Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KZ 83/13
POSTANOWIENIE
Dnia 22 stycznia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jacek Sobczak
w sprawie M. S.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w dniu 22 stycznia 2014 r.
zażalenia skazanego na zarządzenie Przewodniczącego Sądu Okręgowego w
G. z dnia 28 sierpnia 2013 r.
o uznaniu za bezskuteczny wniosku skazanego o przywrócenie terminu do
złożenia kasacji
od wyroku Sądu Okręgowego w G. z dnia 29 czerwca 2011 r., częściowo
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w G. z dnia 10 lutego 2011r.,
na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.
p o s t a n o w i ł
utrzymać w mocy zaskarżone zarządzenie.
UZASADNIENIE
Zażalenie skazanego nie jest trafne i nie może wywrzeć skutku zgodnego z
kierunkiem zaskarżenia.
W przedmiotowej sprawie koniecznym jest przytoczenie okoliczności
faktycznych, które legły u podstaw wydania zaskarżonego zarządzenia.
M. S. został prawomocnie skazany wyrokiem Sądu Okręgowego w G. z dnia
29 czerwca 2011 r., częściowo zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w G. z dnia
10 lutego 2011r. Jak wynika z protokołu rozprawy apelacyjnej skazany był obecny
na jej terminie w dniu 29 czerwca 2011 r. (k. 471, t. III) lecz nie został
doprowadzony na ogłoszenie wyroku. Wobec tego w dniu 7 lipca 2011 r. (k.484. t.
2
III) skazany otrzymał sentencję wyroku Sądu Okręgowego oraz pouczenie o
środkach zaskarżenia. Skazany następnie wielokrotnie występował do Sądu o
doręczenie mu wydanego wobec niego wyroku argumentując to potrzebą złożenia
wniosku o wydanie wyroku łącznego. Pierwszy raz w tym przedmiocie wystąpił do
Sądu w dniu 21 lipca 2011 r. (k. 486, t. III), czyli już po upływie siedmiodniowego
terminu do złożenia „zapowiedzi kasacji”.
W dniu 11 kwietnia 2013 r. M. S. złożył do Sądu Okręgowego wniosek o
przywrócenie terminu do złożenia kasacji od wyroku Sądu Okręgowego w sprawie
o sygn. akt V Ka …/11, częściowo zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego o sygn.
akt II K …/10.
Zarządzeniem z dnia 14 maja 2013 r. (k. 8), na podstawie art. 120 § 1 k.p.k.,
wezwano skazanego do uzupełnienia braku formalnego wniosku poprzez
dołączenie kasacji sporządzonej i podpisanej przez obrońcę pod rygorem uznania
pisma za bezskuteczne. Skazany otrzymał pismo w dniu 24 maja 2013 r. (k. 10v).
W dniu 26 maja 2013 r. M. S. nadesłał do Sądu własnoręcznie sporządzoną
kasację oraz wniosek o ustanowienie mu obrońcy z urzędu w postępowaniu
kasacyjnym (k.12 in.).
Postanowieniem z dnia 7 czerwca 2013 r. Sąd Okręgowy, na podstawie art.
78 § 1 k.p.k., odmówił wyznaczenia M. S. obrońcy w celu sporządzenia kasacji. Z
treści tego orzeczenia wynika, że skazany nie wykazał istnienia przesłanek
warunkujących wniosek ale także podniesiono, że będąc prawidło pouczony, nie
dochował terminu i nie złożył wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia
wyroku Sądu Okręgowego.
Następnie zarządzeniem z dnia 7 czerwca 2013 r., które skazany odebrał w
dniu 12 czerwca 2013 r. (k.23v) został wezwany do uzupełnienia braku formalnego
wniosku w terminie 7 dni pod rygorem uznania go za bezskuteczny.
Zarządzeniem z dnia 21 czerwca 2012 r. (błędnie określona data – było to 21
czerwca 2013 r.) zobowiązano skazanego do uzupełnienia braków formalnych
wniosku o przywrócenie terminu do wywiedzenia kasacji w terminie kolejnych 23
dni od otrzymania wezwania pod rygorem uznania pisma za bezskuteczne
(ponieważ uprzednio błędnie pouczono o 7- dniowym terminie do uzupełnienia
braków formalnych, a tymczasem wynosi on 30 dni), poprzez dopełnienie
3
czynności, których wniosek dotyczy, czyli dołączenie kasacji sporządzonej i
podpisanej przez adwokata (z wyboru). W dalszej części uzasadnienia zarządzenia
podniesiono także fakt, iż skazany nie wystąpił z wnioskiem o sporządzenie i
doręczenie uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego. Skazany odebrał to
zarządzenie w dniu 1 lipca 2013 r. (k.30v).
