Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 435/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 stycznia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jarosław Matras (przewodniczący)
SSN Kazimierz Klugiewicz
SSN Eugeniusz Wildowicz (sprawozdawca)
Protokolant Dorota Szczerbiak
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w sprawie D. S.
w przedmiocie wyroku łącznego
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 29 stycznia 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia 30 sierpnia 2013 r.,
utrzymującego w mocy wyrok łączny Sądu Rejonowego w P. z dnia 16 kwietnia
2013 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i utrzymany nim w mocy wyrok
Sądu Rejonowego w P. w zakresie orzeczenia o karze łącznej
grzywny.
UZASADNIENIE
2
Sąd Rejonowy w P., wyrokiem łącznym z dnia 16 kwietnia 2013 r., po
rozpoznaniu sprawy D. S. - skazanego prawomocnymi wyrokami Sądu Rejonowego
w P:
I. z dnia 21 czerwca 2010 r., sygn. akt II K 332/10, za przestępstwo popełnione w
dniu 28 marca 2010 r., na karę 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania na okres 5 lat próby i karę grzywny w wysokości 60
stawek dziennych po 15 zł każda, postanowieniem z dnia 6 października 2011 r.
zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności;
II. z dnia 7 grudnia 2010 r., sygn. akt II K 903/10, za przestępstwo popełnione w
dniu 27 kwietnia 2009 r., na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat próby i karę grzywny na podstawie art.
71 § 1 k.k. w wysokości 40 stawek dziennych po 20 zł każda, postanowieniem z
dnia 5 marca 2012 r. zarządzono wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności;
III. z dnia 13 lipca 2012 r., sygn. akt II K 946/11, za przestępstwo popełnione w dniu
17 stycznia 2011 r., na karę roku pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania na okres 5 lat próby i karę grzywny wysokości 80
stawek dziennych po 10 zł każda;
IV. z dnia 15 listopada 2012 r., sygn. akt II K 916/11:
- za przestępstwo popełnione w dniu 6 sierpnia 2011 r, na krę roku pozbawienia
wolności,
- za przestępstwo popełnione w dniu 8 czerwca 2011 r. , na karę roku pozbawienia
wolności,
- za przestępstwo popełnione w lipcu 2010 r., na karę 5 miesięcy pozbawienia
wolności - na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. wymierzono karę łączną roku i
8 miesięcy pozbawienia wolności;
V. z dnia 20 listopada 2012 r., sygn. akt II K 21/12, za przestępstwo popełnione w
dniu 2 stycznia 2012 r, na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności;
1. na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w zw. z art. 569 § 1 k.p.k. połączył kary
pozbawienia wolności orzeczone wyrokami opisanymi w pkt I oraz pkt II i wymierzył
skazanemu karę łączną 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;
2. na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w zw. z art. 569 § 1 k.p.k. połączył kary
orzeczone wyrokami opisanymi w pkt III oraz pkt IV i V i wymierzył skazanemu karę
3
łączną 2 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną grzywny w
rozmiarze 130 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na
kwotę 10 zł. Ponadto orzekł o zaliczeniu na poczet orzeczonej w pkt 2 kary łącznej
pozbawienia wolności okresu rzeczywistego pozbawienia wolności, „utrzymał w
mocy pozostałe rozstrzygnięcia zawarte w wyrokach opisanych w pkt I – IV, nie
będące przedmiotem niniejszego postępowania” oraz rozstrzygnął o kosztach
sądowych.
Od tego wyroku apelację wniósł obrońca skazanego, wnosząc o
zastosowanie pełnej absorpcji przy wymiarze kary łącznej.
Sąd Okręgowy w K., wyrokiem z dnia 30 sierpnia 2013 r., utrzymał w mocy
zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną.
