Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 390/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 marca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Wiesław Kozielewicz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Małgorzata Gierszon
SSN Roman Sądej
Protokolant Jolanta Grabowska
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Małgorzaty Wilkosz-Śliwy
w sprawie D. O.
skazanego z art. 178 a § 1 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 6 marca 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na niekorzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w B.
z dnia 22 lipca 2013 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w punkcie piątym.
UZASADNIENIE
Prokurator Rejonowy skierował do Sądu Rejonowego w B. akt oskarżenia
przeciwko D. O., któremu zarzucił, że w dniu 23 kwietnia 2013 r. około godziny
17.20 w B. na ulicy B., będąc w stanie nietrzeźwości (badanie pierwsze - 0,63 mg/l
zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu, badanie drugie - 0,65 mg/l
2
zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu, badanie trzecie - 0,65 mg/l
zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu) prowadził w ruchu lądowym pojazd
mechaniczny - samochód osobowy marki VW Golf, to jest popełnienie przestępstwa
określonego w art. 178a § 1 k.k. (k. 22-24, 29).
Jednocześnie, na podstawie art. 335 § 1 k.p.k., Prokurator Rejonowy złożył
wniosek o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy i
wymierzenie D.O.:
- kary 5 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej
wykonania na okres próby wynoszący 3 lata,
- grzywny w wymiarze 50 stawek dziennych, przy przyjęciu wysokości jednej
stawki na kwotę 10 złotych,
- zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat,
- zasądzenie kosztów postępowania (k. 25a).
Sąd Rejonowy, na posiedzeniu w dniu 22 lipca 2013 r., działając na
podstawie art. 343 § 1 k.p.k. w zw. z art. 335 § 1 k.p.k., stwierdzając że D. O.
zarzucono popełnienie przestępstwa zagrożonego karą nie przekraczającą 10 lat
pozbawienia wolności oraz uznając, iż okoliczności popełnienia tego przestępstwa
nie budzą wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania
zostaną osiągnięte pomimo nieprzeprowadzania rozprawy, postanowił uwzględnić
powyższy wniosek Prokuratora Rejonowego.
Następnie Sąd Rejonowy, wyrokiem z dnia 22 lipca 2013 r.:
I. oskarżonego D. O. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu,
stanowiącego przestępstwo z art. 178a § 1 k.k. i za to na mocy art. 178a § 1 k.k.
wymierzył mu karę 5 miesięcy pozbawienia wolności;
II. na mocy art. 69 § 1 i § 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie kary pozbawienia
wolności orzeczonej w punkcie I wyroku warunkowo zawiesił oskarżonemu na
okres próby wynoszący 3 lata;
III. na mocy art. 71 § 1 k.k. i art. 33 § 1 i § 3 k.k. orzekł wobec oskarżonego
grzywnę w wysokości 50 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość stawki
dziennej na 10 złotych;
IV. na mocy art. 42 § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci
zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat;
3
V. na podstawie art. 63 § 2 k.k., zaliczył oskarżonemu na poczet środka karnego
orzeczonego w punkcie IV wyroku, okres rzeczywistego zatrzymania prawa jazdy
od dnia 23 kwietnia 2013 r. do dnia 22 lipca 2013 r.;
VII. na mocy art. 627 k.p.k. i art. 2 ust. 1 pkt 2 i art. 3 ustawy z dnia 23 czerwca
1973 r. o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego D. O. na rzecz
Skarbu Państwa koszty sądowe, a to wydatki w kwocie 90 złotych i opłatę w kwocie
170 złotych (k. 37-38).
Powyższy wyrok nie został zaskarżony przez żadną ze stron i uprawomocnił
się w dniu 6 sierpnia 2013 r. (k. 39). Na marginesie należy zauważyć, że sentencja
wyroku nie zawiera punktu VI, gdyż bezpośrednio po punkcie V następuje w niej
punkt VII.
Od tego wyroku, w dniu 4 listopada 2013 r., kasację złożył Prokurator
Generalny. Zaskarżył wyrok w całości na niekorzyść D. O. i zarzucając rażące i
mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa procesowego, a
mianowicie art. 343 § 6 i 7 k.p.k. w związku z art. 335 § 1 k.p.k., polegające na
wydaniu wyroku niezgodnego z nieprawidłowo uzgodnionym przez prokuratora
wnioskiem o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy, w
wyniku czego doszło do naruszenia przepisu prawa karnego materialnego - art. 63
§ 2 k.k., polegającego na orzeczeniu wobec D. O. środka karnego w postaci zakazu
prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat z zaliczeniem na
poczet tego środka karnego okresu rzeczywistego zatrzymania prawa jazdy w
sytuacji, gdy faktycznie dokument uprawniający do kierowania pojazdem nie został
oskarżonemu zatrzymany, wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu
Rejonowego w B. i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania temu sądowi.