Zaskarżonym zarządzeniem z dnia 28 sierpnia 2013 r. (k. 41) uznano na
podstawie art. 120 § 2 k.p.k. wniosek skazanego o przywrócenie terminu do
złożenia kasacji za bezskuteczny albowiem nie uzupełniono jego braku formalnego
poprzez sporządzenie i podpisanie kasacji przez obrońcę z wyboru.
Na podstawie przytoczonych faktów należy dojść do wniosku, że zarówno
rozumowanie jak i postępowanie Sądu Okręgowego w zakresie prowadzonych
czynności okołokasacyjnych nie wydaje się do końca zrozumiałe.
Jak wynika z akt sprawy, co niejednokrotnie również podnosił procedujący Sąd,
skazany nie wystąpił w obligującym go terminie o sporządzenie i doręczenie wyroku
Sądu II Instancji wraz uzasadnieniem. Oznacza to bowiem, że niezainicjowanie w
ten sposób postępowania kasacyjnego pozbawiło skazanego w zasadzie
możliwości dalszego prowadzenia czynności okołokasacyjnych. Wniosek o
sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku nie jest objęty przymusem
adwokackim toteż skazany - będąc o tym prawidłowo pouczany - mógł taki wniosek
złożyć osobiście. Wniosku w tym przedmiocie w terminie zawitym 7 dni nie złożył.
Pierwszy wniosek o doręczenie odpisu wyroku, jakkolwiek przez skazanego
argumentowany, został złożony już po upływie wymaganych ustawą 7 dni. Skazany
nie wystąpił także (co było mu przypominane przez Sąd) o przywrócenie terminu do
złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie orzeczenia z uzasadnieniem.
Zauważyć należy, że zarówno termin 7-dniowy do złożenia wniosku o doręczenie
orzeczenia z uzasadnieniem, jak i termin 30-dniowy do wniesienia kasacji są
terminami zawitymi. Ich niedotrzymanie z przyczyn od strony niezależnych może
spowodować przywrócenie terminu na zasadach określonych w art. 126 § 1 i 2.
Termin ten może być przywrócony z przyczyn wskazanych w art. 126 § 1, przy
jednoczesnym dopełnieniu czynności, która miała być w terminie wykonana. Takie
okoliczności w sprawie jednak nie zaistniały.
4
Pismo skazanego z 11 kwietnia 2013 r. zatytułowane „wniosek” o przywrócenie
terminu do sprawy II K …/10, potraktowane zostało zgodnie z żądaniem skazanego,
jako wniosek o przywrócenie terminu do wywiedzenia kasacji i nadano mu właściwy
temu postępowaniu tryb. Z tego faktu wywieść należy, że doszło w jakiś sposób do
pominięcia i przez to do konwalidowania terminu przewidzianego do złożenia
wniosku o doręczenie uzasadnienia wyroku. Należy zauważyć, że terminy
określone w art. 524 § 1 k.p.k. są terminami zawitymi, co oznacza, że czynność
wykonana z ich uchybieniem jest czynnością bezskuteczną (art. 122 § 1 § 2 k.p.k.).
Dalsze czynności Sądu Okręgowego odnosiły się do żądania uzupełnienia
braków formalnych wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia kasacji. Jak
wynika jednak z lektury akt przedmiotowej sprawy w każdej z tych opisanych wyżej
sytuacji określone prawem terminy upłynęły a obciążające wniosek skazanego
braki nie zostały na czas usunięte.
Oczywistym jest także i to, że błąd w procedowaniu obciążający organ
procesowy nie może rodzić negatywnych konsekwencji dla skazanego, tym
niemniej reguła ta nie znajduje w tej sprawie zastosowania albowiem negatywne
konsekwencje dla strony spowodował już upływ siedmiodniowego terminu do
złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem.
Mając na uwadze powyższe, Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia.