujawnienia
w postępowaniu prawomocnie zakończonym - były dla strony skarżącej wówczas
"nieujawnialne". Przepis ten obejmuje zatem fakty stronie nieznane i dla niej
niedostępne, natomiast fakty "ujawnialne", czyli te, które strona powinna znać,
bo miała możliwość dostępu do nich, nie są objęte hipotezą tego przepisu (tak m.in.
postanowienie SN z dnia 3 października 2013 r., II UZ 54/13, niepubl.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 sierpnia 2013 r., V CZ 33/13, niepubl,
postanowienie SN z dnia 29 marca 2007 r., II UZ 3/07, OSNP 2008, nr 11-12,
poz. 178 i orzeczenia tam powołane).
Skarżący powołali się w skardze o wznowienie postępowania na nowy
materiał dowodowy, tj. operaty pomiarowe dotyczące spornej granicy o numerach
213/11/396/82 i 1700-44/2001. Wskazane przez skarżących okoliczności i środki
dowodowe nie mieszczą się jednak w hipotezie art. 403 § 2 k.p.c., skoro wskazane
przez skarżących dokumenty stanowiły podstawę podziału działek nr 293/2
i nr 293/4, która to okoliczność znana była stronom procesu i stanowiła podstawę
ustaleń faktycznych Sądu w sprawie objętej wnioskiem o wznowienie postępowania.
O istnieniu operatów pomiarowych, wskazywanych aktualnie jako nowe, nieznane
4
skarżącym dowody, świadczą dokumenty, które przedłożone zostały do akt sprawy
przez samych skarżących - k. 5 akt (1700-44/2001) a także znajdują się w aktach
sprawy - k. 131 akt i były znane skarżącym w poprzednim postępowaniu.
W tym stanie rzeczy, zażalenie podlegało oddaleniu jako bezzasadne na
podstawie art. 39814
k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.
.
POSTANOWIENIE
Dnia 16 stycznia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący)
SSN Dariusz Dończyk
SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi powodów
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Okręgowego w R.
z dnia 21 grudnia 2010 r.,
w sprawie z powództwa U. D. i M. D.
przeciwko A. P. i M. P.
o wydanie nieruchomości,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 16 stycznia 2014 r.,
zażalenia powodów
na postanowienie Sądu Okręgowego w R.
z dnia 10 lutego 2012 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Powodowie U. D. i M. D. domagali się usunięcia pozwanych A. P. i M. P. z
działki gruntu, wyznaczonej punktami nr 618, 236,203, 204, 205, 206, 210 i 1454
według wariantu I opinii i mapy sporządzonej przez biegłego sądowego. Wyrokiem
z dnia 29 czerwca 2010 r. Sąd Rejonowy w R. ustalił granicę między
nieruchomością położoną w K. oznaczoną numerem 293/1 stanowiącą własność A.
P. i M. P. a nieruchomością położoną w K. oznaczoną jako działka 293/7 będącą
własnością M. D. i U. D. według linii wskazanej na mapie sporządzonej przez
biegłego sądowego J. Z. i nakazał pozwanym A. i M. P. wydanie powodom U. i M.
D. pasa gruntu o powierzchni 8 m2
stanowiącego część działki nr 293/7, zaś w
pozostałym zakresie powództwo oddalił.
Wyrokiem z dnia 21 grudnia 2010 r. Sąd Okręgowy w R. oddalił apelację
powodów od tego rozstrzygnięcia. Małżonkowie D. wnieśli skargę o wznowienie
tego postępowania, powołując się na podstawę wznowienia przewidzianą w art.
403 § 2 k.p.c. w postaci nowych dowodów - operatów pomiarowych dotyczących
przebiegu spornej granicy, oznaczonych numerami 213/11/396/82 i 1700-44/2001.
Postanowieniem z dnia 10 lutego 2012 r. Sąd Okręgowy w R. odrzucił
powyższą skargę uznając, że nie jest ona oparta na ustawowej podstawie
wznowienia, albowiem opisane w skardze operaty pomiarowe zostały ujawnione
w sprawie, której dotyczy skarga o wznowienie i stanowiły podstawę ustaleń
faktycznych Sądu, tak więc nie stanowią nowego, nieznanego skarżącym materiału
dowodowego, z którego nie mogli oni skorzystać w poprzednim postępowaniu.
