III KK 441/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:20-02-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III KK 441/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 22 stycznia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Przemysław Kalinowski (przewodniczący)
SSN Michał Laskowski (sprawozdawca)
SSN Jacek Sobczak
Protokolant Teresa Jarosławska
w sprawie J. M.
skazanego z art. 286 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 22 stycznia 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w L.
z dnia 12 marca 2010 r.,
1. uchyla zaskarżony wyrok i na podstawie art. 17 § 1 pkt 7
k.p.k. umarza postępowanie,
2. kosztami procesu w sprawie obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w L., wyrokiem z dnia 12 marca 2010 r., uznał J. M. za
winnego tego, że „w dniu 14 listopada 2007 r. w N., prowadząc działalność
gospodarczą o nazwie „Skup – Sprzedaż – Transport” J. M., w celu osiągnięcia
korzyści majątkowej, dokonując skupu żywca wieprzowego na terenie Punktu
2
Skupu Żywca na zasadzie wydłużonego terminu płatności doprowadził Z. G. do
niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 1.127,70 zł”, to jest za winnego
przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. i wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia
wolności, której wykonanie warunkowo zawiesił na okres 2 lat próby. Wyrok Sądu
Rejonowego w L. nie został zaskarżony i uprawomocnił się z dniem 22 marca 2010
r.
Kasację od tego wyroku wniósł Rzecznik Praw Obywatelskich na korzyść
skazanego. Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył wyrok w całości i zarzucił
rażące naruszenie przepisów postępowania karnego, tj. art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.,
stanowiące bezwzględną przyczynę odwoławczą określoną w art. 439 § 1 pkt 8
k.p.k., polegające na skazaniu J. M. za czyn z art. 286 § 1 k.k., popełniony w dniu
14 listopada 2007 r., pomimo tego, że stanowił on element czynu ciągłego z art.
286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., popełnionego w okresie od 3 października do 12
grudnia 2007 r., za dokonanie którego J. M. skazany został wcześniejszym
prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w H. z dnia 2 października 2008 r.
Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł o uchylenie zaskarżonego kasacją
orzeczenia i umorzenie postępowania karnego wobec J. M., na podstawie art. 17 §
1 pkt 7 k.p.k.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Rzecznika Praw Obywatelskich jest zasadna w stopniu oczywistym,
co pozwala na jej rozpoznanie i uwzględnienie na posiedzeniu wyznaczonym w
trybie z art. 535 § 5 k.p.k.
Nie budzi wątpliwości fakt, że J.M. skazany został prawomocnym wyrokiem
Sądu Rejonowego w H. z dnia 2 października 2008 r., za to, że „w okresie od 3
października do 12 grudnia 2007 r. w Ś., , działając w krótkich odstępach czasu w
wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej
doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem: […] w ten sposób, że w
ramach prowadzonej działalności gospodarczej podczas skupowania świń
wprowadził wyżej wymienionych w błąd co do zamiaru dokonania zapłaty
należności w umówionym terminie, po czym nie wywiązał się z tego zobowiązania
działając na szkodę pokrzywdzonych na łączną kwotę 13 966,68 zł", tj. popełnienia
czynu z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na podstawie art. 286 § 1 k.k.
3
skazał go na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania na okres próby 4 lat.
Istotą czynu ciągłego z art. 12 k.k. jest przyjęcie przez ustawodawcę, że
wielość zachowań podjętych w opisanych w art. 12 k.k. warunkach tworzy jeden
czyn zabroniony. Czas popełnienia tego czynu to okres obejmujący powtarzające
się zachowania od pierwszego do zakończenia ostatniego z nich. Opisanym
powyżej wyrokiem Sądu Rejonowego w H. - J. M. skazany został za czyn ciągły z
art. 286 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. popełniony w okresie od 3 października do 12
grudnia 2007 r. Wyrok ten uprawomocnił się z dniem 23 października 2008 r., a
więc przed wydaniem zaskarżonego kasacją wyroku Sądu Rejonowego w L.
Prawomocne skazanie za przestępstwo ciągłe stwarza stan materialnej
prawomocności w stosunku do okresu objętego skazaniem, także w odniesieniu do
jednostkowych zachowań, które nie zostały objęte opisem czynu przypisanego (zob.
m. in. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2007 r., I KZP 15/07, OSNKW
z 2007 r., z. 7-8, poz. 55). Warunkiem jest tożsamość czynu. Porównanie treści
wyroków Sądu Rejonowego w H. i Sądu Rejonowego w L. prowadzi do wniosku, że
w obu wyrokach J. M. przypisano działania w tym samym czasie, podjęte z
wykorzystaniem tej samej działalności gospodarczej i realizowane w ten sam
sposób. Można zatem przyjąć i to mimo faktu, że przypisane J. M. przestępstwa
popełnione zostały w różnych miejscowościach, że w chwili wyrokowania przez Sąd
Rejonowy w L. doszło do skazania J. M. mimo tego, że postępowanie karne co do
tego samego czynu tej samej osoby zostało już prawomocnie zakończone. Doszło
zatem do spełnienia bezwzględnej przesłanki odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k.
w zw. z art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k., czego konsekwencją jest uchylenie wyroku Sądu
Rejonowego w L.
W sprawie doszło zatem do oczywistego naruszenia prawa i to o charakterze
rażącym. Konieczne w tej sytuacji było uchylenie zaskarżonego kasacją wyroku.
Wyrok ten wydany został mimo występującej w chwili, w której go wydawano
bezwzględnej przesłanki odwoławczej w postaci powagi rzeczy osądzonej. W tej
sytuacji obok uchylenia wyroku Sądu Rejonowego w L. konieczne stało się
umorzenie przedmiotowego postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.
