Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 470/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 lutego 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Grzegorczyk (przewodniczący)
SSN Roman Sądej
SSN Eugeniusz Wildowicz (sprawozdawca)
Protokolant Anna Korzeniecka-Plewka
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w sprawie M. D. W.
skazanej z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 171 § 1 k.k. i in.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 6 lutego 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanej
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […] z dnia 20 czerwca 2013 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Okręgowego w S. z dnia 18 lutego 2013 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i utrzymany nim w mocy wyrok
Sądu Okręgowego w S. w zakresie orzeczenia o karze grzywny i
sprawę w tej części przekazuje Sądowi pierwszej instancji do
ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
M. D. W. została oskarżona o popełnienie dwóch przestępstw: z art. 18 § 2
k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. oraz z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art.
2
171 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. Sąd Okręgowy, wyrokiem z dnia 18 lutego 2013 r.,
uniewinnił oskarżoną od popełnienia pierwszego z zarzucanych jej czynów.
Natomiast z ramach drugiego z zarzucanych czynów skazał ją na podstawie art. 13
§ 1 k.k. w zw. z art. 171 § 1 k.k. w zb. z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 171 § 1 k.k. w
zw. z art. 12 k.k. i art. 11 § 2 k.k. na karę roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z
warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 lat próby. Na podstawie art.
71 § 1 k.k. wymierzył karę grzywny w wysokości 300 stawek dziennych, ustalając
wysokość stawki dziennej na kwotę 20 zł. Ponadto rozstrzygnął o zaliczeniu na
poczet orzeczonej kary grzywny okresu tymczasowego aresztowania oraz o
kosztach sądowych.
Od tego wyroku apelację wniósł obrońca oskarżonej, który podnosząc zarzut
błędu w ustaleniach faktycznych, domagał się zmiany wyroku poprzez
uniewinnienie oskarżonej od popełnienia przypisanego jej czynu ewentualnie
uchylenie wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Apelacyjny, wyrokiem z dnia 20 czerwca 2013 r., utrzymał w mocy
zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną.
Kasację od tego wyroku wniósł – na podstawie art. 521 § 1 k.p.k. –
Prokurator Generalny, zaskarżając wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze
grzywny na korzyść skazanej. W kasacji zarzucił rażące i mające istotny wpływ na
treść wyroku naruszenie przepisów prawa procesowego, a mianowicie art. 433 § 1
k.p.k. i art. 440 k.p.k., „polegające na zaniechaniu dokonania przez Sąd Apelacyjny
wszechstronnej kontroli odwoławczej, w następstwie czego doszło do utrzymania w
mocy niezasadnego w części orzeczenia o karze grzywny, bo wydanego z
naruszeniem art. 4 § 1 k.k. i art. 71 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym w dacie
popełnienia czynu, względniejszym dla oskarżonej, wyroku Sądu Okręgowego z
dnia 18 lutego 2013 r., sygn. akt II K …/12, co powoduje, iż zaskarżony kasacją
wyrok jest rażąco niesprawiedliwy”.
Na tej podstawie wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i
przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi Apelacyjnemu do ponownego
rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
3
Kasacja jest oczywiście zasadna, stąd jej uwzględnienie na posiedzeniu w
trybie art. 535 § 5 k.p.k.
Rację ma bowiem skarżący, że Sąd Apelacyjny utrzymał w mocy wyrok,
który w części dotyczącej orzeczenia o karze grzywny wydany został z rażącym
naruszeniem art. 71 § 1 k.k. i art. 4 § 1 k.k.
Zgodnie treścią przepisu art. 71 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym w
czasie orzekania (ustalonym ustawą z dnia 5 listopada 2009 r. - Dz. U. Nr 206, poz.
1589, która weszła w życie 8 czerwca 2010 r.), zawieszając wykonanie kary
pozbawienia wolności, sąd może orzec grzywnę w wysokości do 270 stawek
dziennych. Zaaprobowane przez Sąd Apelacyjny orzeczenie sądu pierwszej
instancji, opiewające na 300 stawek dziennych grzywny, stanowiłoby więc także
rażące naruszenie tego przepisu prawa materialnego w aktualnie obowiązującym
brzmieniu. Przypisany skazanej czyn został jednak popełniony w okresie od
stycznia 2010 r. do 26 maja 2010 r., a więc w czasie obowiązywania art. 71 § 1 k.k.
w brzmieniu umożliwiającym sądowi orzeczenie grzywny w wysokości do 180
stawek dziennych. Nie ulega wątpliwości, że względniejszy, w rozumieniu art. 4 § 1
k.k., był więc art. 71 § 1 k.k. obowiązujący w dacie popełnienia przestępstwa.
Brak korekty tego rozstrzygnięcia przez Sąd odwoławczy, niezależnie od
granic zaskarżenia i podniesionych w apelacji obrońcy skazanej zarzutów, jest nie
tylko równoznaczny z rażącym naruszeniem wskazanych w zarzucie art. 433 § 1
k.p.k. i art. 440 k.p.k., ale również oznacza, że takim samym uchybieniem – jak
wyrok sądu pierwszej instancji - obciążone jest również zaskarżone orzeczenie
Sądu Apelacyjnego. Uchybienie to miało ewidentny wpływ na treść wyroku, gdyż w
jego następstwie wymierzono skazanej karę grzywny w wysokości wyższej od
dopuszczalnej.
Kierując się powyższym, Sąd Najwyższy uznał podniesione w kasacji zarzuty
rażącego naruszenia przepisów prawa procesowego i materialnego za zasadne.
Natomiast zawarty w niej wniosek o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i
przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania w
postępowaniu odwoławczym (którym Sąd Najwyższy nie jest związany) okazał się
nietrafny. Jego uwzględnienie pozbawiałby bowiem oskarżoną prawa ubiegania się
o instancyjną kontrolę dokonanej zmiany wyroku w zakresie kary grzywny. Dlatego
4
należało uchylić zaskarżony wyrok i utrzymany nim w mocy wyrok Sądu
Okręgowego w zakresie orzeczenia o karze grzywny i sprawę w tej części
przekazać temu ostatniemu Sądowi do ponownego rozpoznania, w trakcie którego
będzie on zobowiązany do respektowania art. 71 § 1 k.k.
Kierując się powyższym Sąd Najwyższy orzekł, jak w wyroku.