W zażaleniu na to postanowienie skarżący zarzucili brak zrozumienia
stanowiska skarżących oraz skupienie się na okolicznościach nie mających
znaczenia dla rozpoznania skargi.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o wznowienie postępowania jest środkiem prawnym o mieszanym
charakterze łączącym pozew (czyli pismo inicjujące nową sprawę) ze środkiem
zaskarżenia skierowanym przeciwko prawomocnemu orzeczeniu sądu,
nadzwyczajnym środkiem prawnym o limitowanych podstawach wskazanych w art.
401, 4011
i art. 403 k.p.c. Jej wniesienie inicjuje postępowanie dwufazowe,
3
w którym najpierw sąd bada dopuszczalność skargi o wznowienie (w zależności
od wyniku kontroli następuje zwrot skargi lub jej odrzucenie), a następnie po
przesądzeniu dopuszczalności skargi, rozpoznaje ją merytorycznie i wydaje
stosowne rozstrzygnięcie.
W skardze powodowie powołali się na ujawnienie nowego, ich
zdaniem wcześniej nierozpoznanego, materiału dowodowego w postaci operatów
pomiarowych dotyczących spornej granicy o numerach 213/11/396/82 i 1700-
44/2001, a więc przyczynę, o której mowa w art. 403 § 2 k.p.c.
Możliwość wznowienia postępowania na podstawie art. 403 § 2 k.p.c. jest
uzależniona od zaistnienia łącznie trzech przesłanek. Po pierwsze, wykrycia
po uprawomocnieniu się wyroku nowych okoliczności faktycznych lub
środków dowodowych, które istniały w czasie postępowania, ale nie zostały w nim
powołane. Po drugie, możliwości ich wpływu na wynik sprawy i po trzecie,
niemożności skorzystania z nich przez stronę w poprzednim postępowaniu.
Wykrycie okoliczności faktycznych lub dowodów w rozumieniu art. 403 § 2 k.p.c.
dotyczy faktów i środków dowodowych, które - poza przesłanką ich nieujawnienia
w postępowaniu prawomocnie zakończonym - były dla strony skarżącej wówczas
"nieujawnialne". Przepis ten obejmuje zatem fakty stronie nieznane i dla niej
niedostępne, natomiast fakty "ujawnialne", czyli te, które strona powinna znać,
bo miała możliwość dostępu do nich, nie są objęte hipotezą tego przepisu (tak m.in.
postanowienie SN z dnia 3 października 2013 r., II UZ 54/13, niepubl.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 sierpnia 2013 r., V CZ 33/13, niepubl,
postanowienie SN z dnia 29 marca 2007 r., II UZ 3/07, OSNP 2008, nr 11-12,
poz. 178 i orzeczenia tam powołane).
Skarżący powołali się w skardze o wznowienie postępowania na nowy
materiał dowodowy, tj. operaty pomiarowe dotyczące spornej granicy o numerach
213/11/396/82 i 1700-44/2001. Wskazane przez skarżących okoliczności i środki
dowodowe nie mieszczą się jednak w hipotezie art. 403 § 2 k.p.c., skoro wskazane
przez skarżących dokumenty stanowiły podstawę podziału działek nr 293/2
i nr 293/4, która to okoliczność znana była stronom procesu i stanowiła podstawę
ustaleń faktycznych Sądu w sprawie objętej wnioskiem o wznowienie postępowania.
O istnieniu operatów pomiarowych, wskazywanych aktualnie jako nowe, nieznane
4
skarżącym dowody, świadczą dokumenty, które przedłożone zostały do akt sprawy
przez samych skarżących - k. 5 akt (1700-44/2001) a także znajdują się w aktach
sprawy - k. 131 akt i były znane skarżącym w poprzednim postępowaniu.
W tym stanie rzeczy, zażalenie podlegało oddaleniu jako bezzasadne na
podstawie art. 39814
k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.