Kasację od tego wyroku wniósł – na podstawie art. 521 § 1 k.p.k. –
Prokurator Generalny, zaskarżając wyrok w całości, na korzyść skazanego. W
kasacji zarzucił rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie
przepisów prawa procesowego, tj. art. 433 § 1 k.p.k. i art. 440 k.p.k. polegające na
dokonaniu nienależytej kontroli odwoławczej i utrzymaniu w mocy rażąco
niesprawiedliwego wyroku sądu I instancji, wydanego z rażącym naruszeniem
przepisu prawa karnego materialnego, tj. art. 85 k.k. wskutek połączenia w pkt 2
wyroku łącznego jednostkowych kar grzywny w wymiarze 80 stawek dziennych po
10 zł każda i 50 stawek dziennych po 20 zł każda, w sytuacji gdy kara 50 stawek
dziennych grzywny nie została orzeczona wobec skazanego D. S.
Na tej podstawie wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie
sprawy Sądowi Okręgowemu w K. do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest oczywiście zasadna, stąd jej uwzględnienie na posiedzeniu w
trybie art. 535 § 5 k.p.k.
Rację ma bowiem skarżący, że Sąd Okręgowy w K. utrzymał w mocy wyrok
łączny, który wydany został z rażącym naruszeniem przepisu prawa
materialnego - art. 85 k.k.
Wymierzenie kary łącznej w wyroku łącznym uzależnione jest od spełnienia
przesłanek z art. 85 k.k. Zgodnie z tym przepisem sąd orzeka karę łączną wówczas,
gdy sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw zanim zapadł pierwszy wyrok,
4
chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z nich i wymierzono mu za nie
kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu. Jednym z warunków
wymierzenia kary łącznej są więc kary tego samego rodzaju orzeczone za
pozostające w zbiegu przestępstwa.
Z zestawienia dat popełnienia czynów przypisanych D. S., dat wydania
wyroków w sprawach objętych postępowaniem w przedmiocie wydania wyroku
łącznego oraz kar orzeczonych tymi wyrokami wynika, że brak było podstaw
faktycznych i prawnych do orzeczenia kary łącznej grzywny (pkt 2), gdyż karę tego
rodzaju wymierzono jedynie wyrokiem z dnia 13 lipca 2012 r., sygn. akt II K 946/11
(pkt III części wstępnej). Natomiast wyrokami opisanymi w punktach IV i V części
wstępnej, które również objęte zostały zaskarżonym wyrokiem łącznym,
skazanemu kary grzywny nie wymierzono.
Brak korekty tego rozstrzygnięcia przez Sąd odwoławczy, niezależnie od
granic zaskarżenia i podniesionych w apelacji obrońcy skazanego zarzutów, jest
nie tylko równoznaczny z rażącym naruszeniem wskazanych w zarzucie art. 433
§ 1 k.p.k. i art. 440 k.p.k., ale również oznacza, że takim samym uchybieniem –
jak wyrok sądu pierwszej instancji - obciążone jest zaskarżone orzeczenie Sądu
Okręgowego w K. Uchybienie to miało ewidentny wpływ na treść wyroku, gdyż w
jego następstwie wymierzono skazanemu karę łączną, choć nie było ku temu
podstaw.
Dlatego podniesione w kasacji zarzuty rażącego naruszenia przepisów
prawa procesowego i materialnego są zasadne. Natomiast zawarty w niej wniosek
o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego w K. i przekazanie sprawy temu Sądowi do
ponownego rozpoznania (którym Sąd Najwyższy nie jest związany) okazał się
nietrafny. Po pierwsze, brak jest podstaw do uchylenia wyroku w całości, skoro jest
on wadliwy jedynie w zakresie kary łącznej grzywny, a więc jednej z trzech kar
łącznych, orzeczonych wyrokiem następnie utrzymanym w mocy przez Sąd
Okręgowy w K. Po drugie, po uchyleniu zaskarżonego wyroku w części dotyczącej
rozstrzygnięcia o karze łącznej grzywny wydanie orzeczenia następczego stało się
bezprzedmiotowe.
Kierując się powyższym Sąd Najwyższy orzekł jak w wyroku.
5