Sąd Najwyższy zważył co następuje.
Poza sporem jest, że złożony przez Prokuratora Rejonowego wniosek o
wydanie wyroku skazującego, nie został prawidłowo uzgodniony z D. O. W
oświadczeniu z dnia 23 maja 2013 r., zatwierdzonym przez prokuratora (w
nieoznaczonej dacie), oskarżony zaproponował zaliczenie mu na poczet
zawnioskowanego środka karnego, okresu rzeczywistego zatrzymania prawa jazdy
(k. 25). Z kolei wniosek skierowany przez prokuratora do Sądu Rejonowego nie
4
zawierał propozycji zaliczenia okresu zatrzymania prawa jazdy na poczet tego
środka karnego.
Z akt sprawy wynika, że D. O. w toku prowadzonego postępowania
przygotowawczego nie zatrzymano prawa jazdy, co czyniło bezprzedmiotowym
zaliczenie okresu zatrzymania tego dokumentu na poczet zaproponowanego we
wniosku środka karnego. D. O. w postępowaniu przygotowawczym oświadczył, że
nie posiada uprawnień do kierowania pojazdami silnikowymi (k. 1, k. 11v). Tej treści
informacja została również zawarta w piśmie Naczelnika Wydziału Komunikacji
Urzędu Miejskiego w B. z dnia 9 maja 2013 r. (k. 20).
Nie budzi wątpliwości, że wydany wyrok nie był zgodny z treścią wniosku
prokuratora, bowiem wniosek ten nie zawierał propozycji zaliczenia okresu
zatrzymania prawa jazdy na poczet zaproponowanego środka karnego zakazu
prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych.
Sąd Rejonowy, wydając wyrok niezgodny ze złożonym przez prokuratora
wnioskiem o wydanie wyroku skazującego wobec D. O., rażąco naruszył przepis art.
343 § 6 k.p.k., a nadto – przepis art. 343 § 7 k.p.k., bowiem złożony wniosek nie
został w całości uzgodniony z oskarżonym. Należy jednak przy tym mieć na
uwadze, że D. O. znał treść wniosku Prokuratora Rejonowego (k. 29 i k. 33), który
to wniosek, wobec braku podstaw prawnych do zaliczenia okresu rzeczywistego
zatrzymania prawa jazdy od dnia 23 kwietnia 2013 r. do dnia wyroku, nie zawierał
zgłoszonego przez D. O. żądania zaliczenia stosownego okresu zatrzymania prawa
jazdy na poczet proponowanego środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów
mechanicznych na okres 3 lat.
Jednocześnie zauważyć należy, że wydane orzeczenie rażąco naruszyło
przepis art. 63 § 2 k.k., ponieważ zaliczeniu na poczet orzeczonego zakazu
prowadzenia pojazdów może podlegać jedynie okres faktycznego zatrzymania
dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdu. W sytuacji, gdy w toku
postępowania prowadzonego przeciwko D. O. nie wydano decyzji o zatrzymaniu
dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdów, nie było również podstaw
prawnych do rozstrzygnięcia o zaliczeniu okresu zatrzymania prawa jazdy na
poczet orzeczonego środka karnego (pkt. V zaskarżonego wyroku).
5
Zaistniałe w niniejszej sprawie naruszenie prawa miało istotny wpływ na
treść wydanego wyroku, gdyż jego konsekwencją było wadliwe rozstrzygnięcie o
zaliczeniu okresu zatrzymania prawa jazdy na poczet środka karnego orzeczonego
wobec D. O., zawarte w pkt. V tego wyroku.
W realiach przedmiotowej sprawy Sąd Najwyższy uznał, że niecelowym
byłoby uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi
Rejonowemu do ponownego rozpoznania, tylko po to aby uzgodnieniem stron
objęto oczywistą rezygnację z propozycji zaliczenia na poczet zawnioskowanego
przez D. O. środka karnego okresu rzeczywistego zatrzymania prawa jazdy, gdyż
ten sam efekt będzie osiągnięty w wyniku uchylenia pkt V zaskarżonego wyroku.
Kierując się przedstawionymi względami Sąd Najwyższy, na podstawie art.
537 § 1 k.p.k., orzekł jak w wyroku.