4
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 22 stycznia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Przemysław Kalinowski (przewodniczący)
SSN Michał Laskowski (sprawozdawca)
SSN Jacek Sobczak
Protokolant Teresa Jarosławska
w sprawie J. M.
skazanego z art. 286 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 22 stycznia 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w L.
z dnia 12 marca 2010 r.,
1. uchyla zaskarżony wyrok i na podstawie art. 17 § 1 pkt 7
k.p.k. umarza postępowanie,
2. kosztami procesu w sprawie obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w L., wyrokiem z dnia 12 marca 2010 r., uznał J. M. za
winnego tego, że „w dniu 14 listopada 2007 r. w N., prowadząc działalność
gospodarczą o nazwie „Skup – Sprzedaż – Transport” J. M., w celu osiągnięcia
korzyści majątkowej, dokonując skupu żywca wieprzowego na terenie Punktu
2
Skupu Żywca na zasadzie wydłużonego terminu płatności doprowadził Z. G. do
niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 1.127,70 zł”, to jest za winnego
przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. i wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia
wolności, której wykonanie warunkowo zawiesił na okres 2 lat próby. Wyrok Sądu
Rejonowego w L. nie został zaskarżony i uprawomocnił się z dniem 22 marca 2010
r.
Kasację od tego wyroku wniósł Rzecznik Praw Obywatelskich na korzyść
skazanego. Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył wyrok w całości i zarzucił
rażące naruszenie przepisów postępowania karnego, tj. art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.,
stanowiące bezwzględną przyczynę odwoławczą określoną w art. 439 § 1 pkt 8
k.p.k., polegające na skazaniu J. M. za czyn z art. 286 § 1 k.k., popełniony w dniu
14 listopada 2007 r., pomimo tego, że stanowił on element czynu ciągłego z art.
286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., popełnionego w okresie od 3 października do 12
grudnia 2007 r., za dokonanie którego J. M. skazany został wcześniejszym
prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w H. z dnia 2 października 2008 r.
Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł o uchylenie zaskarżonego kasacją
orzeczenia i umorzenie postępowania karnego wobec J. M., na podstawie art. 17 §
1 pkt 7 k.p.k.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Rzecznika Praw Obywatelskich jest zasadna w stopniu oczywistym,
co pozwala na jej rozpoznanie i uwzględnienie na posiedzeniu wyznaczonym w
trybie z art. 535 § 5 k.p.k.
Nie budzi wątpliwości fakt, że J.M. skazany został prawomocnym wyrokiem
Sądu Rejonowego w H. z dnia 2 października 2008 r., za to, że „w okresie od 3
października do 12 grudnia 2007 r. w Ś., , działając w krótkich odstępach czasu w
wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej
doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem: […] w ten sposób, że w
ramach prowadzonej działalności gospodarczej podczas skupowania świń
wprowadził wyżej wymienionych w błąd co do zamiaru dokonania zapłaty
należności w umówionym terminie, po czym nie wywiązał się z tego zobowiązania
działając na szkodę pokrzywdzonych na łączną kwotę 13 966,68 zł", tj. popełnienia
czynu z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na podstawie art. 286 § 1 k.k.
3
skazał go na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania na okres próby 4 lat.
Istotą czynu ciągłego z art. 12 k.k. jest przyjęcie przez ustawodawcę, że
wielość zachowań podjętych w opisanych w art. 12 k.k. warunkach tworzy jeden
czyn zabroniony. Czas popełnienia tego czynu to okres obejmujący powtarzające
się zachowania od pierwszego do zakończenia ostatniego z nich. Opisanym
powyżej wyrokiem Sądu Rejonowego w H. - J. M. skazany został za czyn ciągły z
art. 286 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. popełniony w okresie od 3 października do 12
grudnia 2007 r. Wyrok ten uprawomocnił się z dniem 23 października 2008 r., a
więc przed wydaniem zaskarżonego kasacją wyroku Sądu Rejonowego w L.
Prawomocne skazanie za przestępstwo ciągłe stwarza stan materialnej
prawomocności w stosunku do okresu objętego skazaniem, także w odniesieniu do
jednostkowych zachowań, które nie zostały objęte opisem czynu przypisanego (zob.
m. in. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2007 r., I KZP 15/07, OSNKW
z 2007 r., z. 7-8, poz. 55). Warunkiem jest tożsamość czynu. Porównanie treści
wyroków Sądu Rejonowego w H. i Sądu Rejonowego w L. prowadzi do wniosku, że
w obu wyrokach J. M. przypisano działania w tym samym czasie, podjęte z
wykorzystaniem tej samej działalności gospodarczej i realizowane w ten sam
sposób. Można zatem przyjąć i to mimo faktu, że przypisane J. M. przestępstwa
popełnione zostały w różnych miejscowościach, że w chwili wyrokowania przez Sąd
Rejonowy w L. doszło do skazania J. M. mimo tego, że postępowanie karne co do
tego samego czynu tej samej osoby zostało już prawomocnie zakończone. Doszło
zatem do spełnienia bezwzględnej przesłanki odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k.
w zw. z art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k., czego konsekwencją jest uchylenie wyroku Sądu
Rejonowego w L.
W sprawie doszło zatem do oczywistego naruszenia prawa i to o charakterze
rażącym. Konieczne w tej sytuacji było uchylenie zaskarżonego kasacją wyroku.
Wyrok ten wydany został mimo występującej w chwili, w której go wydawano
bezwzględnej przesłanki odwoławczej w postaci powagi rzeczy osądzonej. W tej
sytuacji obok uchylenia wyroku Sądu Rejonowego w L. konieczne stało się
umorzenie przedmiotowego postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.
4