Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 394/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 marca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Wiesław Kozielewicz (przewodniczący)
SSN Małgorzata Gierszon (sprawozdawca)
SSN Roman Sądej
Protokolant Jolanta Grabowska
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Małgorzaty Wilkosz-Śliwy
w sprawie B. R.
oskarżonego z art. 177 § 1 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 6 marca 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na niekorzyść oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego w .z dnia 8 sierpnia 2013 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi
Rejonowemu w R. do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Prokurator Prokuratury Rejonowej oskarżył B. R. o to, że: w dniu 28 maja
2013 roku około godziny 17:25 w miejscowości L., nieumyślnie naruszył zasady
bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że kierując samochodem
osobowym marki Hyundai, nie zachował należytej ostrożności i nie zastosował się
2
do znaku pionowego „C2” nakaz jazdy w prawo oraz znaku „P4” linia podwójna
ciągła, wjechał z drogi gminnej nieposiadającej pierwszeństwa przejazdu na drogę
K2, na pas ruchu pojazdów jadących w stronę R., gdzie zatrzymał nieoświetlony
samochód, w wyniku czego doszło do zderzenia z prawidłowo jadącym pojazdem
VW, następstwem czego pasażer tego pojazdu I. K. doznał obrażeń ciała w postaci
urazu wielomiejscowego, skręcenia i naderwania odcinka szyjnego kręgosłupa,
podejrzenie złamania kości promieniowej głowy, skręcenia prawego barku i łokcia,
skutkujących naruszeniem czynności narządów jego ciała na okres powyżej
siedmiu dni (w rozumieniu art. 157 § 1 k.k.), to jest o przestępstwo z art. 177 § 1 k.k.
Wyrokiem z dnia 8 sierpnia 2013 roku, Sąd Rejonowy, na podstawie art. 66 §
1 i 2 k.k. w zw. z art. 67 § 1 k.k., warunkowo umorzył postępowanie karne
przeciwko oskarżonemu B. R., o zarzucany mu czyn, na okres próby 2 lat, na
podstawie art. 67 § 3 k.k. orzekł wobec niego świadczenie pieniężne w kwocie 1500
zł. na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej, a
także orzekł o kosztach: sądowych i nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z
urzędu oskarżonemu.
Wyrok ten nie został przez nikogo zaskarżony i uprawomocnił się w dniu 16
sierpnia 2013 roku, bez przeprowadzenia jego kontroli odwoławczej.
Kasację od tego wyroku na niekorzyść oskarżonego wniósł, na podstawie art.
521 § 1 k.p.k., Prokurator Generalny, który skarżąc w całości to orzeczenie zarzucił
mu: rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisu prawa
karnego materialnego tj. art. 66 § 1 k.k., polegające na warunkowym umorzeniu
postępowania karnego wobec B. R., pomimo braku określonej w tym przepisie
przesłanki uprzedniej niekaralności sprawcy za przestępstwo umyślne, w sytuacji
gdy oskarżony został uprzednio skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w R. sygn.
akt XK …/13, za czyn z art. 178a §1 k.k., który uprawomocnił się w dniu 21 czerwca
2013 roku i wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz przekazanie sprawy
Sądowi Rejonowemu w R. do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest zasadna i to w stopniu oczywistym. Zaskarżony nią wyrok
wydano z rażącą obrazą wskazanego w zarzucie przepisu prawa karnego
3
materialnego. Uchybienie to, z racji swojego charakteru, miało istotny wpływ na
treść zaskarżonego wyroku.
Wobec jednoznacznej treści tegoż przepisu art. 66 § 1 k.k., nie ulega
wątpliwości, że jedną z koniecznych przesłanek warunkowego umorzenia
postępowania jest niekaralność sprawcy za przestępstwo umyślne. Warunek ten
ma charakter bezwzględny, toteż jest niezależny od stanu wiedzy sądu
rozpoznającego sprawę (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 8 kwietnia 2009 r.
IV KK 408/08, Lex nr. 495310; 1 lutego 2011 r., IV KK406/10, Lex nr. 725081).
Rozstrzygające jest zatem samo obiektywne ustalenie, czy w czasie orzekania w
przedmiocie warunkowego umorzenia postępowania sprawca był, czy też nie był,
karany za umyślne przestępstwo. Potwierdzenie takiej karalności zawsze implikuje
niemożność warunkowego umorzenia postępowania wobec sprawcy, którego ta
karalność dotyczy. Nawet zatem w sytuacjach, gdy sąd nie miał obiektywnej
możliwości, czy tylko znaczną trudność, negatywnego zweryfikowania twierdzeń
sprawcy o jego niekaralności za umyślne przestępstwo, nie jest możliwe
odstąpienie od obowiązku respektowania tego wymogu.
Tymczasem w rozpoznawanej sprawie bezsporne jest to, że B. R. wyrokiem
Sądu Rejonowego w R. z dnia 13 czerwca 2013 roku w sprawie X K …/13 został
uznany winnym dokonania umyślnego występku z art. 178a § 1 k.k., za który to
czyn wymierzono mu karę 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem
wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 32
godzin w stosunku miesięcznym. Orzeczenie to uprawomocniło się w dniu 21
czerwca 2013 r., a więc przed wydaniem zaskarżonego wyroku. Chronologia tych
zdarzeń procesowych oraz przyznany przez oskarżonego w toku przesłuchania w
dniu 22 marca 2013 r. fakt, wszczęcia przeciwko niemu innego postępowania
karnego o popełnienie czynu z art. 178a § 1 k.k., i jego wówczas trwanie, pozwalają
uznać, że Sąd Rejonowy w R., wydając zaskarżony wyrok, miał nawet rzeczywistą
możliwość potwierdzenia uprzedniej karalności oskarżonego, jednakże takich
sprawdzających działań w ogóle zaniechał. Uchybienie tej powinności należy uznać
za rażące, skoro dopiero ustalenie uprzedniej niekaralności oskarżonego za
umyślne przestępstwo, warunkowało w ogóle możliwość warunkowego umorzenia
4
toczącego się przeciwko niemu, w związku z zarzucanym mu czynem,
postępowania karnego.
Zatem wydając tego rodzaju rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy dopuścił się
niewątpliwie rażącego i mającego istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku
naruszenia przepisu art. 66 §1 k.k., bowiem zastosował przewidzianą w nim
instytucję, mimo braku spełnienia podstawowego warunku dopuszczalności
rozstrzygania w tym trybie.
Podnosząca zarzut obrazy tego przepisu kasacja Prokuratora Generalnego jest
zatem w sposób oczywisty zasadna. Konsekwencją takiej jej oceny była
konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego
rozpoznania Sądowi Rejonowemu w R.
Powtórnie rozstrzygając, odnośnie postawionego oskarżonemu zarzutu, Sąd
ten uwzględni powyższe uwagi i spostrzeżenia, unikając tym samym popełnienia
uchybień, które doprowadziły do uchylenia zaskarżonego wyroku.
Z tych wszystkich względów orzeczono jak wyżej.